آکومولاتور Accumulator که به نام های مخزن نیتروژن یا کپسول ازت نیز شناخته می شود یک قطعه صنعتی بصورت مکانیکی می باشد. آکومولاتور در واقع یک مخزن و منبع ذخیره محسوب شده و یک قطعه هیدرولیکی، پنوماتیکی محسوب می شود. آکومولاتور از یک اصل ساده در علم مکانیکی سیالات یعنی تراکم پذیری گاز ها و عدم تراکم پذیری مایعات در عملکرد خود استفاده می کند. آکومولاتور ها در قسمت بیرونی به شکل یک محفضه فلزی نگهدارنده هستند که در داخل به دو بخش مجزا یکی حاوی نیتروژن و دیگری سیال عامل که اغلب روغن است تشکیل می شوند.
آکومولاتور ها بر حسب نوع جدا کننده سیال گاز و مایع در انواع مختلفی تولید می شود. البته دسته بندی آکومولاتور ها گاهی بر حسب متریال بکار رفته در تولید مخزن آکومولاتور (فولاد یا استیل) ، میزان فشار قابل تحمل در آکومولاتور و یا برند های تولید کننده آکومولاتور نیز صورت می پذیرد. در زیر به معرفی دسته بندی مهندسی آکومولاتور ها می پردازیم. برای استعلام قیمت و خرید آکومولاتور کلیک کنید.
- آکومولاتور تیوپی (بلدری) : پر کاربرد ترین نوع آکومولاتور در صنایع نوع تیوپی یا بلدری می باشد. آلومولاتور های تیوپی در داخل محفظه فلزی از یک تیوپ با قابلیت تعویض بعنوان جدا کننده گاز نیتروژن (ازوت) از روغن استفاده می کنند. جنس تیوپ بکار گرفته شده در آلوموتور تیوپی از ترکیبات خاص پلیمری با حداکثر چقرمگی و مقاومت در تماس با سیالات خورنده انتخاب می شود. آکومولاتور های تیوپی از 0.5 لیتر تا 50 لیتر برای صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
- آکومولاتور دیافراگمی : این نوع از آکومولاتور ها از یک غشا یا دیافراگم برای جداسازی روغن در مسیر جریان هیدرولیک از گاز ازوت استفاده می کنند. دیافراگم در این نوع آکومولاتور ها قابل تعویض یا تعمیر نبوده و هر گونه آسیب به این دیافراگم نیاز به تعویض آکومولاتور را به همراه دارد.
- آکومولاتور پیستونی : یکی از محبوب ترین نوع آکومولاتور در صنایع فوق سنگین که فشار سیال هیدرولیک بسیار بالا است نوع پیستونی آن است. در آکومولاتور های پیستونی بر خلاف دو نوع دیگر آکومولاتور که از مواد آسیب پذیر مانند پلیمر ها در تولید تفکیک کننده سیالات استفاده می کنند از یک پیستون فلزی همانند آنچه در سیلندر موتور ها بکار می رود استفاده شده است. آکومولاتور های پیستونی بصورت استوانه تولید شده و بر روی بسیاری از ماشین آلات سنگین از جمله انواع ماشین آلات راهسازی و معدنی مورد استفاده قرار می گیرند.
کاربری آکومولاتور در صنایع بعنوان دمپر و بوستر
همانطور که در بالا نیز اشاره شد سیالات در فاز مایع تراکم پذیری ندارند. این امر سبب می شود که در صورت عدم بکارگیری آکومولاتور یا نوعی دمپر در سیستم های هیدرولیک بالا رفتن فشار سیال سبب ایجاد ترکیدی لوله ها و یا آسیب شدید به اجزای هیدرولیک بوجود آید. در اغلب ماشین آلات صنعتی از آکومولاتور ها به عنوان دمپر به منظور جلوگیری از آسیب به اجزای سیستم هیدرولیک یا ترکیدگی لوله ها استفاده می شود. در این نوع کاربری هر جا که فشار هیدرولیک در سیستم بالا رود بخش پنوماتیک یعنی گاز ازوت در داخل آکومولاتور فشرده شده و میزان بیشتری روغن در داخل آکومولاتور وارد می شود. این امر مانه از ایجاد شوک در سیستم شده و ماشیبن آلاتی که از آکومولاتور در خط لوله جریان سیال خود استفاده می کنند با شوک، ضربه و ارتعاشات کمتری روبرو هستند.
