برج آزادی به سرنوشت تئاتر شهر دچار می‌شود؟
حصار کارگاهی، سروصدای بولدوزر و کامیون، گودالی وسیع درست روبروی نماد تهران و مسیر پیچ خورده ورودی جاده مخصوص به میدان؛ اینجا زیرگذر میدان آزادی است.
میدان آزادی، دو ماه قبل
بعد از معطلی در ترافیک سنگین صبحگاهی – که در جاده مخصوص سابقه ندارد - وارد میدان می شوم. دهان باز می کنم تا به راننده بگویم در جای همیشگی، روی خط عابر پیاده سر دوراهی ای که به سمت سعیدی می رود، پیاده می شوم، اما ناگهان نگاهم به آن سمت بزرگراه می افتد: خط عابر پیاده در وسط خیابان زیر حصار کارگاهی از نظر محو می شود و سر از چاله ای وسیع در می آورد که کامیون ها و بولدوزرها در آن گرد و خاک به پا می کنند. چاره ای نیست. منتظر می مانم تا تاکسی جلوتر برود و 100 متر جلوتر از جای همیشگی، خط عابر دیگری را می یابم که مثل قبلی به بن بست نمی خورد. پیاده می شوم.
وقتی از عرض بزرگراه عبور می کنم، از لابه لای حصار، چشمم به گودال می افتد. خیل کارگران با کلاه ایمنی بر سر، ماشین آلات راه سازی و کوه خاک آن وسط به چشم می خورد. با صدای بوق شدید ماشینی از جا می پرم و باقی مسیر را به دو می روم. اندر مزایای فقدان پل هوایی عابر پیاده در یکی از پرترددترین میدان های شهر!
وارد ترمینال می شوم. به جای منظره همیشگی تاکسی های صف کشیده کنار هم، باز هم حصار کارگاهی جلویم سبز می شود. قدری راهم را دور می کنم و حصار را دور می زنم. پشت آن، از تاکسی های خطی با صداهای تودماغی رانندگانشان خبری نیست. سردرگم می مانم که کجا غیبشان زده است. پلاکاردی که نبش بوفه نصب شده، جوابم را می دهد «به اطلاع مسافرین محترم می رساند خطوط اقماری تاکسی به ضلع شرقی ایستگاه مترو انتقال یافته است».
پرسان پرسان ایستگاه جدید تاکسی ها را پیدا می کنم: خلوت تر از همیشه است، رانندگان کلافه و عصبی از انتظار طولانی برای مسافر، زیر تابلوهای زردرنگ موقتی کز کرده اند: «شهر گلستان»، «نسیم شهر»، «دانشگاه آزاد اسلامشهر»، «شهر قدس»، «رباط کریم»، «مارلیک»، «گوهر دشت»، «مهرشهر»، «شهریار»، «اندیشه» و ... . نفسی از سر آسودگی می کشم و سوار می شوم.
میدان آزادی، دو ماه بعد
از آن روز دو ماه می گذرد. دو ماهی است که میدان آزادی شکل و قیافه همیشگی خود را از دست داده: خاک و خل وسط میدان، گاردریل های جابجا شده، خط کشی های عابر پیاده که به بن بست کارگاه می خورد، مسیر انحرافی ورود تاکسی ها به ترمینال و بدتر از همه، ترافیکی که به خصوص مسافران صبحگاهی و عصرگاهی را می آزارد. اینها همه ارمغان زیرگذر آزادی است.
اما هیچ کسی به اندازه رانندگان تاکسی از اجرای نابهنگام این طرح شاکی نیست. آنها که محل ایستگاهشان دو سه بار جابجا شده، مسافران همیشگی خود را دست داده، سرویس هایشان کاهش یافته و ورود و خروجشان به ترمینال با هزار مصیبت ممکن است.
