صراط: علی مطهری دوشنبه شب در مراسم ویژه بزرگداشت جورج جرداق نویسنده شهیر لبنانی همچنین گرامیداشت 27 آذر، روز وحدت حوزه و دانشگاه در دانشگاه یزد اظهار داشت: وجه تسمیه روز وحدت حوزه و دانشگاه، شهادت آیتالله مفتح است که در تقریب و وحدت حوزه و دانشگاه نقش داشت البته طلایهداران وحدت حوزه دانشگاه شهید مطهری، آیتالله طالقانی و مهندس بازرگان بودند.
وی افزود: در ردههای بعدی تحکیم و تقویت این ارتباط، شهید مفتح، شهید بهشتی، شهید باهنر و دکتر شریعتی بودند اما معتقدیم نقش شهید مطهری در این زمینه از همه پررنگتر بود.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حوزه مظهر ایمان و دانشگاه مظهر علم است، بیان کرد: دانشگاه را مظهر علوم تجربی میدانیم والا علوم مشترک میان حوزه و دانشگاه بسیار است و موارد مشترک بسیاری هم در حوزه و هم در دانشگاهها تدریس میشود.
مطهری با بیان اینکه علم از مقوله روشنایی و ایمان از مقوله حرارت است، خاطرنشان کرد: علم بدون ایمان مثل این است که انسان در یک شب زمستانی در یک اتاق روشن اما سرد باشد و ایمان بدون علم مثل این است که انسان در یک شب سرد زمستانی در یک اتاق گرم اما تاریک باشد.
وی بیان کرد: مشکل دنیای امروز ما، علم بدون ایمان است همانگونه که ایمان بدون علم دچار تقشر میشود، علم بدون ایمان نیز مشکلات عدیدهای برای جامعه بشری ایجاد میکند.
فرزند شهید مطهری تاکید کرد: روشن است که مقصود از وحدت حوزه و دانشگاه، وحدت فلسفی نیست و بیان کنندگان این ایده معقتد به یکی شدن و تلفیق شدن حوزه و دانشگاه نبودهاند بلکه مقصود آنها، دنبال کردن اهداف مشترک توسط آنهاست.
مطهری تصریح کرد: دانشگاهها بیشتر ابزارساز هستند و در راستای رفاه مادی جامعه حرکت میکنند در حالی که حوزهها پاسدار اخلاق و ایدئولوژی هستند اما اینطور نیست که بگوییم دانشگاهها کاری به اختلاف و ایدئولوژی ندارند.
وی با اشاره به قیام 15 خرداد عنوان کرد: دیدیم که در آن قیام به دلیل اینکه دانشگاهیان همراه قیام نبودند، به نتیجه نرسید اما در بهمن سال 57، وقتی دانشگاه به قیام پیوست، شاید حتی خود امام خمینی (ره) نیز پیشبینی نمیکرد قیام به این زودی به پیروزی برسد.
مطهری در مورد ویژگیهای روحانیت نیز بیان کرد: روحانیت شیعه در ذات خود یک نهاد مستقل است و از نظر روحی به خدا و از نظر اجتماعی به قدرت مردم متکی است اما مهمترین نقطه قوت روحانیت شیعه عوامزدگی و مهمترین ویژگی روحانیت اهل سنت، وابستگی به دولت است.
این نماینده مجلس تاکید کرد: روحانیت شیعه به دلیل وابستگی به عامه مردم، در حل بسیاری از معضلات مثلا خرافهزدایی و اصلاح مراسمهای عزاداری موفق نیست و ریشه آن نیز نظام مالی روحانیت و نحوه ارتزاق آنهاست و گرچه بعد از انقلاب اصلاحاتی انجام شد اما هنوز به نتیجه مطلوب نرسیدهایم.
