وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی صدور مجوز برای واردات میوه بارها تصریح کرده که بجز نارگیل، موز و آناناس برای هیچ میوه دیگری مجوز واردات صادر نکرده است حتی این وزارتخانه درنامه ای به استانداران براین موضوع تاکیدکرد.
به دنبال آن سایر دستگاه های ذی ربط نیز برقاچاق بودن میوه های موجود در بازار کشور تاکید کردند. با این حال هیچ کس نمی داند این همه میوه قاچاق را چه شخص یا اشخاصی چگونه و از چه طریق وارد بازار می کنند.
این درحالی است که در کشورما نزدیک به 16 میلیون تن میوه تولید می شود که 2.5 برابر سرانه تولیدی جهان است. به عبارت بهتر، تولید سرانه میوه در ایران 200 کیلو در سال است در حالی که در جهان 84 کیلو است.
این نشان می دهد به حد کافی میوه در داخل تولید می شود و نیاز به واردات نداریم. با این حال انواع و اقسام میوه قاچاق که در بیشتر موارد میوه تولید داخل نیز در کنار آن در بازار است، به کشور وارد می شود.
بر اساس آمارهای پراکنده ای که از کشفیات میوه قاچاق منتشر می شود حاکی از سرسام آور بودن قاچاق میوه به کشور است.
براساس آمارهای ستاد مبارزه با قاچاق کالا وارز درسال 93 کشفیات میوه قاچاق 20 برابرسال 92 بوده است که از رشد قاچاق حکایت دارد.
همچنین در دوماهه پایانی سال گذشته و سه ماهه اول امسال فقط دربخشی از کشفیات، 335 هزار کیلو پرتقال، 657 هزار کیلو نارنگی و 55 هزار کیلو لیمو ترش وجوددارد یا در مورد دیگری در استان البرز و از دو سردخانه و میدان میوه، مقادیر زیادی پرتقال مصری، انگور، گلابی و لیموترش و در شیراز بیش از 64 هزار کیلو میوه قاچاق کشف شد.
تمام این ارقام نشان می دهد قاچاق میوه متناوب و گسترده است؛ حال سوال اصلی این است که این قاچاق انبوه توسط چه فرد یا افرادی صورت می گیرد؟
خبرنگار جام جم این پرسش را در گفت وگو با مسئولان وزارت جهاد کشاورزی، مجلس و مقامات صنفی در میان گذاشت.
قاچاق میوه و بازارچه های مرزی
محمدعلی طهماسبی، معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی در گفت وگو با جام جم اظهار کرد: بیشترمیوه های قاچاق از طریق بازارچه های مرزی وارد کشور می شود و باید در باره این موضوع مطالعات بیشتری شود.
وی افزود: متاسفانه اکنون بازارچه های مرزی باعث بر هم زدن تعادل در بازارهای مختلف از جمله بازار میوه می شوند. اکنون برخی مجوزها به افراد ساکن در مرز برای واردات کالا داده می شود که از این مجوزها استفاده های غیرمجاز می شود و بعضا شاهد واردات غیرمجاز توسط افراد پیله ور هستیم. پیله وران اگر هم خود دارای مجوز نباشند، می توانند کالا را از مرز عبور داده و وارد کشور کنند که بعد وارد بازار خرد کشور شود.
این مقام مسئول اضافه کرد: از سوی دیگر واردات غیر مجاز میوه به چند دستگاه مربوط می شود که هر کدام در این زمینه وظیفه ای به عهده دارند. وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان نباتات کشور و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز دستگاه هایی هستند که باید در زمینه واردات غیرقانونی میوه پاسخ دهند.
طهماسبی گفت: چیزی که در بحث قاچاق میوه دارای اهمیت است، بیماری های همراه میوه های قاچاق است. این میوه ها به دلیل این که در قرنطینه قرار نمی گیرند، آفات دارند و اگر در مبادی قانونی قرار بگیرند، بسیاری از آنها به دلیل داشتن آفاتی که در کشور ما وجود ندارد، مجوز واردات نمی گیرند. چندی پیش محموله میوه ای به صورت قاچاق وارد کشور شد که این محصولات مگس میوه همراه خود داشتند. گزیدگی این حشره باعث بیماری می شود. همچنین مصرف میوه ای که این مگس با آن در ارتباط بوده، می تواند عامل بیماری باشد.
وی تصریح کرد: واردات میوه قاچاق بازوی پرقدرتی به نام دلالان را در اختیار دارد و این افراد براحتی می توانند کالا را وارد کنند و به بخش توزیع تحویل دهند و پس از آن نیز وارد بازار خرد کشور شود.
به گفته طهماسبی، قوانین در کشور بخوبی اجرا نمی شود در غیر این صورت ما نباید با وجود ممنوعیت واردات میوه شاهد واردات غیرمجاز این محصول باشیم.
