چهاردهمین دوره مسابقات جام ملتهای اروپا ملقب به "یورو 2012" در حالی از فردا جمعه بصورت رسمی آغاز میشود که این برای سومین مرتبه است دو کشور بصورت همزمان میزبانی این مسابقات را برعهده گرفتهاند.
نخستین مرتبه یوفا دو کشور بلژیک و هلند را به عنوان میزبان مسابقات سال 2000 انتخاب کرد و دوره گذشته هم کشورهای اتریش و سوئیس میزبانان مشترک این جام لقب گرفتند. در نهایت لهستان و اوکراین برای سومین مرتبه به عنوان میزبانان مشترک این جام انتخاب شدند.
شعار رسمی مسابقات "با هم تاریخ را میسازیم" در تاریخ 13 آذرماه سال 88 به همراه لوگوی جام رونمایی شد. این شعار بیانگر این است که برای نخستین مرتبه در تاریخ قاره اروپا رقابتهای یورو در مرکز و شرق اروپا برگزار میشود.
نمادهای جام چهاردهم؛ "اسلاوکو" با پیراهن زرد اوکراین و "اسلاوک" با پیراهن سفید لهستان
در نماد بازیهای یورو 2012 که به شکل یک گل است، دو شاخه به صورت برگ وجود دارد که نماد هر یک از دو کشور میزبان یورو ۲۰۱۲ است. در میان این دو برگ، گل این شاخه توپ فوتبال ترسیم شده است. شکل بصری نماد از هنر سنتی ویکینانکی که نوعی هنر برش کاغذ در نواحی روستایی اوکراین و لهستان است، گرفته شده است. هنر ویکینانکی نماد جانداران و گیاهان مناطق محلی این ناحیه در ادای احترام به طبیعت و رشد و باروری است.
نگاهی گذرا بر ادوار جام ملتهای اروپا:
ایده برپایی جام ملتهاى اروپا که در ابتدا "قهرمان اروپا" نامیده مىشد، نخستین مرتبه توسط "آنری دلونای" فرانسوی در سال 1927 مطرح شد اما این ایده تا سال 1957 یعنی سه سال بعد از مرگ او عملی نشد.
دلونای که در نیمه ابتدایى دهه پنجاه میلادى به عنوان دبیر کل وقت یوفا و فدراسیون فوتبال فرانسه فعالیت میکرد، طرحى ساده براى حضور تمام تیمهاى ملى اروپایى در بازیهاى رفت و برگشت وسط هفته ارائه داد و روزنامه اکیپ فرانسه هم با او هم صدا شد اما فیفا از ترس بى اعتبار شدن جام جهانى یوفا را مجبور کرد این طرح را در سال 1954 رد کند.
یک سال بعد پس از مرگ دلونای ، پسرش "پیر" با حمایت روزنامه نگاران، رویاى پدر برآورده و پروژه برگزاری "جام قهرمانى اروپا" در تاریخ 28 سپتامبر سال 1958 در قلب شوروى کلید خورد. در نهایت جام ملتهای اروپا که بسیاری آن را همطراز جام جهانی میدانند، نخستین مرتبه در سال 1960 و به میزبان کشور فرانسه برگزار شد و به افتخار دلونای، جام قهرمانی این مسابقات با نام این شخصیت به "ایگور نتو" کاپیتان تیم شوروی قهرمانی نخستین دوره مسابقات اهدا شد.
"ایگور نتو" کاپیتان شوری که نخستین جام قهرمانی این مسابقات را بالای سر برده است
نخستین بازی مرحله انتخابی اولین دوره جام ملتهای اروپا 5 آوریل سال 1959 بین دو تیم ایرلند جنوبی و چکسلواکی برگزار شد که ایرلند با نتیجه 2 بر صفر در این بازی پیروز شد و اتحاد جماهیر شوروی در فینال با نتیجه 2 بر یک یوگسلاوی را شکست داد و فاتح نختسین دوره این جام لقب گرفت. مترویلی(49) و پونه دلنیک(113) برای شوروی و کالیچ(43) برای یوگسلاوی در آن بازی گل زدند.
در این سالها آلمان که تا پیش از یورو 1990 با نام آلمان غربی در مسابقات شرکت میکرد، با 3 قهرمانی(1972، 1980 و 1996) و سه عنوان نایب قهرمانی(1976، 1992 و 2008) بهترین تیم این جام اروپایی محسوب میشود. اسپانیا با دو قهرمانی(1964 و 2008) و یک نایب قهرمانی(1984) در رده دوم و فرانسه با دو قهرمانی(1984 و 2000) در ردههای بعدی قرار دارند.
