- در کنار اعضای خانواده غذا میل کنید
زندگی شهر نشینی و مشغله های بسیار هر یک از اعضای خانواده ، امروزه، بهانه ی موجه ای شده است که افراد از دور هم جمع شدن بر سر میز یا سفره غذا امتناع نمایند و هر یک به طور جداگانه سرو غذا کنند، که این رفتار نه تنها بنابر گفته روان شناسان خانواده چندان مناسب خانواده موفق و شاد نیست، بلکه این گونه بهانه تراشی های مد شده و تقلید شده از فرهنگ غرب در برخی از خانواده ها، به دور از اداب و سنت اصیل ایرانی-اسلامی است.
رسول خدا یکی از نشانه های تواضع راهم غذا شدن مرد با خانواده اش می داند (مستدرک الوسائل .جلد٣)
با توجه به آداب اصیل و اصول ارتباطی صحیح اعضای خانواده که بسیاری از روان شناسان نیز آن را مورد تائید و تاکید قرار می دهند، باید گفته شود که هرگز هیچ توجیهی برعلت چنین رفتارهایی موجه و پسندیده نیست. غذا خوردن هم همانند سایر امور آدابی مختص به خود دارد که هر یک از ما موظف به رعایت آنیم و تخطی از آن، اول از همه کم لطفی به خود و سایر افراد خانواده است . لذا، برای استراحت و تجدید روحیه و ایجاد فرصتی برای تعامل با اعضای خانواده و کسب لذت هم شده، همراه یکدیگر غذا بخورید.
- دست های خود را بشوئید
نظافت دستانتان را رعایت کنید و شستشوی دست ها قبل از غذا را انجام دهید. شستن دستها خصوصاً قبل و بعد از غذا خوردن، نه تنها جز آداب اصلی غذا خوردن است و می تواند آلودگی ها و کثیفی ها را بزداید بلکه یکی از مهم ترین راه های پیشگیری از انتقال بیماری ها نیز می باشد؛ لذا، رعایت این مسئله به قدری از اهمیت برخوردار است که باید فرزندان خانواده را از همان اوان کودکی برای انجام آن ترغیب و تشویق نمود.
- پیش از غذا خوردن و بعد از آن شاکر و سپاسگزار پروردگارتان باشید.
رسول خدا می فرمایند پاداش کسی که می خورد و سپاس آن را می گذارد همانند کسی است که در راه خدا روزه می گیرد.(الکافی ،جلد٢)
شکرگزاری در آغاز و پایان غذا خوردن، از اخص ترین آداب غذا خوردن است. خدا را یاد کردن و نعمت را از او دانستن و راضی بودن به خواست پروردگار و نعمتهای او ، یکی از مهم ترین ارکان شکرگزاری است.در روایات متعدد دینی نیز توصیه شده است با بسم‌ا... گفتن، غذا خوردن تان را شروع کنید و در پایان غذا نیز الحمدا... بگوئید. بهتر است والدین در این امر مهم پیشقدم باشند و الگوی رفتاری فرزندانشان گردند.
کنترل نگاه از دیگر آداب غذا خوردن است که بالخص در مسند میزبانی توجه ویژه ای را باید بدان مبذول داشت. نگاه های بسیار و ممتد و حتی بی غرضانه، احساس نا خوشایندی را در فردی که بر سر سفره نشسته است، ایجاد می کند و شیرینی و لذت خوردن را از وی سلب می کند
- اعتدال را در خوردن و آشامیدن رعایت کنید
امام رضا (ع) به اندازه غذا بخور که متناب بدنت باشد و بیشتر از آن ارزش غذایی ندارد و هرکس به اندازه بخورد او را سود می بخشد.(مستدرک الوسائلج ١٦)
به شدت از افراط و تفریط در خوردن و نوشیدن پرهیز کنید ، سعی کنید میانه رو باشید. ما توصیه می کنیم به هنگام غذا خوردن چشمتان به ظرف غذا و غذایی که می خورید باشد، اگر حواس و توجه تان را بر روی غذای مصرفی تان متمرکز کنید ، هر گز دچار کم خوری و یا پرخوری نمی شوید. از آداب توصیه شده است که تا حدی غذا میل کنید که نه کاملا احساس سیری بیش از حد داشته باشید و نه آن که پیش از ترک غذا خوردن، احساس گرسنگی کنید.
- ساده نشستن سر سفره
امام علی (ع ) می فرمایند :برسر سفره به سان غلام و بنده بنشینید ،چرا که خدای عز و جل اینگونه نشستن و صاحب آنرا دشمن می داند.(الکافی ،جلد٦)
- هنگام غذا خوردن به صورت افراد زیاد نگاه نکنید
عجب مصیبتی است برخی از این نگاه ها !
مصیبت دردناکی است وقتی نگاه فردی هنگام غذا خوردن در چشمان ما باشد، چرا که احساس می کنیم کسی سر سفره مدام تعداد لقمه های ما و این كه چه چیزی، چقدر، چگونه و این كه چرا می‌خوریم را بررسی و محاسبه می‌كند!!!
کنترل نگاه از دیگر آداب غذا خوردن است که بالخص در مسند میزبانی توجه ویژه ای را باید بدان مبذول داشت. نگاه های بسیار و ممتد و حتی بی غرضانه، احساس نا خوشایندی را در فردی که بر سر سفره نشسته است، ایجاد می کند و شیرینی و لذت خوردن را از وی سلب می کند؛لذا، یک نگاه کلی و هر از چند گاه، برای دریافت این که کسی گرسنه نماند و کم خوری نکند کفایت به امر می کند.
- بر سر سفره غذا، صحبت نکنید
زیاد حرف زدن و از هر باب گفتن، مختص زمانی به غیر از اوقات صرف غذا است . برخی با زیاده گویی ها ی افراطی خود، آرامش و سکوت لازمه این وقت را ازبین می برند و با سرگرم کردن ذهن و یا حتی اغتشاش آن، منجر به انحراف فکر می شوند تا بدان جایی که فرد نمی فهمد چقدر می خورد و چه چیز می خورد، که این خود می تواند پیامدهای منفی بی شماری بر سلامت روان و جسم فرد داشته باشد.
- در یک زمان مناسب و با توجه به سایر افراد حاضر بر سر سفره ، دست از غذا بکشید
این نکته بسیار ظریفی از آداب غذا خوردن می باشد که رعایت و توجه به آن، بالخص به هنگام میزبانی، بسیار مهم و حائز اهمیت است. چه بسا بسیار دیده و شنیده ایم که برخی از افراد علیرغم گرسنگی، به صرف آن که آخرین نفر نباشند، قبل از سیری از غذا خوردن دست کشیده اند.
نسرین صفری
