به گفته دیپلماتهای غربی، پیشنهاد ایران برای غیرفعال کردن یک سوم از سانتریفیوژهایش و رقیق کردن اکثر اورانیوم با درصد غنای پایین موجب شده است که پیشرفتهایی بین مذاکرات ایران و 1+5 در ژنو حاصل شود.
به گفته این دیپلماتها هنوز با اینحال مسائل زیادی به صورت حل نشده باقی مانده است و شانس رسیدن به توافق هستهای تا پایان 30 مارس پایین است.
هاآرتص گزارش کرد که دیپلماتهای غربی میگویند که در مذاکرات ماه گذشته مونیخ، گروه 1+5 پیشنهاد جدیدی به ایران ارائه کردند به این شکل که برای 6 سال اول توافق، ایران میتواند 5 هزار سانتریفیوژ از 9 هزار و 400 سانتریفیوژ مدل قدیمی خود را به صورت فعال داشته باشد و این در حالی است که 4 هزار و 400 سانتریفیوژ ایران به شیوهای غیرفعال میشود که زمان زیادی برای متصل کردن آنها لازم باشد.
طبق پیشنهاد مونیخ، در چهار سال بعدی توافق، ایران میتواند سانتریفیوژهایش را به 7 هزار و 900 سانتریفیوژ افزایش دهد و در 5 سال باقیمانده از توافق، آن را به 9 هزار و 400 سانتریفیوژ که هماکنون فعال است، افزایش دهد.
این پیشنهاد همچنین خواستار ارسال بیشتر ذخایر اورانیوم با درصد غنای پایین ایران به روسیه است که در آنجا این اورانیوم به سوخت هستهای مورد نیاز رأکتور بوشهر تبدیل میشود.
این دیپلماتها اعلام کردند که طبق این پیشنهاد، سانتریفیوژهایی که ایران میتواند نگاه دارد مجدداً پیکربندی میشوند به طوریکه فقط میتوانند مقادیر کمتری اورانیوم را غنیسازی کنیم. این توافق که به پیشنهاد آمریکا بوده است همچنین شامل طرح گسترده پیکربندی مجدد تأسیسات نطنز شود.
طبق این گزارش، در پایان مذاکرات مونیخ، ایران اعلام کرد که در دور بعدی مذاکرات که هفته گذشته در ژنو برگزار شد، پاسخ این پیشنهاد را خواهد داد.
هاآرتص ادامه داد، «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران به همراه «علی اکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در مذاکرات ژنو حاضر شد و دیپلماتهای غربی اعلام کردند که صالحی گفته است که دانشمندان هستهای ایران این پیشنهاد را بررسی کردهاند و گفتهاند که اجرای آن بسیار پیچیده است، به ویژه به واسطه پیکربندی مجدد سایت نطنز اجرای آن بسیار دشوار میشود.
دیپلماتهای غربی مدعی شدهاند که ایران با پیشنهاد خود نمایندگان گروه 1+5 را شگفتزده کردند که این طرح برای اولین بار شامل اعطای امتیازاتی در خصوص ذخایر اورانیوم غنیشده ایران و همچنین تلاش برای کاهش تعداد یک سوم از سانتریفیوژهای نسل قدیم این کشور میشد.
این دیپلماتها اعلام کردند که طبق پیشنهاد ایران، 6 هزار سانتریفیوژ از 9 هزار و 400 سانتریفیوژ فعال ایران برای 10 سال اول توافق حفظ میشود و ایران 500 کیلوگرم از اورانیوم با درصد غنای پایین خود را حفظ میکند یا اینکه 6 هزار و 400 سانتریفیوژ خود به همراه 300 کیلوگرم از اورانیوم با درصد غنای پایین خود را حفظ میکند و بعد از 10 سال در 5 سال باقیمانده از توافق جامع، تعداد سانتریفیوژهای ایران به صورت تدریجی به تعداد سانتریفیوژهای کنونی افزایش مییابد.
هاآرتص گزارش کرد که با اینحال، در بین موضوعات حل نشده، مسئله تقاضای ایران برای لغو فوری تمامی تحریمها بعد از حصول توافق نهایی است و این در حالی است که آمریکا و قدرتهای جهان خواستار لغو تدریجی تحریمها و مطابق با تعهدات ایران به توافق نهایی هستند.
دیپلماتهای غربی میگویند، با توجه به تمامی اختلافات باقیمانده در مذاکرات هستهای ایران و 1+5، تصور رسیدن طرفین مذاکره به توافق تا پایان مارس، دشوار است و در صورتیکه چنین توافقی تا پایان مارس حاصل شود، یک سند کلی از اصول است و شامل جزئیاتی از موارد اختلافات برجسته مذاکرهکنندگان نمیشود.
طبق این گزارش، دور جدید مذاکرات هستهای ایران و 1+5، قرار است روز پنجشنبه هفته جاری در شهر مونترو سوئیس برگزار شود و قبل از آن «جان کری» و ظریف با یکدیگر دیدار خواهند کرد و صالحی نیز در آن نشست حضور خواهد داشت.
هاآرتص گزارش کرد که یکی از مقامات ارشد رژیم صهیونیستی میگوید که دو مقام صهیونیستی هشدار دادهاند که این پیشنهاد ایران موجب میشود که تعداد زیادی سانتریفیوژ در اختیار ایران قرار گیرد و شامل برچیده شدن کامل سانتریفیوژهای غیرفعال نمیشود و اشارهای به موضوعاتی چون تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته در حین بازه زمانی توافق نمیکند.
«یوال اشتاینیتز» وزیر
امور راهبردی اسرائیل مدعی شده است که فکر نمیکند ایران اورانیوم با درصد غنای
پایین خود را به خارج از کشور ارسال کند.