پنجشنبه ۲۹ شهريور ۱۴۰۳ - ساعت :
۲۷ شهريور ۱۴۰۳ - ۱۸:۴۲

بازگشت بازنشستگان به وزارتخانه‌ها، مناصب دولتی و نیمه دولتی و ناامیدی جوانان

بازگشت بازنشستگان به وزارتخانه‌ها، مناصب دولتی و نیمه دولتی و ناامیدی جوانان
در سال ۱۳۹۵ قانون منع بکارگیری بازنشستگان و اصلاحیه ۱۳۹۷ با رویکردی جدید مصوب و ابلاغ شد اما در دوره‌های مختلف، همیشه جایگاه‌های مدیریتی ثابتی وجود دارند که در تصاحب قطعی و گارانتی و بلوکه نیروهای بازنشسته است که با انواع روش‌های بدیع به عرصه مدیریتی کشور بازمی‌گردند.
کد خبر : ۶۷۲۵۹۷

به گزارش صراط، به جز دهه اول انقلاب، با روی کار آمدن دولت‌ها چالشی مشترک وجود دارد که آن هم رایزنی و ورود تعداد زیادی از بازنشستگان ادوار با گرایش‌های سیاسی و طیفی و تفکری مختلف برای بدست آوردن کرسی‌های مدیریتی در ساختار دولت یا شرکت‌های دولتی است.

این موضوع تا حدی گسترش یافت که در سال ۱۳۹۵ قانون منع بکارگیری بازنشستگان و اصلاحیه ۱۳۹۷ با رویکردی جدید مصوب و ابلاغ شد، هرچند که موضوع مذکور دارای پیشینه بود ولی به عنوان صراحت قانونی در دستور کار قرار گرفت که موجب ترمیم ناچیز منصب‌های مدیریت ارشد و میانی گردید اما با گذشت زمان و نفوذ مجدد بازنشستگان در جایگاه‌های تصمیم گیری موجب شد که روش‌های نوین و راه‌کارهای خلاقانه‌ای برای ورود مجدد آنها به مسیرهای مدیریتی کشور ایجاد شود و این موضوع را به پاشنه آشیل دولت‌ها تبدیل کند.

علیرغم شاخص‌های جوانی که در کشور وجود دارد و ظرفیت نخبگانی که مورد اذعان کلیه دستگاه‌‍‌ها و مراکز علمی کشور است ولی در عرصه استفاده و بهره‌برداری، به دلیل اینکه تصمیم گیران در کارگروه‌ها و کمیته‌ها که تعیین کننده قواعد و شاخص‌های ورود به عرصه مدیریت کلان کشور هستند، غالبا توسط بازنشستگان اداره و مدیریت می‌شود، سمت و سوی شاخص‌ها را با ظرافت به سوی احراز و تایید بازنشستگان سوق می‌دهند.
 
در دوره‌های مختلف، همیشه جایگاه‌های مدیریتی ثابتی وجود دارند که در تصاحب قطعی و گارانتی و بلوکه نیروهای بازنشسته است که با انواع روش‌های بدیع به عرصه مدیریتی کشور بازمی‌گردند. 

چنین حرکت رفت و برگشتی نیروهای بازنشسته باعث شده که هیچوقت حتی بطور نسبی از دور مناصب دولتی خارج نشوند و فقط جایگاه‌های آنها عوض می‌شود که از هیات مدیره‌ها به شرکت‌های دولتی و از شرکت‌های دولتی به پست‌های وزارتخانه‌ای و استانداری‌ها و فرمانداری‌ها و این چرخه در طول زمان تکرار می‌شود.

تداوم این موضوع علاوه بر اینکه موجب بی انگیزگی در جوان‌ها و افراد توانمند شود باعث می‌گردد که خیلی از تصمیمات که به قدرت ریسک و شجاعت و تهور جوانی نیاز داشته باشد در کشور دچار خلأ شود و بازنشسته‌ها به وضعیت موجود و حفظ کردن آن و عدم ریسک پذیری دامن بزنند و قدرت تصکیم گیری و توان تصمیم گیری در کلان کشور کاهش پیدا می‌کند که نتایج آن در عملکرد خیلی از وزارتخانه ‌ها و اتفاقات سیاسی اجتماعی اقتصادی کاملا مشهود است.

