صراط: درحالی تحلیلگران مرکز مطالعات انرژی آمریکا دم از قیمت 30 دلاری نفت در آینده نزدیک می زنند که هنوز دیپلماسی وزیر نفت در حالت منفعلانه است و مشخص نیست چه زمانی فعال خواهد شد.
کاهش ناگهانی قیمت طلای سیاه در بازارهای جهانی به 43 دلار در هر بشکه تحلیل‌های بسیاری را از جانب کارشناسان مختلف داخلی و بین المللی برانگیخت، تحلیل‌هایی که شاید بتوان وجه مشترک تمام آنها را برخورداری از یک پشت پرده سیاسی دانست.
پشت پرده ای که تلاش می کند با حرکتی نرم و آهسته اهرم فشاری برای ایران به همراه داشته باشد.
این ادعا اما با نگاهی گذرا به اوضاع ناپایدار منطقه از قوت بیشتری برخوردار می شود. خاورمیانه به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت جهان در حالی با کاهش ناگهانی تولید این طلای سیاه مواجه شده که اقدامات گروه های تروریستی در منطقه، دخالت های کشورهای غربی و آمریکا، اختلافات ناتو و روسیه بر سر اوکراین دست به دست هم داده و شرایط منطقه را ناپایدار کرده است، در این شرایط انتظار می رود قیمت نفت روند فزاینده ای داشته باشد اما اینکه چرا در چنین شرایطی شاهد کاهش ناگهانی قیمت نفت هستیم حکایت از پشت پرده ای سیاه دارد. به گفته کارشناسان بین المللی انرژی این امر دسیسه ای است از سوی آمریکا که با حمایت بازیگران خود در خاورمیانه یعنی عربستان و کویت اجرایی می شود.
اما با این حال علی النعیمی وزیر نفت عربستان سعودی چندی پیش اعلام کرد: «در مورد سیاست نفت عربستان سعودی در هفته های اخیر حدس و گمان های بسیاری بر پایه اطلاعات نادرست زده شد. ما به دنبال سیاسی سازی مسئله نفت نیستیم. مسئله برای ما میزان عرضه و تقاضا است و مسئله کاملا تجاری است.»
از طرف دیگر سهیل بن محمد المزروعی وزیر نفت امارات متحده عربی در این‌باره می گوید: «هیچ توطئه چینی وجود نداشته و هیچ کشوری هدف قرار نگرفته است. بازار اینگونه است و بهای نفت در آن بالا و پایین می رود.»
اما روسای جمهور روسیه و ایران اعلام کرده اند «دلیل اصلی (کاهش بهای نفت خام) توطئه سیاسی کشورهایی خاص علیه ایران و روسیه است.
حتی روزنامه گاردین در آخرین تحلیل خود از شرایط بازار جهانی نفت بر این باور است که آمریکا و عربستان سعودی در توطئه برای کاهش بهای نفت خام دست دارند.
این روزنامه به دیدار جان کری وزیر امور خارجه آمریکا با ملک عبدالله پادشاه سابق عربستان در ماه سپتامبر اشاره می کند که مقامات دو کشور در این دیدار توافق کردند برای آسیب رساندن به ایران و روسیه تولیدات نفت خام را افزایش دهند.
در بخش دیگری از این مقاله آمده است «واشنگتن با کمک متحد سعودی خود سعی دارد با اشباع بازار که از پیش بهای نفت خام در آن کاهش یافته بود، بهای نفت را بیش از پیش پایین آورد. در حالی که دولت های ایران و روسیه به شدت به صادرات نفت وابسته هستند، فرض بر این است که پایین آوردن بهای نفت به تعامل ساده تر با این دو کشور کمک کند. در واقع این کار ایالت متحده و عربستان شیوه جدید تحریم است».
