به گزارش صراط ، در دو سال توفانی خاورمیانه ،نظام پادشاهی اردن به صورت جزیره ای درآمد که موج های نیرومند جنبش مردمی آن را احاطه کرد. ملک عبدالله دوم شاه اردن که سیزدهمین بهار حکومتش را می گذراند ،در چند مرحله با واکنش اعتراض مردمی روبرو شد اما او در انتخابی زیرکانه، کابینه اردن را سپربلای حکومت قرار داد. این انتخاب وی در عمل نتیجه داد زیرا فلش همه حملات و اعتراضها به ناکارآمدی و فساد مالی و سیاسی در کشور متوجه دولت و شخص نخست وزیر شد نه مقام عالی سلطنت. گواه بارز این سخن تصمیم اخیر عبدالله برای انحلال پارلمان است که باعث شد که کابینه مورد اعتراض مردم سقوط کند و اردن به سمت تشکیل دولت جدید و انتخاب نخست وزیر تازه حرکت نماید.در روزهای اخیر به نظر می آید سکاندار حکومت اردن را اندیشه و تدبیری تازه در سر افتاده است. عبدالله دوم این هفته با لحنی متفاوت با مردم این کشور سخن می گوید.شاه جوان این هفته در مقام یکی از مدعیانی ظاهر شد که می گویند:راه جنبش های نوین خاورمیانه باید اصلاح شود.او با زیر سوال بردن اصالت انقلابهای جهان عرب سعی کرد اصلاحات دلخواه خویش را برای اردنیها موجّه ننشان دهدو فعالان سیاسی اردن را به سمت انتخاباتی با «الگوی اردنی» سوق دهد. عبدالله دوم برای به کرسی نشان این نظریه خویش از ادبیات مرسوم حاکمان عرب استفاده کرد که عناصر بیگانه در کالبد جنبش های نوین خاورمیانه نفوذ کرده اند و عناصرپشت پرده سوار بر اعتراض و جنبش مردمی شده اند.
حرکت مردم اردن علیه نظام سلطنتی از فردای سقوط دیکتاتوری تونس شروع شد. در این مدت گروه های مردمی اردن به رهبری حزب ایدئولوژیک «عمل اسلامی» بر اصلاح حکومت و دولت های ناکارامد اصرار کردن.د شاه اردن نیز برای آرام کردن جو اعتراض عمومی، به تغییر پی در پی نخست وزیران و کابینه ها مبادرت کرد.در این واقعیت تردیدی نیست که جامعه 8/5 میلیون نفری اردن به لحاظ سیاسی ساختاری متفاوت از دیگر کشورهای بحران زده عرب دارد. اولین وجه تمایزات اردن به ساختار پیچیده جمعیتی آن بر می گردد. در ترکیب جمعیت این کشور سهم عظیم از آن فلسطینیان است.خاندان هاشمی (پدر و پسر) بر جامعه ای حکم رانده اند که قریب 60 درصد آن را فلسطینی ها تشکیل می دهند و 40 درصد باقیمانده نیز عمدتاً قبایل و اقوام بومی و بدوی هستند.مشروعیت نغوذ تاریخی خاندان هاشمی بر حمایت همین طوایف متکی است. از حیث اقتصادی نیز اردن وجه تمایز بارز با جوامع دیگر عربی دارد چه انکه حکومت امان فاقد منابع غنی نفت و گاز است نظام سیاسی این کشور عمدتاً از مسیر کمکهای بین المللی و توریسم و موقعیت ژئوپلیتیک ارتزاق می کند و همین موقعیت ویژه سیاست خارجی متفاوتی را به امان دیکته می کند
در این چینش متفاوت جمعیتی و اقتصادی ،رهبران امان مدعی هستند که اردنی ها به دلیل بافت قومی متفاوت خویش برخلاف دیگر ملتهای عرب موافق ادامه حکومت سلسله خاندان هاشمی در این کشور هستند و عمده نارضایتی آنها از دولت ها و حلقه سیاستمداران بی کفایت در دربار است.با این حال شواهد حاکی از آن است که هیات حاکمه امان چندان که دستگاه های تبلیغی این کشور وانمود می کردند خاطری آسوده از اوضاع سیاسی کشور ندارد. پادشاه این کشور که به اتفاق همسر انگلیسی تبارش با شعار نوگرایی و گشودن فضای اجتماعی قدرت گرفت اکنون در دومین دهه زمامداریش می کوشد مردم بومی این کشور را به دورنمایی یک تغییر امیدوار سازد.ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن اندیشه ها و استراتژی خویش را در قالب یک بیانیه منتشر کرد او به بهانه دیدار و مذاکره با هیات بلندپایه قضات دادگاه قانون اساسی مردم را مخاطب قرار داد و گفت: خیزش‌های مردمی که کشور شاهد بوده به روند اصلاحات سیاسی کمک کرد اما برخی بیگانگان با هدف اجرای برنامه‌های خاص خودشان از این خیزش سوء استفاده می‌کنند و این مساله از سوی جامعه هوشیار و گروه‌های سازنده اردن که در راستای ایجاد آینده‌ای بهتر برای مردم تلاش می‌کنند امری رد شده است.
