صراط:شرایط واگذاری کودکان به خانواده‌های متقاضی در قانون جدید فرزند خواندگی
نسبت به گذشته تسهیل شده است به طوری که با اجرایی شدن این قانون ۵۰ درصد
کودکان تحت پوشش سازمان بهزیستی به فرزند خواندگی سپرده می‌شود و همچنین
دختران مجرد بالای ۳۰ سال نیز می‌توانند با پذیرفتن یک کودک دختر، طعم مادر
شدن را بچشند.
قانون جدید فرزند خواندگی که پس از چندین سال کار کار‌شناسی و کش و قوسهای فراوان و تغییرات زیاد به تصویب رسید دارای مفاد و بخشهای زیادی است که در بسیاری موارد به نفع فرزندان تحت پوشش سازمان بهزیستی است و باعث می‌شود امکان واگذاری برای تعداد بیشتری از کودکان فراهم شود.
از سال گذشته تا کنون که این قانون به تصویب رسیده کمیته‌های مختلف مشغول تدوین راهکارهای اساسی برای اجرایی شدن آن هستند که یکی از آن‌ها ثبت نام اصلی والدین در‌شناسانه کودک است که باید با همکاری چندیدن سازمان انجام شود که البته به گفته مسئولان سازمان بهزیستی مراحل پایانی را می‌گذراند.
یکی از شرایط داشتن فرزندخوانده این است که از زندگی مشترک زوجهای متقاضی فرزند خواندگی باید حداقل ۵ سال گذشته باشد مشروط به اینکه حداقل یکی از آن‌ها بیش از ۳۰ سال سن داشته باشد باید با یکدیگر تقاضا بدهند، به دلایل پزشکی بچه دار نشوند و سابقه کیفری و سوء پیشینه هم نداشته باشند.
همچنین برخورداری از سلامت جسمی و روانی، وضعیت اجتماعی و اقتصادی خوب و نداشتن اعتیاد از شرایط دیگر فرزند خواندگی است و از سوی دیگر والدین جدید باید یک سوم اموال خود را بسته به شرایط زندگیشان به نام فرزند خوانده کنند.
واگذاری کودک به خانواده‌ها زیر نظر مددکاران
حمید رضا الوند مدیر کل دفتر کودک و نوجوان سازمان بهزیستی در مورد فرزند خواندگی تاکید کرد: از سوی دیگر والدین متقاضی فرزندخواندگی پس از مراجعه به بهزیستی، مورد بررسی‌های مددکاری و روان‌شناسی قرار می‌گیرند و برای اینکه شرایط فرزندپذیری آن‌ها مشخص شود به مشاور ارجاع داده می‌شوند.
ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود و پس از بررسی پرونده متقاضی و تکمیل آن و همچنین دارا بودن شرایط لازم از سوی سازمان بهزیستی، پرونده آنان به مقام قضایی ارجاع داده می‌شود تا بر اساس تشخیص پزشکی قانونی مبنی بر ناتوانی در بچه دار شدن، نداشتن سوء سابقه و داشتن صلاحیت‌های دیگر اجتماعی حکم صادر شود.
در نهایت پس از اینکه حکم برای والدین متقاضی صادر شد کودک دلخواه در سن و جنسیت خاص آنان ابتدا به مدت ۶ ماه تحویلشان داده می‌شود و در این مدت مددکار سازمان بهزیستی در خانه حضور پیدا کرده و از از نزدیک وضعیت روانی، بهداشتی و جسمی کودک و برخورد والدین جدید با وی را مورد بررسی قرار داده و گزارش می‌دهد. تا این مرحله حکم سرپرستی موقت برای خانواده متقاضی صادر شده و برای صدور حکم دائم گزارش مددکار سازمان به مراجع قضایی اعلام می‌شود و تایید بهزیستی و نظر قاضی حکم سرپرستی از موقت به دائم تغییر پیدا می‌کند.
بالوند این سختگیری‌ها را به نفع کودک دانسته و عنوان کرد که رفتار والدین با فرزند خوانده و وضعیت وی در مکان جدید باید به طور مرتب در ماههای اولیه بررسی شود. البته تمامی این سختگیری‌ها به نفع فرزند است و در این صورت آینده وی تا حدودی تضمین خواهد شد.
از سوی دیگر پس از پایان مراحل، خانواده متقاضی باید برای گذاشتن اسم و دریافت شناسنامه به سازمان ثبت احوال کشور مراجعه کنند و با نامه‌ای که از بهزیستی در دست دارند مراحل بعدی انجام می‌شود.
