صراط:«ریچارد نفیو» فارغالتحصیل رشته مطالعات سیاستهای امنیتی از دانشگاه جرج واشنگتن و عضو سابق تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات هستهای با ایران در دورهای قبل منجمله در اتریش بود که از ژانویه سال 2013 به عنوان معاون ارشد هماهنگ کننده سیاستهای تحریم آمریکا در وزارت خارجه این کشور مشغول به کار شد.
نفیو همچنین مدتی با سمت رئیس شورای امنیت ملی آمریکا در کاخ سفید مشغول به فعالیت بوده است.
ریچارد نفیو طی این مصاحبه در موارد بسیاری سعی کرد از بیان واقعیتها طفره رفته و با زبان دیپلماتیک به سئوالها جواب دهد. همچنین از سوی دیگر این مصاحبه بیانگر افکار تیم هستهای آمریکا حاضر در صحنه و این که تیم هستهای دلسوز ایران چه مسئولیتی خطیر را در برابر بیگانگان و دفاع از حقوق حقه جمهوری اسلامی بر عهده گرفته است.
مذاکرات به مراحلی حساس نزدیک شده است. شما چه نتیجه نهایی را پیشبینی میکنید؟
ریچارد نفیو: معتقدم توافق بین ایران و گروه 1+5 به نفع منافع ملت ایران و جامعه بینالملل خواهد بود. من میدانم که مذاکره کنندگان دو طرف به شدت در حال تلاش جهت حصول توافقی هستند که تمامی موارد و نگرانیهای جناحهای ذیربط را برطرف کند. بهرحال باید در رسیدن به چنین مورد مهمی فرصت داد.
نقش اسرائیل و عربستان را در مذاکرات هستهای چگونه ارزیابی میکنید؟
ریچارد نفیو: عربستان سعودی و اسرائیل و دیگر کشورهای منطقه نگران برنامههای هستهای ایران هستند. این نگرانیها ناشی از سالها عدم پایبندی ایران به تعهدهای بینالمللیاش بوده است. اگر ایران در زمینه برنامههای هستهای خود اعتمادسازی کند، همسایههای این کشور بهانه کمتری خواهند داشت. منظورم این است تنشهای منطقهای ورای برنامههای هستهای ایران برای ایجاد ثبات واقعی در منطقه و برای کسانی که بدان نیاز دارند مورد بررسی قرار میگیرد.
به نظر شما چرا باید کنگره آمریکا به ابزار نخستوزیر اسرائیل تبدیل شود تا وی بتواند علیه ایران سخنرانی کسل کنندهای کند؟
ریچارد نفیو: من به این باور ندارم کنگره آمریکا مبدل به ابزار نخست وزیر اسرائیل شده باشد. کنگره آمریکا مستقل است و نگرانیهای اسرائیل در زمینه برنامههای هستهای ایران و امیال هستهای این کشور ربطی به کنگره ندارد.
*تکرار ادعاهای واهی
چرا طرف غربی تا این حد بر زمان گریز هستهای تاکید دارد؟ آیا این به خاطر نگرانیهای رژیم اسرائیل نیست؟
ریچارد نفیو: نگرانی غرب درباره خطر گریز هستهای ایران است زیرا ایران تاریخچهای از نقض تعهدهای هستهای را یدک میکشد. با توجه به سیاست توسعه طلبانه ایران خطر جنگ افزارهای هستهای و پذیرش آن در منطقه غیر قابل پذیرش است.
*تداوم سریال دلسوزی برای اسرائیل
چرا ایران هستهای برای اسرائیل خطرناک است اما اسرائیل مجهز به کلاهکهای هستهای با عدم پیوستنش به معاهده «ان پی تی» تهدیدی علیه منطقه نیست؟
ریچارد نفیو: به عقیده من ایران متعهد به عدم تلاش در مسیر ساخت جنگ افزار هستهای شد و توافقی را امضا کرد اما بر خلاف آن عمل کرده و در مسیر ساخت سلاح هستهای گام برداشت. هند ، پاکستان و اسرائیل قولی در زمینه عدم توسعه سلاح هستهای ندادهاند. البته بهترین وضعیت کمتر بودن تجهیزات هستهای و ممالک مجهز به سلاح هستهای است. اما ایران تعهد داده تا ساخت سلاح هستهای را پی گیری نکند اما بر خلاف آن عمل کرده و به نظام «ان پی تی» لطمه وارد کرده است.
