منتظریم تا رسما به ما پیام بدهند و سایت‌مان را جمع کنیم!

صراط: نزدیک میدان حسن آباد تهران، لا‌به‌لای فروشگاه‌های زمخت ابزار آلات و یراق، در طبقه زیرین یکی از پاساژها، فروشگاه ابزاری مقصد ماست؛ آدرسی که در قسمت «تماس با ما» سایت «whatsapps.ir» درج شده و یافتن پاسخ سوالات پر شمارمان ما را به آنجا کشاند.

در روزگاری که فیلترینگ نرم افزار «واتس اپ» به تصویب کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه رسیده و احتمالا به زودی اجرایی خواهد شد، به سراغ جوانانی رفتیم که سایت تجارت الکترونیکی به نام این نرم افزار دایر کرده و در کنار کار رسمی‌شان، به پرسش‌های علاقه‌مندان این نرم افزار تلفن همراه پاسخ می‌دهند، نسخه‌های به روز آن را برای سیستم عامل‌های مختلف تلفن همراه عرضه می‌کنند و البته شارژ این نرم افزار را می‌فروشند.

بله! درست خوانده‌اید. واتس اپ بر خلاف امثال وایبر، لاین، تانگو و دیگر نرم‌افزارهای تعاملی تلفن همراه، پولی‌ست و تنها یک سال به کاربرانش خدمات رایگان عرضه می‌کند. اصلا همین ویژگی موجب شده که انتقاداتی که به نرم افزاهای مشابه وارد است را نتوان به آن وارد کرد و گفت: «هیچ می‌دانید منبع درآمد این نرم افزاها چیست که آن را رایگان در اختیار شما قرار می‌دهند؟!» و بعد به سادگی هر چه تمام نتیجه گرفت: «اینها اطلاعات مخاطبان را می‌فروشند و جاسوسند ...»!

همین ویژگی که خیال کاربران را تا حدود زیادی راحت می‌کند، این تردید را برایشان به همراه دارد که پس از اتمام یکسال، چه باید کرد و چگونه می‌توان در شرایط تحریم که حتی بازارهای بین المللی عرضه نرم افزارهای موبایل به کشورمان خدمت ارائه نمی‌کنند، برای تمدید واتس اپ اقدام کرد و اعتبار سالانه یا چند ساله برایش خرید؟

همین اشکال، ایده طراحی سایت واتس اپ ایران را در ذهن طراحان آن کلید زد تا بتوانند هم مشکل کاربران این نرم افزار را حل کنند و هم از این راه برای خود کار و کاسبی به راه انداخته و کسب درآمد کنند؛ البته زمان راه اندازی سایت گمان نمی‌کردند که یک سال و اندی بعد، این نرم افزار را فیسبوک به نرخ زیادی خریداری کرده و در یک شب تبدیل به مهم ترین نرم افزار تعاملی تلفن همراه در جهان شود.

اما مشهور شدن واتس اپ همان گونه که به سرعت آن را به مخاطبان این دست نرم افزارها معرفی کرد و بر شهرتش افزود، به همان سرعت حساسیت ها درباره آن را هم افزایش داد تا اینکه خبر تصویب فیلتر شدن آن در کشورمان هفته پیش مخابره شد؛ بر این اساس که به فیسبوک متصل است و ایراداتی که به آن وارد است، به این هم وارد شدنی می‌نماید!

البته «سعید» نظر دیگری دارد. هم درباره فیلتر شدن واتس اپ، هم درباره امنیت آن و هم آینده نرم افزارهای تعاملی موبایل. شاید بد نیست از اینجای ماجرا به بعد را به روایت گفت‌وگوی خبرنگار ما با مدیر واتس اپ ایران پی بگیریم:

* به نظر نمی‌آید که ارتباطی با واتس اپ داشته باشید. آیا ارتباطی دارید و نمایندگی آن در ایران را عهده دار هستید؟

خیر. ارتباطی با سایت اصلی نداریم اما مشکلاتی که کاربران این نرم افزار در کشورمان به آن مواجهند را بارها به وسیله ایمیل با ایشان در میان گذاشته ایم و رفع شده است. به عنوان مثال، واتس اپ شماره های آی سیم را نمی شناخت که مکاتبه کردیم و این مشکل را رفع کردند.