به این صورت شاه اردن در حالی که همواره با مطالبات اردنی ها برای مشارکت در حکومت مخالفت می ورزید این بار می کوشد خود را موافق این روند نشان دهد لذا می گوید : آنها(مردم) به دنبال احیای حق قانونی خود در چارچوب قانون هستند و مانند دیگر اردنیها باید بر اساس قانون اساسی از طریق صندوق‌های رای به حقوقشان برسند و باید در روند تصمیم‌گیری‌ها و ساخت فردای بهتر مشارکت داشته باشند.
به هر روی آنچه مسلم است شاه اردن در تدارک یک انتخابات هدایت شده است تا شاید از این مسیر انرژی متراکم یک جنبش اجتماعی را خنثی سازد. شواهد حاکی از آن است که هم اکنون دولتمردان امان تشریفات ثبت نام برای انتخابات پارلمانی به انجام رسانده اند (این روند ثبت نام از هفتم اوت آغاز و به مدت 65 روز ادامه یافت).رسانه های امان در روزهای اخیر تبلیغات گسترده ای را حول انتخابات این کشور به راه انداخته اند تا جایی که آنها مدعی شده اند 70 درصد برای حضور در این انتخابات اعلام آمادگی کرده و ثبت نام نموده اند.
با این حال بسیاری از ناظران معتقدند که حتی در صورت برگزاری یک انتخابات هدایت شده چندان مشخص نیست که عناصر مورد علاقه شاه برنده بازی باشند. این طیف از ناظران می گویند موقعیت اخوانی ها در اردن نیز روبه افزایش است لذا بسیاری از مسائل آینده اردن در رابطه اپوزیسیون تحت رهبری حزب عمل اسلامی با حاکمیت رقم خواهد خورد.اخوانی های اردن بعد از پیروزی همقطارانشان در مصر ، تونس و لیبی نسبت به حضور در قدرت امیدوار شده اند. اخیراً یک هیات اخوانی برای اولین بار برای مذاکره با رهبران این جنبش در مصر راهی قاهره شد.همین موضوع باعث شده این سوال برای شماری از ناظران مطرح شود که آیا به راستی عبدالله دوم با معارضان سیاسی خویش و طایفه اخوانی های اردن (عمل اسلامی) باب مصالحه گشوده است.مصالحه فرمولی بوده که در همه دورانها ، حاکمیت امان از آن در روابط خویش با معارضان فلسطینی و رقیبان اسرائیلی استفاده کرده اند
اما مسئله جدی به میزان موفقیت و دوام چنین مصالحه ای در اوضاع توفانی خاورمیانه برمی گردد. در حال حاضرتضادهای عمیق میان تفکر امثال ملکه عبدالله با جنبش های اسلامی بر سر موضوع فلسطین نمایان است.انقلابهای عربی از تونس تا مصر،سرلوحه سیاست خارجی خویش را احقاق حق فلسطینی ها قرار داده اند حاضر نیستند روند سازش گذشته که شاهان اردن پایه اصلی آن بودند تداوم یابد. در این وضعیت اگر امان بویژه بعد از سقوط مبارک بخواهد همچنان به تکیه گاه اصلی امریکا و اسرائیل در جهان عرب ظاهر شود آیا قهر و بدبینی جنبش مردمی اعراب دامن فرزند شاه حسین را نخواهد گرفت و این احتمال وجود ندارد که حتی خاطر سرکوب های خونینی مثل سپتامبر سیاه زنده شود.
