به گزارش صراط به نقل از دنیای اقتصاد، در بخش‌هایی از این مطلب آمده است: با اینکه مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در گزارش‌های اخیر خود جزئیات سهم پیام‌رسان‌های خارجی و فیلتر شده را در معاملات تجارت الکترونیک منتشر نمی‌کند، اما در گزارش همین مرکز از مبادلات کسب‌وکارهای اینترنتی در سال 1401 آمده که اینستاگرام با ۵۵ درصد بیشترین سهم را در میان شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها برای استفاده به عنوان فضای تجاری مکمل داشته است. این سهم در سال گذشته ۸۴ درصد بود.
نکته جالب‌توجه این گزارش، پیشی‌گرفتن تلگرام از واتس‌اپ در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ است. تلگرام حالا در دنیای تجارت الکترونیک کشور سهمی ۴۱ درصدی دارد. به‌نظر می‌رسد محبوبیت تلگرام پس از فیلترینگ گسترده در نیمه دوم ۱۴۰۱، بیشتر از قبل شده است. با این حال، مرکز توسعه تجارت الکترونیک در گزارش سال 1402 آماری از سهم پلتفرم‌های داخلی و خارجی در تجارت الکترونیک منتشر نکرده و صرفا اعلام کرده است که کسب‌وکارهای فعال در حوزه تجارت الکترونیکی برای معرفی، ارائه و تبلیغ خود در کنار وب‌سایتشان از رسانه‌های دیگری مانند شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها به عنوان رسانه‌های مکمل استفاده می‌کنند.
در این بخش، سهم شبکه‌های اجتماعی ۴۳ درصد، تلفن(مرکز پشتیبانی تماس) ۲۵ درصد، پیام‌رسان‌ها ۲۲ درصد و اپلیکیشن‌های موبایلی ۱۰ درصد اعلام شده است. با این حال گزارش سالانه یکی از پلتفرم‌های فعال در حوزه تبلیغات دیجیتال بیانگر فعالیت حدود چهار میلیون فروشگاه در بستر اینستاگرام و تلگرام است. طبق این گزارش، از میان 46 میلیون کاربر ایرانی که در اینستاگرام ثبت‌نام کرده‌اند، 31 میلیون کاربر فعال هستند. همچنین از میان 60 میلیون کاربر ایرانی که در تلگرام ثبت‌نام کرده‌اند، 24 میلیون کاربر فعال هستند. نکته مهم این گزارش رشد 19 درصدی تعداد صفحات عمومی هر کاربر ایرانی در اینستاگرام نسبت به سال 1401 است. این گزارش علاوه بر تایید محبوبیت اینستاگرام و تلگرام در بین کسب‌وکارهای ایرانی، نشان می‌دهد که تلگرام، پراستفاده‌ترین پیام‌رسان میان همه کاربران است، ایتا و واتس‌اپ نیز توسط بیش از نیمی از پاسخ‌دهندگان نظرسنجی این گزارش استفاده می‌شود.
میزان استفاده از پیام‌رسان ایتا در میان کاربران نسل X بیشتر است. برای نسل Z پیام‌رسان واتس‌اپ بعد از تلگرام در جایگاه دوم قرار دارد. آخرین گزارش ایسپا هم بیانگر این است که با وجود اینکه فیلترینگ میزان استفاده از اینستاگرام را کاهش داد، اما همچنان میزان استفاده از آن در مقایسه با سایر پلتفرم‌ها قابل توجه و 46.5 درصد است. نتایج دیگر این نظرسنجی نیز استقبال ایرانی‌ها از سایر شبکه‌های اجتماعی فیلترشده از جمله تلگرام و واتس‌اپ را تایید می‌کند. بر این اساس، پیام‌رسان تلگرام با 39.3 درصد بیشترین میزان استفاده و واتس‌اپ نیز با 33.3درصد استفاده در رتبه سوم فهرست شبکه‌های اجتماعی محبوب ایرانی‌ها قرار دارد.
نتایج گزارش اخیر اتاق ایران از وضعیت کسب‌وکارهای دیجیتال پس از فیلترینگ گسترده نشان می‌دهد که تقریبا ۴۰ درصد از کسب‌وکارهای آنلاین برای فروش محصولات و خدمات خود از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. پرکاربردترین شبکه اجتماعی برای کسب‌وکارها اینستاگرام است که با استفاده ۵۵ درصدی از سوی کسب‌وکارها محبوب‌ترین شبکه اجتماعی برای آنها بوده است. تلگرام بین کسب‌وکارها ۴۱ درصد کاربرد داشته و ۳۷ درصد از کسب‌وکارها هم از واتس‌اپ استفاده می‌کنند.
در ادامه این گزارش، سه سناریوی احتمالی با رویکردهای خوش‌بینانه، میانه و بدبینانه در خصوص میزان اثرگذاری فیلترینگ بر کسب‌وکارها در نظر گرفته شده که طبق آن، در خوش‌بینانه‌ترین حالت، زیان فیلترینگ معادل ۲۵ درصد از درآمد کسب‌وکارها در ۴ ماهه فعالیت آنها برآورد شده و بنابراین، در این بازه زمانی کسب‌وکارها در مجموع بیش‌از ۳۹ هزار میلیارد تومان آسیب دیده‌اند که معادل ۱۱۶۰ میلیون دلار در ۴ ماه بوده است(با نرخ دلار همان سال).
بنابراین میزان ضرر روزانه کسب‌وکارها 9.5میلیون دلار در سال 1401 برآورد شده است. در مجموع به نظر می‌رسد که با مرور آمار و گزارش‌های منتشر شده از سوی بخش خصوصی و دولتی درباره اهمیت اینستاگرام و تلگرام برای مردم و کسب‌وکارها طبیعی است که گام اول رفع فیلترینگ نتوانسته رضایت آنها را جلب کند. البته نمی‌توان اهمیت رفع فیلتر واتس‌اپ را هم برای مردم و مشاغل انکار کرد.
