صراط: برنامه دیروز امروز فردا شب گذشته با حضور حجتالاسلام سید محمود نبویان نماینده مجلس شورای اسلامی و نجفقلی حبیبی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به بررسی موانع و راهکارهای وحدت حوزه و دانشگاه اختصاص داشت.
حبیبی در پاسخ به این سوال که آیا به اصل موضوع وحدت حوزه و دانشگاه اعتقاد دارید و آیا هنوز این امر به عنوان یک نیاز به شمار میرود اظهار داشت: امام خمینی(ره) فرمودند حوزه و دانشگاه همچون دو بال یک پرنده هستند؛ حوزه قدمت طولانی در کشور و نقش رهبری و دینی تفکر جامعه ما دارد و دانشگاه نیز با تمدن جدید وارد کشور شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه اگر این دو به یکدیگر نزدیک شوند یعنی دین مردم با تمدن جدید که مظهر آن دانشگاه است سازگار شود جامعه مجهزتر خواهد شد از این رو باید دراین راستا تلاش کرد، اگرچه مشکلاتی وجود دارد اما چارهای جز اینکه وحدت را به مقصد بهتری هدایت کنیم نیست.
وی با بیان اینکه باید تلاش کرد رفتارهای اجتماعی این دو به یکدیگر نزدیک شود، افزود: دانشگاه به عقل و برهان توجه دارد و حوزه نیز آن را بپذیرد و اگر بر روی یک اصولی پافشاری کند در این فضای اجتماعی دچار مشکل میشویم.
در ادامه برنامه حجتالاسلام نبویان درخصوص وحدت حوزه و دانشگاه اظهار داشت: باید طبق روال منطقی مفهومشناسی کرد و اینکه مراد از وحدت حوزه و دانشگاه چیست؟ آیا مراد این است که ساختمانهای دانشگاه مثل حوزه شود و یا عکس این قضیه و اینکه اساتید را بین این دو نهاد جابهجا کنیم؟ به نظر من مراد از وحدت حوزه و دانشگاه اسلامی کردن دانشگاهها است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی در ادامه سخنان خود تاکید کرد: کل علوم انسانی مدرن که در دانشگاه ما تدریس میشود مبتنی بر تعریف خاص انسان در اندیشه مدرن است و چون معنای معرفتشناسی آنها حسگرایی است هیچیک از علوم انسانی قائل به روح مجرد نیستند و این یک مبنا است که در خلال این قضیه به این باور خواهیم رسید که آنچه با مبنا میشود شکار کرد فقط موجود مادی است؛ اگر قائل به روح مجرد نباشیم نمیتوان مثلا اقتصاد درست و قابل اعتمادی داشت.
حبیبی در ادامه تصریح کرد: برای اسلامی کردن دانشگاهها حوزه باید متولی میشد و این کار را انجام میداد اما 30 سال از این امر میگذرد و هیچ کاری نکرده است و این خود یک تجربه به شمار میرود که چرا این اقدام را انجام نداده است، حمایت سیاسی، قدرت سیاسی و پول در اختیار حوزه است و باید جواب دهد چرا اسلامی کردن دانشگاهها را انجام نداده است، اینگونه نیست که فقط با یک کلمه اسلامی کردن این امر صورت گیرد چراکه طرف مقابل حرف شما را نخواهد فهمید.
وی افزود: اینکه ما اقتصاد نداشته باشیم و جامعهشناسی را تعطیل کنیم درست نیست و نمیشود این کار را انجام داد، جامعه هم نیاز به دین دارد چراکه جمهوری اسلامی است و هم دنیا را میخواهد؛ دانشگاه با استدلال و برهان ملموس است و اگر عدالت اجتماعی و آزادی بیان مورد توجه قرار نگیرد نتیجه دور شدن این دو نهاد خواهد بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه وضع امروز جوانان کمی نگرانکننده است، یادآور شد: فطرت این جوانها پاک است و در خانواده اسلامی هستند اما برهان و استدلال میخواهند چراکه فقط با شعار نمیتوان دانشگاهها را اسلامی کرد و نیاز به کار علمی دارد وقت این امر وجود داشته است اما به شعار گذشته و باید از آقایان پرسید که چرا اینگونه بوده است، در هر صورت باز هم باید تلاش کنیم تا این دو گروه به یکدیگر نزدیکتر شوند.
