صراط: ششمین رئیس جمهوری اسلامی ایران برای نخستین بار در سال 1385 پس از سال ها، بسیار شفاف درباره تحریم ها و قطعنامه های غرب علیه ایران صحبت کرد:
«شما فکر می کنید که اگر جمع شوید و کاغذ پاره صادر کنید، می توانید جلوی ملت ایران را بگیرید» این حرف ها را محمود احمدی نژاد در آخرین روزهای اسفند سال 85 و در جریان سفر استانی اش به یزد بیان کرد.»
این بخشی از حرف هایی است که بعدها و به ویژه در سال های آخر ریاست جمهوری احمدی نژاد مورد انتقاد شدید برخی کارشناسان و کاندیداهای انتخاباتی قرار گرفت.
اما امروز و در صحن علنی مجلس فرد دیگری دوباره بخشی از تحریم ها را کاغذ پاره خواند؛ محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه دولت تدبیر و امید!
وی که امروز برای توضیح درباره توافق ژنو به مجلس شورای اسلامی رفته بود، زمانی که داشت درباره شکسته شدن ساختمان تحریم ها سخن می گفت، از واژه ای قدیمی استفاده کرد: « زمانی که تحریمهای شورای امنیت فرو بریزد، تمام تحریمهای دیگر آمریکا تکه کاغذپارهای بیشتر نخواهد بود، کما اینکه در 35 سال گذشته این تحریمها را به ما اعمال کردند.»
این اظهارات ظریف شاید به خودی خود عجیب به نظر نرسد و مبتنی بر واقعیت باشد ولی بازخوانی حواشی جمله «قطعنامه ها و تحریم های کاغذپاره اند» می تواند این اظهارات ظریف را به همان حاشیهها گره بزند.
احمدی نژاد و ایجاد یک اصطلاح جدید!
محمود احمدی نژاد را می توان مبتکر برخی شعارهای اساسی در دوران ریاست جمهوری اش دانست.
شعار «انرژی هسته ای حق مسلم ماست» شاید اولین بار در راهپیمائی 22 بهمن سال 84 و در اولین سال ریاست جمهوری وی، جایگاهی ویژه در فرهنگ شعارهای مردم ایران پیدا کرد.
رئیس جمهور ششم ایران البته در مسائل خارجی نیز اظهار نظرهای مختلفی داشت که یکی از حاشیه برانگیزترین آنها، تحریم ها و قطعنامه های دشمنان ایران را هدف قرار داده بود.
محمود احمدی نژاد که در جریان سفرهای استانی در یزد به سر می برد در دیدار با مردم میبد، بحث را به سیاست خارجی کشاند و گفت: «شما با این روحیه تصور کرده اید می توانید جلوی حرکت توفنده ملت ایران را بگیرید اما بدانید ملت ما در مسیر عزت و دفاع از مظلومان و مخالفت با ظالمان قدم گذاشته و ذره ای از حقوق و مواضع خود ، عقب نشینی نخواهد کرد.»
وی خطاب به برخی کشورهای شورای امنیت که درصدد تصویب قطعنامه و تحریم علیه ایران بودند، گفت: «شما فکر می کنید که اگر جمع شوید و کاغذ پاره صادر کنید، می توانید جلوی ملت ایران را بگیرید، شما بیست و هشت سال مخالفت کردید، محاصره اقتصادی، تحریم و فشارهای سیاسی را انجام دادید، اما امروز ملت ایران هسته ای است و اگر باز هم تکرار کنید، حاصل آن را خواهید دید و بدانید این حرکت شما بر اراده ملت ایران اثری نخواهد داشت.»
البته رئیس جمهور وقت ایران شورای امنیت سازمان ملل را نیز جمعی خواند که سعی دارند نام جامعه جهانی بر روی خود بگذارند.
شاید خود احمدی نژاد هم فکر نمی کرد که حدود 6 سال بعد همین واژه «کاغذ پاره» یکی از ارکان انتقاد به وی شود.
وقتی هیچ کس جز احمدی نژاد تحریم ها را کاغذ پاره نمی دانست!
تا قبل از شروع ایام انتخابات ریاست جمهوری نیز برخی افراد انتقادهایی را مبنی بر اشتباه بودن اظهارات رئیس جمهور مبنی بر کاغذ پاره خواندن قطعنامه ها و تحریم ها مطرح کردند.
عدم در نظر گرفتن تاثیر تحریم ها در بودجه سال 92 که توسط دولت دهم تنظیم شده بود نیز یکی دیگر از مطالبی بود که مورد انتقاد جدی نمایندگان مجلس قرار گرف.
ولی ایام انتخابات زمان مناسبی بود که کاندیداها نظر خود را درباره این واژه ساخته شده از سوی احمدی نژاد ارائه دهند.
در این میان کسی که از او به عنوان یکی از جدی ترین رقیبان محمود احمدی نژاد نام برده می شد تصمیم گرفت اولین طعنه را به اظهارات رئیس جمهور وقت ایران بزند.
محمد باقر قالیباف که از اردیبهشت ماه سال 92 در قالب ائتلاف عدالت و پیشرفت حضور خود در انتخابات را حتمی کرده بود، در تاریخ 3 اردیبهشت در مصاحبه ای، درباره وضع اقتصادی کشور و تاثیر تحریم ها بر اقتصاد ایران سخن گفت.