حسین علی، راننده خط اندیشه می گوید «جابجایی های زیادی داشته ایم، چندین بار ما را جابجا کردند. محل خروجی ما با اتوبوس و مینی بوس مشترک است. روزهای پنج شنبه و جمعه خروج غیرممکن است و گیر می افتیم». می پرسم مگر قبل از اجرای زیرگذر، خروجی جداگانه داشته اید؟ می گوید «قبلا خروجی ما جدا نبود، اما خروجی آن طرف به ما نزدیک تر از این طرف بود. الان دستفروش ها، اتوبوس ها، مینی بوس ها، تاکسی ها و همه می آیند و خروجی هم باریک است».
علاوه بر زیرگذر، ماشین های شخصی هم بلای جانشان شده «تابلو زده اند که ورود ماشین شخصی به ترمینال ممنوع است، اما از ساعت 4 عصر ماشین شخصی آنقدر زیاد است که ما اصلا نمی توانیم خارج شویم. جدیدا بعدازظهرها از هر ماشین شخصی هزار تومان می گیرند و راحت آنها را به داخل ترمینال راه می دهند. ما نمی توانیم از دست آنها اصلا مسافر سوار کنیم. ترافیک هم سنگین است».
از وقت نشناسی مسئولان احداث زیرگذر بیش از هر چیز ناراضی است «از 12 مهر شروع به کار کرده اند، یعنی تابستان که اینجا خلوت تر بود، دست به سیاه و سفید نزدند و همین که مدرسه ها باز شد و شلوغ شد، کنده کاری شروع شد. ما هم صبح و هم غروب بدبختی ترافیک را داریم».
برای راننده تاکسی هیچ چیز مهمتر از مسافر نیست و قحطی آن، مشکل دیگری است که زیرگذر درست کرده «خود ملت هم اسیر شده اند. مسافران ما کمتر شده و حتی بعد از جابجایی، در محل قبلی ایستگاه تاکسی یک تابلو نزده اند که مسافران را به سمت محل جدید راهنمایی کند. البته الان اخیرا پلاکارد زده اند، با این همه مسافران سردرگم و حیران شده اند. دو سه بار ما را جابجا کردند. یک بار روبروی در مترو، یک بار آن پایین دم خروجی و الان هم ضلع شرقی مترو. اما مثل اینکه اینجا دیگر محل ثابت است. تقریبا یک ماه و نیم است که به این محل آمده ایم. مسافران هنوز نتوانسته اند محل ما را پیدا کنند و پنج سرویس ما به دو یا سه تا کاهش یافته است.».
اما حتی حسین علی هم منکر مزایای زیرگذر نیست «با همه اینها اگر این زیرگذر ردیف شود، خیلی خوب می شود و مسیر ما باز می شود. ما سختی را تحمل می کنیم».
علائم اطلاع رسانی نصب شد، حقوق دست اندرکاران کسر نشد!
به جز حسین علی، رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران هم از اولین کسانی بود که از عملکرد مسئولان شهری درباره زیرگذر آزادی انتقاد کرد. اقبال شاکری در همان نخستین روزهای شروع عملیات عمرانی زیرگذر، از مسئولان بابت عدم اطلاع رسانی به موقع درباره اجرای پروژه و ترافیک سنگین گلایه و پیشنهاد کرد برای تنبیه دست اندرکاران، از حقوق آنها به میزان ساعات معطلی مردم در ترافیک کسر شود!
برای همین، دو ماه بعد از شروع عملیات عمرانی احداث زیرگذر آزادی دوباره به سراغ شاکری رفتیم تا ببینیم آخرین وضعیت پروژه چگونه است. او با اشاره به بازدیدی که از منطقه 5 داشته، به طرح موضوع زیرگذر آزادی در این بازدید اشاره کرد و گفت: ما در این بازدید پیشنهاد کردیم اطلاع رسانی عمومی درباره اجرای پروژه صورت بگیرد و راه های خروجی و تقاطع پیش از میدان گشایش یابد. این کار انجام شده و در تقاطع های پیش از میدان، پلاکاردهای اطلاع رسانی نصب شده تا رانندگان در صورت تمایل، مسیر جایگزین را انتخاب کنند.
