به گزارش صراط ، کتاب «شمس پهلوی» توسط مرکز بررسی اسناد تاریخی، تجدید چاپ شد. این اثر
چهارمین کتاب از مجموعه کتاب‌های اسنادی «زنان دربار به روایت اسناد ساواک»
است که اسناد شمس پهلوی، اولین فرزند رضاخان و بزرگترین خواهر محمدرضا شاه
را در برگرفته است.
شمس و اشرف پهلوی دو خواهر محمدرضا بودند که جایگاه ویژه ای در دربار داشتند. شمس مورد علاقه پدرش بود و فردی غیر سیاسی که بیش از اشرف، به کار زراندوزی و عیاشی مشغول بود. در تمام دوران پادشاهی برادر با آزادی عمل توانست نهایت بهره برداری را از امتیازات شاهدخت بودن داشته باشد و انواع و اقسام خوش گذرانی ها را داشته باشد.
مقدمه کتاب به زندگینامه شمس پرداخته و شئون مختلف زندگی او را، به اختصار و عمدتاً براساس اسناد همین کتاب بررسی کرده است. اولین سند کتاب مربوط است به تاریخ 19/6/1317 و متعلق به شرکت «اتو طهران» (شرکت سهامی) که در آن نسخه حساب مربوط به اتومبیل شمس را که یک سال از آن گذشته و نپرداخته است، مطالبه نموده و آخرین سند هم نامه ای است خطاب به کارگزینی وزارت دربار شاهنشاهی در خصوص اعزام مأمور خدمتکار به لس آنجلس برای شمس در تاریخ پنجم آذر سال 57.
شمس این ویژگی را هم داشت که از اسلام دست شست و به مسیحیت گروید. اقدامی که بسیار برای شاه و دربار سخت و اسباب ننگ و بدنامی بود و در پنهان کردن آن تلاش می کردند. بطوریکه در یکی از فصول مقدمه این کتاب که «مسیحی شدن شمس» نام دارد، می‌خوانیم: «... مسیحی شدن شمس، جسته و گریخته بین مردم شایعه بود، ولی به صحت و سقم آن چندان اطمینان نداشتند. البته دربار شاهنشاهی نیز علاقه‌ای نداشت که این خبر منتشر شود چون برای خاندان سلطنتی و شاه یک کشور اسلامی، زیبنده نبود که خواهرش به این آیین اعتقاد داشته باشد. به همین جهت شاه مستقیماً از عَلَم خواست که در کتمان این قضیه و بی سروصدا بودن آن تلاش کند. چنان که عَلَم در ذیل خاطرات سال 1351 خود چنین می‌نویسد «برنامه سفر شمس به رُم و واتیکان را تقدیم کردم، شاه آن را تأیید کرد، به شرط این که والاحضرت درباره ملاقاتش با پاپ، زیاد سروصدا راه نیندازد...»
در بخش های دیگری از این کتاب می خوانیم:
...تجارت الماس و ماشین از کارهای مورد علاقه او بود و علاوه بر آن ریاست چند کانون و جمعیت را هم داشت. مقدار زیادی از املاک دولتی را تصرف کرده و به قیمت های گزاف فروخت و از درآمد آنها به کارهای تجاری پرداخت. یکی از آن املاک بزرگ مهر شهر کرج بود...سگ بازی افراطی شمس به قدری مشکل درست کرده بود که یکبار شاه به علم گفت:
«متأسفانه باید بگویم که این را هم باید حمل بر خودپسندی احمقانه وی کرد که با همراهانش ده سگ و دو برابر همین تعداد، گربه به این طرف و آن طرف امریکا جولان می دهد.»
...ارزش جواهرات وی در سال 1354 به مبلغ هفت میلیون دلار بوده است.
به هر روی ساواک موظف بوده است بدون آن که دست به اقدامی بزند گزارش های مربوط به او را نگهداری کند. مجموعه ای از این گزارش ها اکنون در این کتاب ارائه شده است. تنظیم این اسناد به صورت تاریخی انجام گرفته و اسناد تکراری حذف شده. تنها اسنادی آمده است که مشکل اخلاقی نداشته و بنابرین اسنادی که جنبه های اخلاقی داشته حذف شده است. فهرست اعلام، تصاویر اسناد ضمایم و تعدادی عکس از شمس و اطرافیانش به صورت آلبوم پایان بخش این کتاب است. شمس پهلوی در سن 78 سالگی به سال 1374 در امریکا مرد.