لطفا توضیح دهید که آیا اسرائیل حق داشتن زرادخانهای هستهای را دارد؟ چرا غرب یا بهتر بگویم آمریکا بر تلآویو در زمینه چنین مورد مهمی فشار وارد نمیکند در حالی که میدانیم به خاورمیانهای بدون رقابت هستهای نیاز داریم؟
ریچارد نفیو: آمریکا اهداف خود در زمینه خاورمیانه عاری از سلاح هستهای را عنوان کرده است. سیاست آمریکا در این زمینه آشکار است و بیانیههای ما حکایت از آن دارند که نمیتوان یک کشور را در چنین سیاستی گنجاند و جایی دیگر خارج آن قرار گیرد.
*پیوستن ایران به ان پی تی؛ بهانه واشنگتن
در این زمینه موردی عجیب را شاهد هستیم. چرا علیه اسرائیل همانند ایران جلسه، گفتوگو، فشار و تحریم مشاهده نمیشود. ما این مورد را رویکرد دوگانه از سوی آمریکا میدانیم. لطفا به عنوان تحلیلگر منصف به این سئوال توضیح دهید؟
ریچارد نفیو: من نگرانی شما در این زمینه را درک میکنم. حقیقت این است که تحریمها و فشارها علیه ایران به خاطر نقض تعهدهای بین المللی این کشور بوده است. هیچ کشوری ایران را تحت فشار نگذاشت تا ان پی تی را قبول کند. ایران پذیرفت که داوطلبانه ان پی تی را اجرا کند اما بعدا تصمیم گرفت داوطلبانه آن را نقض کند و البته اقدامهای ایران با تحریمها و فشار مواجه شدند. ایران معیاری را پذیرفت و سپس آن را لغو کرد اما اسرائیل ان پی تی را نپذیرفته در نتیجه با دیگر کشورهای جهان در این زمینه همکاری نمیکند(!) و در بحث تجارت هستهای بین المللی مشارکت بسیار محدودی دارد. اما ایران با روسیه پیوند همکاری هستهای دارد که اسرائیل فاقد آن است. ایران حتی با وجود تحریمها همکاری هستهای را با روسیه در مسیر تکمیل نیروگاه بوشهر ادامه داد و در این زمینه حمایتهای مسکو را به دست آورد.
آمریکا بارها عنوان کرده که از سوی جامعه بین الملل در مذاکرات با ایران شرکت دارد. اما رویکرد قبلی و فعلی آنها بیانگر روح یکجانبه گرایی در زمینه مهمترین مسائل جهانی است . لطفا در این زمینه توضیح دهید.
ریچارد نفیو: بیانیههای بی شماری از اعلام مواضع شورای امنیت سازمان ملل متحد، شورای حکام و دیگر نهادهای جهانی وجود دارند. وقتی آمریکا میگوید که جامعه بین الملل نگران برنامه هستهای ایران هستند، خوب شواهد فراوانی نیز دارد.
همانطور که شما عنوان کردید گروه 1+ 5 باید درباره توافق با ایران به اجماع برسد. اما ما همواره شاهد این هستیم که دولت شما تنها کشوری است که در مذاکرات علیه ایران جبهه میگیرد به ویژه در آخرین گفت وگوهای هستهای شاهداین مسئله بودیم. چین، روسیه و حتی انگلیس نمایندگانی دارند اما آنها ساکت هستند. لطفا توضیح دهید.
ریچارد نفیو: من در آخرین دور مذاکرات حاضر نبودم اما نیک میدانم که همکاران سابقم در گروه 1+ 5 بندرت سکوت میکنند. مطمئنم که آنها دیدگاههای خود را به اشتراک گذاشتهاند.
آیا پیشبینی نمیکنید فرانسه یا یک کشور اروپایی دیگر در آخرین لحظات مانع امضا توافق هستهای با ایران شود؟
ریچارد نفیو: من بر این باورم که توافق بین ایران و گروه 1+5 تنها زمانی میسر میشود که تنها تمامی اعضا گروه 1+5 از آن حمایت کنند.