البته این موضوع نافی تجارب ارزشمند بازنشستگان نیست اما آنها باید در کسوت دستیار و مشاور و بصورتی که بتوان از تجارب آنها استفاده کرد سازماندهی و برنامه ریزی شود ولی تصدی پست‌های اجرایی در بخش‌های مختلف به بازنشستگان باعث می‌شود که آنها حتی به جوانان اجازه ورود ندهند که این موضوع به کرات در صحبت‌های مقام معظم رهبری هم اشاره شده که باید از جوانان استفاده شود، ولی باگذشت چند ماه از استقرار دولت آقای پزشکیان به نظر می‌رسد که روند بکارگیری بازنشستگان دارد جان تازه ای پیدا می‌کند که آنها خودشان را برای بسیاری از پست‌های کشور حائز شرایط احراز می‌دانند و حتی جوان‌ها را با عناوین بی تجربگی و اینکه انتصاب آنها در وضعیت کنونی دارای ریسک است با تغییر شرایط ورود از دور خارج و از میدان رقابت حذف می‌کنند یا در جایگاه‌های غیر کلیدی بکار میگیرند.

قطعا سابقه تاریخی و تجارب کشورهای موفق و توسعه یافته تاییدی بر این موضوع است که هر کجا از جوان‌ها به نسبت بیشتری و نسبت غالب به بازنشستگان بویژه در پست‌های کلیدی استفاده کرده‌اند توانسته‌اند نتایج مثبت و ارزشمندی داشته باشند و زمان را در پیشرفت و پیشبرد اهداف کوتاهتر کنند، ولی برعکس آن، با آمدن بازنشستگان نوع استراتژی و نوع تفکر و انگیزه‌هایی که برای ادامه امنیت زندگی شغلی خود دارند باعث می‌شود که خیلی از تصمیمات که دارای حواشی ریسک پذیری یا دارای  سطحی از عدم اطمینان است را اتخاذ نکنند و این باعث می‌شود که کشور ما در لحظه‌های حیاتی قدم‌هایی را که باید، نتواند بردارد.

بعضا استراتژی هایی در دفاع از بازنشستگان مطرح می‌شود که جوان‌ها باید در لایه‌های دوم و مدیریت میانی و سایر سطوح استفاده شوند تا در کارگاهی عملی از بازنشستگان کار را یاد بگیرند و بعد به لایه‌های بالاتر ورود کنند. غافل از این که این عدم دسترسی به سطوح اصلی و ارشد توسط جوانان باعث می‌شود که جوانان عقب نگاه داشته شوند و در خلأ اطلاعاتی قرار بگیرند و اجازه بدست آوردن تجاربی که جوانان نیازمند آن هستند را بدست نیاورند.

در حال حاضر که وضعیت کابینه و هیئت وزیران روشن شده، بازنشستگان برای دستیابی و تصدی و احراز پست‌های معاونت وزرا، مدیرعاملی شرکت‌های دولتی و هیات ‌مدیره شرکت‌های دولتی و استانداری‌ها بسیار فعال شده‌اند و با شبکه‌های ارتباطی که ساخته‌اند، به شیوه‌های مختلف در حال ورود به این جایگاه‌ها و سمت‌ها هستند،

بطوری آنها را برای خود واطرافیان بلوکه می‌کنند و حق مسلم خود می‌دانند و قطعا طی روزهای آینده شاهد بازگشت به کار بسیاری از بازنشستگان خواهیم بود که در فرآیند انتصابی قرار خواهند گرفت.

انتظار می‌رود از رئیس جمهور و دستگاه‌های نظارتی و سایر مدیران دولتی که جوان‌گرایی را به عنوان یک تفکر و وظیفه واقعی قبول دارند به این ماجرا ورود موثر کنند و در سطح ملی جلوی ورود و بازگشت گسترده بازنشستگان به پست‌های مختلف از معاونت‌های وزرا تا استانداران و فرمانداران و شرکت‌های دولتی و سایر موضوعات را بگیرند و اجازه دهند تا جوان‌ها وارد عرصه شوند تا آنها بتوانند تغییرات جدید و مهمی را در مقیاس ملی رقم بزنند.