ثبت نام اصلی والدین در شناسنامه کودک
مدیر کل امور کودک و نوجوان سازمان بهزیستی گفت: در قانون جدید فرزند خواندگی اسم والدین اصلی کودک باید در صفحه‌ای از شناسنامه وی درج شود البته این در حالی است که والدین قبلی مشخص باشند و این مورد در قانون قبلی وجود نداشت چون فقط کودکان بی‌سرپرست به فرزند خواندگی سپرده می‌شدند اما براساس قانون جدید شرایط واگذاری کودکان بد سرپرست نیز فراهم شده است.
وی گفت: یکی از مشکلاتی که در حال حاضر وجود دارد این است که اغلب خانواده‌ها کودکان زیر دو سال و عمدتا دختر را برای فرزند خواندگی انتخاب می‌کنند در صورتیکه تعداد این کودکان به نسبت ما بقی فرزندانی که وجود دارد کم است و هر چه سن کودکان از این زمان بگذرد شرایط فرزند خواندگی برای آنان سخت‌تر می‌شود.
البته یکی از نکات ضروری و مثبت قانون جدید فرزند خواندگی، فراهم شدن امکان واگذاری کودکان بی‌سرپرست و بد سرپرست است و در این صورت امکان واگذاری ۵۰ درصد کودکان سازمان بهزیستی مهیا می‌شود اما این آمار در گذشته فقط ۱۸ درصد بود و این موضوع اتفاق مهمی است که برای کودکان بی‌سرپرست و بد سرپرفت رخ داده است.
در حال حاضر حدود ۲۳ هزار کودک فاقد سرپرست صلاحیت موثر تحت پوشش این سازمان بوده و در خانه‌های کودک و نوجوان زندگی می‌کنند که ۸۷ درصد این کودکان بد سرپرست هستند. سالانه حدود یک هزار تا ۱۲۰۰ نفر از کودکان که فاقد جد پدری هستند و هویت خانوادگیشان مشخص نیست به سرپرستی دائم سپرده می‌شوند.
دختران مجرد مادر می‌شوند
الوند به ماده مهمی از قانون جدید فرزند خواندگی اشاره کرد و گفت: واگذاری فرزند دختر به دختران مجرد بالای ۳۰ سال و زنان بدون شوهر یکی از مواردی است که در قانون جدید گنجانده شده است بطوریکه براساس آن دختران مجرد دارای شرایط و متقاضی فرزند می‌توانند به سازمان بهزیستی مراجعه کنند و پس از طی کردن مراحل مختلف در نهایت کودک دختر به آنان به عنوان فرزند خوانده واگذار می‌شود.
مدیر کل دفتر کودک و نوجوان سازمان بهزیستی از تدوین آیین نامه اجرایی واگذری فرزند به دختران مجرد ۳۰ سال به بالا خبر داد و گفت: این آیین نامه با همکاری سازمان ثبت احوال، قوه قضاییه و بهزیستی در دست تدوین است.
برای ثبت اسم کودک در شناسنامه دختران مجرد کمیته‌ای با حضور مسئولان ذیربط تشکیل شده است و بزودی سازو و کار مشخص برای این امر اعلام خواهد شد.
این مسئول در سازمان بهزیستی داشتن هشت شرط را برای متقاضیان فرزند خواندگی واجب و ضروری دانست و اظهار داشت: بر اساس ماده ششم قانون فرزند خواندگی، عدم محکومیت جزائی موثر با رعایت مواد مقرر در قانون مجازات اسلامی، تمکن مالی، عدم حجر و اعتقاد به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سلامت جسمی و روانی لازم توانایی عملی برای نگهداری و تربیت کودکان و نوجوانان تحت سرپرستی، نداشتن اعتیاد به مواد مخدر، روان‌گردان‌ها و الکل، صلاحیت اخلاقی و عدم ابتلا به بیماری‌های واگیر و صعب‌العلاج از جمله شروطی است برای فرزند خواندگی مد نظر قرار می‌گیرد.
همچنین در قانون جدید سن فرزند خواندگی نیز سه سال افزایش پیدا کرده است بطوریکه شرط سن کودک برای فرزندخواندگی در قانون قبل که متعلق به ۴۰ سال پیش بود زیر ۱۲ سال عنوان شده بود اما در قانون جدید این سن به ۱۵ سال افزایش پیدا کرده است.
در هرحال یکسال از تصویب قانون فرزند خواندگی می‌گذرد و طی این مدت مسئولان نهادهای ذیربط مشغول تدوین و تهیه راهکارهای اجرایی شدن مفاد آن هستند که امیدواریم هر چه سریع‌تر به اتمام رسیده و زمینه اجرای گسترده آن در سراسر کشور فراهم شود تا تعداد بیشتری از ۲۳ هزار فرزند سازمان بهزیستی همچون سایر کودکان بتوانند از لذت داشتن یک خانواده‌ای گرم و والدین مهربان و مسئول بهره‌مند شوند.