شاکری درباره ترافیک میدان آزادی گفت: بعد از روزهای نخست شروع عملیات، من دو بار از این مسیر تردد کردم که ترافیک روان شده بود. علت آن هم اصلاح هندسی صورت گرفته است. در این خصوص با پیمانکار صحبت کردم و تغییراتی در مکان گاردریل ها و جداکننده ها داده شده که عبور و مرور را تسهیل کرده است.
رئیس کمیته عمران شورا درباره زمان بندی پروژه هم خاطرنشان کرد: قرار است این پروژه تا پایان سال تکمیل شود و به این ترتیب، دسترسی ها به معابر اطراف میدان، مثل بزرگراه جناح، سعیدی و خیابان آزادی، از طریق زیرگذر صورت می گیرد و فشار و تداخل ترافیکی دور میدان از بین می رود.
وی درباره احتمال مخاطره ساز بودن پروژه زیرگذر برای برج آزادی گفت: من در این زمینه از مسئولان شهرداری سوال کردم گفتند که مشکلی برای برج پیش نمی آید. معمولا معاونت فنی پیش از اجرای پروژه های خود، بررسی های فنی را انجام می دهد تا برای اماکن تاریخی و میراثی منطقه مشکلی پیش نیاید.
برج آزادی به سرنوشت تئاتر شهر دچار می شود؟
وقتی به او یادآور می شوم که به رغم بررسی فنی و اطمینان خاطر مسئولان، اجرای پروژه متروی چهارراه ولیعصر برای تئاتر شهر مشکلاتی ایجاد کرد، قول می دهد مسئله را از مسئولان پیگیری کند و قبل از هر چیز، با توجه به اینکه دو سال و نیم پیش معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری قول داده بود شبکه زیرگذر عابر پیاده میدان آزادی اجرا شود، شاکری تاکید می کند که باید مشخص شود زیرگذر فعلی، بخشی از طرح ساماندهی میدان آزادی است یا طرحی موضعی به شمار می رود.
قرار بود شبکه زیرگذر عابر پیاده در میدان آزادی ساخته شود و در مرداد 91، تشکری هاشمی گفته بود که فاز یک این شبکه تا پایان سال بهره برداری می شود.
خودروها عقب رانده می شوند
با این همه، احمد مسجدجامعی، رئیس سابق شورای شهر، تیر ماه امسال با انتقاد از زیرگذر عابر پیاده چهارراه ولیعصر، به عنوان مخالف ساخت زیرگذر عابر پیاده گفته بود در شهری مثل تهران که فضای عمومی هم کم دارد، اولویت باید با شهروندان باشد، نه خودرو و اگر قرار باشد یکی از این دو به زیر زمین فرستاده شوند، این خودروها هستند. به خصوص که مقایسه تجربه زیرگذر چهارراه ولیعصر با زیرگذر حسن آباد نشان داد زیرگذر عابر پیاده هزینه بیشتری دارد. زیرا در زیرگذر چهارراه ولیعصر چندین نفر نگهبان و راهنما ایستاده‌اند، مقدار زیادی برق مصرف می‌شود، هزینه زیادی برای نظافت آن صرف می‌شود و این هزینه‌ها برای دوره بسیار طولانی ادامه خواهد داشت. وی معتقد است در میدان آزادی نیز به عنوان نماد تهران، باید خودروها به عقب رانده شوند تا فضای مکث برای پیاده ها فراهم شود.
حال شاید بتوان پروژه پردردسر زیرگذر میدان آزادی را طرحی برای تحقق خواسته مسجدجامعی مبنی بر «عقب راندن خودروها» تلقی کرد.
منبع: فارس