این گزارش حاکی است عربستان سعودی در میانه دهه 1980 نیز اقدامی مشابه صورت داده بود. در آن زمان، انگیزه عربستان سعودی در جغرافیای سیاسی برای پایین آوردن بهای نفت خام به کمتر از ده دلار برای هر بشکه، بی ثبات کردن رژیم صدام حسین بود. به گفته کارشناسان منطقه خاورمیانه، این مرتبه انگیزه عربستان تحت فشار گذاشتن ایران و وادار کردن مسکو به خودداری از حمایت از بشار اسد در سوریه است.
کارشناسان انگشت به دهان اظهارات وزیر نفت
پس از این مقدمه نسبتا طولانی که در آن سعی شد تا با نقل قول از کارشناسان شود که علت کاهش قیمت نفت دسیسه های سیاسی است و اصلا جنبه اقتصادی و تجاری ندارد اما ژنرال نامدار زنگنه طی اظهار نظری عجیب، فعالان بازار نفت را انگشت به دهان گذاشت.
زنگنه در ایامی که قیمت نفت هنوز به مرز 50دلار در هربشکه نرسیده بوده اعلام کرد:کاهش قیمت نفت یک شیوه بازرگانی است و به شرایط موجود که منجر به کاهش قیمت نفت شده، جنگ کاهش قیمت نفت نمی‌گویند؛ بلکه یک مدل بازرگانی نفت است.
این اظهارات زنگنه آن هم در زمانی که قیمت نفت روند شدید کاهشی را پیش گرفته بود،به اعتقاد بسیاری ازکارشناسان موضع ایران در اوپک را به انفعال کشاند و در نهایت پس از جلسه اوپک قیمت نفت به پایین ترین مقدار خود طی 5سال اخیر رسید.
سخنان زنگنه باعث نشد تا ولادیمیر پوتین پرده از یک توطئه سخیف برندارد، روس ها به کاهش شدید قیمت نفت واکنش صریحی از خود نشان دادند.
رئیس جمهور پیام توطئه نفتی را دریافت کرد
این در حالی است که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه صراحتا سعودی‌ها و آمریکایی‌ها را عامل این سناریوی نفتی دانست. رئیس‌جمهور روسیه در نشست خبری سالانه خود خاطرنشان کرد: کاهش قیمت نفت توطئه آمریکا و عربستان برای زیان رساندن به روسیه و ایران است.
همانطور که مقدمه نیز اشاره شد رئیس جمهور ایران نیز برخلاف اظهارات وزیر نفتش، در سخنرانی خود در سفر به بیرجند از توطئه کاهش قیمت نفت خبرداد و گفت: در زمینه نفت گرچه شرایط جهانی و به ویژه توطئه برخی از کشورها قیمت نفت را کاهش داده است اما قیمت نفت به صورت فعلی باقی نمی‌ماند هر چه هم که توطئه کنند بالاخره افق آینده ما روشن است.
از طرف دیگر علی لاریجانی رئیس مجلس در جریان سفیر اخیر خود به عراق و پس از دیدار با آیت‌الله علی سیستانی، طی نشستی خبری به موضوع کاهش قیمت نفت اشاره کرد و گفت: کاهش قیمت نفت یک اقدام توطئه‌آمیز بود.
حتی وی در دمشق هم در یک نشست خبری، بسیار صریح‌تر درباره توطئه نفتی سعودی‌ها علیه ایران، موضع گرفت.
پشت پرده توطئه نفتی فاش شد
اظهارات جان مک‌کین، سناتور ارشد جمهوری خواهان آبی سرد بر پیکره کسانی ریخت که به کاهش قیمت نفت واکنش انفعالی داشتند.
جان مک‌کین در مصاحبه با شبکه سی‌ان‌ان تقریبا همه چیز را فاش کرد. مک‌کین درباره اقدام عربستان در کاهش ارزش قیمت نفت و تاثیر این اقدام بر اقتصاد روسیه تصریح کرد: عربستان بیش از سیاست‌های باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا باعث فروپاشی اقتصاد روسیه شده است.