معیار توافق هستهای خوب برای ایران از دید شما به عنوان محقق بی طرف و نه یک آمریکایی چیست؟ ممکن است جزییات بیشتری را از امتیازهای احتمالی که طی توافق هستهای به تهران داده میشود با توجه به حضور شما در تیم مذاکره کننده آمریکا بیان کنید؟
ریچارد نفیو: بر این باورم که توافق خوب برای ایران آن موردی است شاهد «کاسته شدن از تحریمها» باشد.
توافق ایدهآل برای آمریکا و باراک اوباما چیست؟
ریچارد نفیو: اوباما به وضوح گفته است که توافقی را که در آن ایران بتواند به سلاح هستهای دست یابد، نمیپذیرد. توافق ایدهآل برای اوباما آن میباشد که محدودیت کافی بر برنامههای هستهای ایران ایجاد کند و همچنین شفافیت کافی بر برنامه های هستهایش وجود داشته باشد. البته معتقدم او در پی توافقی با کشور شما گام بر میدارد که مانع از دست یابی ایران به سلاح هستهای شود و ضریب اطمینان نسبت به نیات هستهای مسالمت آمیز ایران باز گردد. من معتقدم اوباما تنها توافقی را که تمامی اهدافش در آن لحاظ گردد، خواهد پذیرفت.
خب، واجب است در این توافق منافع ایران نیز لحاظ شود. به عنوان مثال تمامی تحریمهای غیر قانونی به طور همزمان رفع شوند و نیز حق برخورداری ایران از تحقیقهای هستهای، حفظ تاسیسات و مراکز تحقیقاتی هستهای در آن لحاظ شوند. نظر شما در این زمینه چیست؟
ریچارد نفیو: موافقم. باید توافقی صورت گیرد که تمامی طرفهای حاضر منافعشان حفظ شود. اما این که تحریمهای آمریکا، اروپا و موارد دیگر غیر قانونی هستند را قبول ندارم. البته اینرا تصدیق می کنم که ایران با توافقی که در آن تحریمها همچنان وجود داشته باشند موافقت نخواهد کرد. بنابر این باید راهی یافت تا با کاسته شدن از تحریمها ایران نیز اطمینان سازی هستهای را نشان دهد.
شما در جواب به این سئوال دائم از نقض تعهدهای بین المللی ایران دم زدید. آیا مستنداتی دارید با لحاظ این که کشور ما سالها به هیچ کشوری حمله نکرده است؟
ریچارد نفیو: بله در نوامبر سال 2004 گزارش آژانس بینالمللی هستهای چندین مورد تخلف کشور شما را طی سالهای قبل از آن در زمینه اشاعه سلاح هستهای گزارش داد. گزارشهای دیگری نیز بر این مضمون در نوامبر 2011 و در زمینه تلاشهای ایران در ساخت کلاهک هستهای انتشار یافت. البته این که شما تاکنون کشوری متجاوز علیه دیگران نبودهاید درست است اما بحث در این زمینه با عدم متعهد بودن ایران به تعهدات بین المللی در امور هستهای متفاوت است.
*عدم اعتماد دو طرف به هم
ایران چگونه باید به غرب اطمینان کند؟ شما میدانید که آمریکا تاریخچهای سیاه از کمک به دشمنان داخلی و خارجی ایران داشته است. نظرتان را در این زمینه لطفا بیان کنید؟
ریچارد نفیو: در واقع معمای مذاکرات هستهای همین میباشد که دو طرف به هم اطمینان ندارند. البته با سخنان رییس جمهور آمریکا موافق هستم که به گفته وی اگر در تاریخچه بیاعتمادی ها خود را معطل کنیم، به مسیری بهتر برای آینده نخواهیم رسید. گذشته مهم میباشد اما آینده مهمتر است. ما باید برای آینده بهتر گام برداریم.
*پاسخ های ضد و نقیض آقای دیپلمات
همانطور که شما گفتید؛ اوباما میگوید نباید خود را در تاریخی از بی اعتمادی سرگردان کنیم زیرا هرگز به آینده بهتر نخواهیم رسید. خب سئوال این است چرا واشنگتن به ویژه در مسیر اعتماد سازی گام بر نمیدارد و همیشه در جریان مذاکرات هستهای تاکید بر گذشته و تخلفهای مختلف ایران میکند؟
ریچارد نفیو: من فکر میکنم دو طرف وقتی با هم گفتوگو میکنند از تاریخ اطلاع دارند و غیر ممکن است که نسبت به این مسئله بی توجه باشند. از این گذشته غیر ممکن است که بحث درباره برنامه هستهای صورت گیرد ولی مشکلات برنامههای هستهای برای جامعه بین الملل در آن ذکر نشوند.
