صراط: نشست خبری هفتمین جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان دقایقی پیش با حضور محمدرضا توکلی صدیقی دبیر جشنواره، عبادالله رمضانی مدیرکل اجتماعی ـ فرهنگی شهرداری تهران، کاظم طلایی مسئول کمیته داوران هفتمین جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان در تالار ایوان شمس برگزار شد.
در این مراسم، کاظم طلایی مسئول کمیته داوران هفتمین جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان بیان داشت: در دبیرخانه این جشنواره یک‌هزار و 655 اثر مورد داوری قرار گرفت.
وی اضافه کرد: هفتمین دوره جشنواره کتاب برتر از ابتدای آبان سال جاری با ارسال فراخوان برای ناشران کتاب کودک و نوجوان آغاز به کار کرد که این جشنواره تا دوره ششم به همت انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان به صورت سالانه برگزار می‌شد که طبق تصمیم هیأت مدیره از این پس این جشنواره دوسالانه برگزار می‌شود.
طلایی با بیان اینکه در این دوره از جشنواره، کتاب‌های چاپ اول سال 90 و 91 مورد داوری قرار گرفت، ادامه داد: حدود 61 ناشر فعال یک‌هزار و 655 عنوان کتاب را به دبیرخانه این جشنواره ارسال کردند که طبق بررسی‌های اولیه مشخص شد که 136 عنوان از این کتاب‌ها مربوط به سال‌های اعلام‌شده نبوده و 24 عنوان نیز کتاب بزرگسال تشخیص داده شده است.
وی افزود: مرحله اولیه داوری با حضور 12 داور در زمینه‌های داستان، شعر، گرافیک، تصویرگری و مدیریت نشر در اوایل بهمن امسال برگزار شد که طبق آن 824 عنوان کتاب حذف شده و 649 عنوان کتاب به مرحله بعد داوری راه یافتند.
مسئول کمیته داوران هفتمین جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان گفت: در حوزه داستان تألیف 517 عنوان کتاب، در حوزه داستان ترجمه 532 عنوان کتاب، در حوزه شعر تألیف 117 عنوان، در حوزه شعر و ترجمه 7 عنوان، در حوزه آموزشی تألیف 160 عنوان و در حوزه آموزشی ترجمه 140 عنوان کتاب مورد داوری قرار گرفت.
وی با اشاره به بحث ویژه این جشنواره افزود: بخش ویژه هفتمین جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان با مشارکت اداره‌کل فرهنگی شهرداری تهران به انتخاب کتاب‌های برتر حوزه مدیریت شهری اختصاص یافت که این کتاب‌ها در 8 موضوع نظیر همسایه‌داری، ترافیک، آلودگی هوا، احترام به بزرگترها و فضای سبز، احترام به حقوق کودکان، تفکیک زباله‌ها و نگهداری از منابع و لوازم عمومی شهری مورد داوری قرار گرفتند که باید گفت در این بخش اولویت ما با کتاب‌های داستانی و شعر بوده است.
طلایی ادامه داد: در این جشنواره، کتاب‌ها در سه زاویه یعنی محتوا، تصویرگری و گرافیک کتاب و مدیریت نشر مورد داوری قرار گرفتند که داوران با اعلام نظرخواهی همه آثار ارسالی به دبیرخانه را مورد داوری قرار دادند.
به گفته مسئول کمیته داوران هفتمین جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان، نظرات داوران در دبیرخانه این جشنواره به صورت مکتوب وجود دارد و اگر ناشری نسبت به موقعیت کتاب خویش با سایر ناشران سؤالی دارد، می‌تواند به دبیرخانه این جشنواره مراجعه و به کسب اطلاع بپردازد.
وی با اشاره به کیفیت آثار ارسالی به این جشنواره بیان کرد: در هفتمین دوره جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان در حوزه شعر، تنوع لازم در قالب‌های مختلف ارائه نشد و کتاب‌سازی به چشم نمی‌خورد و به معنای واقعی به شعر کمتر توجه شده است یعنی فراوانی کتاب‌های شعر در دو سال اخیر اندک بوده است و سیر نزولی به خود دیده است.
