در واقع زمان واقعي راه‌اندازي اين موتور جست‌وجو شهريورماه امسال درست زماني است كه وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات وعده راه‌اندازي شبكه ملي اطلاعات- اينترنت ملي- را داده است.
زماني موتورهاي جست‌وجوي گوگل و ياهو نوعي غول اطلاعات محسوب مي‌شدند و حتي به ذهن كاربران هم خطور نمي‌كرد كه اطلاعات موتور موردنظر خود را از طريق غير اين دو سايت تامين كنند. اما اكنون چند سالي است كه كشورهاي مختلف به راه‌اندازي موتور جست‌وجوهاي ملي دست زده‌اند و در اين ميان موفقيت‌هاي متعددي هم به دست آورده و گاه به رقابت جدي با اين دو سايت پرداخته‌اند.
اكنون موتور جست‌وجوي ملي چين كه با نام «بايدو» فعاليت مي‌كند، دهمين سايت پربازديد دنيا محسوب مي‌شود و طبق تحقيقات اخير صورت گرفته، موتور جست‌وجوي «بينگ» كه متعلق به مايكروسافت است، سايت‌هاي «ياهو» و «گوگل» را از نظر دقت پشت سرگذاشته و از آنها پيشي گرفته و در شرايطي كه سال گذشته ميزان دقت و موفقيت گوگل كمتر از ۶۸ درصد بود، اين موتور جست‌وجو موفقيت ۸۰ درصدي خود را به رخ اولين موتور جست‌وجو دنيا كشيده است.
علاوه بر اين موارد كشوري مثل تركيه تاكنون ۳۶ موتور جست‌وجوي اختصاصي براي خود طراحي كرده و حداقل از نظر تعداد موتور جست‌وجوهاي ملي يكي از كشورهاي پيش‌رو محسوب مي‌شود. مروري بر همين چند تجربه كوتاه به خوبي نشان مي‌دهد كه امكان طراحي سايت‌هايي به منظور رقابت با دو ابر جست‌وجوگر دنيا وجود دارد، اما قطعا اين كار نيازمند دانش و عزمي جدي است.
اما آنچه امروز كشورهاي مختلف را به سمت راه‌اندازي موتور جست‌وجوهاي ملي سوق مي‌دهد بيش از همه به امنيت اطلاعات كشورها مربوط مي‌شود.
از سوي ديگر تا زماني كه چند موتور محدود به عنوان تنها جست‌وجوگرهاي موجود شناخته شوند اين موضوع مي‌تواند تهديدي جدي عليه آزادي كشورها باشد. نمونه بارز اين ادعا اقدام اخير گوگل در ارتباط با حذف نام «خليج‌فارس» از صفحه نقشه اين سايت است. مساله‌اي كه علاوه بر واكنش‌هاي مختلف ايرانيان، موجب شد مسوولان كشور بر لزوم راه‌اندازي هر چه سريع‌تر جست‌وجوگرهاي ملي تاكيد كنند.
به گزارش ايسنا علي حكيم‌جوادي رييس سازمان فناوري اطلاعات مي‌گويد: در ارتباط با گوگل كه به خود اجازه داده به حريم كشور ما ورود پيدا كند بايد تصميمي جدي اتخاذ كنيم كه در اين زمينه يك موتور جست‌وجوي ملي و فقدان وابستگي به اين سايت راهكار مناسبي ارزيابي مي‌شود. به گفته او لازم است هر چه سريع‌تر موتور جست‌وجوي ملي خود را فعال كنيم تا مانند كشورهاي ديگر دنيا نشان دهيم كه هيچ نوع وابستگي‌اي به گوگل نداريم.
او ادامه مي‌دهد: اين اقدام گوگل حركتي بود كه بسياري افراد مدعي استفاده از امكانات خارجي را متقاعد كرد كه اين شركت‌ها و نمونه‌هايي همچون گوگل هيچ تعهدي به كار ندارند و هر زمان كه بخواهند به خود اجازه مي‌دهند وارد حريم خصوصي ما شوند.