قانون جدید فرزند خواندگی که پس از چندین سال کار کار‌شناسی و کش و قوسهای فراوان و تغییرات زیاد به تصویب رسید دارای مفاد و بخشهای زیادی است که در بسیاری موارد به نفع فرزندان تحت پوشش سازمان بهزیستی است و باعث می‌شود امکان واگذاری برای تعداد بیشتری از کودکان فراهم شود.
از سال گذشته تا کنون که این قانون به تصویب رسیده کمیته‌های مختلف مشغول تدوین راهکارهای اساسی برای اجرایی شدن آن هستند که یکی از آن‌ها ثبت نام اصلی والدین در‌شناسانه کودک است که باید با همکاری چندیدن سازمان انجام شود که البته به گفته مسئولان سازمان بهزیستی مراحل پایانی را می‌گذراند.
یکی از شرایط داشتن فرزندخوانده این است که از زندگی مشترک زوجهای متقاضی فرزند خواندگی باید حداقل ۵ سال گذشته باشد مشروط به اینکه حداقل یکی از آن‌ها بیش از ۳۰ سال سن داشته باشد باید با یکدیگر تقاضا بدهند، به دلایل پزشکی بچه دار نشوند و سابقه کیفری و سوء پیشینه هم نداشته باشند.
همچنین برخورداری از سلامت جسمی و روانی، وضعیت اجتماعی و اقتصادی خوب و نداشتن اعتیاد از شرایط دیگر فرزند خواندگی است و از سوی دیگر والدین جدید باید یک سوم اموال خود را بسته به شرایط زندگیشان به نام فرزند خوانده کنند.
واگذاری کودک به خانواده‌ها زیر نظر مددکاران
حمید رضا الوند مدیر کل دفتر کودک و نوجوان سازمان بهزیستی در مورد فرزند خواندگی تاکید کرد: از سوی دیگر والدین متقاضی فرزندخواندگی پس از مراجعه به بهزیستی، مورد بررسی‌های مددکاری و روان‌شناسی قرار می‌گیرند و برای اینکه شرایط فرزندپذیری آن‌ها مشخص شود به مشاور ارجاع داده می‌شوند.
ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود و پس از بررسی پرونده متقاضی و تکمیل آن و همچنین دارا بودن شرایط لازم از سوی سازمان بهزیستی، پرونده آنان به مقام قضایی ارجاع داده می‌شود تا بر اساس تشخیص پزشکی قانونی مبنی بر ناتوانی در بچه دار شدن، نداشتن سوء سابقه و داشتن صلاحیت‌های دیگر اجتماعی حکم صادر شود.
در نهایت پس از اینکه حکم برای والدین متقاضی صادر شد کودک دلخواه در سن و جنسیت خاص آنان ابتدا به مدت ۶ ماه تحویلشان داده می‌شود و در این مدت مددکار سازمان بهزیستی در خانه حضور پیدا کرده و از از نزدیک وضعیت روانی، بهداشتی و جسمی کودک و برخورد والدین جدید با وی را مورد بررسی قرار داده و گزارش می‌دهد. تا این مرحله حکم سرپرستی موقت برای خانواده متقاضی صادر شده و برای صدور حکم دائم گزارش مددکار سازمان به مراجع قضایی اعلام می‌شود و تایید بهزیستی و نظر قاضی حکم سرپرستی از موقت به دائم تغییر پیدا می‌کند.
بالوند این سختگیری‌ها را به نفع کودک دانسته و عنوان کرد که رفتار والدین با فرزند خوانده و وضعیت وی در مکان جدید باید به طور مرتب در ماههای اولیه بررسی شود. البته تمامی این سختگیری‌ها به نفع فرزند است و در این صورت آینده وی تا حدودی تضمین خواهد شد.
از سوی دیگر پس از پایان مراحل، خانواده متقاضی باید برای گذاشتن اسم و دریافت شناسنامه به سازمان ثبت احوال کشور مراجعه کنند و با نامه‌ای که از بهزیستی در دست دارند مراحل بعدی انجام می‌شود.
ثبت نام اصلی والدین در شناسنامه کودک
مدیر کل امور کودک و نوجوان سازمان بهزیستی گفت: در قانون جدید فرزند خواندگی اسم والدین اصلی کودک باید در صفحه‌ای از شناسنامه وی درج شود البته این در حالی است که والدین قبلی مشخص باشند و این مورد در قانون قبلی وجود نداشت چون فقط کودکان بی‌سرپرست به فرزند خواندگی سپرده می‌شدند اما براساس قانون جدید شرایط واگذاری کودکان بد سرپرست نیز فراهم شده است.
