صراط: در بخش اول ریشه‌یابی حوادث الانبار به چرایی تبدیل شدن استان الانبار عراق به بستر فعالیت‌های دو گروه تروریستی داعش و القاعده اشاره کردیم، در بخش دوم و در ادامه مطلب هویت این گروه‌ها و حامیان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و دلایل اقدام دولت عراق جهت مقابله با ایران گروه‌ها را مورد ارزیابی قرار خواهیم داد.
سوء استفاده گروه‌های تروریستی از حوادث الانبار/هویت این گروه‌ها
برداشت‌هایی که در بالا به آنها اشاره شد و عوامل ایجاد کننده ناآرامی‌های الانبار موجب شد تا حوادث این استان به سرعت مورد سوء استفاده از سوی 2 جریان مهم قرار بگیرد:
یک: جریان‌های افراطی و بنیادگرا همچون القاعده که در این اواخر در گروه به اصطلاح دولت اسلامی عراق و شام یا همان داعش نمود پیدا می‌کرد.
دو: بازماندگان رژیم سابق و حزب منحل بعث، از جمله این افراد می‌توان به رافع العیساوی»، وزیر دارایی مستعفی عراق که متهم به فساد مالی است و تحت پیگرد دولت عراق قرار دارد و یا افرادی همچون «احمد العلوانی»، «شعلان الکریم»، «سلمان الجمیلی» و «ناهدة الداینی»، از نمایندگان پارلمان عراق که تلاش می‌کنند، این امر را به دیگران القا کنند که اهل تسنن در عراق هدف قرار گرفته‌اند و به همین دلیل نیز باید از دولت مرکزی جدا شوند.
چه طرف‌هایی در حوادث الانبار دخالت داشتند
اسنادی وجود دارد که فعالیت و کمک کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان و قطر و ترکیه به گروه‌های تروریستی به ویژه گروه‌های سلفی در الانبار ثابت می‌کند و نشان می‌دهد، این کشورها در کشتار بی‌رحمانه مردم عراق دست دارند. اسناد و مدارک مذکور که همچنان در دست ارتش عراق است، از روابط برخی از شخصیت‌های عراقی با این گروه های تروریستی خبر می‌دهد که برخی از آنان در کشورهای همسایه عراق و در پایتخت‌های کشورهای اروپایی ساکن هستند و همه تلاش خود را برای فتنه انگیزی در عراق و تقسیم آن به کار گرفته‌اند.
یکی از دلایل عمده‌ی افزایش درگیری‌های فرقه‌گرایانه در عراق، نگاه برخی از بازیگران منطقه‌ای و ترکیه، به این کشور در چارچوب ماتریس توازن قدرت در خاورمیانه است و در حالی که کشورهای مذکور، به خصوص عربستان و ترکیه، خود مشکلات حقوق بشری بسیار زیادی در حوزه اقلیت‌ها دارند، با تحریک و حمایت‌های مالی و تجهیزاتی اقلیت سنی عراق، در صدد اعمال فشار بر دولت نوری المالکی هستند.
حوادث الانبار به این ترتیب رقم خوردند تا به سال‌جاری و دهم دی ماه گذشته و تصمیم نوری المالکی برای مقابله با این گروه‌ها اعلام شد.
چرا نوری المالکی تصمیم به ریشه کنی تروریسم از الانبار گرفت
کشته شدن شماری از افسران و فرماندهان ارتش عراق از جمله «محمد الکروی»، فرمانده لشگر هفتم ارتش عراق در جریان عملیات «وادی حوران» و «الجزیره» در الانبار از دسامبر 2013 سبب شد، نوری المالکی، فرمانده کل نیروهای مسلح آغاز عملیات «انتقام فرمانده محمد» (فرمانده لشگر هفتم ارتش عراق) را اعلام کند که طی آن ارتش عراق توانست شمار زیادی از سرکردگان و اعضای گروه تروریستی داعش را به هلاکت برساند.
در واقع آغاز بحران سوریه در مارس 2011 به شدت بر فعالیت گروه‌های تروریستی فعال در استان الانبار از جمله گروه داعش تاثیر گذاشت، به گونه‌ای که یکی از جبهه‌های ورود عناصر تروریستی و سلاح به سوریه مرزهای این کشور با عراق و استان الانبار بود که تروریست‌ها به راحتی در آن تردد بودند و در ابتدای بحران سوریه موفق شدند، به طور عمده بر بخش‌های شرقی سوریه و چاه‌های نفت آن تسلط پیدا کنند.
اما آغاز عملیات‌های ارتش سوریه برای پاکسازی تمام مناطق کشور از وجود گروه‌های تروریستی که با پیروزی‌های مستمر و چشمگیر در بسیاری از مناطق سوریه از جمله حلب، درعا، حمص و ریف دمشق و بسیاری دیگر از مناطق سوریه باعث شد تا گروه‌های تروریستی به سمت عراق و لبنان رفته و در این مناطق دست به عملیات انتحاری بزنند که نمونه آن انفجار تروریستی در برابر سفارت جمهوری اسلامی ایران در بیروت ترور «حسان اللقیس»، از فرماندهان حزب الله، انفجار اخیر در ضاحیه جنوبی بیروت و ترور محمد شطح، وزیر اقتصاد سابق لبنان بود که در همه آنها گروه‌های وابسته به القاعده از جمله داعش، جبهه النصرة و ارتش اسلام داشتند و نشان دادند که تلاش دارند تا بحران سوریه را به لبنان و عراق هم منتقل کنند.
