به گزارش صراط، حسین نادری، رئیس و بنیانگذار کانون اقتصادی ایرانیان خارج از کشور در یادداشتی نوشت: انصراف ایران از شرکت در اکسپو ۲۰۲۵ ژاپن، اگر صحت داشته باشد، اشتباهی نابخشودنی و سهل‌انگاری بزرگی است که می‌تواند اثرات منفی طولانی‌مدتی بر جایگاه اقتصادی و تجاری کشور بگذارد. چنین رویدادهای بین‌المللی، فرصتی طلایی برای معرفی ظرفیت‌های تجاری، صنعتی و فرهنگی ایران به جهان هستند. انصراف از این نمایشگاه، که یکی از مهم‌ترین اکسپوهای تاریخ با محوریت طراحی آینده برای جامعه انسانی است، نه‌تنها به معنای از دست دادن یک سکوی جهانی برای تعامل اقتصادی و فرهنگی، بلکه به نوعی پاک کردن صورت‌مسئله به‌جای یافتن راه‌حل است.
ظرفیت‌های نادیده گرفته شده بخش خصوصی
یکی از انتقادهای جدی به مدیریت این موضوع، بی‌توجهی کامل به توانمندی‌های بخش خصوصی و ایرانیان خارج از کشور است. جامعه بزرگ و توانمند ایرانیان خارج از کشور، که در حوزه‌های تجاری و اقتصادی فعالیت‌های گسترده‌ای دارند، می‌توانستند با مدیریت مناسب، حضور ایران در این رویداد را تضمین کنند. حتی در صورت وجود چالش‌ها و کارشکنی‌های احتمالی از سوی دولت ژاپن، بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی می‌توانست راه‌حلی مناسب و عملی باشد. متأسفانه، نگاهی که بخش خصوصی را به‌عنوان شریک استراتژیک در دیپلماسی اقتصادی نمی‌بیند، موجب شده است که چنین فرصت‌هایی از دست برود.
انتقاد از سازمان توسعه تجارت و وزارت بازرگانی
مدیریت جدید سازمان توسعه تجارت و وزارت بازرگانی نیز در این میان مسئولیت سنگینی بر عهده دارند. انصراف از چنین رویداد بزرگی، آن‌هم در سکوت خبری، نشان‌دهنده نبود برنامه‌ریزی و اراده لازم برای بهره‌گیری از فرصت‌های جهانی است. این انفعال، در کنار عملکرد ضعیف دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه، تصویری نگران‌کننده از آینده تعاملات اقتصادی ایران با جهان ترسیم می‌کند.
تجربه تلخ اکسپو دوبی
ایران در اکسپو ۲۰۲۰ دوبی نیز نتوانست عملکردی شایسته ارائه دهد. در حالی که این رویداد می‌توانست فرصتی بی‌نظیر برای معرفی توانمندی‌های اقتصادی و تجاری ایران باشد، نمایشگاه ایران در دوبی بیشتر به ارائه محصولاتی مانند عرق کاسنی، عرق نعنا و کباب بسنده کرد. این در حالی بود که کشورهایی با ظرفیت‌های مشابه یا حتی کمتر، توانستند با ارائه برنامه‌های نوآورانه و جذاب، توجه سرمایه‌گذاران جهانی را به خود جلب کنند.
نیاز به تغییر رویکرد
آنچه امروز شاهد آن هستیم، ادامه همان روند بی‌برنامه‌ای است که در اکسپو دوبی مشاهده شد. دولت کنونی نیز به نظر می‌رسد عزمی برای بهره‌برداری از فرصت‌های تجاری منطقه ندارد و به همین دلیل، به‌جای تلاش برای حضور قدرتمند در اکسپو ژاپن، به انصراف روی آورده است. این تصمیم نه‌تنها از نظر اقتصادی بلکه از منظر دیپلماتیک نیز پیامدهای منفی خواهد داشت.
پیشنهادات کانون اقتصادی ایرانیان خارج از کشور
کانون اقتصادی ایرانیان خارج از کشور اعلام می‌کند که آماده است در صورت تصمیم‌گیری برای شرکت در اکسپو ۲۰۲۵ ژاپن، تمام توان خود را در خدمت دیپلماسی اقتصادی کشور قرار دهد. ما معتقدیم که حضور در چنین رویدادی باید با همکاری همه‌جانبه میان دولت، بخش خصوصی و ایرانیان مقیم خارج برنامه‌ریزی شود.
اگر خدای ناکرده این فرصت نیز از دست برود، از هم‌اکنون باید به فکر حضور قدرتمند در اکسپو ۲۰۳۰ عربستان باشیم. همچنین، ایران باید برنامه‌ریزی کند تا در آینده‌ای نزدیک خود به‌عنوان یکی از میزبانان این رویداد بزرگ جهانی مطرح شود.
در پایان، امیدواریم این خبر انصراف تکذیب شود و شاهد بازنگری جدی در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با دیپلماسی اقتصادی و تجاری باشیم. چنین فرصت‌هایی نباید به‌سادگی از دست بروند، چراکه هر یک از آن‌ها می‌توانند نقشی کلیدی در توسعه و پیشرفت کشور ایفا کنند.
