آخرین آمار ایدز از سوی وزیر بهداشت

به گزارش صراط، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با هشدار نسبت به افزایش موارد بروز HIV / ایدز در زنان و همچنین افزایش انتقال این بیماری از طریق روابط جنسی، گفت: اگر نتوانیم مداخلات موثری برای مبارزه با HIV / ایدز طراحی کنیم، وقوع موج سوم ایدز تا پنج سال آینده محتمل است.

دکتر مرضیه وحید دستجردی در مراسم «روز جهانی ایدز» که در وزارت بهداشت برگزار شد، گفت: علی‌رغم آن که تصور می‌شود برای به صفر رساندن موارد جدید HIV / ایدز باید راه دوری را بپیماییم، اما این شعار دست یافتنی است. وقتی امسال سال ششم حذف فلج اطفال را داریم و در جهت حذف سرخک حرکت می‌کنیم و بسیاری از بیماری‌های عفونی را حذف کرده‌ایم، چرا نتوانیم HIV / ایدز را حذف کنیم و موارد جدید آن را به صفر برسانیم؟ این هدف دست یافتنی است و همت والای مسوولان را می‌طلبد؛ تجربه‌ای که سوابق آن را در گذشته داشته‌ایم.

وی با بیان اینکه جهان به مدت 30 سال است که با این بیماری وحشتناک روبروست، ادامه داد: 65 میلیون نفر در سراسر دنیا به این بیماری مبتلا شده‌اند و 30 میلیون نفر نیز به دلیل آن فوت کرده‌اند. مرگ 30 میلیون نفر در طی 30 سال رقم کمی نیست. از طرف دیگر اغلب مبتلایان این بیماری در سنین جوانی یعنی در سنین کار قرار دارند.

وزیر بهداشت با اشاره به تاریخ بروز اولین مورد HIV / ایدز در کشور،‌ ادامه داد: این بیماری در کشور تاریخ پر فراز و نشیبی داشته است. اولین مورد آن در سال 1365 در کشور کشف شد. پس از آن در سال‌های 74 و 75 همه‌گیری این بیماری در برخی زندان‌های کشور اتفاق افتاد و تا سال 83 روند رو به رشدی در زمینه ابتلا در کشور داشتیم، اما اکنون روند بروز موارد جدید این بیماری رو به کاهش است.

دستجردی ادامه داد: آنچه که امروز برای ما مهم است و باید از آن مراقبت کنیم، آن است که بروز موارد HIV / ایدز در میان زنان افزایش یافته و از حدود 4.5 درصد به 8.5 درصد افزایش داشته است. البته شاید این افزایش موارد از شناسایی بیشتر زنان آسیب‌پذیر ناشی شود.

وزیر بهداشت همچنین نسبت به افزایش ابتلا به HIV / ایدز بر اثر مسائل جنسی نیز هشدار داد و گفت: از میان کل موارد ابتلا به HIV / ایدز، 10.5 درصد آن از طریق ارتباط جنسی بود که این میزان در سال 90 به 21 درصد افزایش یافت و تقریبا دو برابر شده است. این موضوع اهتمام ویژه‌ای می‌طلبد و لازم است آموزش‌ها و اطلاع‌رسانی به مردم به صورت جدی‌تر پیگیری شود.

وی افزود: علی‌رغم کاهش چشمگیر موارد جدید ابتلا به HIV / ایدز دو موضوع فوق ما را نگران می‌کند و نگرانیم که مبادا موج سومی از ایدز داشته باشیم و در آینده HIV در کشور شعله‌ور شود. هر چند که امروز توانسته‌ایم ابتلا در معتادان تزریقی را کنترل کنیم به طوری که از 3.5 درصد HIV در میان زندانیان در سال 87، اکنون به 1.4 درصد رسیده‌ایم.

وزیر بهداشت نسبت به مصرف مواد محرک و روانگردان‌ها و تاثیر غیر مستقیم آن در روابط جنسی، هشدار داد و گفت: وقتی به این موضوع نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که این مبحث نیازمند کار بیشتر، آموزش و مشاوره است. رفتارهای پرخطر ناشی از مصرف مواد محرک و روانگردان‌ها می‌تواند منشا شعله‌ور شدن موج سوم HIV / ایدز در کشور باشد.

دستجردی با بیان اینکه ما در قبال کشور و همچنین منطقه مسوولیت داریم، ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که بروز مواد HIV / ایدز در منطقه ما مهار نشده و رو به رشد است. بنابراین ایران که در کنترل این موضوع موفق شده، نسبت به منطقه خود نیز مسوولیت دارد و باید در این جهت کمک کنیم.

به گفته وزیر بهداشت، تا تاریخ اول تیرماه سال جاری، 24 هزار و 735 مبتلا به HIV در کشور ثبت شده است که 90.6 درصد آن را مردان و 9.4 درصد را زنان تشکیل می‌دهند. همچنین 3619 مورد به ایدز مبتلا شده‌اند و بیش از 4000 نفر نیز به دلیل این بیماری جان خود را از دست داده‌اند. همچنین 46 درصد مبتلایان در گروه سنی 25 تا 34 سال قرار داشته‌اند.

