«حمله اسرائیل به کنسولگری ایران، بی پاسخ نخواهد ماند.» این جمله مشترکی است که از سوی اغلب مقام‌های سیاسی و امنیتی ایران، پس از حمله اسرائیل به ساختمان کنسلوگری ایران در سوریه و شهادت ۷ فرمانده سپاه پاسداران، مطرح شده است. اما درباره چگونگی این پاسخ انتقامی گمانه زنی‌های متفاوتی وجود دارد.
به گزارش صراط به نقل از فرارو، اگرچه اغلب تحلیلگران و رسانه‌های غربی بر قریب الوقوع بودن واکنش ایران نسبت به اسرائیل تاکید دارند، اما هنوز تاریخ مشخصی برای این حمله معین نشده است. روزنامه اسرائیلی «یدیعوت آخرونوت» روز پنجشنبه ۲۳ فرودین، در مقاله‌ای با اشاره به این موضوع نوشت: «انتقام در راه است. چه بسا، فرض بر این است که خیلی زود و در همین چند روز آینده باشد.» راز زیمت، محقق ارشد موسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل نیز در اظهار نظری گفته است: «برای ایران خیلی سخت خواهد بود که تلافی نکند.»
ایران و همه گزینه‌های روی میز
به اعتقاد اغلب کارشناسان و تحلیلگران ارشد، ایران برای انتقام گرفتن از اسرائیل چندین گزینه دارد. مهمترین گزینه‌ها شامل: استفاده از نیرو‌های نیابتی و به ویژه حمله موشکی و پهپادی از لبنان به عمق خاک اسرائیل، حمله به سفارتخانه‌ها یا مراکز مهم و استراتژیک اسرائیل در نقاط مختلف جهان و حمله مستقیم از خاک ایران است. ریچارد کمپ، از افسران بازنشسته ارتش بریتانیا و تحلیگر مقیم اسرائیل در روزنامه بریتانیایی تلگراف نوشت: «اینجا در اسرائیل، جایی که من در حال حاضر اقامت دارم، مردم به‌طور آشکاری نگران هستند، به‌ویژه با توجه به این احتمال که حملات دقیق از لبنان یا ایران می‌تواند تلفات بسیار بیشتری در مقایسه با گذشته وارد کند.»
خبرگزاری بلومبرگ نیز، چهارشنبه ۲۲ فروردین، گزارش داد: «آمریکا و متحدانش بر این باورند که جمهوری اسلامی یا گروه‌های نیابتی آن، به زودی حملات موشکی یا پهپادی عمده‌ای را به اهداف نظامی و دولتی اسرائیل انجام خواهند داد. در همین حال، گزارش شده که سه فرزند اسماعیل هنیه در حمله هوایی اسرائیل در غزه کشته شده‌اند.»
شاید به همین دلیل باشد که برخی از کشور‌ها از جمله فرانسه، لهستان و بریتانیا روز جمعه ۲۴ فروردین، به شهروندان خود نسبت به سفر به اسرائیل، سرزمین‌های فلسطینی و در برخی موارد منطقه وسیع‌تر خاورمیانه هشدار داده‌اند. جواد کریمی قدوسی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران نیز روز جمعه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «بعد از تنبیه رژیم صهیونیستی در ساعت آینده این شرور خواهد فهمید که من بعد در هر کجای دنیا دست به ترور شخصیت‌های جبهه مقاومت بزند باز با سجیل و خیبرشکن و شهاب ایرانی تنبیه خواهد شد.»؛ پیامی که البته از سوی هیچ یک از مقام‌های ایرانی تایید نشده و به عبارتی دقیق تر، هنوز ماهیت، مقیاس و زمان واکنش ایران مشخص نیست.
در خصوص گزینه حمله مستقیم از سوی ایران به خاک اسرائیل، تردید‌های زیادی وجود دارد، چرا که تبعات این نوع حمله نسبت به دیگر انواع حمله بسیار بیشتر خواهد بود. الدار ممدوف، تحلیلگر سیاسی، در وبسایت ریسپانسیبل استیت‌کرافت نوشت: «یک جنگ همه‌جانبه باعث بی‌ثباتی منطقه، تحریک مهاجرت دسته جمعی به اروپا، حملات احتمالی به اهداف اروپایی در خاورمیانه و احیای مجدد سازمان‌های تروریستی مانند داعش و القاعده خواهد شد.» برخی بر این باورند که به خاطر همه این دلایل ایالات متحده از ایران درخواست کرده برای انتقام گیری دست نگه دارد.
بازتاب رسانه‌های غربی
با وجود این که از همان لحظات نخست حمله اسرائیل به کنسولگری ایران، بسیاری از مقام‌های غربی برای حمله ایران آمادگی داشتند، اما پس از بیانات مقام معظم رهبری در مراسم عید سعید فطر درباره این موضوع، رسانه‌های آمریکایی و اروپایی با شدت بیشتری ابراز نگرانی کردند. خبرگزاری رویترز به نقل بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران تیتر زد: اسرائیل باید برای حمله به سفارت سوریه تنبیه شود.
خبرگزاری فرانسه بخش‌هایی از سخنان مقام معظم رهبری را بازتاب داد و نوشت: «رهبر ایران بار دیگر تهدید انتقام علیه اسرائیل را مطرح کرد. وی از اسرائیل به عنوان «رژیم خبیث» یاد کرده است که باید تنبیه شود و تنبیه خواهد شد.»
رویترز نیز با پررنگ‌تر کردن همین بخش از سخنان رهبری، به قریب الوقع بودن انتقام ایران از اسرائیل تاکید کرد.