پیدا است که شاه اردن از قدرت گرفتن انقلابیون تشویش خاطر دارد یعنی همان جریان هایی که دیگر شاهان محافظه کار عرب با عنوان «بنیادگرایان» با آنها مرز بندی دارند. به همین سبب او سعی کرد مانند سایر رهبران عرب گروه‌هایی با نام "بیگانه” را به ربودن جنبش‌ها و خیزش‌های مردمی متهم سازد.
شاه اردن بعد از انقلاب وارد ائتلافی جدید با عربستان و قطر شد و سعی کرد این ایده را به طرفهای غربی منتقل کند که برنده اصلی این بازی دشمنان و بنیادگرایان است . گفتار این هفته عبدالله جوان حاکی از این بود که وی هنوز پیام های خیزش مردمی خاورمیانه را نگرفته است.بیانیه او در حضور قضات بلندپایه حاوی این این نکته است که حاکم اردن اولاً می خواهدانقلابهای مردمی در کشورهای همجوارش را بی سرانجام نشان دهد ثانیاً مدعی است که رشته امور از دست انقلابیون خارج شده است
منبع: سیاست ما
حرکت مردم اردن علیه نظام سلطنتی از فردای سقوط دیکتاتوری تونس شروع شد. در این مدت گروه های مردمی اردن به رهبری حزب ایدئولوژیک «عمل اسلامی» بر اصلاح حکومت و دولت های ناکارامد اصرار کردن.د شاه اردن نیز برای آرام کردن جو اعتراض عمومی، به تغییر پی در پی نخست وزیران و کابینه ها مبادرت کرد.در این واقعیت تردیدی نیست که جامعه 8/5 میلیون نفری اردن به لحاظ سیاسی ساختاری متفاوت از دیگر کشورهای بحران زده عرب دارد. اولین وجه تمایزات اردن به ساختار پیچیده جمعیتی آن بر می گردد. در ترکیب جمعیت این کشور سهم عظیم از آن فلسطینیان است.خاندان هاشمی (پدر و پسر) بر جامعه ای حکم رانده اند که قریب 60 درصد آن را فلسطینی ها تشکیل می دهند و 40 درصد باقیمانده نیز عمدتاً قبایل و اقوام بومی و بدوی هستند.مشروعیت نغوذ تاریخی خاندان هاشمی بر حمایت همین طوایف متکی است. از حیث اقتصادی نیز اردن وجه تمایز بارز با جوامع دیگر عربی دارد چه انکه حکومت امان فاقد منابع غنی نفت و گاز است نظام سیاسی این کشور عمدتاً از مسیر کمکهای بین المللی و توریسم و موقعیت ژئوپلیتیک ارتزاق می کند و همین موقعیت ویژه سیاست خارجی متفاوتی را به امان دیکته می کند
در این چینش متفاوت جمعیتی و اقتصادی ،رهبران امان مدعی هستند که اردنی ها به دلیل بافت قومی متفاوت خویش برخلاف دیگر ملتهای عرب موافق ادامه حکومت سلسله خاندان هاشمی در این کشور هستند و عمده نارضایتی آنها از دولت ها و حلقه سیاستمداران بی کفایت در دربار است.با این حال شواهد حاکی از آن است که هیات حاکمه امان چندان که دستگاه های تبلیغی این کشور وانمود می کردند خاطری آسوده از اوضاع سیاسی کشور ندارد. پادشاه این کشور که به اتفاق همسر انگلیسی تبارش با شعار نوگرایی و گشودن فضای اجتماعی قدرت گرفت اکنون در دومین دهه زمامداریش می کوشد مردم بومی این کشور را به دورنمایی یک تغییر امیدوار سازد.ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن اندیشه ها و استراتژی خویش را در قالب یک بیانیه منتشر کرد او به بهانه دیدار و مذاکره با هیات بلندپایه قضات دادگاه قانون اساسی مردم را مخاطب قرار داد و گفت: خیزش‌های مردمی که کشور شاهد بوده به روند اصلاحات سیاسی کمک کرد اما برخی بیگانگان با هدف اجرای برنامه‌های خاص خودشان از این خیزش سوء استفاده می‌کنند و این مساله از سوی جامعه هوشیار و گروه‌های سازنده اردن که در راستای ایجاد آینده‌ای بهتر برای مردم تلاش می‌کنند امری رد شده است.