مک کین گفت: باید از عربستان‌سعودی تشکر کنیم که اجازه داد قیمت هر بشکه نفت تا جایی سقوط کند که اقتصاد روسیه را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
دیپلماسی نفتی چه زمانی فعال می شود
حالا در ایران انگشت ها به سمت وزیر نفت نشانه رفته است و کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند وزیر نفت با هدف فعال کردن دیپلماسی نفتی ، بر سر کار آمده بود اما اکنون در هنگام بحران نه تنها نتوانسته است کشورهای دیگر را در برابر توطئه عربستان همراه کند، بلکه با واکنشی منفعلانه باعث کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی شده است.
در میان ضعف دیپلماسی نفتی ایران قیمت نفت اوپک به 43 دلار کاهش یافته است که این به معنای زیان بیش از 8 میلیارد دلاری ایران از سقوط اخیر قیمت نفت تا پایان سال 93 است.
قیمت جهانی نفت و به تبع آن قیمت نفت ایران از ژوئن 2014 روندی نزولی را طی کرده و در نتیجه، درآمد تولیدکنندگان طلای سیاه که اکنون نقره شده به شدت کاهش پیدا کرده است.
از طرف دیگر برخی از مسئولان مرکز مطالعات انرژی آمریکا اعلام کرده‌اند ایالت متحده خود را برای قیمت تا 30 دلار آماده می کند که این امر نشان می دهد باید تا مدت زمان زیادی شاهد قیمت های پایین نفت باشیم و این قیمت ها در میان مدت هم بالا نخواهد رفت.
باید تاکید کرد زیان چند میلیارد دلاری ایران از سقوط قیمت نفت در حالی است که بسیاری از تحلیلگران انگشت اتهام را به سوی دیپلماسی نفتی کشور دراز کرده اند و معتقدند دستگاه نفتی کشور در استفاده از ظرفیت های کشور برای مقابله با سقوط قیمت ها با جدیت عمل نکرده است.
جای تامل است که حتی برخی موضع گیری های مقامات نفتی ایران باعث تضعیف بیشتر قیمت نفت شده است و تا کنون اقدامی در خصوص احیای قیمت نفت در بازارجهانی نکرده اند.
کاهش ناگهانی قیمت طلای سیاه در بازارهای جهانی به 43 دلار در هر بشکه تحلیل‌های بسیاری را از جانب کارشناسان مختلف داخلی و بین المللی برانگیخت، تحلیل‌هایی که شاید بتوان وجه مشترک تمام آنها را برخورداری از یک پشت پرده سیاسی دانست.
پشت پرده ای که تلاش می کند با حرکتی نرم و آهسته اهرم فشاری برای ایران به همراه داشته باشد.
این ادعا اما با نگاهی گذرا به اوضاع ناپایدار منطقه از قوت بیشتری برخوردار می شود. خاورمیانه به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت جهان در حالی با کاهش ناگهانی تولید این طلای سیاه مواجه شده که اقدامات گروه های تروریستی در منطقه، دخالت های کشورهای غربی و آمریکا، اختلافات ناتو و روسیه بر سر اوکراین دست به دست هم داده و شرایط منطقه را ناپایدار کرده است، در این شرایط انتظار می رود قیمت نفت روند فزاینده ای داشته باشد اما اینکه چرا در چنین شرایطی شاهد کاهش ناگهانی قیمت نفت هستیم حکایت از پشت پرده ای سیاه دارد. به گفته کارشناسان بین المللی انرژی این امر دسیسه ای است از سوی آمریکا که با حمایت بازیگران خود در خاورمیانه یعنی عربستان و کویت اجرایی می شود.
اما با این حال علی النعیمی وزیر نفت عربستان سعودی چندی پیش اعلام کرد: «در مورد سیاست نفت عربستان سعودی در هفته های اخیر حدس و گمان های بسیاری بر پایه اطلاعات نادرست زده شد. ما به دنبال سیاسی سازی مسئله نفت نیستیم. مسئله برای ما میزان عرضه و تقاضا است و مسئله کاملا تجاری است.»