وی اضافه کرد: در حوزه داستان نیز باید گفت ترجمه نسبت به تألیف، قالب بوده است و به محتوای قومی و ملی نیز در آثار ترجمه توجه نشده است و بیشتر کتاب‌ها ترجمه انگلیسی بوده است که بهتر است ناشران برای چاپ آثار ترجمه نیز به آثار سایر کشورها نیز توجه کنند.
به گفته این داور، معتقدم به دلیل عدم رعایت قانون کپی‌رایت و پرداخت هزینه کم برای چاپ آثار ترجمه، ناشران به چاپ و انتشار آثار ترجمه توجه بسیار دارند، همچنین در حوزه عملی و آموزشی یکی از نکات قوت ما خوشبختانه افزایش تألیف نسبت به ترجمه است، چرا که در این حوزه ما از لحاظ گرافیک و کتاب‌سازی و هم از لحاظ محتوا شاهد پیشرفت بوده‌ایم.
*رمضانی: افزایش 3.8 تأسیس کتابخانه‌های عمومی در تهران از سال 1285 تاکنون
در ادامه این مراسم، عبادالله رمضانی مدیرکل اجتماعی ـ فرهنگی شهرداری تهران اظهار داشت: شهرداری تهران و به خصوص معاونت اجتماعی ـ فرهنگی شهرداری به نوعی خدمتگزار کتاب بوده‌اند، به گونه‌ای که از سال‌های اخیر در بحث کتاب و ارتقاء فرهنگ مطالعه، شهرداری تهران این توفیق را داشته است که در حوزه مدیریت و شهری ورود یافته و به ایجاد برنامه‌های متنوع بپردازد.
وی با بیان اینکه توسعه کالبدی فضای مطالعه رشد بالایی داشته است، ادامه داد: اگر بخواهیم به بلدیه تهران از سال 1285 تاکنون نگاهی داشته باشیم، می‌بینیم که اگر کتابخانه‌های عمومی تأسیس‌شده در آن زمان عدد یک باشد، اکنون به 4.8 رسیده است یعنی در این تاریخ در بلدیه تهران 3.8 کتابخانه عمومی ایجاد شده است که این نشانگر از رشد فرهنگ مطالعه کتاب و کتابخوانی است.
رمضانی ادامه داد: یکی از توفیقات دیگر شهرداری تهران همکاری، همراهی و همفکری در حوزه کتاب و کتابخوانی است و به نوعی توفیق داریم که برای دومین سال هم با این گروه به همکاری بپردازیم.
وی افزود: معتقدم کتاب یکی از بسترهای متوازن و همه‌جانبه فرهنگی است که بدون ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی نمی‌توانیم به توسعه فرهنگی دست یابیم.
این مقام مسئول در پایان گفت: بوی کتاب و کتاب‌های کاغذی برای همیشه علی‌رغم همه اتفاقات و پیدایش‌ها در همه دنیا می‌پیچد و تاکنون هیچ رسانه‌ای هم نتوانسته جایگزین گرایش مردم به کتاب شود.
*توکلی: حمایت وزارت ارشاد و شهرداری تهران از هفتمین جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان
از دیگر سخنرانان این مراسم، محمدرضا توکلی صدیقی دبیر هفتمین جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان بود که بیان داشت: سال‌ها است که جشنواره‌های مختلفی در حوزه کتاب در کشور برگزار می‌شود؛ این در حالی است که اکثر این جشنواره‌ها تنها به محتوای کتاب توجه دارند و برخی از آنها نیز به تصویرگری و گرافیک آن می‌پردازند.
