چاوز، از ولادت تا شهادت!

وی دوبار ازدواج کرده و هر دو ازدواج وی به طلاق منجر شده است.

اتفاقی که برای اولین بار نام چاوز را بر سر زبانها انداخت کودتایی بود که وی در سن سی و هشت سالگی بر علیه رهبر وقت ونزوئلا ترتیب داده بود. وی توانست با شعار حمایت از پابرهنگان و با توجه به اینکه مردم آن زمان دولت وقت را فاسد می دانستند هواداران و طرفداران بسیاری را از بین اقشار پایین جامعه برای برای خود دست و پا کند.

هر چند این کودتا در مراحل اولیه نا فرجام به نظر می رسید اما همین اتفاق و محبوبیت حاصل از آن برای چاوز پیش زمینه ای شد برای اینکه وی بتواند چهار سال بعد از آزادی از زندان با راه اندازی یک کارزار سیاسی به ریاست جمهوری ونزوئلا برسد.

چاوز همواره سیاست های سوسیال دموکراتیک را سر لوحه ی خود قرار داده و در ضدیت با جهانی سازی نئولیبرالی و سیاست های آمریکا مشهور بوده است.

ملت های بیدار دنیا وی را به عنوان مدافع حقوق ستمدیدگان و استعمار زدگان می شناسند.

حمایت های وی از ایران و فلسطین و کشورهای آمریکای جنوبی و آمریکای لاتین همواره زبانزد بوده است.

چاوز و سیاست خارجی

چاوز در طول زندگی پنجاه و هشت ساله خود همواره تصمیمات عجیبی را اتخاذ می کرد که گاها با مخالفتهای شدید داخلی در ونزوئلا روبرو می شد

از جمله ی این پیشنهادات و تصمیمات همه پرسی بود که چاوز در سال 2007 ترتیب داد و براساس آن وی قصد داشت با ایجاد تغییرات گسترده در قانون اساسی، حوزه اختیارات خود را به عنوان ریاست جمهوری ونزوئلا افزایش قابل توجهی بدهد.

از جمله ی این تغییرات یکی برداشتن محدودیت تصدی مقام ریاست جمهوری و تغییر آن از 2 سال به بینهایت بود و دیگر اینکه براساس قانون مطبوع وی بانک مرکزی ونزوئلا باید زیر نظر مستقیم رئیس جمهور به فعالیت پرداخته و وی با این پیشنهاد رسما خواستار سلب استقلال از بانک مرکزی این کشور بود.

نهایتا و در نتیجه ی این همه پرسی که در تاریخ دوم دسامبر سال 2007 برگزار شد پنجاه و یک درصد شرکت کنندگان به پیشنهادات وی رای مخالف دادند.



چاوز در نوامبر سال 2007 که جنجالی ترین سال ریاست جمهوری وی به شمار می آید دست به اقدام عجیبی زد. وی در این سال در اجلاسی که در شیلی برگزار شد در حضور مقامات وقت کشور اسپانیا، نخست وزیر پیشین این کشور یعنی خوزه ماریوازنار را فاشیست خوانده و علارغم تذکرات مقامات اسپانیولی حاضر در جلسه به حدی به گفته ی خود اصرار ورزید که پادشاه اسپانیا با گفتن "چرا خفه نمی شوی؟" به سخنان وی واکنش نشان داد که البته چاوز بعدها اظهار داشت که این جمله را نشنیده است.

وی در همین سال از دولت های آمریکایی و اروپایی خواست که گروه شورشی چپی فارک را از لیست تروریست ها خارج کنند. چاوز این تقاضا را در سخنرانی ملی سالانه خود مطرح کرد و خطاب به آلوارو اوریبه، رئیس جمهور کلمبیا گفت: "من از شما میخواهم که فارک و ئی ال ان را بعنوان گروه های شورشی بشناسیم و نه تروریست، و من همین مسئله را از دولتهای منطقه و جهان نیز درخواست می کنم."


اوریبه فورا اما در پاسخ به سخنان و درخواست وی گفت: این شورشیان تروریستهایی هستند که برای براندازی دولتی که به شیوه ای دموکراتیک انتخاب شده، با قاچاق کوکائین هزینه عملیات خود را تامین می کنند و تنها حاصل فعالیت آنها "بی خانمانی، رنج، بی کاری و فقر" است.