* پس بی دلیل نیست که در نام سایت شما، یک حرف (S) اضافه وجود دارد؟

برای‌مان مهم نبود که حتما نام دامنه سایت‌مان با سایت اصلی یکسان باشد چون ادعای نمایندگی این نرم افزار در کشورمان را نداریم. البته دوست داشتیم نام مشابه را خریداری کنیم اما پیش از ما خریداری شده بود و موفق نشدیم. برای خدماتی که ما ارائه می‌دهیم، همین اندازه هم کافی است.

* آیا سایت‌تان را ثبت کرده‌اید و رسمی است؟

بله. از دو سال پیش که این کار را انجام دادیم تا کنون، با مجوز وزارت صنایع و تحت نظر «نماد اعتماد الکترونیک کسب و کارهای اینترنتی» یا همان «ای نماد» فعالیت می‌کنیم و مجوز آن را در سایتمان هم قرار داده و هم چنین دارای درگاه مستقل و رسمی بانکی با نام "واتس اپ ایران" هستیم.

جدای این، در «ستاد ساماندهی سایت های اینترنتی» وزارت ارشاد هم تشکیل پرونده دادیم و سایت را در آنجا هم ثبت کرده‌ایم.

* پس چرا مدتی فیلتر شدید؟

برای خودمان هم سوال بود. آن زمان که فیلتر شدیم، بارها و بارها با کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، چه از طریق تلفن ثابت و چه شماره تلفن همراهی که معرفی کرده‌اند تماس گرفتیم تا رفع فیلتر کنند که پاسخ نیافتیم و در نهایت سرور سایت را به داخل کشور منتقل کرده و لینک به سایت اصلی واتس اپ را حذف کردیم تا رفع فیلتر شدیم.

* ایده این کار از کجا به ذهنتان رسید؟

پیش از هر چیز، وقتی با این نرم افزار کار کردیم و دریافتیم که کار کردن با آن تا چه اندازه ساده است، این ایده در ذهنمان جرقه زد که به فکر راهی برای رفع مشکل آن دسته از کاربران باشیم که نگران اتمام مدت رایگان استفاده از این نرم افزار هستند.

یکی دیگر از دلایل ما برای این کار، رعایت حریم افراد در این نرم افزار بود. واتس اپ برخلاف دیگر نرم افزارهای مشابه، به شدت مخالف اسپم است و به همین دلیل به گونه‌ای طراحی شده که نمی‌توان با آن پیام انبوه فرستاد و کارکرد سو از آن گرفت. با واتس اپ نمی‌توان یک پیام را برای انبوهی مخاطب ناشناس ارسال کرد و جالب اینکه اگر یک پیام تکراری را چندین بار تکرار ارسال کنید هم، به عنوان ارسال کننده اسپم شناسایی و مسدود خواهید شد.

* ولی در واتس اپ هم می‌توان به مخاطب ناشناس پیام داد.

بله. ولی اگر یک پیام را همزمان برای دو مخاطب ناشناس (یعنی کسانی که شماره شما را در گوشی شان ذخیره نکرده باشند) ارسال کنید، پیام شما به رغم نشان دادن تیک ارسال، به دست آن دو نخواهد رسید و بلوکه خواهد شد.

این عامل هم نقش زیادی در ترغیب ما برای راه اندازی این سایت داشت چراکه وجدانمان راحت است محصول ایمن و مطمئنی را تبلیغ می‌کنیم، نه چیزی شبیه وی چت که با امثال قابلیت های تکان دادن(shake)، برای برخی اثرات سو به همراه داشت.



خود واتس اپ با این یک دلار اعتبار یک ساله می فروشد اما کسانی که با سیستم انتقال پول از طریق امثال پی پال یا گوگل ولت آشنایی دارند، می‌دانند که کارمزی حدود 75 سنت به ازای هر جابجایی اینچنینی باید پرداخت. ما با احتساب این هزینه ها و همچنین هزینه های جاری سایت و سود، شارژ یکساله را با نرخ 8700 تومان انجام می‌دهیم. همه این موارد و نرخ های دیگر هم در سایت‌مان درج شده است.

به نظر ما این نرخ در قبال نرخی که صرافی ها برای کارمزد دریافت می‌کنند و در قیاس با راهکارهای دیگر، بسیار منصفانه و حداقلی‌ست.

* چگونه می‌توان به سایت شما اعتماد کرد؟

برای کسب اعتماد متقاضیان، ما گواهی اعتبار خود را در صفحه نخست سایت قرار داده‌ایم که فروشگاه اینترنتی ما توسط وزارت صنعت به تایید رسیده و در سایت ای نماد به نمایش در می‌آید. بر اساس این گواهی‌نامه، ما نماد اعتبار «یک ستاره» را دریافت کرده‌ایم. البته می‌توانیم «دو ستاره» را هم دریافت کنیم اما به این دلیل که برای دو ستاره باید از درگاه پرداخت https:// بهره بگیریم که نیازمند تایید اکستنشن این درگاه در مرورگر کاربران است، ضرورتی به پیچیده کردن فرایند دسترسی متقاضیان ندیدیم.