وی در مورد روحانیت اهل سنت نیز بیان کرد: روحانیت اهل سنت به دلیل وابستگی به دولت دارای قدرت مبارزه با نقاط ضعف مردم است اما قدرت ایجاد حرکتهای اجتماعی را ندارد و همین امر سبب شده در میان روحانیت شیعه در 100 سال اخیر حرکتهایی نظیر جنبش ضد تنباکو، قیام مشروطیت ایران، ملی شدن صنعت نفت، نهضت اسلامی ایران و ... را شاهد باشیم اما نظیر آن را در روحانیت اهل سنت نمیبینیم.
مطهری تصریح کرد: شهید مطهری نیز تاکید بسیاری بر دولتی نشدن روحانیت داشت و در همان دو ماه و 20 روزی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی حیات داشتند، تاکید داشتند که روحانیت نباید پستهای اجرایی بگیرد مگر در موارد اضطرار.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه امروز با وجود گسترش ارتباطات با این سرعت سرسام آور، روحانیت باید کار خود را چندین برابر کند و دانشگاهها نیز باید در شرایطی که هزاران نوع اندیشه وارد دانشگاهها میشود، اقدامات اساسی انجام دهند.
مطهری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آسیبهایی که بعد از انقلاب میتواند متوجه روحانیت باشد، عنوان کرد: نوع رابطهای که با ولایتفقیه برای روحانیون تعریف میشود بسیار حائز اهمیت است یعنی اگر روحانیت معتقد باشد که در زمانی ولایتفقیه حضور دارد، علما و روحانیون دیگر نباید اظهارنظر کنند، یک آسیب است و خود مقام معظم رهبری نیز مخالف این ایده هستند.
وی تصریح کرد: اینکه اگر عالمی صحبت کند و عدهای او را تحت فشار قرار دهند و او را مرجع بیبصیرت بخوانند، از آسیبهایی است که روحانیت را تهدید میکند.
مطهری، مدرکگرایی در روحانیت را نیز یک آسیب خواند و افزود: افتخار یک روحانی نباید به دکتر بودنش باشد بلکه باید حوزهها آنقدر قوی باشد که مدارج حوزوی بالاتر از مدارج دانشگاهی باشد.
وی، گرفتن القاب و عناوین توسط روحانیت و دانشگاهیان را نیز سبب دور شدن دلها از یکدیگر دانست و تصریح کرد: این شرایط نباید در میان حوزویان و دانشگاهیان حاکم باشد.
این نماینده اصلاح طلب مجلس، یکی دیگر از آسیبهای حوزه را عدم رصد استفاده از لباس روحانیت در جامعه دانست و بیان کرد: هیچ ناظری بر اینکه آیا افرادی که عمامه بر سر گذاشتهاند، واقعا روحانی هستند یا نه، وجود ندارد و امکان سوء استفاده از این لباس در جامعه وجود دارد.
وی در مورد دانشگاه نیز اظهار داشت: دانشگاه در ایران توسط رضاخان در سال 1313 تاسیس شد و از ابتدا الگوی غربی بوده است اما با این وجود امتیازاتی در دانشگاهها هست که ممکن است در حوزهها نباشد به عنوان نمونه روشهای نوین موضوع شناسی و روشهای تحقیق که باید در حوزهها نیز مورد استفاده قرار گیرد.
مطهری با بیان اینکه علمای اسلام از گذشته دارای تساهل با علوم بیگانه بودهاند، تصریح کرد: آنها علوم بیگانگان را کاملا رد نکردهاند و اکنون نیز در حوزه علوم انسانی و تجربی باید اقدام مشترک میان حوزه و دانشگاه انجام شود که اسلامی شدن دانشگاههای به این حوزه نظری مربوط میشود.
وی خاطرنشان کرد: حوزه باید از دانشگاه در موضوع شناسی و روشهای جدید تحقیق استفاده کند و دانشگاه نیز باید از ایدئولوژی و اخلاق حوزه استفاده کند و در مجموع برای رسیدن به نظرات واحد، گفتوگو و تبادل نظر بهترین راه است.
در ادامه این مراسم علی مطهری به سئوالات دانشجویان پاسخ داد که طرح برخی سئوالات همچنین پاسخهای مطهری به آنها، جو مراسم را دچار تنش کرد.