اما چاوز تا پایان عمر معتقد بود که گروه فارک و جنبش ئی ال ان (ELN) ارتشهایی با یک برنامه سیاسی هستند و باید با همین عنوان شناخته شوند.

چاوز همواره به برقراری روابط نزدیک با فیدل کاسترو، احمدی نژاد و پوتین ابراز علاقه می کرد. وی حتی در سال 2000 دیداری نیز با صدام حسین رئیس جمهور وقت عراق داشت.



چاوز و سیاست اقتصادی اش

چاوز در دوران ریاست جمهوری خود سیاست خارجی اش را بر مبنای دیپلماسی نفتی بنا نهاده بود. از دیگر تصمیمات جنجالی وی این بود که در سال 2007 یعنی همان سالی که همه پرسی جنجالی اش را برگزار کرد پیشنهاد داد که برخی کشورهای آمریکای جنوبی و آمریکای لاتین این امکان را دریافت کنند که بهای 40% از نفت خریداری شده از ونزوئلا را با 25 سال تاخیر و فقط با سود 1% بپردازند و این در حالی بود که در آن سال صادرات نفت و گاز 90% صادرات این کشور را تشکیل می دادند و شاید همین تصمیم بود که باعث شد تورم ونزوئلا در سال 2008 به 31.4% برسد.

چاوز همچنین به کشورهای آمریکای مرکزی و منطقه کارائیب پیشنهاد داد که می توانند نفت را با خدمات و محصولاتی مثل موز و شکر مبادله کنند.

چاوز با مطرح کردن این پیشنهادات باعث شد که مردم وی را به سوء استفاده از ثروت نفتی کشور برای گسترش نفوذ سیاسی خود متهم کنند.

وی در طول دوران ریاست جمهوری خود میلیاردها دلار از درآمد های نفتی دولتش را صرف سرمایه گذاری در کشورهای آمریکای لاتین و یا پرداخت بدهی به کشورهایی چون برزیل و آرژانتین کرد.

رشد اقتصادی ونزوئلا در پنج ساله اول ریاست جمهوری چاوز به 1.2% سقوط کرد اما در سال 2004 با افزایش درآمدهای نفتی و با پایان یافتن اعتصابات گسترده در صنعت نفت ونزوئلا رشد اقتصادی این کشور به یکباره شاهد رشد هجده درصدی بود.



چاوز و آزادی بیان

به نظر می رسد هوگو چاوز علاقه ی چندانی به آزادی بیان نداشته و در همین راستا در سال 2006 دست به لغو پروانه ی پخش شبکه ی تلویزیونی RCTV که دومین شبکه ی تلویزیونی ونزوئلا بود زد و یک شبکه ی دولتی را جایگزین آن کرد. وی علت این اقدام را تلاش این شبکه برای حمایت از کودتا بر علیه دولت اعلام کرد.

این اقدام وی اعتراض گروه زیادی از مردم ونزوئلا را در پی داشت و آن ها این حرکت را تلاشی برای خاموش کردن صدای مخالف می دانستند.

دین چاوز

هوگو چاوز در دنیا به عنوان یک چپ گرای سوسیالیست شناخته می شده است اما یک تفاوت عمده با دیگر چپ ها دارد و آن اینکه روی ماتریالیست بودن و بی اعتقادی اش به خدا تاکید چندانی نداشت.

در مجامع رسمی و بین المللی چاوز را یکی از 1.1 میلیارد مسیحی کاتولیک رومی می شمارند اما وی همیشه در روابط دیپلماتیک خود از در همراهی با مقامات کشورهای دیگر وارد شده است و شاید به همین دلیل بود که در سفرش در 15 شهریور 88 به ایران، به دعوت احمدی نژاد به مشهد مقدس سفر کرده و از حرم حضرت امام رضا (ع) بازدید نمود.
سفری که به اعتقاد احمدی نژاد نشان دهنده اوج احترام ایران به آقای چاوز و ملت انقلابی ونزوئلابود حاشیه های بسیاری به همراه داشت. از جمله اعتراض جامعه ی مذهبی ایران اسلامی به این سفر به دلیل غیر مسلمان بودن چاوز و اینکه ورود افراد غیرمسلمان به مسجد، اماکن مقدس و حرم امامان مطابق با نظر اکثر فقها جایز نیست و هیچ مصلحت حکومتی‌ای نمی​تواند باعث نادیده گرفتن حکم اسلامی شود و دیگری اظهار نظر چاوز درباره ظهور امام زمان (عج) که گفته بود حضرت مسيح(ع) به همراه حضرت مهدی(عج) دوباره ظهور خواهند کرد و يک روز با هم قدرت را به دست خواهند گرفت.
چاوز حتی در این سفر همراه با محمود احمدي نژاد بر سر سفره ی افطاری که در صحن هدایت حرم رضوی برگزار شد شرکت کرد.