وی اضافه کرد: از این رو، انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان به این فکر افتاد که جشنواره‌ای را برگزار کند که در آن کتاب از هر لحاظ مورد بررسی، داوری و امتیازدهی قرار گیرد؛ با این رویکرد نخستین دوره جشنواره کتاب برتر در سال 1385 برگزار شد که در آن کتاب‌ها از لحاظ محتوا، تصویرگری و گرافیک در نهایت مدیریت نشر که هرکدام متغییرهای زیادی را برای امتیازدهی دارند، داوری و در بخش کتاب‌های داستانی تألیف و ترجمه و غیر داستانی کتاب‌های برتر کودک و نوجوان انتخاب و معرفی شده‌اند.
توکلی صدیقی ادامه داد: سه دوره نخست این جشنواره تنها به بررسی کتاب‌های ناشران عضو انجمن فرهنگی کتاب کودک و نوجوان پرداخت تا در عمل نواقص کار مشخص شود و از دوره چهارم این جشنواره در سطح ملی به اجرا درآمد که با استقبال بسیار خوب ناشران حوزه کتاب کودک و نوجوان و مسئولان فرهنگی کشور، پدیدآوردندگان و حتی مخاطبان مواجه بوده است تا جایی که در دوره گذشته به پیشنهاد امور شهروندی معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران بخشی از هزینه‌های برگزاری جشنواره به عهده شهرداری قرار گرفت و در عوض انجمن نیز بخش جانبی کتاب‌های برتر آموزش شهروندی را به جشنواره افزود.
وی بیان کرد: از حامیان معنوی این جشنواره به چهره‌های شناخته شده زیادی می‌توان اشاره کرد که از آن جمله باید از آقای علی‌اکبر اشعری نام برد که آن نخستین دوره در کنار برگزارکنندگان این جشنواره بوده و هستند، یعنی زمانی که وی رئیس کتابخانه ملی و مشاور فرهنگ رئیس‌جمهور بوده است و زمانی که پروژه باغ کتاب به وی سپرده شده است.
به گفته دبیر هفتمین جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان، از نکات ویژه دوره قبل از جشنواره می‌توان به دو نکته نظیر برگزاری مراسم اختتامیه جشنواره در تالار وحدت پس از 5 سال برگزاری این مراسم در سالن بزرگ کتابخانه ملی ایران و سپس حضور مخاطبان و علاقمندان به همراه اندیشمندان و مسئولان حوزه فرهنگ و ادب کشور که حال و هوای خاصی به مراسم اختتامیه داده بودند اشاره کرد.
در پایان این مراسم، محمدرضا توکلی صدیقی دبیر جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان در پاسخ به خبرنگار فارس مبنی بر اینکه حمایت مالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از این جشنواره به چه میزان بوده است، گفت: طبق توافقنامه‌ای که بین مسئولان این جشنواره با وزارت ارشاد تنظیم شده است، بخشی از هزینه‌های این دوره از جشنواره، ارشاد قبول کرده اما هنوز میزان آن مشخص نیست.
وی در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار فارس که چرا در جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان از ناشران برگزیده، تنها با لوح تقدیر و تندیس تجلیل می‌شود و هدیه مالی وجود ندارد، عنوان کرد: ما یک NGO هستیم که منابع مالی ما محدود است، یعنی همین که بتوانیم تشکل خودمان را سر پا نگه داریم، اما امکان اینکه بتوانیم از برگزیدگان به صورت مالی تقدیر کنیم امکان‌پذیر نیست.
این دبیر جشنواره عنوان کرد: داوران جشنواره به جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان اعتبار داده‌ا‌ند به همین منظور معتقدیم این داورها هستند که به جشنواره اعتبار می‌دهند و نباید تنها بعد مادی آن مطرح باشد.
وی در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار فارس که آیا امسال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کتاب‌های برتر این جشنواره را خریداری می‌کند، افزود: امسال این موضوع با وزارت ارشاد برگزار شده است که درنهایت در روز اختتامیه که معاون فرهنگی وزارت ارشاد نیز حضور خواهند داشت به طرح این موضوع پرداخته و نظر او را نیز نسبت به این امر جویا خواهیم شد.
