صراط:واپسین
روزهای باقی مانده به بیست و ششمین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب در
شرایطی سپری می‌شود که مسئله اساسی درباره قدرت خرید واقعی مردم در این
دوره از نمایشگاه و لزوم
حمایت متقابل از خریدار و فروشنده در بهترین فصل برای اهالی کتاب است؛
اتفاقی که با توجه به افزایش هزینه های چاپ و قیمت پشت جلد کتب، انتظار
می‌رود با عددی بیش از ادوار پیشین همراه باشد.
صنعت نشر کتب به استثنای کتب کمک آموزشی در سالهای اخیر به ویژه یک سال اخیر، متاثر از افزایش شدید قیمت کاغذ با فشار شدیدی مواجه شده که پیش از این به ابعاد آن پرداخته شد؛ اتفاقی که به افزایش باورنکردنی قیمت کتب و کاهش جدی تیراژ در چاپ های تازه منجر شده و نهایتاً به دلیل کاهش درآمدها، تعدیل نیرو توسط برخی ناشران را در پی داشته است.
این چرخه البته تنها به نشر خلاصه نخواهد شد و دیر یا زود، در صنعت چاپ نیز شاهد رکود خواهیم بود چرا که با این وضع کاغذ و کنترل نه چندان جدی این کالای اساسی، حجم چاپ ها آنقدر کاسته می‌شود که لاجرم تعدیل نیرو مشمول حال چاپخانه داران و صحافان نیز شود و این صنایع نیز نیروهایشان را با ظرفیت رسمی فعالیت هایشان به تناسبی منطقی خواهند رساند.
در واقع کاهش خرید کتاب تنها در کتاب فروشی ها و نشرها تاثیرگذار نیست و تمامی حوزه‌ها از قبل چنین فضایی متضرر می‌شوند و البته مهم تر از همه این حوزه ها، مشتریان ثابت بازار کتاب بیشترین ضرر را متحمل خواهند شد و بخشی از ایشان هزینه های ضروری تر را به خرید کتاب ترجیح خواهند داد. این دغدغه در دوره بیست و ششم نمایشگاه کتاب که از یازدهم اردیبهشت ماه آغاز شد، پررنگ تر خواهد بود.
پیش بینی ها از کاهش فروش "تعداد نسخه‌های کتاب" دارد، هرچند شاید با توجه به افزایش قیمت کتب و تنها اعلام کل عدد فروش نمایشگاه، این اتفاق چندان به چشم نیاید، کما اینکه نصف شدن تعداد مخاطبان سینما علی رغم کاهش اندک رقم کل فروش به دلیل افزایش شدید قیمت بلیت سینماها به چشم نمی آید و شاید مسئولان ترجیح دهند در ماه های پایانی دولت از کنارش بگذرند!
صنعت نشر کتب به استثنای کتب کمک آموزشی در سالهای اخیر به ویژه یک سال اخیر، متاثر از افزایش شدید قیمت کاغذ با فشار شدیدی مواجه شده که پیش از این به ابعاد آن پرداخته شد؛ اتفاقی که به افزایش باورنکردنی قیمت کتب و کاهش جدی تیراژ در چاپ های تازه منجر شده و نهایتاً به دلیل کاهش درآمدها، تعدیل نیرو توسط برخی ناشران را در پی داشته است.
این چرخه البته تنها به نشر خلاصه نخواهد شد و دیر یا زود، در صنعت چاپ نیز شاهد رکود خواهیم بود چرا که با این وضع کاغذ و کنترل نه چندان جدی این کالای اساسی، حجم چاپ ها آنقدر کاسته می‌شود که لاجرم تعدیل نیرو مشمول حال چاپخانه داران و صحافان نیز شود و این صنایع نیز نیروهایشان را با ظرفیت رسمی فعالیت هایشان به تناسبی منطقی خواهند رساند.
در واقع کاهش خرید کتاب تنها در کتاب فروشی ها و نشرها تاثیرگذار نیست و تمامی حوزه‌ها از قبل چنین فضایی متضرر می‌شوند و البته مهم تر از همه این حوزه ها، مشتریان ثابت بازار کتاب بیشترین ضرر را متحمل خواهند شد و بخشی از ایشان هزینه های ضروری تر را به خرید کتاب ترجیح خواهند داد. این دغدغه در دوره بیست و ششم نمایشگاه کتاب که از یازدهم اردیبهشت ماه آغاز شد، پررنگ تر خواهد بود.