آکومولاتور ها همانطور که بصورت دمپر در سیستم های هیدرولیک عمل می کنند نقش بوستر را نیز می توانند ایفا کنند. در واقع زمانیکه سیستم هیدرولیک با افت فاشر روبرو می شود، بخش پنوماتیک از آکومولاتور یعنی گاز نیتروژن با انبساط خود به تزریق روغن هیدرولیک به خط لوله جریان می پردازد. این امر سبب می شود که بکارگیری آکومولاتور ها در خط جریان هیدرولیک مانع از افت فشار در سیستم هیدرولیک گردد. برخی از ماشین آلات صنعتی که از آکومولاتور بعنوان دمپر یا باستر استفاده می کنند به قرار زیر هستند.
- آکومولاتور دستگاه پرس : در اغلب دستگاه های پرس صنعتی از آکومولاتور در نوع تیوپی یا دیافراگمی استفاده می شود. ظرفیت حجمی و فشار حداکثر آکومولاتور دستگاه پرس بر حسب ضرفیت دستگاه متغیر می باشد.
- آکومولاتور دستگاه دایکاست : بر روی دستگاه دایکاست صنعتی به منظور جلوگیری از افزایش ناگهانی فشار هیدرولیک بالاخص در زمان نشستن دستگاه بر روی قطعه کار از آکومولاتور استفاده می شود. نقش آکومولاتور بر روی دستگاه دایکست اغلب بعنوان دمپر می باشد.
- آکومولاتور گیوتین صنعتی : از انواع آکومولاتور های بلدری و دیافراگمی بر روی دستگاه های گیوتین صنعتی استفاده می شود. گیوتین ها که در صنایع برای برش کاغذ، سنگ و ... مورد استفاده قرار می گیرند از آکومولاتور بعنوان دمپر و بوستر استفاده می کنند.
- آکومولاتور دستگاه تزریق پلاستیک : بر روی تمامی دستگاه های تزریق پلاستیک از آکومولاتور بعنوان دمپر برای جلوگیری از آسیب های ناشی از افزایش فشار روغن هیدرولیک استفاده می شود.
- آکومولاتور جرثقیل : یکی از اصلی ترین اجزای سیستم های هیدرولیک جرثقیل ها آکومولاتور می باشد. عدم عملکرد صحیح آکومولاتور جرثقیل سبب می شود که بوم کرین ها ارتفاع لیفتینگ مناسب را نداشته و در عملکرد جرثقیل خلل هایی بروز کند.
- کاربری آکومولاتور بعنوان بوستر ترمز ماشین های راهسازی : بر روی بسیاری از دستگاه های جدید صنعتی از جمله انواع لودر، بیل مکانیکی و بولدوزر ها از آکومولاتور بعنوان بوستر ترمز استفاده می شود. انواع آکومولاتور های پیستونی در ظرفیت ها و قابلیت های فشاری مختلف بعنوان بوستر ترمز مورد استفاده قرار می گیرند.
معرفی برند های معتبر تولید کننده آکومولاتور
آکومولاتور ها بعنوان قطعات هیدرولیکی-پنوماتیکی می بایست با دقت بسیار بالایی تولید شوند. انتخاب متریال مناسب در تولید بدنه فلزی آکومولاتور بگونه ای که تحمل فشار جریان های هیدرولیک را داشته باشد از یک سو و دقت در تولید اجزا با حداقل تلرانس ابعادی که مانع از نشتی گهز ازوت و یا روغن هیدرولیک می شود از سوی دیگر سبب می شود که کاربران برای انتخاب آکومولاتور بر روی برند های تولید کننده این قطعه صنعتی حساسیت بالایی داشته باشند.
بسته به نوع آکومولاتور برند های متعددی در دنیا به تولید این قطعه صنعتی می پردازند. از میان برند های متعدد تولید کننده برند هایداک HYDAC محصول کشور آلمان یکی از شناخته شده ترین برند های تولید کننده انواع آکومولاتور محسوب می شود. آکومولاتور با برند هایداک در انواع آکومولاتور های پیستونی و بلدری در نوع فولادی و استنلس استیل تولید می شوند. یکی از شناخته شده ترین برند های تولید کننده آکومولاتور های دیافراگمی در دنیا برند اولائر OLAER محصول کشور فرانسه می باشد. طول عمر کاری آکومولاتور ها و شرایط تعمیر آکومولاتور صنعتی بسته به برند تولید کننده این قطعه صنعتی متغیر خواهد بود.