با کشیده شدن بحث به مسائل سال 88، اعتراض دو طیف از دانشجویان شدت گرفت اما به دلیل فرصت کم مطهری برای حضور در این جلسه و خروج وی از سالن، فضا به تدریج آرام شد.
وی افزود: در ردههای بعدی تحکیم و تقویت این ارتباط، شهید مفتح، شهید بهشتی، شهید باهنر و دکتر شریعتی بودند اما معتقدیم نقش شهید مطهری در این زمینه از همه پررنگتر بود.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حوزه مظهر ایمان و دانشگاه مظهر علم است، بیان کرد: دانشگاه را مظهر علوم تجربی میدانیم والا علوم مشترک میان حوزه و دانشگاه بسیار است و موارد مشترک بسیاری هم در حوزه و هم در دانشگاهها تدریس میشود.
مطهری با بیان اینکه علم از مقوله روشنایی و ایمان از مقوله حرارت است، خاطرنشان کرد: علم بدون ایمان مثل این است که انسان در یک شب زمستانی در یک اتاق روشن اما سرد باشد و ایمان بدون علم مثل این است که انسان در یک شب سرد زمستانی در یک اتاق گرم اما تاریک باشد.
وی بیان کرد: مشکل دنیای امروز ما، علم بدون ایمان است همانگونه که ایمان بدون علم دچار تقشر میشود، علم بدون ایمان نیز مشکلات عدیدهای برای جامعه بشری ایجاد میکند.
فرزند شهید مطهری تاکید کرد: روشن است که مقصود از وحدت حوزه و دانشگاه، وحدت فلسفی نیست و بیان کنندگان این ایده معقتد به یکی شدن و تلفیق شدن حوزه و دانشگاه نبودهاند بلکه مقصود آنها، دنبال کردن اهداف مشترک توسط آنهاست.
مطهری تصریح کرد: دانشگاهها بیشتر ابزارساز هستند و در راستای رفاه مادی جامعه حرکت میکنند در حالی که حوزهها پاسدار اخلاق و ایدئولوژی هستند اما اینطور نیست که بگوییم دانشگاهها کاری به اختلاف و ایدئولوژی ندارند.
وی با اشاره به قیام 15 خرداد عنوان کرد: دیدیم که در آن قیام به دلیل اینکه دانشگاهیان همراه قیام نبودند، به نتیجه نرسید اما در بهمن سال 57، وقتی دانشگاه به قیام پیوست، شاید حتی خود امام خمینی (ره) نیز پیشبینی نمیکرد قیام به این زودی به پیروزی برسد.
مطهری در مورد ویژگیهای روحانیت نیز بیان کرد: روحانیت شیعه در ذات خود یک نهاد مستقل است و از نظر روحی به خدا و از نظر اجتماعی به قدرت مردم متکی است اما مهمترین نقطه قوت روحانیت شیعه عوامزدگی و مهمترین ویژگی روحانیت اهل سنت، وابستگی به دولت است.
این نماینده مجلس تاکید کرد: روحانیت شیعه به دلیل وابستگی به عامه مردم، در حل بسیاری از معضلات مثلا خرافهزدایی و اصلاح مراسمهای عزاداری موفق نیست و ریشه آن نیز نظام مالی روحانیت و نحوه ارتزاق آنهاست و گرچه بعد از انقلاب اصلاحاتی انجام شد اما هنوز به نتیجه مطلوب نرسیدهایم.
وی در مورد روحانیت اهل سنت نیز بیان کرد: روحانیت اهل سنت به دلیل وابستگی به دولت دارای قدرت مبارزه با نقاط ضعف مردم است اما قدرت ایجاد حرکتهای اجتماعی را ندارد و همین امر سبب شده در میان روحانیت شیعه در 100 سال اخیر حرکتهایی نظیر جنبش ضد تنباکو، قیام مشروطیت ایران، ملی شدن صنعت نفت، نهضت اسلامی ایران و ... را شاهد باشیم اما نظیر آن را در روحانیت اهل سنت نمیبینیم.
