به گزارش صراط به نقل از ایسنا، مرحوم آیتالله مجتبی تهرانی در یکی از جلسات درس اخلاق به مناسبت ماه رجب، با استناد به یک روایت، به بررسی موضوع «عدم توفیق در روزهداری ایام ماه رجب» پرداختند که این بیانات ارزشمند برای بهرهبرداری علمی و معنوی تقدیم فرهیختگان گرامی میشود.
بنابر روایت کانال آیت الله مجتبی تهرانی، در روایات آمده است: «قِیلَ یا نَبِی اللَّهِ فَمَنْ عَجَزَ عَنْ صِیامِ رَجَبٍ لِضَعْفٍ أَوْ لِعِلَّةٍ کَانَتْ بِهِ».
اگر کسی از نظر مزاجی بیمار بود یا ضعف داشت و نتوانست ماه رجب را روزه بگیرد، «أَوِ امْرَأَةٌ غَیرُ طَاهِرٍ».
یا زنی در عادت ماهانه بود که نمیتوانست روزه بگیرد، «یَصْنَعُ مَا ذَا لِینَالَ مَا وَصَفْتَهُ».
چه کند تا به اینهایی که شما فرمودید برسد؟ «قَالَ یتَصَدَّقُ کُلَّ یوْمٍ بِرَغِیفٍ عَلَی الْمَسَاکِینِ»؛ حضرت فرمود: برای هر روز به فقیر یک قرص نان در راه خدا تصدّق کند.
«وَ الَّذِی نَفْسِی بِیدِهِ إِنَّهُ إِذَا تَصَدَّقَ بِهَذِهِ الصَّدَقَةِ کُلَّ یوْمٍ نَالَ مَا وَصَفْتُ»؛ قسم به کسی که جان من در دست قدرت اوست اگر این کار را بکند، به اینها میرسد.
باز هم روایت ذیلی دارد تا اینکه عرض میکند: «یا رَسُولَ اللَّهِ (ص) فَمَنْ لَمْ یقْدِرْ عَلَی هَذِهِ الصَّدَقَةِ»؛ اگر کسی از نظر مالی توان این را نداشت، «یصْنَعُ مَا ذَا لِینَالَ مَا وَصَفْتَ»؛ چه کار کند که به آنچه توصیف کردید برسد؟
«قَالَ یسَبِّحُ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ کُلَّ یوْمٍ مِنْ رَجَبٍ إِلَی تَمَامِ ثَلَاثِینَ یوْماً بِهَذَا التَّسْبِیحِ مِائَةَ مَرَّةٍ».
فرمود: در هر روز از ماه رجب این تسبیح را که محدث قمی هم آن را نقل کرده است صد مرتبه بگوید: «سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لَا ینْبَغِی التَّسْبِیحُ إِلَّا لَهُ سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ». «بحارالانوار، ج۹۴، ص ۳۱»
بنابراین، ما نمیتوانیم از نظر کیفی نه کمّی بگوییم که ظاهر عمل ما و باطنش چه نسبتی با هم دارند.
به این معنا که وقتی باطن عمل ظهور کند، درجه روی آن بگذاریم و شدّت و ضعفش را بسنجیم و چه بکنیم.
چون مربوط به دو عالم هستند و متناسب با همان عالماند. این، هم در بُعد معصیت است و هم در بعد حسنه.
کسی که در ماه رجب نمی تواند روزه بگیرد، چه کند؟
بر اساس روایات، اگر فردی به دلیل بیماری، ضعف و ... نتواند در ماه رجب روزه بگیرد، میتواند بهجای آن، هر روز یک قرص نان به نیازمندان صدقه دهد. در صورت عدم توانایی مالی نیز، میتواند روزانه صد بار این تسبیح را تکرار کند:«سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ ...». این اعمال، جایگزینهایی برای کسب ثواب روزهی ماه رجب محسوب میشوند.