از سوی دیگر وی همواره در قرارهای غیر دیپلماتیک خود به ساز دیگر ادیان نیز رقصیده است و تعاملاتی نیز با ستاره های دنیای هنر و مردم کوچه و بازار داشته است!

این رفتارهای چندگانه ی چاوز باعث شده است توجه رسانه های جهان به وی جلب شده و همیشه با دیدی موشکافانه به رفتارهای مذهبی وی بپردازند.



مرگ چاوز

هوگو رافائل چاوز فریاس پس از دو سال دست و پنجه نرم کردن با بیماری سرطان سرانجام در بامداد روز شانزدهم اسفند هزار و سیصد و نود و در سن پنجاه و هشت سالگی در گذشت.

مرگ چاوز با واکنش های بسیاری در سطح بین المللی همراه بود.

رئیس جمهور آمریکا در بیانیه ای حمایت خود از مردم ونزوئلا را پس از مرگ چاوز اعلام کرده و اظهار امیدواری کرد که روابط سازنده ی میان دو کشور بهبود پیدا کند.

رئیس جمهور کوبا، رائول کاسترو نیز با اظهار تاسف خود از این اتفاق دو روز را در این کشور عزای عمومی اعلام کرد.

کریستینا فرناندز، رئیس جمهور آرژانتین نیز سه روز را در کشورش عزای عمومی اعلام کرد.

اولاند نیز با ستایش چاوز به خاطر عزم جدی وی برای برپایی عدالت وی را مورد تحسین قرار داد.

وزیر امور خارجه ی آمریکا نیز این اتفاق را به مردم ونزوئلا و خانواده ی چاوز تسلیت گفت. ویلیام هیگ گفت چاوز تاثیری به یادماندنی بر كشورش و ورای آن باقی گذاشته است.



کارتر نیز با ابراز تاسف از این اتفاق چاوز را به خاطر ادعاهای جسورانه اش و تلاش های فراوانش برای دستیابی به استقلال دولت های آمریکای لاتین تحسین کرده و اظهار داشت چاوز در یادها خواهد ماند.

حزب الله لبنان نیز با صدور بیانیه ای به خاطر این اتفاق ابراز تاثر کرده و به خانواده دوستان و مردم شجاع ونزوئلا تسلیت گفته است. در قسمتی از این بیانیه آمده است که حزب الله و تمام مردم لبنان محال است که این مرد فقید و حمایت های او را در مقابل دشمن صهیونیستی، بویژه در جنگ 33 روزه در سال 2006 میلادی فراموش کنند؛ همچنین غیر ممکن است که ملت های عرب و مسلمان، ایستادگی و حمایت وی را از ملت فلسطین برای آزادسازی سرزمینشان از چنگال اشغالگران صهیونیست و همچنین دفاع از حق ملت ایران در دستیابی به انرژی صلح آمیز هسته ای را فراموش کنند.

علاوه بر سیاست مداران مرگ چاوز در دنیای هنر نیز واکنش هایی را به همراه داشت.

از آن جمله شان پن بازیگر مشهور آمریکایی که دوستی نزدیکی با شخص چاوز داشت در پیامی که به مناسبت درگذشت چاوز منتشر کرد ضمن ابراز تاثر و تاسف خود از این اتفاق چاوز را یک دوست و یک سیاستمدار سوسیالیست معرفی کرد که ونزوئلا را به دوره ی جدیدی منتقل کرده است و گفت: " امروز مردم آمریکا دوستی را از دست دادند که هرگز او را نمی‌شناختند و مردم فقیر سراسر جهان یک قهرمان را از دست دادند."