به این صورت شاه اردن در حالی که همواره با مطالبات اردنی ها برای مشارکت در حکومت مخالفت می ورزید این بار می کوشد خود را موافق این روند نشان دهد لذا می گوید : آنها(مردم) به دنبال احیای حق قانونی خود در چارچوب قانون هستند و مانند دیگر اردنیها باید بر اساس قانون اساسی از طریق صندوق‌های رای به حقوقشان برسند و باید در روند تصمیم‌گیری‌ها و ساخت فردای بهتر مشارکت داشته باشند.
به هر روی آنچه مسلم است شاه اردن در تدارک یک انتخابات هدایت شده است تا شاید از این مسیر انرژی متراکم یک جنبش اجتماعی را خنثی سازد. شواهد حاکی از آن است که هم اکنون دولتمردان امان تشریفات ثبت نام برای انتخابات پارلمانی به انجام رسانده اند (این روند ثبت نام از هفتم اوت آغاز و به مدت 65 روز ادامه یافت).رسانه های امان در روزهای اخیر تبلیغات گسترده ای را حول انتخابات این کشور به راه انداخته اند تا جایی که آنها مدعی شده اند 70 درصد برای حضور در این انتخابات اعلام آمادگی کرده و ثبت نام نموده اند.
با این حال بسیاری از ناظران معتقدند که حتی در صورت برگزاری یک انتخابات هدایت شده چندان مشخص نیست که عناصر مورد علاقه شاه برنده بازی باشند. این طیف از ناظران می گویند موقعیت اخوانی ها در اردن نیز روبه افزایش است لذا بسیاری از مسائل آینده اردن در رابطه اپوزیسیون تحت رهبری حزب عمل اسلامی با حاکمیت رقم خواهد خورد.اخوانی های اردن بعد از پیروزی همقطارانشان در مصر ، تونس و لیبی نسبت به حضور در قدرت امیدوار شده اند. اخیراً یک هیات اخوانی برای اولین بار برای مذاکره با رهبران این جنبش در مصر راهی قاهره شد.همین موضوع باعث شده این سوال برای شماری از ناظران مطرح شود که آیا به راستی عبدالله دوم با معارضان سیاسی خویش و طایفه اخوانی های اردن (عمل اسلامی) باب مصالحه گشوده است.مصالحه فرمولی بوده که در همه دورانها ، حاکمیت امان از آن در روابط خویش با معارضان فلسطینی و رقیبان اسرائیلی استفاده کرده اند
اما مسئله جدی به میزان موفقیت و دوام چنین مصالحه ای در اوضاع توفانی خاورمیانه برمی گردد. در حال حاضرتضادهای عمیق میان تفکر امثال ملکه عبدالله با جنبش های اسلامی بر سر موضوع فلسطین نمایان است.انقلابهای عربی از تونس تا مصر،سرلوحه سیاست خارجی خویش را احقاق حق فلسطینی ها قرار داده اند حاضر نیستند روند سازش گذشته که شاهان اردن پایه اصلی آن بودند تداوم یابد. در این وضعیت اگر امان بویژه بعد از سقوط مبارک بخواهد همچنان به تکیه گاه اصلی امریکا و اسرائیل در جهان عرب ظاهر شود آیا قهر و بدبینی جنبش مردمی اعراب دامن فرزند شاه حسین را نخواهد گرفت و این احتمال وجود ندارد که حتی خاطر سرکوب های خونینی مثل سپتامبر سیاه زنده شود.
پیدا است که شاه اردن از قدرت گرفتن انقلابیون تشویش خاطر دارد یعنی همان جریان هایی که دیگر شاهان محافظه کار عرب با عنوان «بنیادگرایان» با آنها مرز بندی دارند. به همین سبب او سعی کرد مانند سایر رهبران عرب گروه‌هایی با نام "بیگانه” را به ربودن جنبش‌ها و خیزش‌های مردمی متهم سازد.
شاه اردن بعد از انقلاب وارد ائتلافی جدید با عربستان و قطر شد و سعی کرد این ایده را به طرفهای غربی منتقل کند که برنده اصلی این بازی دشمنان و بنیادگرایان است . گفتار این هفته عبدالله جوان حاکی از این بود که وی هنوز پیام های خیزش مردمی خاورمیانه را نگرفته است.بیانیه او در حضور قضات بلندپایه حاوی این این نکته است که حاکم اردن اولاً می خواهدانقلابهای مردمی در کشورهای همجوارش را بی سرانجام نشان دهد ثانیاً مدعی است که رشته امور از دست انقلابیون خارج شده است
منبع: سیاست ما
صبر کن ببین.