روزنامه وال استریت ژورنال و شبکه خبری «سی‌بی‌اس» از جمله رسانه‌هایی هستند که از احتمال حمله ایران به اسرائیل در تاریخ‌های احتمالی شنبه ۲۵ و یکشنیه ۲۶ فروردین ماه به مواضع اسرائیل خبر داده اند. وال استریت ژورنال در این باره نوشته است: «تصمیم رهبر ایران درباره حمله نهایی نشده است، اما واکنش اسرائیل به این حمله نگران کننده است.» این رونامه به نقل از یک منبع آگاه در تل‌آویو افزود: «اسرائیل برای حمله مستقیم ایران به جنوب یا شمال این کشور که ممکن است طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده رخ دهد، آماده شده است.»
سی‌بی‌اس در گزارشی در این خصوص نوشته است: «اسرائیل در حال آماده شدن برای بدترین سناریویی است که به اعتقاد مقامات آمریکایی ممکن است ظرف چند ساعت آتی رخ دهد. ایران متعهد شده است که قتل فرماندهان سپاه توسط اسرائیل در کنسولگری ایران را که در دمشق مورد هدف قرار گرفتند، تلافی کند. همچنین دو مقام آمریکایی آگاه به سی‌بی‌اس گفته اند، که انتظار می‌رود این حمله ایران با بیش از صد پهپاد و ده‌ها موشکی که مواضع نظامی اسرائیل را هدف بگیرند انجام شود.»
«لارا روزن» خبرنگار نشریه دیپلماتیک روز پنجشنبه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «آمریکا ارزیابی می‌کند که واکنش ایران به حمله اول آوریل اسرائیل که منجر به کشته شدن هفت مقام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تأسیسات دیپلماتیک ایران در دمشق، سوریه شد، احتمالاً در هر زمانی از هم‌اکنون تا هفته آینده رخ می‌دهد. آمریکا با چندین کشوری که با ایران رابطه دارند گفتگو کرده و از آن‌ها خواسته پیامی مبنی بر خویشتنداری به ایران بفرستند و همچنین از اسرائیلی‌ها خواسته واکنش بیش از حد از خود نشان ندهند.»
برخی شبکه‌های خبری آمریکا جمعه ۲۴ فروردین به نقل مقامات اطلاعاتی این کشور خبر داده‌اند که ایران تجهیزات نظامی خود از جمله یکصد موشک کروز و شمار قابل توجهی پهپاد را برای تدارک حمله احتمالی علیه اسرائیل در داخل کشور جا‌به‌جا کرده است. یک مقام ارشد دولت آمریکا و یک منبع اطلاعاتی نیز به سی‌ان‌ان گفتند، ایالات متحده احتمال می‌دهد ایران به طور مستقیم به اهدافی در داخل اسرائیل حمله کند و ممکن است نیرو‌های نیابتی ایران نیز در این حملات مشارکت داشته باشند. احتمال دارد ایران علاوه بر داخل اسرائیل، به اهدافی در نقاط مختلف منطقه نیز حمله کند.
شبکه ای‌بی‌سی نیوز، به نقل از مقام‌های آمریکایی که نامشان را فاش نکرد نوشت که ایران ۱۰۰ موشک کروز را برای حمله احتمالی به اسرائیل آماده کرده است. یک مقام اسرائیلی نیز در گفتگو با اکسیوس گفت: «ژنرال اریک کوریلا، فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، سنتکام، سفر خود در اسرائیل را برای یک روز دیگر تمدید کرد. تا شاید بتواند نقشی در کنترل شرایط ایفا کند.»
واکنش مقام‌های آمریکایی و غربی به این نوع اخبار به دو دسته اصلی تقسیم شده که شامل دعوت به خویشتنداری ایران و حمایت از اسرائیل در صورت لزوم است. آمریکا اعلام کرده که در صورت حمله مستقیم ایران به اسرائیل، قاطعانه از اسرائیل دفاع خواهد کرد. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در گفتگو با امیر اوهانا، رئیس پارلمان اسرائیل (کنست)، به ایران پیغام داد که به اسرائیل حمله نکند. آنالنا بربوک و دیوید کامرون وزرای خارجه آلمان و بریتانیا نیز، با پیامی به وزیر امور خارجه ایران، درخواست خویشتنداری در قبال اسرائیل را مطرح کرده اند.
جو بایدن در پاسخ به این پرسش که پیام او به ایران در بحبوحه تشدید گمانه زنی‌ها درباره حمله قریب الوقوع جمهوری اسلامی علیه اسرائیل چیست؟، گفت: «این کار را نکنید!» متیو میلر سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز گفت «ما با متحدان و شرکای اروپایی در چند روز گذشته تعامل داشته‌ایم و از آن‌ها نیز خواسته‌ایم که پیام روشنی به ایران بدهند که تشدید تنش به نفع ایران نیست، به نفع منطقه نیست و به نفع جهان نیست.»
یکی از آخرین تلاش‌های آمریکا برای کنترل شرایط را می‌توان تماس تلفنی آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، با وانگ یی، بالاترین مقام سیاست خارجی چین دانست. بر اساس گزارش رسانه‌های آمریکایی، بلینکن از چین خواسته است که با استفاده از نفوذ خود، تهران را از اقدام نظامی علیه اسرائیل منصرف کند. سخنگوی وزارت خارجه چین وعده داده که کشورش با اجرای «نقشی سازنده» به «آرام کردن اوضاع» در خاورمیانه کمک کند.