* ولی تلفنی در سایت‌تان درج نکرده‌اید و آدرس سایت هم به بازار ابزار و یراق منتج می‌شود. آیا این ابهام آفرین نیست؟

تلفن را تازه برداشتیم چون یکبار که واتس اپ مسدود شده بود و یا هر بار که به دلایلی در کار آن خلل وارد می‌شد، بسیاری تماس می‌گرفتند و از ما توضیح می‌خواستند که طبیعتا جوابی نداشتیم. البته برخی مشکلات را از طریق ایمیل می‌توان به سایت مرجع انتقال داد و راهکار خواست که دریغ نکرده‌ایم اما تصمیمات مسئولان درباره این نرم افزار قابل پاسخ گویی توسط ما نیست.

 آدرس اینجا را هم برای احراز هویت توسط وزارت صنعت و ساماندهی وزارت ارشاد دادیم؛ وقتی نمی‌دانیم که آیا فیلتر خواهیم شد یا نه، آیا واتس اپ فیلتر خواهد شد یا نه و هیچ چیز معلوم نبود و نیست، طبیعی‌ست که جای جدایی برای این کار تدارک نبینیم و جدی تر به این فعالیت نگاه نکنیم.

البته وقتی آدرس محل کسب و کار خود را قرار داده‌ایم، یعنی چیزی برای پنهان کردن نداریم.

* سایت‌تان را چه کسی طراحی کرده؟

طراحی درگاه پرداخت را برون سپاری کردیم و برخی از قسمت ها را هم که بار ترافیکی ایجاد می‌کرد، از سایت های دیگر در آن گنجاندیم و باقی امور را خودمان انجام دادیم و اداره سایت هم بر عهده خودمان است. پیش از این هم سایت های دیگری بالا آورده بودیم و تجربه داشتیم.

* حالا که کارگروه تصمیم به فیلتر کردن واتس اپ گرفته تصمیم‌تان چیست؟

منتظر می‌شویم و به کار ادامه می‌دهیم تا زمانی که اگر نیاز دیدند به ما اعلام کنند و ما هم بر اساس آن عمل کنیم. تا این لحظه که چیزی به ما اعلام نشده است اما اگر بگویند جمع کنیم، جمع می‌کنیم و سراغ کار دیگری می‌رویم. مثلا در مورد همین نوع نرم افزار‌ها، استیکر می‌فروشیم، فروش اکانت اسکایپ را مثل خیلی ها انجام می‌دهیم و...  ؛ بیکار نخواهیم ماند.

* به نظر شما دلیل تصمیم کارگروه برای فیلتر کردن این نرم افزار چیست؟

در سایت شما خواندم که یکی از اعضای کارگروه گفته واتس اپ را برای این فیلتر کردیم که فیسبوک آن را خریداری کرده و حدس می‌زدیم ارتباط آن با فیسبوک مشکل ساز شود. البته هنوز سر اجرا شدن و نشدن آن میان مسئولان بحث است. کاش فیسبوک واتس اپ را نمی‌خرید.

البته فیسبوک «اینساگرام» را هم خیلی وقت است خریده ولی مشکل فقط برای واتس اپ که اخیرا خریداری شده، پیش آمده است. البته جالب است بدانید که اینستاگرام از زمانی که توسط فیسبوک خریداری شده، همچنان به صورت مستقل کار می‌کند و عین این تصمیم را فیسبوک در مورد واتس اپ نیز گرفته و اعلام کرده.

* یعنی زمانی که فیسبوک این نرم افزار را خرید، از اینکه مشهور می‌شود و کاربرانش افزوده می‌شود، خوشحال نشدید؟

خیر. هیچ تاثیری در کار ما نداشت. البته ترجیح می‌دادم گوگل آن را بخرد.

* چرا؟

چون گوگل روی حریم خصوصی کاربرانش حساسیت بیشتری دارد و بارها و بارها تا کنون برای حفظ اطلاعات کاربرانش، امنیت خود را ارتقا داده و حتی برخی محصولاتش که نگران امنیتشان بود را تعطیل کرده است.