مایکل مور، کارگردان بزرگ آمریکایی نیز با ابراز ناراحتی از مرگ وی گفت: " چاوز كسی بود كه نفت را متعلق به مردم اعلام كرد و با این كار ۷۵ درصد از فقر را در این كشور از بین برد. اما این كار برای او خطرناك بود و آمریكا كودتایی برای كنار زدن او ترتیب داد، هر چند او با رأی گیری كاملاً قانونی انتخاب شده بود. "


بازتاب مرگ چاوز در ایران

در ایران رئیس جمهور برای فوت وی پیام تسلیتی جنجالی ارسال کرد و در آن چاوز را شهید راه پاسداری از ارزش‌های انسانی و انقلابی دانسته و نوشت " تردید ندارم که او بازخواهد گشت و به همراه همه صالحان و حضرت مسیح(ع) و تنها باقیمانده از نسل پاکان، انسان کامل، خواهد آمد و جامعه بشری را در استقرار صلح و عدالت کامل و مهربانی و کمال یاری خواهد کرد".

هیات دولت نیز به همین مناسبت روز چهارشنبه شانزدهم اسفند را در ایران عزای عمومی اعلام کرد.

حجت الاسلام میر تاج الدینی نیز چاوز درباره ی وی گفت چاوز یکی از شخصیت هایی بود که تفکرات انقلاب اسلامی و امام (ره ) را به دفعات بسیار در جهان مطرح کرد و در سازمان ملل با صراحت بیان، آمریکا و رییس جمهورش را شیطان خواند.

میرتاج الدینی تاکید کرد که چاوز شخصیت مبارز و انقلابی بود که در مقابل استکبار ایستاد و بر همین اساس رییس جمهوری کشورمان از چاوز دفاع و حمایت کرد و همچنین بیانیه تسلیت پر رنگی به دلیل درگذشت ˈهوگوچاوزˈ منتشر کرد.



آیا آمریکا نقشی در بیماری چاوز داشت؟

هوگو چاوز هفته ی گذشته بر اثر ابتلا به بیماری درگذشت که اکنون سران هفت کشور دیگر آمریکای لاتین نیز به همین بیماری مبتلا هستند و قریب به اتفاق آنها نیز از مخالفان واشنگتن به شمار می روند.
به همین خاطر بود که احمدی نژاد پس از انتشار خبر درگذشت چاوز بیماری وی را مشکوک خواند و همچنین رسانه های ترکیه نیز از احتمال دست داشتن آمریکا در ابتلای همزمان شش رهبر ضد دولت واشنگتن به بیماری سرطان خبر دادند.

روزنامه ی ترک زبان وطن در گزارشی تحت عنوان ˈآیا این تصادف استˈ نوشت: چطور شد که بطور همزمان شش رهبر کشورهای آمریکای لاتین که مخالف با سیاست های آمریکا هستند به یک بیماری (سرطان) مبتلا شدند؟

روزنامه صباح نیز در خبری در این مورد نوشت: مرگ چاوز و مبتلا شدن 5 رهبر دیگر آمریکای لاتین به سرطان شک و شبهه در مورد آمریکا ایجاد کرده است.



رسانه های ترکیه همچنین بر ضرورت مطرح کردن این مطلب در مجامع جهانی و انجام تحقیقات بین المللی در این باره شدند.

در اواخر سال گذشته میلادی و هنگامی که اعلام شد کریستینا فرناندز کرشنر رییس جمهور آرژانتین نیز مبتلا به سرطان تیروئید شده است چاوز نیز به صراحت احتمال نقش آمریکا در بروز موج سرطان در میان رهبران چپگرای آمریکای لاتین را زیاد دانست.

نیکولاس مادورو کفیل ریاست جمهوری ونزوئلا نیز در مراسم تحلیف خود در مجلس ملی این کشور گفت: هوگو چاوز به بیماری بسیار عجیبی مبتلا بود و علت آن باید کشف شود و بیماری چاوز به این دلیل بسیار عجیب بود که سرعت پیشرفت آن بسیار سریع بود و بدرستی روشن نیست او چرا و چگونه به آن مبتلا شد.