وی گفت: یکی از مشکلاتی که در حال حاضر وجود دارد این است که اغلب خانواده‌ها کودکان زیر دو سال و عمدتا دختر را برای فرزند خواندگی انتخاب می‌کنند در صورتیکه تعداد این کودکان به نسبت ما بقی فرزندانی که وجود دارد کم است و هر چه سن کودکان از این زمان بگذرد شرایط فرزند خواندگی برای آنان سخت‌تر می‌شود.
البته یکی از نکات ضروری و مثبت قانون جدید فرزند خواندگی، فراهم شدن امکان واگذاری کودکان بی‌سرپرست و بد سرپرست است و در این صورت امکان واگذاری ۵۰ درصد کودکان سازمان بهزیستی مهیا می‌شود اما این آمار در گذشته فقط ۱۸ درصد بود و این موضوع اتفاق مهمی است که برای کودکان بی‌سرپرست و بد سرپرفت رخ داده است.
در حال حاضر حدود ۲۳ هزار کودک فاقد سرپرست صلاحیت موثر تحت پوشش این سازمان بوده و در خانه‌های کودک و نوجوان زندگی می‌کنند که ۸۷ درصد این کودکان بد سرپرست هستند. سالانه حدود یک هزار تا ۱۲۰۰ نفر از کودکان که فاقد جد پدری هستند و هویت خانوادگیشان مشخص نیست به سرپرستی دائم سپرده می‌شوند.
دختران مجرد مادر می‌شوند
الوند به ماده مهمی از قانون جدید فرزند خواندگی اشاره کرد و گفت: واگذاری فرزند دختر به دختران مجرد بالای ۳۰ سال و زنان بدون شوهر یکی از مواردی است که در قانون جدید گنجانده شده است بطوریکه براساس آن دختران مجرد دارای شرایط و متقاضی فرزند می‌توانند به سازمان بهزیستی مراجعه کنند و پس از طی کردن مراحل مختلف در نهایت کودک دختر به آنان به عنوان فرزند خوانده واگذار می‌شود.
مدیر کل دفتر کودک و نوجوان سازمان بهزیستی از تدوین آیین نامه اجرایی واگذری فرزند به دختران مجرد ۳۰ سال به بالا خبر داد و گفت: این آیین نامه با همکاری سازمان ثبت احوال، قوه قضاییه و بهزیستی در دست تدوین است.
برای ثبت اسم کودک در شناسنامه دختران مجرد کمیته‌ای با حضور مسئولان ذیربط تشکیل شده است و بزودی سازو و کار مشخص برای این امر اعلام خواهد شد.
این مسئول در سازمان بهزیستی داشتن هشت شرط را برای متقاضیان فرزند خواندگی واجب و ضروری دانست و اظهار داشت: بر اساس ماده ششم قانون فرزند خواندگی، عدم محکومیت جزائی موثر با رعایت مواد مقرر در قانون مجازات اسلامی، تمکن مالی، عدم حجر و اعتقاد به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سلامت جسمی و روانی لازم توانایی عملی برای نگهداری و تربیت کودکان و نوجوانان تحت سرپرستی، نداشتن اعتیاد به مواد مخدر، روان‌گردان‌ها و الکل، صلاحیت اخلاقی و عدم ابتلا به بیماری‌های واگیر و صعب‌العلاج از جمله شروطی است برای فرزند خواندگی مد نظر قرار می‌گیرد.
همچنین در قانون جدید سن فرزند خواندگی نیز سه سال افزایش پیدا کرده است بطوریکه شرط سن کودک برای فرزندخواندگی در قانون قبل که متعلق به ۴۰ سال پیش بود زیر ۱۲ سال عنوان شده بود اما در قانون جدید این سن به ۱۵ سال افزایش پیدا کرده است.
در هرحال یکسال از تصویب قانون فرزند خواندگی می‌گذرد و طی این مدت مسئولان نهادهای ذیربط مشغول تدوین و تهیه راهکارهای اجرایی شدن مفاد آن هستند که امیدواریم هر چه سریع‌تر به اتمام رسیده و زمینه اجرای گسترده آن در سراسر کشور فراهم شود تا تعداد بیشتری از ۲۳ هزار فرزند سازمان بهزیستی همچون سایر کودکان بتوانند از لذت داشتن یک خانواده‌ای گرم و والدین مهربان و مسئول بهره‌مند شوند.