ریچارد نفیو طی این مصاحبه در موارد بسیاری سعی کرد از بیان واقعیتها طفره رفته و با زبان دیپلماتیک به سئوالها جواب دهد. همچنین از سوی دیگر این مصاحبه بیانگر افکار تیم هستهای آمریکا حاضر در صحنه و این که تیم هستهای دلسوز ایران چه مسئولیتی خطیر را در برابر بیگانگان و دفاع از حقوق حقه جمهوری اسلامی بر عهده گرفته است.
مذاکرات به مراحلی حساس نزدیک شده است. شما چه نتیجه نهایی را پیشبینی میکنید؟
ریچارد نفیو: معتقدم توافق بین ایران و گروه 1+5 به نفع منافع ملت ایران و جامعه بینالملل خواهد بود. من میدانم که مذاکره کنندگان دو طرف به شدت در حال تلاش جهت حصول توافقی هستند که تمامی موارد و نگرانیهای جناحهای ذیربط را برطرف کند. بهرحال باید در رسیدن به چنین مورد مهمی فرصت داد.
نقش اسرائیل و عربستان را در مذاکرات هستهای چگونه ارزیابی میکنید؟
ریچارد نفیو: عربستان سعودی و اسرائیل و دیگر کشورهای منطقه نگران برنامههای هستهای ایران هستند. این نگرانیها ناشی از سالها عدم پایبندی ایران به تعهدهای بینالمللیاش بوده است. اگر ایران در زمینه برنامههای هستهای خود اعتمادسازی کند، همسایههای این کشور بهانه کمتری خواهند داشت. منظورم این است تنشهای منطقهای ورای برنامههای هستهای ایران برای ایجاد ثبات واقعی در منطقه و برای کسانی که بدان نیاز دارند مورد بررسی قرار میگیرد.
به نظر شما چرا باید کنگره آمریکا به ابزار نخستوزیر اسرائیل تبدیل شود تا وی بتواند علیه ایران سخنرانی کسل کنندهای کند؟
ریچارد نفیو: من به این باور ندارم کنگره آمریکا مبدل به ابزار نخست وزیر اسرائیل شده باشد. کنگره آمریکا مستقل است و نگرانیهای اسرائیل در زمینه برنامههای هستهای ایران و امیال هستهای این کشور ربطی به کنگره ندارد.
*تکرار ادعاهای واهی
چرا طرف غربی تا این حد بر زمان گریز هستهای تاکید دارد؟ آیا این به خاطر نگرانیهای رژیم اسرائیل نیست؟
ریچارد نفیو: نگرانی غرب درباره خطر گریز هستهای ایران است زیرا ایران تاریخچهای از نقض تعهدهای هستهای را یدک میکشد. با توجه به سیاست توسعه طلبانه ایران خطر جنگ افزارهای هستهای و پذیرش آن در منطقه غیر قابل پذیرش است.
*تداوم سریال دلسوزی برای اسرائیل
چرا ایران هستهای برای اسرائیل خطرناک است اما اسرائیل مجهز به کلاهکهای هستهای با عدم پیوستنش به معاهده «ان پی تی» تهدیدی علیه منطقه نیست؟
ریچارد نفیو: به عقیده من ایران متعهد به عدم تلاش در مسیر ساخت جنگ افزار هستهای شد و توافقی را امضا کرد اما بر خلاف آن عمل کرده و در مسیر ساخت سلاح هستهای گام برداشت. هند ، پاکستان و اسرائیل قولی در زمینه عدم توسعه سلاح هستهای ندادهاند. البته بهترین وضعیت کمتر بودن تجهیزات هستهای و ممالک مجهز به سلاح هستهای است. اما ایران تعهد داده تا ساخت سلاح هستهای را پی گیری نکند اما بر خلاف آن عمل کرده و به نظام «ان پی تی» لطمه وارد کرده است.