علاوه بر امنیت، اگر گوگل این نرم افزار را خریده بود، شبهه‌هایی که اکنون به واتس اپ در ایران و برخی کشورها وارد می‌شود به مراتب کمتر می‌شد.

* فکر می‌کردید که واتس اپ فیلتر شود؟

آن موقع که وی چت را فیلتر کردند، صحبت از فیلتر کردن بقیه نرم افزارهای ارتباطی تلفن همراه هم شد و از واتس اپ هم اسم بردند اما وزیر ارتباطات مخالفت کرد. آن موقع وزیر بیان کرد که وی چت را هم می‌شد با بستن قسمت های «نیربای» و «شیک»، فیلتر نکرد.

این در حالی است که در قیاس با وی چت، وایبر، بی تاک، تانگو، لاین و غیره، واتس اپ کمترین نگرانی را ایجاد و حریم شخصی افراد را بسیار کمتر مخدوش می‌کند.

* حدس شما برای دلیل فیلتر کردن آن چیست؟

بیشتر از هر چیز، رواج این نرم افزارها به اپراتورها ضرر مالی می‌رساند و حدس می‌زنم که این عامل تاثیر گذار بوده است. واتس اپ به قدری ساده و کاربردی است که ما برای مثال می‌گوییم حتی مادربزرگ‌ها هم می‌توانند با آن کار کنند. همین موجب شده که عده زیادی به آن رو بیاورند و با استفاده از اینترنت تلفن همراه، کمتر به سراغ استفاده از تلفن بروند.

با این نرم افزار به سادگی می‌شود با همه جای دنیا ارتباط گرفت، عکس با آن فرستاد و دریافت کرد، فیلم رد و بدل کرد و همه این ویژگی ها خیلی جلوتر از کاربری تلفن هستند.

این نکته نیز شاید خیلی مهم باشد که این نرم افزار برای بسیاری تنها راه ارتباطی با خانواده و مخصوصا فرزندانشان در خارج از کشور است و بدون هزینه‌های هنگفتِ تلفن و پیامک می‌توانند در هرکجا با آنها در ارتباط باشند.

به نظر می‌آید که تصمیم فیلتر کردن بی ارتباط با مسائل اقتصادی نباشد. البته امنیتی هم می‌تواند باشد و چندی قبل به همین دلیل در پاکستان یک ماه از دسترس کاربران خارج شد چراکه نگران مسائل تروریستی بودند؛ امیدوارم هر چه هست، دلیل آن سیاسی نباشد.

* آیا با فیلتر کردن آن مشکل حل می‌شود؟

تعداد این نرم افزارها روز به روز بیشتر می‌شوند و به نظر نمی‌آید که با فیلتر کردن بتوان مقابلشان ایستاد. همان گونه که با فیلتر کردن وی چت خبر رسید که بسیاری فیلتر شکن نصب کرده‌اند. این فیلتر شکن نصب کردن ها قطعا از امنیت کاربران کم می‌کند.

وقتی این نرم افزارهای پر مخاطب را فیلتر کنیم، مردم به سمت نصب انواع نرم افزارهای دیگر می‌روند که ممکن است با وی چت فرقی نداشته و امن هم نباشند. این در حالی است که به زودی استفاده از 3g در کشورمان فراگیر می‌شود و در دسترس بودن اینترنت ناخودآگاه کاربرد این نرم افزارها را افزایش خواهد داد.

جدای این، استفاده از وای فای و اینترنت به لحاظ کاسته شدن از امواجی که کاربران در استفاده از تلفن همراه و پیامک در معرض آن قرار می‌گیرند هم به صرفه است و عده ای را به سمت امثال واتس اپ مشتاق می‌کند.

* تا به امروز چند مشتری داشته‌اید؟

دقق نمی‌توانم بگویم چون حساب نکرده‌ایم اما گمانم کمتر از ده هزار نفر باشد.

* عمر سایت‌تا تا کی ادامه خواهد یافت؟

تا زمانی که دستور بدهند تعطیلش کنیم. فعلا که تصمیمی به ما اعلام نشده است و منتظریم.

* خودتان برای ارتباط چه خواهید کرد؟ آیا فیلتر شکن نصب می‌کنید؟

ترجیح می‌دهیم از فیلتر شکن استفاده نکنیم. البته همه جا هم نمی‌توان از آن استفاده کرد. احتمالا سراغ نرم افزار های دیگر می‌رویم. نرم افزارهای موجود؛ تا بعد چه نرم افزارهای دیگری خواهد آمد که به اینها برتری داشته باشند.