اما با وجود تمام تاكيدات صورت گرفته و اينكه بارها مسوولان اعلام كرده‌اند كه حتي راه‌اندازي موتور جست‌وجوي ملي در برنامه پنجم توسعه هم مورد توجه قرار گرفته، همچنان زمان دقيقي براي راه‌اندازي اين سايت اعلام نشده و حتي نام اين جست‌وجوگر هم اعلام نشده بود تا حداقل تا پيش از آماده شدن سايت فرهنگ‌سازي لازم جهت استفاده از آن صورت بگيرد.
البته پيش‌تر گزينه‌هايي مانند «ياحق» و «فجر» براي نام اين سامانه معرفي شده بود اما در هر دو مورد پس از مدتي مسوولان از عدم قطعيت اين اسامي خبر داده و اعلام نام اين پايگاه را به همه‌پرسي و اجماع نهادهاي فرهنگي در اين زمينه موكول كردند.
درباره زمان راه‌اندازي اين جست‌وجوگر هم تاكنون وعده‌هاي مختلفي داده شده و در آخرين صحبت‌ها مسوولان از راه‌اندازي اين سامانه تا پايان سال‌جاري خبر داده‌اند كه بايد منتظر ماند تا در پايان سال معلوم شود آيا اين بار اين وعده عملياتي مي‌شود يا خير. البته سال گذشته هم مسوولان گفته بودند كه نمونه‌هاي پايلوت اين طرح آماده و همچنان در حال تكميل است و تلاش مي‌شود تا نخستين پايلوت آن تا پايان سال آغاز به كار كند. با اين حال در قانون برنامه پنجم توسعه به صراحت درباره راه‌اندازي موتور جست‌وجوي ملي چيزي بيان نشده است كه علي حكيم‌جوادي در اين‌باره بيان مي‌كند به اقتضاي نياز، كلمه اينترنت در قانون آمده است و ما بايد كاربران را به اينترنت وصل كنيم. البته غير از اين بسياري از كشورهاي دنيا مثل چين، روسيه و ايتاليا موتورهاي جست‌وجوي ملي خودشان را دارند. حتي گوگل را خودشان مديريت مي‌كنند.
او مي‌افزايد: از طرفي حدود ۱۰ شركت توانمند پيشنهادهاي خود را ارايه داده‌اند، منتها كمي در كارشان نقص دارند كه در حال بازنگري هستيم. بنابراظهارات اين مقام مسوول در حال حاضر تمام موتورهاي جست‌وجوگر داخلي و پروژه‌هاي مرتبط با آن شناسايي شده و بعضا در سال ۹۱ فاز ۱ و ۲ آن به بهره‌برداري مي‌رسد؛ بنابراين امسال در حوزه ساماندهي، فعاليت‌ها صورت مي‌گيرد زيرا امسال مرحله گذر است و حداقل يكي، دو موتور جست‌وجوگر عملياتي مي‌شود.
موتور جست‌وجوي ملي فجر در شرايطي وارد دور رقابت با غول‌هاي اين بازار مي‌شود كه هنوز متولد نشده، دو بار نامش تغيير كرده و حتي گفته شده كه هنوز نام مشخصي براي آن در نظر گرفته نشده است. با اين حال اين پروژه كه «فراهم‌سازي جويشگر رايانه‌اي» (فجر) يا (SEP (Search Engine Provider نام دارد، آنقدر براي وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات مهم تلقي شده كه درصدد است كاربران ايراني اينترنت را به جاي استفاده از ياهو و گوگل، به مهاجرت به فجر ترغيب كند.
رضا تقي‌پور وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات چندي پيش در اين‌باره در اظهاراتي جالب توجه اعلام كرد: «برندهايي مثل گوگل را بايد از صدر فهرست بيشترين آمار بازديدكنندگان حذف كرد و بايد آمار موتور جست‌وجوهاي ملي كه بازديدكنندگان واقعي دارند، در نظر گرفته شود.»