لطفا توضیح دهید که آیا اسرائیل حق داشتن زرادخانهای هستهای را دارد؟ چرا غرب یا بهتر بگویم آمریکا بر تلآویو در زمینه چنین مورد مهمی فشار وارد نمیکند در حالی که میدانیم به خاورمیانهای بدون رقابت هستهای نیاز داریم؟
ریچارد نفیو: آمریکا اهداف خود در زمینه خاورمیانه عاری از سلاح هستهای را عنوان کرده است. سیاست آمریکا در این زمینه آشکار است و بیانیههای ما حکایت از آن دارند که نمیتوان یک کشور را در چنین سیاستی گنجاند و جایی دیگر خارج آن قرار گیرد.
*پیوستن ایران به ان پی تی؛ بهانه واشنگتن
در این زمینه موردی عجیب را شاهد هستیم. چرا علیه اسرائیل همانند ایران جلسه، گفتوگو، فشار و تحریم مشاهده نمیشود. ما این مورد را رویکرد دوگانه از سوی آمریکا میدانیم. لطفا به عنوان تحلیلگر منصف به این سئوال توضیح دهید؟
ریچارد نفیو: من نگرانی شما در این زمینه را درک میکنم. حقیقت این است که تحریمها و فشارها علیه ایران به خاطر نقض تعهدهای بین المللی این کشور بوده است. هیچ کشوری ایران را تحت فشار نگذاشت تا ان پی تی را قبول کند. ایران پذیرفت که داوطلبانه ان پی تی را اجرا کند اما بعدا تصمیم گرفت داوطلبانه آن را نقض کند و البته اقدامهای ایران با تحریمها و فشار مواجه شدند. ایران معیاری را پذیرفت و سپس آن را لغو کرد اما اسرائیل ان پی تی را نپذیرفته در نتیجه با دیگر کشورهای جهان در این زمینه همکاری نمیکند(!) و در بحث تجارت هستهای بین المللی مشارکت بسیار محدودی دارد. اما ایران با روسیه پیوند همکاری هستهای دارد که اسرائیل فاقد آن است. ایران حتی با وجود تحریمها همکاری هستهای را با روسیه در مسیر تکمیل نیروگاه بوشهر ادامه داد و در این زمینه حمایتهای مسکو را به دست آورد.
آمریکا بارها عنوان کرده که از سوی جامعه بین الملل در مذاکرات با ایران شرکت دارد. اما رویکرد قبلی و فعلی آنها بیانگر روح یکجانبه گرایی در زمینه مهمترین مسائل جهانی است . لطفا در این زمینه توضیح دهید.
ریچارد نفیو: بیانیههای بی شماری از اعلام مواضع شورای امنیت سازمان ملل متحد، شورای حکام و دیگر نهادهای جهانی وجود دارند. وقتی آمریکا میگوید که جامعه بین الملل نگران برنامه هستهای ایران هستند، خوب شواهد فراوانی نیز دارد.
همانطور که شما عنوان کردید گروه 1+ 5 باید درباره توافق با ایران به اجماع برسد. اما ما همواره شاهد این هستیم که دولت شما تنها کشوری است که در مذاکرات علیه ایران جبهه میگیرد به ویژه در آخرین گفت وگوهای هستهای شاهداین مسئله بودیم. چین، روسیه و حتی انگلیس نمایندگانی دارند اما آنها ساکت هستند. لطفا توضیح دهید.
ریچارد نفیو: من در آخرین دور مذاکرات حاضر نبودم اما نیک میدانم که همکاران سابقم در گروه 1+ 5 بندرت سکوت میکنند. مطمئنم که آنها دیدگاههای خود را به اشتراک گذاشتهاند.
آیا پیشبینی نمیکنید فرانسه یا یک کشور اروپایی دیگر در آخرین لحظات مانع امضا توافق هستهای با ایران شود؟
ریچارد نفیو: من بر این باورم که توافق بین ایران و گروه 1+5 تنها زمانی میسر میشود که تنها تمامی اعضا گروه 1+5 از آن حمایت کنند.
معیار توافق هستهای خوب برای ایران از دید شما به عنوان محقق بی طرف و نه یک آمریکایی چیست؟ ممکن است جزییات بیشتری را از امتیازهای احتمالی که طی توافق هستهای به تهران داده میشود با توجه به حضور شما در تیم مذاکره کننده آمریکا بیان کنید؟
ریچارد نفیو: بر این باورم که توافق خوب برای ایران آن موردی است شاهد «کاسته شدن از تحریمها» باشد.