پیش بینی ها از کاهش فروش "تعداد نسخه‌های کتاب" دارد، هرچند شاید با توجه به افزایش قیمت کتب و تنها اعلام کل عدد فروش نمایشگاه، این اتفاق چندان به چشم نیاید، کما اینکه نصف شدن تعداد مخاطبان سینما علی رغم کاهش اندک رقم کل فروش به دلیل افزایش شدید قیمت بلیت سینماها به چشم نمی آید و شاید مسئولان ترجیح دهند در ماه های پایانی دولت از کنارش بگذرند!
با این حال انتظار می‌رود این وضعیت با سکوت سپری نشود و در بهار بازار کتاب، رویکردی خاص برای شرایط خاص این دوره در نظر گرفته شود؛ رویکردی که فروش عددی کتب غیرکمک آموزشی با رکوردی بی سابقه همراه شود و بخش عمده از 5 میلیون نفری که در چند سال اخیر با دست خالی یا حداکثر یک یا دو جلد کتاب، نمایشگاه را ترک کرده اند، این بار با دست پر و راضی از بسته فرهنگی که نصیب شان شده، راهی منزل شوند.
از این منظر انتظار می‌رود در روزهای باقی مانده و همچنین در طول ایام جشنواره، شاهد افزایش بن های توزیعی میان اقشار فرهنگی تا رقم پانصدهزار تومان باشیم و ارقام چندده هزار تومانی که عملاً امکان خرید بیش از یک یا دو کتاب ارزشمند و دارای محتوای عمیق را میسر نمی‌کند، به اعدادی منطقی افزایش یابد تا این بن ها صرفاً جنبه تبلیغاتی نداشته باشد و رقم کلی بن های توزیع شده نیز در اقتصاد نشر تاثیرگذار باشد و به نوعی برای نخستین بار بسته های حمایتی به حوزه فرهنگ نیز تعلق گیرد؛ اتفاقی که در طول اجرای قانون هدفمندی رخ نداده است.
همچنین انتظار می‌رود در این دوره به خصوص در بخش داخلی شاهد تساهل و تسامح در برخورد با ناشران باشیم و کتبی که در چند سال اخیر به بازار نشر راه یافته اند، دستخوش ممیزی ویژه نمایشگاه کتاب نشده و برخی کتب در طول برگزاری این رویداد از غرفه ها جمع آوری نشوند و البته در خصوص قرار دادن کتب یک دوره زمانی خاص و عدم اجازه عرضه کتب با چاپ قدیمی تر نیز سخت گیری نشود، چرا که به هر حال برخی کتب دارای چاپ پیش از هشتاد نیز هنوز تجدید چاپ نشده اند و برخی برای خرید چنین کتاب هایی از ناشران راهی نمایشگاه می شوند که ناکام می مانند.
علاوه بر این هم برای تامین بخش اندکی از درآمدهای نمایشگاه و هم برای آنکه حضور شرکت کنندگان هدفمند شود و نمایشگاه به جای شکل گیری یک محل تفریحی شلوغ با آمارهای میلیونی، به نمایشگاهی با بازدیدکننده واقعی مبدل شود، از مراجعین به نمایشگاه کتب همچون برخی دیگر از نمایشگاه ها، ورودیه‌ای هرچند اندک دریافت شود و صف های گروه هایی که نه به قصد خرید کتب که به قصد تفریح و گردش به نمایشگاه کتاب می آیند و در روزهای جمعه منجر به انفجار جمعیت نمایشگاه می شوند، از این طریق به حداقل ممکن کاهش یابد.
از دیگر ضعف های دوره های پیشین که انتظار می رود در این دوره شاهدش نباشیم، سرویس های جنبی نظیر پذیرایی و محل استراحت است که برقراری وسیع و واجد استاندارد چنین سرویس هایی ضروری است و لاقل در ادوار پیشین که به میزبانی مصلی به عنوان محلی غیراستاندارد برای نمایشگاه های بین المللی برگزار شده، چنین حداقل هایی در نظر گرفته نشده است.
