رودخانه قزل اوزن

رودخانه قزل اوزن طولانی‌ترین رودخانه غرب کشور و یکی از مهمترین رودخانه‌های کشور هست. قزل اوزن از کوه‌های چشمه کردستان سرچشمه میگیرد و پس از عبور از استان‌های زنجان، آذربایجان شرقی، اردبیل در نهایت به سد منجیل میریزد. بارش‌های پی درپی اخیر در شمال غرب کشور سبب جان گرفتن دوباره این رودخانه وحشی در شمال غرب کشور شده است.

قزل اوزن رودخانه نام آشنای شمال غرب کشور است؛ این رودخانه پر آب‌ترین و طولانی‌ترین رودخانه شمال غرب کشور محسوب می‌شود که از کوه‌های چهل چشمه استان کردستان سرچشمه می‌گیرد و پس از گذر از استان‌های آذربایجان شرقی و زنجان در نهایت به عنوان اصلی‌ترین منبع تامین کننده آب سد منجیل، به این سد می‌ریزد. میزان حجم آب رودخانه قزل اوزن به قدری زیاد است که اکثر اهالی روستا‌های اطراف این رودخانه به کاشت برنج و پرورش و نگهداری ماهی قزل آلا مشغول هستند. خشکسالی‌های پیاپی و طولانی سبب شده تا قزل اوزن که در گذشته‌های نه‌چندان دور آن را رودخانه وحشی در فصل پاییز می‌نامیدند کاملا خشک شده و به یک رودخانه فصلی تبدیل شود. خشک شدن کامل رودخانه قزل اوزن مشکلات فراوانی را در شمال غرب کشور ایجاد کرده است که برای نمونه می‌توان به عدم تامین آب کافی برای مساحت عظیمی از شالیزار‌های حاشیه رودخانه و مراکز پرورش ماهی اشاره کرد. خشک شدن کامل قزل اوزن زنگ خطر جدی را برای شالیکاران گیلانی نیز به صدا درآورده است؛ زیرا با عدم تامین آب کافی برای سد منجیل توسط این رودخانه، عملا کشت برنج در بخش‌های زیادی از استان گیلان هم ناممکن است.

خشک شدن آب رودخانه قزل اوزن در پائین دست این رودخانه در شهرستان طارم باعث مرگ ماهیان شده است. بنا به دلایل گوناگونی چندسالی است که در فصل تابستان جریان حرکت رودخانه قزل‌اوزن از حرکت باز می‌ماند و همین خشکی رودخانه در مدت چند ماه تابستان موجب توقف زندگیِ گونه‌های مختلف حیات وحش این رودخانه می‌شود. گونه‌های جانوری مختلف که در نوع خود در کشور و حتی دنیا کمیاب و نایاب هستند؛ در همین مدت کوتاه به کام مرگ می‌روند و اگر این روند طی چندسال آینده ادامه پیدا کند، متأسفانه شاهد مرگ محیط زیست در این رودخانه مهم ایران خواهیم بود.