لازم به ذکر است پیش از این نیز یاسر عرفات، رییس سازمان آزادیبخش فلسطین ( ساف ) با بیماری مشکوکی درگذشت و با نتیجه بررسی هایی که سال جاری روی پیکر وی انجام شده است، تایید می کند او با ماده سمی پلوتونیوم به این بیماری مهلک مبتلا شده بود. مظنون اصلی مرگ عرفات، رژیم غاصب صهیونیستی است.



آیا چاوز شهید شده است؟

شاید اولین بار توسط خاتمی بود که عنوان اسلامی شهید به یک غیر مسلمان داده شد.

خاتمی، رئیس جمهور وقت ایران در سال 2003 میلادی در سخنرانی خود در سازمان ملل آبراهام لینکلن را شهید خوانده و از وی تقدیر به عمل آورده بود.

اما این عمل بار دیگر در هفته ی گذشته توسط رئیس جمهور ایران تکرار شد.

محمود احمدی نژاد پس از شنیدن خبر درگذشت چاوز اقدام به انتشار و ارسال پیام تسلیتی نمود که در آن وی را وی را شهید راه خدمت به ملت ونزوئلا و پاسداری از ارزش های انسانی و انقلابی خوانده بود.

پیام احمدی نژاد و استفاده ی وی از واژه ی مقدس شهید برای یک غیر مسلمان انتقادات شدیدی را از سوی مسئولان، روحانیت و مردم عادی در پی داشت.

همزمانی تقریبی درگذشت چاوز و کشتار شیعیان عراق و واکنش متفاوت احمدی نژاد به این دو اتفاق باعث شد که طلاب و روحانیون پاکستانی مقیم قم نیز با انتقاد از محتوای پیام احمدی نژاد برای هوگو چاوز بگویند: " ای کاش آقای احمدی نژاد پیام تسلیتی هم برای کشتار شیعیان پاکستانی می فرستادند و از دولت پاکستان خواستار مهار عملیات های تروریستی علیه شیعیان می شدند."

همچنین چندین روحانی بلندپایه احمدی نژاد را متهم به بی اطلاعی از مقدسات کرده واعلام کردند اینکه روح جاودان چه کسی با امام زمان (عج) در روز جزا باز می گردد در میان روحانیون بلند پایه نیز به ندرت مورد بحث و تبادل نظر قرار می گیرد.

حجت الاسلام قرائتی نیز خطاب به احمدی نژاد گفت: تو کی هستی که چنین حرفی بزنی؟ از سوی دیگر، چندین نماینده مجلس پیام احمدی نژاد را حرکتی سیاسی در جهت ایجاد تنش در کشور دانستند.


واکنش دولت ایران به درگذشت هوگو چاوز، رئیس‌جمهور ونزوئلا و واکنش ها وانتقادات داخلی به این موضوع در شمار بسیاری از مطبوعات جهانی بازتاب یافت.

به نوشته ی وال استریت ژورنال ، اکثر مردم ایران واکنشی همراه با تمسخر نسبت به پیام تسلیت احمدی نژاد برای مرگ چاوز داشتند و جوک هایی در خصوص شهید نامیدن چاوز پخش شده است.

نیویورک تایمز با اشاره به پیام تسلیت احمدی‌نژاد نوشت، وی در این پیام اظهار اطمینان کرده که چاوز بار دیگر به همراه مسیح و امام غایب شیعیان ظهور خواهد کرد. این روزنامه در ادامه ضمن انتشار بخش‌های دیگری از پیام تسلیت احمدی‌نژاد، اشاره می‌کند که این نوع تعریف از چاوز، سبب بروز انتقاداتی در ایران، به ویژه میان روحانیون شده است.


روزنامه لس آنجلس تایمز نیز موضوع اعلام عزای عمومی در ایران به سبب مرگ چاوز را مورد توجه قرار داده و به بخش‌های دیگری از پیام تسلیت احمدی‌نژاد اشاره کرد. این روزنامه در این باره نوشت احمدی‌نژاد چاوز را یک شهید برای ونزوئلا خوانده که با شجاعت و قاطعیت در مقابل هژمونی قدرت‌های مستکبر ایستاد. لس آنجلس تایمز همچنین به سوء ظن هایی درباره ی بیماری چاوز که در پیام احمدی نژاد به آنها اشاره شده بود پرداخت.