از طرف دیگر سهیل بن محمد المزروعی وزیر نفت امارات متحده عربی در این‌باره می گوید: «هیچ توطئه چینی وجود نداشته و هیچ کشوری هدف قرار نگرفته است. بازار اینگونه است و بهای نفت در آن بالا و پایین می رود.»
اما روسای جمهور روسیه و ایران اعلام کرده اند «دلیل اصلی (کاهش بهای نفت خام) توطئه سیاسی کشورهایی خاص علیه ایران و روسیه است.
حتی روزنامه گاردین در آخرین تحلیل خود از شرایط بازار جهانی نفت بر این باور است که آمریکا و عربستان سعودی در توطئه برای کاهش بهای نفت خام دست دارند.
این روزنامه به دیدار جان کری وزیر امور خارجه آمریکا با ملک عبدالله پادشاه سابق عربستان در ماه سپتامبر اشاره می کند که مقامات دو کشور در این دیدار توافق کردند برای آسیب رساندن به ایران و روسیه تولیدات نفت خام را افزایش دهند.
در بخش دیگری از این مقاله آمده است «واشنگتن با کمک متحد سعودی خود سعی دارد با اشباع بازار که از پیش بهای نفت خام در آن کاهش یافته بود، بهای نفت را بیش از پیش پایین آورد. در حالی که دولت های ایران و روسیه به شدت به صادرات نفت وابسته هستند، فرض بر این است که پایین آوردن بهای نفت به تعامل ساده تر با این دو کشور کمک کند. در واقع این کار ایالت متحده و عربستان شیوه جدید تحریم است».
این گزارش حاکی است عربستان سعودی در میانه دهه 1980 نیز اقدامی مشابه صورت داده بود. در آن زمان، انگیزه عربستان سعودی در جغرافیای سیاسی برای پایین آوردن بهای نفت خام به کمتر از ده دلار برای هر بشکه، بی ثبات کردن رژیم صدام حسین بود. به گفته کارشناسان منطقه خاورمیانه، این مرتبه انگیزه عربستان تحت فشار گذاشتن ایران و وادار کردن مسکو به خودداری از حمایت از بشار اسد در سوریه است.
کارشناسان انگشت به دهان اظهارات وزیر نفت
پس از این مقدمه نسبتا طولانی که در آن سعی شد تا با نقل قول از کارشناسان شود که علت کاهش قیمت نفت دسیسه های سیاسی است و اصلا جنبه اقتصادی و تجاری ندارد اما ژنرال نامدار زنگنه طی اظهار نظری عجیب، فعالان بازار نفت را انگشت به دهان گذاشت.
زنگنه در ایامی که قیمت نفت هنوز به مرز 50دلار در هربشکه نرسیده بوده اعلام کرد:کاهش قیمت نفت یک شیوه بازرگانی است و به شرایط موجود که منجر به کاهش قیمت نفت شده، جنگ کاهش قیمت نفت نمی‌گویند؛ بلکه یک مدل بازرگانی نفت است.
این اظهارات زنگنه آن هم در زمانی که قیمت نفت روند شدید کاهشی را پیش گرفته بود،به اعتقاد بسیاری ازکارشناسان موضع ایران در اوپک را به انفعال کشاند و در نهایت پس از جلسه اوپک قیمت نفت به پایین ترین مقدار خود طی 5سال اخیر رسید.
سخنان زنگنه باعث نشد تا ولادیمیر پوتین پرده از یک توطئه سخیف برندارد، روس ها به کاهش شدید قیمت نفت واکنش صریحی از خود نشان دادند.
رئیس جمهور پیام توطئه نفتی را دریافت کرد
این در حالی است که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه صراحتا سعودی‌ها و آمریکایی‌ها را عامل این سناریوی نفتی دانست. رئیس‌جمهور روسیه در نشست خبری سالانه خود خاطرنشان کرد: کاهش قیمت نفت توطئه آمریکا و عربستان برای زیان رساندن به روسیه و ایران است.