حجتالاسلام نبویان در ادامه برنامه دیروز، امروز و فردا در پاسخ به این سوال که چرا حوزه در جهت اسلامی کردن دانشگاهها آنگونه که آقای حبیبی میگویند این امر را دنبال نکرده است گفت: البته آقای حبیبی بیشتر وارد مسائل حاشیهای میشود و من اختلاف نظر دارم؛ آزادیای که در سر کلاس حوزه وجود دارد در دانشگاه نیست و اگر در دانشگاه دانشجویی بحث کند و استاد حوصله نداشته باشد پاسخگوی وی باشد در پایان ترم نمرهاش را کم میکند.
نماینده مردم تهران در مجلس درباره کلمه اسلامی شدن و فواید آن به چهار بعد اشاره و تصریح کرد: اولین بعد این است که در متون دخالت کرده و اندیشهها را اسلامی کنیم، بعد دوم اساتید دانشگاهی که معتقد به اندیشه اسلامی هستند به این اندیشهها باورشان دو چندان شود و سوم اینکه دانشجویان باور عمیق به اندیشههای اسلامی داشته باشند چراکه اکثریت کشور در دست خروجی دانشگاه است، وزرا، روسای دانشگاهها، بانکداران از این رو باید به این امر توجه شود.
وی یادآور شد: چهارمین بعد نیز این است که احکام اسلامی یگانه احکامی است که از آن عقلا باید دفاع کرد.
حبیبی در ادامه برنامه دیروز، امروز و فردا درباره مسئولیت اسلامی کردن متون درسی خاطرنشان کرد: اسلامی کردن متون دانشگاهی در جای دیگری باید صورت گیرد نه در دانشگاه، استادان دانشگاهی نیز که مطیع هستند و اگر در کلاسهایی که گذاشته میشود شرکت نکنند استادیشان داده نخواهد شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه متاسفانه حوزه و دانشگاه هیچکدام خود را متولی نمیدانند، گفت: بنده معتقدم به جای جدالها باید به دنبال راهکارها بود چراکه این کشور اسلامی است و همه میخواهند در سایه فرهنگ اسلامی باشند اما اینکه گفته شود فقط اینکه من میگویم درست است نباید باشد.
وی با تاکید بر اینکه غیر از بحثهای علمی مسائل اجتماعی هم وجود دارد، یادآور شد: وقتی بحث حیف و میل بیتالمال مطرح میشود و همانگونه که آقای نبویان هم میگوید موضوعی مثل اینکه چرا بانکها اسلامی نیست به وجود میآید، در این صورت جوانان که بیشتر میپرسند از این رو باید به این مسائل هم توجه شود؛ دین ما دین استدلال است و با زور چیزی جواب نخواهد داد.
نبویان در واکنش به اظهارات حبیبی تصریح کرد: کدامیک از حوزویان تاکنون گفته است هرآنچه که من میگویم باید باشد، تاکنون که چنین موردی نشنیدهام؛ اینکه یکدیگر را متهم کنیم درست نیست و ابتدا باید اصل کار درست شود.
این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان وقتی میگوییم علم باید دینی شود چهار معنا دارد گفت: اول اینکه مبانی علوم باید عقلانی شود؛ در واقع سکولاریسم فرزند بلافصل علم مدرن است؛ دوم اینکه هر معرفتی مقام گردآوری و داوری دارد، معنای دوم دینی شدن علوم ما این است و دین میتواند مقام گردآوری بسیاری از تئوریها بویژه علوم انسانی باشد، همچنین به مقام داوری دین میتوان اشاره داشت و اینکه تجربه غایت محور نیست.
حبیبی در ادامه برنامه دیروز امروز فردا با بیان اینکه آزادی بحث در حوزه بسیار عالی است گفت: البته ممکن است در دانشگاهها نیز تعداد کمی از استادان سر نمره دعوا کرده باشند اما همه اینطور نیستند چراکه آنها نیز مسلماناند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه در حال حاضر مشکل رفتارهای مقطعی و موردی در دانشگاهها است افزود: باید دید وحدت حوزه و دانشگاه در چه جایی گیر دارد؛ باید بحث عدالت اجتماعی در نظر گرفته شود و در مسئله احکام نیز احتیاج به برهان و استدلال است.
