برادر غرقِ خونـــه مادر بزرگه؟!/ خواب وزارت ارشاد و آهنگ توهین آمیز شجریان!

فضای رو به رشد موسیقی کشور، زمینه‌ساز شکل‌گیری گروه‌هایی شده که باید برای بالا بردن ‌جایگاه این هنر تأثیرگذار، تا جایی که می‌شود از آنها حمایت کرد و ناگفته نماند که «تابناک» نیز در ماه‌های اخیر بر این حمایت‌ها افزوده اما اینکه این حمایت تا کجا می‌بایست استمرار یابد، موضوع قابل بحثی است و لزوماً نمی‌توان از عملکرد یا خروجی فعالیت هر گروه‌ حمایت جدی داشت.

گروه «پالت» که در واقع برخی عوامل تجزیه شده از گروه «دنگ شو» و تعدادی دیگر از نوازندگان را در برمی‌گیرد، جمعه پیش، نخستین آلبومش را با نام «آقای بنفش» منتشر کرد. برخی از قطعات موسیقی که پیش از این برای معرفی و طرح نام این گروه انتشار یافته بود، به همراه برخی قطعات دیگر در این آلبوم جای گرفته بود و رونمایی از این آلبوم نیز با استقبال وسیعی همراه شد که یک اتفاق مثبت برای این گروه جوان بود.

با این حال زمانی که نواهای این گروه در دستگاه پخش شنیده شد، یک لکه بزرگ سیاه همه تلاش این گروه را تحت‌الشعاع قرار داد و آن هم به سخره گرفتن یکی از نواهای حماسی ایران است. در یکی از آهنگ‌های این آلبوم، سراغ یکی از جدی‌ترین آلبوم‌های تاریخ موسیقی ایران ـ که در دوران انقلاب و جنگ تحمیلی به شدت مورد توجه بود و محصول نوای اساتید محمدرضا شجریان، شهرام ناظری و محمدرضا لطفی است ـ رفته و تصنیف «شب» را عملاً به یک کمدی شنیداری تحلیل داده بود.

تصنیف «شب» که از مجموعه «چاووش ۲» است و محمدرضا شجریان در اوج انقلاب بر روی موسیقی از محمدرضا لطفی و با همراهی گروه شیدا در مایه دشتی اجرا کرده بود، روایتی بود از شهادت مردان آزادی خواه ایران و روایت شعری ماندگار‌ و در ادامه در دوران دفاع مقدس نیز به واسطه عمق اثرگذاری مورد توجه قرار گرفت و جزو ماندگار‌ترین سرودهای انقلابی است. در این شعر آمده بود:

«شب است و چهره میهن سیاهه
نشستن در سیاهی‌ها گناهه
تفنگم را بده تا ره بجویم
که هر که عاشقه پایش به راهه
برادر بی قراره
برادر شعله واره
برادر دشت سینه اش لاله زاره
شب و دریای خوف انگیز و توفان
من و اندیشه‌های پاک پویان
برایم خلعت و خنجر بیاور
که خون می‌بارد از دلهای سوزان
برادر نوجوونه
برادر غرق خونه
برادر کاکلش آتش فشونه
تو که با عاشقان درد آشنایی
تو که هم رزم و هم زنجیر مایی
ببین خون عزیزان را به دیوار
بزن شیپور صبح روشنایی
برادر بی قراره
برادر نوجوونه

برادر شعله واره
برادر غرق خونه
برادر کاکلش آتش فشونه
برادر کاکلش آتش فشونه»

هم‌اکنون این گروه با آوردن بخشی از تصنیف به یکباره برادر «... برادر غرق خونه» را با آهنگ «خونه مادر بزرگه هزار تا قصه داره» درآمیخته و ترکیب خنده‌دار «... برادر نوجوونه، برادر غرق خونه، برادر مثل خورشید سر میکشه تو خون ی مادر بزرگه هزار تا قصه داره...» را تنظیم کرده و از دفتر موسیقی وزارت ارشاد مجوز گرفته و راهی بازار کرده است! جالب اینکه در مراسم رونمایی از این آلبوم، نخستین نسخه به مرضیه برومند کارگردان مجموعه تلویزیونی «خونه مادربزرگه» اهدا شد تا مشخص شود چنین حرکتی کاملاً با منظور صورت پذیرفته است.

اینکه چنین گروهی در آغاز راه به چه نتیجه‌ای رسیده که چنین تعریضی به آلبوم مشترک استاد شهرام ناظری و محمدرضا شجریان و این شعر حماسی داشته باشد، پرسشی است که متأسفانه امکان طرحش فراهم نشد و خواننده این گروه اصولاً حاضر به گفت‌و‌گو با «تابناک» درباره آلبوم جدیدشان از پیش از انتشار این محتوای عجیب نشده است؛ اما این که مدیر محترم دفتر موسیقی وزارت ارشاد با کدام مبنا به چنین شعر و موسیقی مجوز داده و اصلاحیه‌ای بر این موسیقی ننوشته، از مسائلی قابل تأمل است.

از یک سو نواهای شهرام ناظری که بخشی از شاهنامه‌خوانی بوده، به گفته این استاد در کنسرت اخیرشان ـ شش سال مجوز نمی‌گیرد و در ‌‌نهایت به طور فشرده در نمایشگاه بین‌المللی با اجراهایی همراه می‌شود و از آن سو، برخی از موسیقی‌هایی که نه تنها توهین به ناظری‌ها و شجریان‌ها بلکه عملاً تخریب موسیقی‌های انقلابی و مفاهیم نوستالژیکی که این نوا‌ها با خود یدک می‌کشد، به سادگی مجوز نشر می‌گیرد!

به هر صورت این رویکرد که معیارهای دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد، گاهی از دروازه عبور نمی‌کند و بدیهیاتی همچون شاهنامه خوانی آن هم با نوای شهرام ناظری مجوز نمی‌گیرد و از آن سو از سوراخ سوز‌ن می‌گذرد و چنین آهنگ‌هایی مجوز می‌گیرد، جای بسی تأمل دارد. بی‌گمان، آلبوم «آقای بنفش» از نواهای قابل قبولی برخوردار است اما چرا در حد سر سوزنی دقت نشده و اگر شده، چرا چنین خروجی به دست آمده و میان این آلبوم قابل قبول، چنین نوای غیرقابل قبولی گنجانده شده است؟