تجهیزات و سلاح‌های در اختیار گروه‌های تروریستی
در جریان عملیات ارتش عراق در مناطق مختلف استان الانبار به ویژه در 2 شهر الرمادی و فلوجه ده‌ها انبار سلاح گروه‌های تروریستی کشف شد که حاوی ده‌ها سکوی پرتاب موشک، موشک‌های گراد، انواع بمب و مقادیر زیادی مواد پرقدرت انفجاری، خودروهای زرهی، ابزار و آلات پیشرفته ارتباطاتی بود.
همکاری و همراهی مردم با ارتش عراق
با آغاز عملیات ارتش عراق در مناطق و شهرهای الانبار بسیاری از عشایر این استان به حمایت از ارتش عراق و عملیات‌های آن در مقابله با گروه‌های تروریستی پرداختند و بسیاری از آنها در این عملیات‌ها نیز مشارکت داشتند.
این درحالی است که عشایر دیگر استان‌ها مانند نجف نیز حمایت خود از این عملیات‌ها را اعلام کردند. در واقع بسیاری از تحلیلگران تاکید دارند که عملیات ارتش عراق در الانبار توانسته است، عراقی‌ها را به رغم اختلاف رویکردها، با یکدیگر متحد کند و این کاری است که سیاستمداران از زمان ورود نیروهای اشغالگر آمریکایی به عراق نتوانستند آن را انجام دهند.
نماد این وحدت آن است که ارتش عراق و عشایر استان الانبار جهت ادامه عملیات نظامی همه جانبه علیه عناصر گروه داعش و نابودی هرچه بیشتر آنها، اقدام به تشکیل اتاق عملیات مشترک کرده‌اند.
وضعیت گروه‌های تروریستی در الانبار
از زمان آغاز عملیات ارتش عراق در استان الانبار گروه‌های تروریستی این منطقه متحمل خسارات سنیگنی شدت این خسارات به حدی بود گروه ترویستی دولت اسلامی در عراق و شام (داعش) در پی شکست‌های متعددی که از ارتش عراق در مناطق مختلف استان الانبار از جمله دو شهر الرمادی و فلوجه متحمل شده، خواستار برقراری آتش بس فوری در سوریه با گروه‌های مسلح شد، چراکه این گروه تروریستی اخیرا در سوریه نیز با گروه‌های مسلح دیگر از جمله جبهه اسلامی که جدیدترین ائتلاف از گروه‌های تروریستی مورد حمایت عربستان در سوریه است، درگیر شده و شکست‌های سنگینی را متحمل شده است.
تاثیر عملیات ارتش عراق در الانبار بر بحران سوریه
تحلیلگران تاکید می‌کنند که باز شدن یک جبهه جدید علیه یکی از اصلی‌ترین گروه‌های تروریستی سلفی در آن سوی مرزهای سوریه و در استان الانبار که یکی از مراکز اصلی تغذیه تروریست‌های سوری بوده است، می‌تواند گلوی این تروریست‌ها را از جناحی دیگر بفشارد.
از سوی دیگر، در حالی که تاکنون این تروریست‌ها بودند که بازی را به زمین حاکمیت عراق کشانده و در عمق خاک این کشور مشغول عملیات تروریستی بودند، این بار این ارتش عراق است که با ورود به پایگاه اصلی تروریست‌ها، پناهگاه‌های امن آنها را هدف گرفته و به آنها و حامیانشان احساس ناامنی می‌بخشد.
این امر در حالی که برای کشوری همچون سوریه و عراق که سال‌هاست، قربانی تروریسم شده‌اند، برای برخی از طرف‌های منطقه‌ای از جمله عربستان بسیار ناخوشایند است. به خصوص که کارشناسان تاکید می‌کنند، قرار بود، گروه‌های تروریستی داعش و القاعده طی هفته‌های گذشته به طور رسمی دولت خود را در استان الانبار و بخش‌هایی از خاک سوریه، یعنی استان دیر الزور در شرق این کشور اعلام کنند و دولتی خودمختار و نیمه مستقل را تشکیل بدهند، ولی با توجه به اینکه نوری المالکی پس از ضرب الاجل یک هفته‌ای اقدام به پاکسازی این مناطق کرد، آنها موفق به اعلام خود مختاری نشدند.
در واقع عربستان سعودی و چند کشور عرب حوزه خلیج فارس هماهنگی‌های لازم را با گروه داعش و القاعده انجام داده بودند تا به محض اعلام تشکیل امارتی اسلامی آن را به رسمیت بشناسند و در واقع گروه داعش، جبهه النصرة، القاعده از شخص «بندر بن سلطان»، رئیس سازمان امنیت عربستان سعودی دستور می‌گیرند تا دولتی سلفی‌گرا و تروریستی را در منطقه غرب عراق و شرق سوریه (الانبار – دیر الزور) ایجاد کنند که با آغاز عملیات ارتش عراق همانگونه که گفته شد، تمام رشته‌ها پنبه شدند.
