هزينه‌كرد 300 ميليارد توماني براي هيچ!
مسابقاتي كه تيم هاي حاضر در ليگ هزينه هاي فراواني را براي حضور پررنگ تر در آن صرف كردند تا عملكرد موفقي را در ليگ دهم داشته باشند.
هفته گذشته دو آمار در خصوص هزينه هاي باشگاه هاي كشور در سطح خبرگزاري ها اعلام شد كه رقمي حدود 300 ميليارد تومان برآورد شده است.
حال در اين مجال قصد داريم به اختصار به نقد و بررسي نحوه هزينه كرد اقتصاد ورزش بويژه فوتبال بپردازيم.
به تمامي مخارج تيم هاي ليگ هاي كشوري، هزينه تيم هاي ملي فوتبال كشورمان براي برپايي اردوهايي خارجي و برگزاري ديدار هاي دوستانه را نيز اضافه كنيد. هزينه هايي كه موجب مي شود براي يك سال در فوتبال كشورمان مبلغي بالغ بر 300 ميليارد تومان خرج شود، اما علامت سوالي كه سالها بدون پاسخ مانده است اين است كه آيا به اندازه اي كه در اين ورزش سرمايه گذاري مي شود افتخاري بدست مي آيد؟
ليگ برتر فوتبال ايران تنها از يك باشگاه خصوصي و هفده باشگاه دولتي تشكيل شده است و اين هفده باشگاه هزينه هاي خود را از ارگان ها، وزارتخانه ها و شركت هاي وابسته به دولت يا بخش عمومي تامين مي كنند.
در فوتبال حرفه اي جهان باشگاه داري فعاليت اقتصادي و سود زا براي بخش خصوصي است و سرمايه گذار انتظار دارد در ازاي سرمايه گذاري انجام شده به درآمد و سود معقول دست يابد.اما ساختار دولتي و شبه دولتي ايران موجب شده است در عمل دولت به عنوان باشگاه دار بزرگ در ايران عمل كند و به صورت مستقيم هفده باشگاه از هجده باشگاه را در اختيار داشته باشد.
در نظريات اقتصادي همانگونه كه مي دانيد دولت بدترين بازرگان است و كارآيي هزينه كرد شركت ها و موسسات انتفاعي دولتي از پايين ترين راندمان برخوردار است.در اقتصاد دولتي فوتبال ايران با توجه به وجود منابع سرشار مالي مديران باشگاه ها تلاش مي كنند با خريد هاي بزرگ و بالا بردن قيمت ها نامي براي خود در رسانه ها به جاي گذاشته و چند ماهي بر عمر كوتاه مدت مديريت خود بي افزايند.
بي توجه به تيم هاي پايه در كنار تلاش براي خريد بازيكنان بزرگ با قيمت هاي نجومي فضاي ناسالمي را براي حضور دلالان و جيره خواران حاشيه فوتبال فراهم ساخته است.
نكته مهم در اين زمينه اين است كه اين پول و هزينه ها در چرخه فوتبال گردش ندارد. اين اتفاقات باعث مي شود تا هزينه هاي باشگاه هاي كشورمان به جيب كساني برود كه زياد در ورزش فوتبال كشورمان حضور ندارند اما از اين راه توانسته اند به موقعيت اجتماعي خوبي برسند.
اين مبلغ هنگفت با توجه به اوضاع دولتي باشگاه داري در ايران، قطعا مستقيم و غير مستقيم از جيب دولت خرج مي‌شود. در اين ميان بيشترين بخش اين پول به جيب بازيكنان ، مربيان و واسطه گراني ريخته مي‌شود كه شايد در نگاه نخست بيشترين فعاليت را در فوتبال باشگاهي دارند.
در اين چند ساله ورزش هاي تيمي ديگر چون بسكتبال ، واليبال ، هندبال، فوتسال و ..... توانسته اند به خوبي با سرمايه گذاري بسيار كمتر از اين افتخارات زيادي را در سطح قاره اي و جهاني كسب كنند و حتي بسكتبال كشورمان پس از 50 سال موفق شد در المپيك 2008 پكن حضور پيدا كند تا بار ديگر اين رشته ورزشي به عنوان تيم اول آسيا مطرح شود.
اما آيا فوتبال كشورمان با اين همه هزينه توانسته است رضايت افكار عمومي را جلب كند؟ سقوط در جدول رده بندي فيفا، ناكامي در صعود به جام جهاني 2010 ، عدم موفقيت باشگاه هاي كشور در ليگ قهرمانان آسيا، حسرت حضور در المپيك و ..... از جمله افتخارات!! ورزش فوتبال كشورمان به شمار مي رود كه با توجه به حمايت رسانه اي و سرمايه گذاري هاي فراواني حاصل شده است.
اينها در حالي است كه بيشترين دستمزد ها در ورزش فوتبال پرداخت مي شود اما پيشرفتي عايد فوتبال كشورمان نمي شود و ملي پوشان كشورمان كه بيشترين نگاه ها را به خود جلب مي كنند براي صعود به مرحله نهايي جام ملتهاي آسيا با مشكلات فراواني روبرو مي شوند.
مبالغ متعددي نيز براي تكميل استاديوم ها و اماكن ورزشي هزينه شده است اما همچنان تاريخ افتتاح و بهره برداري از جمله استاديوم هاي نقش جهان اصفهان و ...... مشخص نيست.
در اين كه مبالغ فراواني در ورزش كشورمان هزينه مي شود شكي وجود ندارد اما اينكه تمامي اين مبالغ در كجا و به چه ميزاني مورد استفاده قرار مي گيرد سوالي است كه ذهن بيشتر ورزش دوستان را مشغول مي كند.
هزينه هايي كه از منابع مختلف بيت المال ، ماليات هاي مردمي و ... تامين مي شود تا بتوانيم با سرمايه گذاري جايگاه از دست رفته گذشته فوتبال در آسيا را بازپس بگيريم اما به دليل عدم مديريت صحيح و نامطلع بودن از ورودي و خروجي مبالغ فوتبال كشور همچنان در حال شاهد سبقت گرفتن رقباي آسيايي هستيم.