همانطور که مقدمه نیز اشاره شد رئیس جمهور ایران نیز برخلاف اظهارات وزیر نفتش، در سخنرانی خود در سفر به بیرجند از توطئه کاهش قیمت نفت خبرداد و گفت: در زمینه نفت گرچه شرایط جهانی و به ویژه توطئه برخی از کشورها قیمت نفت را کاهش داده است اما قیمت نفت به صورت فعلی باقی نمی‌ماند هر چه هم که توطئه کنند بالاخره افق آینده ما روشن است.
از طرف دیگر علی لاریجانی رئیس مجلس در جریان سفیر اخیر خود به عراق و پس از دیدار با آیت‌الله علی سیستانی، طی نشستی خبری به موضوع کاهش قیمت نفت اشاره کرد و گفت: کاهش قیمت نفت یک اقدام توطئه‌آمیز بود.
حتی وی در دمشق هم در یک نشست خبری، بسیار صریح‌تر درباره توطئه نفتی سعودی‌ها علیه ایران، موضع گرفت.
پشت پرده توطئه نفتی فاش شد
اظهارات جان مک‌کین، سناتور ارشد جمهوری خواهان آبی سرد بر پیکره کسانی ریخت که به کاهش قیمت نفت واکنش انفعالی داشتند.
جان مک‌کین در مصاحبه با شبکه سی‌ان‌ان تقریبا همه چیز را فاش کرد. مک‌کین درباره اقدام عربستان در کاهش ارزش قیمت نفت و تاثیر این اقدام بر اقتصاد روسیه تصریح کرد: عربستان بیش از سیاست‌های باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا باعث فروپاشی اقتصاد روسیه شده است.
مک کین گفت: باید از عربستان‌سعودی تشکر کنیم که اجازه داد قیمت هر بشکه نفت تا جایی سقوط کند که اقتصاد روسیه را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
دیپلماسی نفتی چه زمانی فعال می شود
حالا در ایران انگشت ها به سمت وزیر نفت نشانه رفته است و کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند وزیر نفت با هدف فعال کردن دیپلماسی نفتی ، بر سر کار آمده بود اما اکنون در هنگام بحران نه تنها نتوانسته است کشورهای دیگر را در برابر توطئه عربستان همراه کند، بلکه با واکنشی منفعلانه باعث کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی شده است.
در میان ضعف دیپلماسی نفتی ایران قیمت نفت اوپک به 43 دلار کاهش یافته است که این به معنای زیان بیش از 8 میلیارد دلاری ایران از سقوط اخیر قیمت نفت تا پایان سال 93 است.
قیمت جهانی نفت و به تبع آن قیمت نفت ایران از ژوئن 2014 روندی نزولی را طی کرده و در نتیجه، درآمد تولیدکنندگان طلای سیاه که اکنون نقره شده به شدت کاهش پیدا کرده است.
از طرف دیگر برخی از مسئولان مرکز مطالعات انرژی آمریکا اعلام کرده‌اند ایالت متحده خود را برای قیمت تا 30 دلار آماده می کند که این امر نشان می دهد باید تا مدت زمان زیادی شاهد قیمت های پایین نفت باشیم و این قیمت ها در میان مدت هم بالا نخواهد رفت.
باید تاکید کرد زیان چند میلیارد دلاری ایران از سقوط قیمت نفت در حالی است که بسیاری از تحلیلگران انگشت اتهام را به سوی دیپلماسی نفتی کشور دراز کرده اند و معتقدند دستگاه نفتی کشور در استفاده از ظرفیت های کشور برای مقابله با سقوط قیمت ها با جدیت عمل نکرده است.
جای تامل است که حتی برخی موضع گیری های مقامات نفتی ایران باعث تضعیف بیشتر قیمت نفت شده است و تا کنون اقدامی در خصوص احیای قیمت نفت در بازارجهانی نکرده اند.