وی با بیان اینکه چرا باید دانشجویان از تحصیل محروم شوند گفت: اینکه گفته شود برای اسلامی کردن فضای دانشگاهها برخی دانشجویان بیرون رانده شوند اینجا گیر ایجاد میکند چراکه همه مسلمان هستند اما اشکال در فضای اجتماعی به وجود میآید.
حجتالاسلام نبویان در ادامه برنامه دیروز امروز فردا اظهار داشت: آقای حبیبی بحث را سیاسی و جناحی میکند سوال من از وی این است که آیا کسی با خواندن واحدهای دانشگاهی مسلمان میشود؟
حبیبی در پاسخ به نبویان اظهار داشت: این دانشجویان مسلمان هستند و باید آنها را نگهداریم آنها با خواندن دروس فیزیک و شیمی کافر هم نمیشوند.
نبویان در پاسخ به حبیبی گفت: اما با خواندن بعضی چیزها دست از اسلام میکشند؛ مثلا اگر معتقد باشیم راه رفع افسردگی آن چیزی است که در روانشناسی میگوید و راههای گوناگون علمی آن نیز مطرح میشود که شاخ به شاخ با اندیشههای اسلامی است.
حبیبی در ادامه این برنامه خاطرنشان کرد: مساله وحدت حوزه و دانشگاه درگیر مسائل سیاسی و جناحی است، در حال حاضر رنج دانشجویان برخی مسائل مطرح در فلسفه و یا دروس دانشگاهی نیست بلکه او به این میاندیشد که چرا در حکومت اسلامی خانه و کار ندارند و از این مسئله عصبانی است.
حجتالاسلام نبویان با تاکید بر اینکه برای تغییر در متون و آوردن علم جدید حداقل 50 سال کار نیاز است اظهار داشت: دو قشر باید این کار را انجام دهند دسته اول نخبگان دانشگاهی دلسوز که معتقدند این علم باید عوض شود و دوم نخبگان حوزوی هستند؛ بنده خود به چند رئیسجمهور و وزیر گفتم که این مسئله را پیگیری کنند؛ باید دانست که قدرت در دست حوزه نیست و من به آنها اعلام کردند که پژوهشکدههایی در این زمینه ساخته شود و نخبگان حوزه و دانشگاه در کنار یکدیگر به صورت نرمافزاری تئوری تولید کنند.
این نماینده مجلس با طرح این سوال که بودجه و قدرت در دست کیست یادآور شد: چرا دغدغه نداشتید تا یک پژوهشگاه بسازید؟ قدرت در دست حوزه نیست باید بودجه باشد و وزیری که روی کار میآید در این زمینه دلسوز باشد، وقتی وزیر میگوید اطلاع و تخصصی در دینیشدن علم ندارم آیا کاری انجام میشود؟
حبیبی با بیان اینکه باید کسانی متولی این امر شود و دولت هم پول بدهد افزود: به هر دلیلی تاکنون وحدت حوزه و دانشگاه آنگونه که باید شکل نگرفته و دعوای دانشجویان هم بر سر برخوردها، محرومیتها و مشکلات اقتصادی است که کل نظام جمهوری اسلامی مسئول است.
نبویان در ادامه برنامه خطاب به حبیبی زمانی که مدیر دانشگاه بود گفت: بنده وقتی وارد دانشگاه شما شدم دختر و پسر حتما حدود شرعی را رعایت نمیکردند.
حبیبی در جواب گفت: البته این مبالغه است اما اگر هم باشد در دست رئیس دانشگاه نیست.
نبویان در پاسخ به برخی اظهارات حبیبی درخصوص شرکت استادان در برخی کلاسها گفت: بنده خود در طرح ضیافت اندیشه شرکت میکردم و 200 استاد تمام در آن حضور داشتند.
این نماینده مجلس همچنین درباره اخراج برخی از استادان که حبیبی از آنها سخن میگفت افزود: بنده یک سیدی از یک استاد دارم که نشان میدهد چرا اخراج شده است.
حبیبی در پاسخ گفت: بله بنده نیز با آن مخالفم.
حجتالاسلام نبویان در پایان خاطرنشان کرد: سند دانشگاه اسلامی به عنوان یک قانون مصوب شده است و آقای فرجیدانا موظف به اجرایی شدن آن هستند.