شمس و اشرف پهلوی دو خواهر محمدرضا بودند که جایگاه ویژه ای در دربار داشتند. شمس مورد علاقه پدرش بود و فردی غیر سیاسی که بیش از اشرف، به کار زراندوزی و عیاشی مشغول بود. در تمام دوران پادشاهی برادر با آزادی عمل توانست نهایت بهره برداری را از امتیازات شاهدخت بودن داشته باشد و انواع و اقسام خوش گذرانی ها را داشته باشد.
مقدمه کتاب به زندگینامه شمس پرداخته و شئون مختلف زندگی او را، به اختصار و عمدتاً براساس اسناد همین کتاب بررسی کرده است. اولین سند کتاب مربوط است به تاریخ 19/6/1317 و متعلق به شرکت «اتو طهران» (شرکت سهامی) که در آن نسخه حساب مربوط به اتومبیل شمس را که یک سال از آن گذشته و نپرداخته است، مطالبه نموده و آخرین سند هم نامه ای است خطاب به کارگزینی وزارت دربار شاهنشاهی در خصوص اعزام مأمور خدمتکار به لس آنجلس برای شمس در تاریخ پنجم آذر سال 57.
شمس این ویژگی را هم داشت که از اسلام دست شست و به مسیحیت گروید. اقدامی که بسیار برای شاه و دربار سخت و اسباب ننگ و بدنامی بود و در پنهان کردن آن تلاش می کردند. بطوریکه در یکی از فصول مقدمه این کتاب که «مسیحی شدن شمس» نام دارد، می‌خوانیم: «... مسیحی شدن شمس، جسته و گریخته بین مردم شایعه بود، ولی به صحت و سقم آن چندان اطمینان نداشتند. البته دربار شاهنشاهی نیز علاقه‌ای نداشت که این خبر منتشر شود چون برای خاندان سلطنتی و شاه یک کشور اسلامی، زیبنده نبود که خواهرش به این آیین اعتقاد داشته باشد. به همین جهت شاه مستقیماً از عَلَم خواست که در کتمان این قضیه و بی سروصدا بودن آن تلاش کند. چنان که عَلَم در ذیل خاطرات سال 1351 خود چنین می‌نویسد «برنامه سفر شمس به رُم و واتیکان را تقدیم کردم، شاه آن را تأیید کرد، به شرط این که والاحضرت درباره ملاقاتش با پاپ، زیاد سروصدا راه نیندازد...»
در بخش های دیگری از این کتاب می خوانیم:
...تجارت الماس و ماشین از کارهای مورد علاقه او بود و علاوه بر آن ریاست چند کانون و جمعیت را هم داشت. مقدار زیادی از املاک دولتی را تصرف کرده و به قیمت های گزاف فروخت و از درآمد آنها به کارهای تجاری پرداخت. یکی از آن املاک بزرگ مهر شهر کرج بود...سگ بازی افراطی شمس به قدری مشکل درست کرده بود که یکبار شاه به علم گفت:
«متأسفانه باید بگویم که این را هم باید حمل بر خودپسندی احمقانه وی کرد که با همراهانش ده سگ و دو برابر همین تعداد، گربه به این طرف و آن طرف امریکا جولان می دهد.»
...ارزش جواهرات وی در سال 1354 به مبلغ هفت میلیون دلار بوده است.
به هر روی ساواک موظف بوده است بدون آن که دست به اقدامی بزند گزارش های مربوط به او را نگهداری کند. مجموعه ای از این گزارش ها اکنون در این کتاب ارائه شده است. تنظیم این اسناد به صورت تاریخی انجام گرفته و اسناد تکراری حذف شده. تنها اسنادی آمده است که مشکل اخلاقی نداشته و بنابرین اسنادی که جنبه های اخلاقی داشته حذف شده است. فهرست اعلام، تصاویر اسناد ضمایم و تعدادی عکس از شمس و اطرافیانش به صورت آلبوم پایان بخش این کتاب است. شمس پهلوی در سن 78 سالگی به سال 1374 در امریکا مرد.