چه کسی جانشین چاوز می شود؟

هوگو چاوز رییس جمهوری ونزوئلا با اعلام تشدید بیماری سرطان خویش در هجدهم آذر ماه گذشته نیکلاس مادورو، معاون رئیس جمهور و معاون وزیر امور خارجه را به عنوان جانشین خود به مردم ونزوئلا معرفی کرد.

چاوز در سخنانی که از شبکه تلویزیونی رسمی این کشور پخش شد، در حالی که نسخه ای از قانون اساسی را در دست گرفته بود از مردم ونزوئلا خواست؛ در صورتی که اتفاقی افتاد و وی به هر نحوی نتوانست به وظایف خود به عنوان رئیس‌جمهوری ونزوئلا عمل کند، در انتخابات آتی ریاست جمهوری به نیکلاس مادورو رای بدهند چرا که مادورو بنا بر میل و خواسته های چاوز عمل خواهد کرد.

چاوز در این باره گفته بود نیکلاس مادورو نه فقط برای بر عهده گرفتن مسئولیت در چنین شرایطی که قانون اساسی آن را روشن کرده، مناسب است، بلکه من اطمینان و یقین کامل دارم که در صورتی که ونزوئلا ناچار به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری شود، شما نیکلاس مادورو را به عنوان رییس جمهوری انتخاب خواهید کرد.

پس از مرگ چاوز وزیر امور خارجه ونزوئلا اعلام کرد، با درگذشت هوگو چاوز، نیکلاس مادورو، معاون وی به عنوان رییس‌جمهوری موقت این کشور منصوب شده است.

وزیر امور خارجه ونزوئلا همچنین اعلام کرد که مادورو کاندیداتوری حزب حاکم سوسیالیت را در انتخابات پیش رو عهده‌دار خواهد بود.



نیکلاس مادورو از سال 2006 میلادی مسئولیت وزارت امور خارجه ونزوئلا را بر عهده دارد و از دهم اکتبر گذشته، به عنوان معاون رییس جمهور، مسئولیت امور ریاست جمهوری را درغیاب چاوز که مشغول درمان در کوبا بود، بر عهده داشته است.

او فعالیت سیاسی خود را از دوره دانشجویی به عنوان هوادار اتحادیه سوسیالیستی شروع کرد اما در سالهای 1990 به عنوان راننده مترو در کارکاراس فعالیت می کرد. او پس از آن به ریاست تشکل صنفی شرکت مترو رسید و سپس به جنبش بولیواری انقلابی ونزوئلا به ریاست هوگو چاوز پیوست.

پس از به قدرت رسیدن چاوز در کودتای 1998 علیه دولت دوم کارلوس آندرس پرز، مادورو به عضویت شورای ملی قانون اساسی در 1999 درآمد و سال بعد نماینده مجلس شد. او در سال 2006 به ریاست مجلس قانونگذاری ونزوئلا انتخاب شد اما چندماه بعد با استعفا از این سمت، مسئولیت وزارت امور خارجه را بر عهده گرفت. او پس از پیروزی چاوز در انتخابات ریاست جمهوری دو ماه پیش ونزوئلا، بطور رسمی به عنوان معاون رییس جمهوری منصوب شده است.

به گفته کارشناسان سیاسی، مادورو رهبر جناح میانه رو حزب انقلابی بولیواری ونزوئلا به شمار می رود، فردی وفادار به آرمانهای هوگو چاوز بوده و دارای متانت، بردباری و شخصیتی کاریزماتیک است.


مادر چاوز و احمدی نژاد

همه زندگی چاوز آنچه بود که در بالا گفته شد اما مرگ وی نیز علاوه بر حاشیه هایی که در ایران داشت و پیام تسلیت عجیب رئیس جمهور برای وی، نکته جالبی را بهمراه داشت و آنهم مصافحه مادر مرحوم چاوز با محمود احمدی نژاد بود . جایی که النا فریزا دو چاوز - مادر هوگو- در حالی که مقابل احمدی نژاد قرار گرفت به طور ناگهانی دستان وی را در دست گرفته و صورتش را به صورت رئیس جمهور ایران چسباند .
تصویر این واقعه نیز در رسانه های سراسر جهان منتشر شد که بازتابهای بسیاری را در پی داشت.