مطهری تصریح کرد: شهید مطهری نیز تاکید بسیاری بر دولتی نشدن روحانیت داشت و در همان دو ماه و 20 روزی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی حیات داشتند، تاکید داشتند که روحانیت نباید پستهای اجرایی بگیرد مگر در موارد اضطرار.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه امروز با وجود گسترش ارتباطات با این سرعت سرسام آور، روحانیت باید کار خود را چندین برابر کند و دانشگاهها نیز باید در شرایطی که هزاران نوع اندیشه وارد دانشگاهها میشود، اقدامات اساسی انجام دهند.
مطهری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آسیبهایی که بعد از انقلاب میتواند متوجه روحانیت باشد، عنوان کرد: نوع رابطهای که با ولایتفقیه برای روحانیون تعریف میشود بسیار حائز اهمیت است یعنی اگر روحانیت معتقد باشد که در زمانی ولایتفقیه حضور دارد، علما و روحانیون دیگر نباید اظهارنظر کنند، یک آسیب است و خود مقام معظم رهبری نیز مخالف این ایده هستند.
وی تصریح کرد: اینکه اگر عالمی صحبت کند و عدهای او را تحت فشار قرار دهند و او را مرجع بیبصیرت بخوانند، از آسیبهایی است که روحانیت را تهدید میکند.
مطهری، مدرکگرایی در روحانیت را نیز یک آسیب خواند و افزود: افتخار یک روحانی نباید به دکتر بودنش باشد بلکه باید حوزهها آنقدر قوی باشد که مدارج حوزوی بالاتر از مدارج دانشگاهی باشد.
وی، گرفتن القاب و عناوین توسط روحانیت و دانشگاهیان را نیز سبب دور شدن دلها از یکدیگر دانست و تصریح کرد: این شرایط نباید در میان حوزویان و دانشگاهیان حاکم باشد.
این نماینده اصلاح طلب مجلس، یکی دیگر از آسیبهای حوزه را عدم رصد استفاده از لباس روحانیت در جامعه دانست و بیان کرد: هیچ ناظری بر اینکه آیا افرادی که عمامه بر سر گذاشتهاند، واقعا روحانی هستند یا نه، وجود ندارد و امکان سوء استفاده از این لباس در جامعه وجود دارد.
وی در مورد دانشگاه نیز اظهار داشت: دانشگاه در ایران توسط رضاخان در سال 1313 تاسیس شد و از ابتدا الگوی غربی بوده است اما با این وجود امتیازاتی در دانشگاهها هست که ممکن است در حوزهها نباشد به عنوان نمونه روشهای نوین موضوع شناسی و روشهای تحقیق که باید در حوزهها نیز مورد استفاده قرار گیرد.
مطهری با بیان اینکه علمای اسلام از گذشته دارای تساهل با علوم بیگانه بودهاند، تصریح کرد: آنها علوم بیگانگان را کاملا رد نکردهاند و اکنون نیز در حوزه علوم انسانی و تجربی باید اقدام مشترک میان حوزه و دانشگاه انجام شود که اسلامی شدن دانشگاههای به این حوزه نظری مربوط میشود.
وی خاطرنشان کرد: حوزه باید از دانشگاه در موضوع شناسی و روشهای جدید تحقیق استفاده کند و دانشگاه نیز باید از ایدئولوژی و اخلاق حوزه استفاده کند و در مجموع برای رسیدن به نظرات واحد، گفتوگو و تبادل نظر بهترین راه است.
در ادامه این مراسم علی مطهری به سئوالات دانشجویان پاسخ داد که طرح برخی سئوالات همچنین پاسخهای مطهری به آنها، جو مراسم را دچار تنش کرد.
با کشیده شدن بحث به مسائل سال 88، اعتراض دو طیف از دانشجویان شدت گرفت اما به دلیل فرصت کم مطهری برای حضور در این جلسه و خروج وی از سالن، فضا به تدریج آرام شد.