اتحاد جماهیر شوروی تنها جام نخست را فتح کرد ولی سه عنوان نایب قهرمانی(1964، 1972 و 1988) در کارنامهاش دارد. تیمهای جمهوری چک یک قهرمانی(1976 - با نام چکسلواکی) و یک نایب قهرمانی(1966) و ایتالیا یک قهرمان(1968) و یک نایب قهرمانی(2000) ردههای پنجم و ششم را به خود اختصاص دادهاند. هلند(1988)، دانمارک(1992) و یونان(2004) دیگر کشورهایی هستند که یک مرتبه این جام معتبر رابالای سر بردهاند.
در این بین اما انگلستان که تنها یک عنوان سومی در سال 1968 بدست آورده است، ناکامترین تیم اروپایی در این جام معتبر محسوب میشود و هواداران فوتبال در این کشور در سالها است در حسرت دیدن جام بالای سر کاپیتانهای خود هستند.
اسامی تیمهای قهرمان ادوار گذشته جام ملتهای اروپا به شرح زیر است:
1960 فرانسه:
فینال: شوروی 2 - یوگسلاوی یک
دیدار ردهبندی: چکسلواکی 2 - فرانسه صفر
ستاره جام: ویکتور پوندلنیک از شوروى
آقاى گل: ژان ونسان و ژوست فونتن از فرانسه با 5 گل
1964 اسپانیا:
فینال: اسپانیا 2 شوروی یک
دیدار ردهبندی: مجارستان 3 - دانمارک یک
ستاره جام: لوییس سوآرس از اسپانیا
آقاى گل: اولد مادسن از دانمارک با 7 گل
1968 ایتالیا:
فینال: ایتالیا یک(2) - یوگسلاوی یک(صفر) - پنالتی
دیدار ردهبندی: انگلستان 2 - شوروی صفر
ستاره جام: دینو زوف از ایتالیا
آقاى گلها: دراگان ژاجیچ از یوگسلاوى با 3 گل
1972 بلژیک:
فینال: آلمان غربی 3 - شوروی صفر
دیدار ردهبندی: بلژیک 2 - مجارستان یک
ستاره جام: گردمولر از آلمان غربى
آقاى گل: گرد مولر از آلمان غربى با 5 گل
1976 یوگسلاوی:
فینال: چکسلواکی 2(5) - آلمان غربی 2(3)
دیدار ردهبندی: هلند 3- یوگسلاوی 2
ستاره جام: آنتونیو پاننکا از چکسلواکى
آقاى گل: دیتر مولر از آلمان غربى با 4 گل
1980 ایتالیا:
فینال: آلمان غربی 2 - بلژیک یک
دیدار ردهبندی: چکسلواکی یک(9) - ایتالیا یک(8)
ستاره جام: هورست هروبش از آلمان غربى
آقاى گل: کلاوس آلوفس از آلمان غربى با 3 گل
تیم ملی فوتبال آلمان قهرمان سال 1980
1984 فرانسه:(از این دوره دیدار ردهبندی برگزار نشد)
فینال: فرانسه 2 - اسپانیا صفر
ستاره جام: میشل پلاتینى از فرانسه
آقاى گل: میشل پلاتینى از فرانسه با 9 گل
1988 آلمان غربی:
فینال: هلند 2 - شوروى صفر
ستاره جام: مارکو فان باستن از هلند
آقاى گل: مارکو فان باستن از هلند با 5 گل
1992 سوئد:
فینال: دانمارک 2 - آلمان صفر
ستاره جام: پیتر اشمایکل از دانمارک
آقاى گلها: دنیس برکمپ از هلند، هنریک لارسن از دانمارک، توماس ریدله از آلمان و توماس برولین از سوئد با 3 گل
1996 انگلستان:
فینال: آلمان 2 - چک یک
ستاره جام: ماتیاس سامر از آلمان
آقاى گل: آلن شیرر از انگلستان با 5 گل
2000 بلژیک - هلند:
فینال: فرانسه 2 - ایتالیا یک
ستاره جام: دیوید ترزگه از فرانسه
آقاى گلها: پاتریک کلایورت از هلند و ساوو میلوشوویچ از یوگسلاوى با 5 گل
2004 پرتغال:
فینال: یونان یک - پرتغال صفر
ستاره جام: تئودور زاگوراکیس از یونان
آقاى گل: میلان باروش از جمهوری چک با 5 گل
2008 اتریش - سوئیس:
فینال: اسپانیا یک - آلمان صفر
ستاره جام: ژاوی هرناندز از اسپانیا
آقای گل: داوید ویا از اسپانیا با 4 گل
2012: لهستان - اوکراین: ؟