وی ادامه داد: از سال 1365 تا امروز 69.6 درصد موارد ابتلا به HIV / ایدز به علت تزریق با سرنگ مشترک، 10.5 درصد مربوط به روابط جنسی ناسالم، یک درصد علت انتقال از مادر به کودک و علت انتقال در 17.9 درصد نیز نامشخص بوده است. این در حالی است که در سال 90، 60.2 درصد موارد انتقال بیماری به دلیل تزریق با سرنگ مشترک در معتادان تزریقی و 21 درصد مربوط به انتقال از راه جنسی بوده است. باید تاکید کرد که به دنبال تمهیدات سازمان انتقال خون، انتقال HIV / ایدز از طریق خون و فرآورده‌های خونی به صفر رسیده است.

دستجردی ادامه داد: آنچه که برای ما مهم است آن است که باید فعالیت‌های خود را در زمینه کاهش شیوع HIV در زمینه انتقال جنسی متمرکز کنیم. سهم انتقال جنسی تا سال 85 نسبتا ثابت بوده و حدود پنج تا هشت درصد موارد از طریق جنسی بوده، حال که امروز این سهم به 21 درصد رسیده، نیازمند فعالیت بیشتر مقابله‌ای است.

وزیر بهداشت گفت: البته ابزار تخمین موارد HIV / ایدز در سال 90 این احتمال را می‌دهد که حدود 93 هزار و 250 مبتلا در کشور داشته باشیم.

وی با اشاره به برنامه‌های اول و دوم استراتژیک کنترل HIV / ایدز در کشور، ادامه داد: برنامه سوم استراتژیک کنترل و پیشگیری از HIV / ایدز برای‌ سال‌های 89 تا 93 تدوین شده است. این برنامه در 14 آبان ماه سال گذشته در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی تصویب و از سوی دولت به کلیه سازمان‌ها و نهادهای مرتبط ابلاغ شد. این برنامه 10 استراتژی و 161 هدفگذاری عملیاتی دارد. بر اساس این برنامه، پنجمین استراتژی که باید در مورد آن به شدت کار شود، پیشگیری از انتقال جنسی و ششمین استراتژی مربوط به مراقبت و درمان بیماری‌های آمیزشی است. بر این اساس این برنامه می‌طلبد که مقدار زیادی از برنامه‌های خود را از جمله برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع را در این موضوع متمرکز کنیم.

دستجردی در ادامه با اشاره به راه‌اندازی 25 مرکز مشاوره ویژه زنان آسیب‌پذیر در سراسر کشور، ادامه داد: همسران زندانیان، همسران مصرف‌کنندگان مواد و زنان دارای شرکای جنسی متعدد یا خارج از چارچوب خانواده، از جمله گروه‌های هدف این مراکز مشاوره هستند، هر چند رشد خوبی در راه‌اندازی این مراکز داشته‌ایم، اما باید کار بیشتری در این زمینه انجام شود. همچنین 103 مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری در کشور راه‌اندازی شده که تعداد این مراکز در زندان‌ها به 143 مورد می‌رسد. 425 مرکز گذری نیز توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی، سازمان بهزیستی و بخش خصوصی فعال هستند. حدود 3373 مرکز نیز برای معتادان تزریقی در جهت ارائه آموزش‌های لازم طراحی شده است. راه‌اندازی مراکز درمان نگه‌دارنده با متادون، تربیت مربیان آموزشی، راه‌اندازی خطوط تلفنی، برنامه جامع آموزش خانواده‌ها و ... از دیگر اقداماتی است که در این زمینه انجام شده است.

وزیر بهداشت با اشاره به برنامه درمان رایگان رترو ویروسی در کشور، ادامه داد: درمان با 13 داروی رترو ویروسی در کشور در حال انجام است. در مورد داروی آیمود نیز باید بگوییم که این دارو نتایج خوبی برای کنترل و افزایش ایمنی بدن بیماران داشته است. همچنین در سال 90 پروتکل مبارزه با HIV / ایدز بازبینی شد و امروز برنامه‌ای به روز شده داریم.

دستجردی با بیان اینکه در مورد بیماری HIV / ایدز هم بیم داریم، هم امید، ادامه داد: باید مراقبت کنیم. در صورتی که نتوانیم برای مبارزه با این بیماری مداخلات موثری طراحی کنیم، وقوع موج سوم که درواقع تغییر الگوی انتقال بیماری است، تا پنج سال آینده محتمل است. بر این اساس لازم است برنامه‌ریزی و اجرای مناسب برنامه‌ها را داشته باشیم. در صورتی که پوشش برنامه‌های کاهش آسیب از 80 درصد به 95 درصد افزایش یابد، میزان بروز موارد جدید این بیماری کاهش خواهد یافت و در این صورت می‌توانیم در جهت هدف به صفر رساندن بروز موارد جدید گام برداریم.