وی در بخشی از این گفت و گو اظهارات رئیس جمهور وقت را مبنی بر کاغذ پاره بودن تحریم ها هدف قرار داد و گفت: «زمانی می گفتند تحریم ها کاغذ پاره اند، و اکنون می گویند فلج کننده اند و عامل همه مشکلات اند.»
قالیباف ادامه داد: این عدم عقلانیت از کجا نشات می گیرند؟ نگاه عقلانی می گوید که تحریم ها نه کاغذ پاره اند و نه رفع آنها حلال همه مشکلات.
بنابر این گزارش، رئیس جمهور وقت خیلی زود تلویحا به اظهارات شهردار تهران واکنش نشان داد.
محمود احمدی نژاد که از قضا اینبار نیز در سفر استانی به سر می برد در 15 اردیبهشت سال 92 در جمع مردم آذربایجان غربی با دفاع از واژه «کاغذ پاره بودن تحریم ها» گفت: میگویند چرا دولت قطعنامهها را کاغذ پاره خوانده است و الان هم میگویم قطعنامه مال سازمان ملل و شورای امنیت بود که خنثی شد و اثر نداشت. اما الان چند دولت غربی و آمریکایی بدون قانون اقداماتی میکنند که باید برای مقابله با آن کنار هم بایستیم و با طرح اقتصادی و برنامهریزی توطئهها را بشکنیم و پیشرفت کنیم.
رئیس جمهور وقت از کسانی که سعی دارند مردم را به واسطه تحریم ها ناامید کنند انتقاد کرد و اظهار داشت:« به قول خودشان [دشمنان و غرب] تحریمهای سنگین علیه ما اجرا کردند و برخی در داخل با آنها همراهی میکنند و تصور دارند میتوانند مردم را دچار یاس کنند اما فکرشان اشتباه است و در این راستا یک روز مشکلات اقتصادی را ناشی از ناتوانی دولت اعلام کردند در حالی که ما پاسخ دادیم تحریمها علیه ایران وجود دارد و بعد که معلوم شد دشمن تحریم کرده است میگویند مشکلات از ناحیه تحریمهاست اما مقصر آن دولت است.
احمدی نژاد البته در ادامه آنقدر درگیر موضوع انتخابات و حواشی حضور برخی شد که دیگر فرصت نکرد موضعی جدی در زمینه تحریم ها و قطعنامههای سازمان ملل بگیرد.
اما ظاهرا پس از 7 سال از طرح این موضوع از سوی رئیس جمهور سابق، همچنان این واژه و انتقاد از آن می توانست تاثیر مثبتی در روند کاری برخی مسئولان داشته باشد.
بنابر این گزارش، حسن روحانی که این روزها در جایگاه رئیس جمهوری ایران اسلامی قرار دارد، شب گذشته در جریان اولین گزارش 100 روزه خود به مردم که از شبکه یک سیما به صورت زنده پخش شد، دوباره گریزی به عدم واقع بینی در زمینه تحریم ها در دو دولت نهم و دهم زد.
روحانی گفت: یک شرایطی ایجاد شده بود، هم برای داخل و هم برای خارج، و از طرفی هم یک فشار ظالمانهای که به مردم به بهانه مسئله هستهای وارد شده بود، نمیخواهم بگویم همه مشکلات اقتصادی ما مربوط به تحریمهاست، عمدتاً مشکلات اقتصادی مربوط به بیتدبیریها بود.
رئیس جمهور در ادامه در انتقادی صریح به دولت قبل، اظهار داشت: درست در شرایطی که به سمت تحریمها پیش میرفتیم و دولت هم میدانست به سمت تحریم پیش میرویم و میگفت تحریمها کاغذپارهای بیش نیست، وابستگی خود را در بخش اقتصادی به خارج از کشور افزایش میداد.
وقتی نماینده تام روحانی در سیاست خارجی هم تحریم ها را کاغذ پاره خواند
بنابر این گزارش، شاید با توجه به اظهارات شب گذشته رئیس جمهور کسی انتظار نداشت که رئیس دستگاه دیپلماسی امروز در مجلس شورای اسلامی و در زمان گزارش دهی خود درباره توافق ژنو، بگوید:زمانی که تحریمهای شورای امنیت فرو بریزد، تمام تحریمهای دیگر آمریکا تکه کاغذپارهای بیشتر نخواهد بود، کما اینکه در 35 سال گذشته این تحریمها را به ما اعمال کردند.
با اینکه ظریف تنها بخشی از تحریم ها (یعنی تحریم های وضع شده از سوی آمریکا) را کاغذ پاره خوانده ولی به هرحال بکاربردن این واژه از سوی یکی از مهمترین وزرای دولت روحانی می تواند مورد توجه باشد.
موضوع مهم اینجاست که نگاه واقع بینانه نسبت به تحریم ها تا چه حد می تواند جلوی حاشیه سازی برای کشور را بگیرد و بزرگنمایی و یا کوچکنمایی تحریم ها باید در تحلیل های مسئولان مربوطه مدنظر قرار گیرد.