باندهای قاچاق میوه فعالند
محمدتقی توکلی، نایب رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با اشاره به رقم قاچاق در کشور به جام جم گفت: سالانه حدود 25 میلیارد دلار قاچاق کالا در کشور اتفاق می افتد که اقتصاد را بسیار تحت تاثیر قرار می دهد و این رقم برای اقتصاد کشور فاجعه بار است. چنین حجم قاچاقی به این معناست که حقوق دولت و عوارض گمرکی پرداخت نمی شود.
وی افزود: متاسفانه برخی افراد کالای خود را پشت مرز می آورند و بعد با استفاده از افراد مرزنشین در زمانی مختلف وارد کشور می کنند.
توکلی در پاسخ به این پرسش جام جم مبنی بر این که تریلرهای چند هزار تنی میوه قاچاق چطور توسط افراد خرده پا وارد کشور می شود، گفت: واردات غیرمجاز در حجم انبوه قطعا از طریق افراد خرد امکان پذیر نیست و برای انجام این کار نیاز به یک سازماندهی باندی است. ما در کشور باندهای قاچاق میوه داریم که این باندها بسیار فعال و پرنفوذ هستند و باید دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی با آنان برخورد کنند.
نایب رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس ادامه داد: البته موضوع نظارت ضعیف را هم نباید فراموش کنیم. دستگاه های نظارتی کشور با توجه به گستردگی مرزهای کشور عملکرد خوبی را نشان نمی دهند و همین خلأ باعث ورود میوه قاچاق به کشور شده است.
وی تصریح کرد: جالب است مردم به خرید میوه های قاچاق که بعضا آلوده هم هستند، حساسیت نشان نمی دهند و تنها دلیل این موضوع عدم گزارش و اطلاع رسانی کامل و بموقع وزارت جهاد کشاورزی است. وزارت جهاد کشاورزی باید به طور مستمر در مورد وضع میوه های غیرمجاز و عواقب استفاده از این محصولات به مردم گزارش دهد. اما تاکنون اقدام جدی در این مورد شاهد نبودیم و هر چه بوده گزارش های سطحی بوده است.
توکلی افزود: این تبلیغات آن قدر باید تکرار شود تا از مصرف میوه های قاچاق کاسته و بعد قطع شود. تا زمانی که به طور ریشه ای با این موضوع برخورد نکنیم، همچنان شاهد واردات غیرقانونی انواع محصولات در کشور خواهیم بود.
نایب رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس اظهار کرد: ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در راس مبارزه با این موضوع قرار دارد و می تواند با همکاری گمرک و نیروی انتظامی نظم بیشتری به بازارچه های مرزی و واردات کشور بدهد.
سیم خاردارهای مرزی را می برند
در همین حال رضا نورانی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان میوه در این باره به جام جم گفت: حجم واردات میوه قاچاق به کشور آن قدر زیاد است که مشخص می کند یک فرد عادی نمی تواند به تنهایی چنین مقداری را وارد کشور کند و به یقین دست هایی پشت پرده قرار دارد که دارای قدرت هستند.
وی افزود: در پی قاچاقی که در میوه اتفاق می افتد یک عده کمی سود مالی می برند و تعداد زیادی از افراد دچار بیماری شده و اقتصاد کشور نیز به خطر می افتد.
نورانی با اشاره به آسیب های قاچاق به تولید میوه اظهار کرد: آفاتی که همراه میوه های قاچاق وارد کشور می شود، تولیدات داخل را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث می شود تا محصولات داخلی هم آلوده شود. از سوی دیگر کشاورز و تولیدکننده را به حاشیه می برد و اقتصاد کشور را مورد هجمه قرار می دهد. همچنین قیمت های نامتعارف را در بازار حاکم می کند و باعث تورم بیشتر در کشور می شود.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان میوه اظهار کرد: برخی می گویند واردات غیرقانونی از طریق بازارچه های مرزی صورت می گیرد. اما حقیقت این است که قانون برای همه جا قابل اجراست و بازارچه های مرزی هم ملزم به رعایت آن هستند. بحثی که اکنون مورد توجه است این که باید اعطای مجوزهای بیهوده جمع شود. چندی پیش خبری مبنی بر ورود چند کامیون میوه از غرب کشور؛ در منطقه ای که مرز دارای سیم خاردار بوده، منتشر شد. قاچاقچیان آن قدر گستاخ هستند که سیم خاردارهای مرزی را کنده بودند تا کامیون های میوه قاچاق براحتی وارد کشور شده و در بازار توزیع شود. مسلم است یک شخص عادی توانایی چنین کاری را ندارد.
وی اضافه کرد: برای حل این موضوع وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان توسعه تجارت، سازمان تعزیرات حکومتی و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز باید جلساتی را برگزار کنند و در مرحله ابتدایی از واردات کالا جلوگیری و در مرحله دوم میوه های قاچاق را از سطح بازار جمع آوری کنند.
اگر چنین تصمیماتی گرفته شود، قطعا دیگر کسی حاضر به عرضه این مهمان های ناخوانده غیرمجاز نخواهد شد.