توافق ایدهآل برای آمریکا و باراک اوباما چیست؟
ریچارد نفیو: اوباما به وضوح گفته است که توافقی را که در آن ایران بتواند به سلاح هستهای دست یابد، نمیپذیرد. توافق ایدهآل برای اوباما آن میباشد که محدودیت کافی بر برنامههای هستهای ایران ایجاد کند و همچنین شفافیت کافی بر برنامه های هستهایش وجود داشته باشد. البته معتقدم او در پی توافقی با کشور شما گام بر میدارد که مانع از دست یابی ایران به سلاح هستهای شود و ضریب اطمینان نسبت به نیات هستهای مسالمت آمیز ایران باز گردد. من معتقدم اوباما تنها توافقی را که تمامی اهدافش در آن لحاظ گردد، خواهد پذیرفت.
خب، واجب است در این توافق منافع ایران نیز لحاظ شود. به عنوان مثال تمامی تحریمهای غیر قانونی به طور همزمان رفع شوند و نیز حق برخورداری ایران از تحقیقهای هستهای، حفظ تاسیسات و مراکز تحقیقاتی هستهای در آن لحاظ شوند. نظر شما در این زمینه چیست؟
ریچارد نفیو: موافقم. باید توافقی صورت گیرد که تمامی طرفهای حاضر منافعشان حفظ شود. اما این که تحریمهای آمریکا، اروپا و موارد دیگر غیر قانونی هستند را قبول ندارم. البته اینرا تصدیق می کنم که ایران با توافقی که در آن تحریمها همچنان وجود داشته باشند موافقت نخواهد کرد. بنابر این باید راهی یافت تا با کاسته شدن از تحریمها ایران نیز اطمینان سازی هستهای را نشان دهد.
شما در جواب به این سئوال دائم از نقض تعهدهای بین المللی ایران دم زدید. آیا مستنداتی دارید با لحاظ این که کشور ما سالها به هیچ کشوری حمله نکرده است؟
ریچارد نفیو: بله در نوامبر سال 2004 گزارش آژانس بینالمللی هستهای چندین مورد تخلف کشور شما را طی سالهای قبل از آن در زمینه اشاعه سلاح هستهای گزارش داد. گزارشهای دیگری نیز بر این مضمون در نوامبر 2011 و در زمینه تلاشهای ایران در ساخت کلاهک هستهای انتشار یافت. البته این که شما تاکنون کشوری متجاوز علیه دیگران نبودهاید درست است اما بحث در این زمینه با عدم متعهد بودن ایران به تعهدات بین المللی در امور هستهای متفاوت است.
*عدم اعتماد دو طرف به هم
ایران چگونه باید به غرب اطمینان کند؟ شما میدانید که آمریکا تاریخچهای سیاه از کمک به دشمنان داخلی و خارجی ایران داشته است. نظرتان را در این زمینه لطفا بیان کنید؟
ریچارد نفیو: در واقع معمای مذاکرات هستهای همین میباشد که دو طرف به هم اطمینان ندارند. البته با سخنان رییس جمهور آمریکا موافق هستم که به گفته وی اگر در تاریخچه بیاعتمادی ها خود را معطل کنیم، به مسیری بهتر برای آینده نخواهیم رسید. گذشته مهم میباشد اما آینده مهمتر است. ما باید برای آینده بهتر گام برداریم.
*پاسخ های ضد و نقیض آقای دیپلمات
همانطور که شما گفتید؛ اوباما میگوید نباید خود را در تاریخی از بی اعتمادی سرگردان کنیم زیرا هرگز به آینده بهتر نخواهیم رسید. خب سئوال این است چرا واشنگتن به ویژه در مسیر اعتماد سازی گام بر نمیدارد و همیشه در جریان مذاکرات هستهای تاکید بر گذشته و تخلفهای مختلف ایران میکند؟
ریچارد نفیو: من فکر میکنم دو طرف وقتی با هم گفتوگو میکنند از تاریخ اطلاع دارند و غیر ممکن است که نسبت به این مسئله بی توجه باشند. از این گذشته غیر ممکن است که بحث درباره برنامه هستهای صورت گیرد ولی مشکلات برنامههای هستهای برای جامعه بین الملل در آن ذکر نشوند.