صراط: محققاً متقین در بهشت‌هایی که نهرهای جاری دارد، خواهند بود و به آنان با درود و سلام خطاب می‌شود وارد بهشت شوید و در آنجا برای همیشه در امنیت خواهید بود.
ارتحال عالم فرزانه، مجاهد عظیم الشأن، فقیه بزرگوار و مفسر قرآن کریم حضرت آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی (رحمت الله علیه) ضایعه‌ای جبران ناپذیر برای حوزه‌های علمیه و جبهه انقلاب اسلامی است و جامعه قرآنی هم یکی از بزرگترین پشتوانه‌های علمی و معنوی خود که هم مفسر قرآن و هم حافظ کل قرآن و نهج البلاغه بود را از دست داد.
حیات پر بار علمی، تبلیغی، انقلابی، مبارزاتی، دینی و معنوی این عالم بزرگ از مصادیق بارز «عاش سعیداً‌و مات سعیداً» محسوب می‌شود.
شرح مجاهدات، تحصیلات، تدریس‌ها و فعالیت‌های بی شمار این شخصیت علمی، روحانی، سیاسی و اجتماعی را کم و بیش همگان می‌دانند و یا در این روزها به مناسبت رحلت ایشان، بازگویی و تشریح می‌شود، امّا آنچه که بنده حقیر را واداشت تا نسبت به ایشان ادای وظیفه کنم سابقه، آشنایی دیرینه و مرور خاطرات بی‌شماری است که از ایشان به یاد دارم و توفیق درک محضرشان را در بسیاری از جلسات، سفرها و حضرها داشته‌ام.
خبر ارتحال بسیار غیر مترقبه و تأثر بار بود و به سبب انس و نزدیکی که با ایشان داشتم، احساسم این است که یکی از پشتوانه‌های خود را از دست داده‌ام و همانطور که دیگر اساتید و بزرگان را از دست دادیم و جای آنان پر نشد، ایشان هم به ناگاه به ملکوت اعلی پر کشید و پس از تحمل روزگاری طولانی در مجاهدات و سختی‌های قبل از انقلاب و پس از انقلاب، هم اکنون موقع راحتی او فرا رسیده و ان‌شاء‌الله با اولیای الهی و مرادش حضرت امام خمینی (ره) محشور خواهد بود، ان‌شاء‌الله.
شیفتگی آیت‌الله خزعلی به حضرت امام خمینی (ره)
حضرت آیت‌الله خزعلی (ره) شیفتگی عجیبی به حضرت امام خمینی (ره) داشت و این عشق و ارادت در اعماق وجود ایشان آنچنان رسوخ کرده بود که محال بود ذره‌ای از این حب و علاقه کاسته شود.
سال‌ها پیش سفری در معیت ایشان به همدان داشتم که در آن روز پس از اینکه آیت‌الله خزعلی (ره) در جلسه ائمه جماعات و علمای استان سخنانی را ایراد کردند و سپس نماز جماعت برگزار شد و صرف ناهار هم در جمع آقایان بودند، برای استراحت ما را به اتاقی راهنمایی کردند، پس از دقایقی دیدم حضرت آقای خزعلی استراحت نمی‌کنند و نشسته‌اند، عرض کردم چرا استراحت نمی‌کنید؟ فرمودند: در این اتاق عکس حضرت امام هست و من هیچگاه در جایی که عکس ایشان باشد، پایم را دراز نمی‌کنم! که من بلا فاصله از میزبانان خواستم بیایند عکس را ببرند تا ایشان بتواند در آن اتاق استراحت کند!
اهتمام پیوسته آیت الله خزعلی به زیارت حرم امام خمینی (ره)
از همه مهمتر اهتمام ایشان به زیارت حرم امام خمینی (ره) بود که شاید صدها بار توفیق این زیارت را داشت و دلیل آن هم این بود که حرم امام در ابتدای عوارضی جاده تهران - قم واقع است و حضرت آقای خزعلی هرگاه که به قم می‌رفت و یا از قم بر می‌گشت، حتی اگر نصف شب هم بود به حرم امام تشرّف پیدا می‌کرد و دیگر نگهبانان حرم با رفت و آمد ایشان خو کرده بودند و می‌دانستند هر وقت و ساعتی از روز و شب ممکن است حضرت آیت‌الله خزعلی به حرم بیایند و این آمادگی را داشتند و به محض ورود ایشان راه را باز می‌کردند و از درب جنوبی وارد حرم می‌شدند و در کنار ضریح مطهر لحظاتی به تلاوت قرآن و دعا مشغول می‌شدند و نمازی می‌خواندند و سپس به مسیر خود در مسیر قم یا تهران ادامه می‌دادند، حتی بنده به ایشان عرض کردم که آقا شما وقت زیادی را برای زیارت حرم امام صرف می‌کنید، چه لزومی دارد هر بار که از این جاده گذر می‌کنید به حرم امام هم مشرف شوید؟! خیلی از مسئولان و شخصیت‌ها حتی سالی یک بار هم نمی آیند! ایشان سخنی بدین مضمون فرمودند که امام حق زیادی بر ما و ملت ما دارد و من وجودم نمی‌تواند بپذیرد که از کنار مضجع ایشان گذر کنم و به ایشان عرض اخلاص و ارادت نداشته باشم و حتی فرمودند من فقط یک بار به دلیل عجله‌ای که داشتم از این زیارت صرف نظر کردم و بعد هم بسیار پشیمان شدم و با خود عهد کرده‌ام که در هر شرایطی از اینجا عبور کنم به زیارت ایشان هم مشرف شوم.
در اینجا بی‌مناسبت نیست یادی از استاد عزیزم مرحوم آقای پرورش کنم که ایشان هم چنین رویه‌ای داشت و خودشان برای بنده نقل کردند که یکی دو بار به دلیل تعجیلی که به اصفهان رفتن داشتم در حرم امام (ره) توقف نکردم، روزی در اصفهان پس از آنکه در یکی از جلسات، سخنرانی‌ام تمام شد، خانمی به نزد بنده آمد و گفت من حضرت امام خمینی (ره) را در خواب دیده‌ام و ایشان فرمودند به آقای پرورش بگویید چرا دیگر از اینجا رد می‌شوید به ما سری نمی‌زنید؟! و این بود که استاد پرورش هم همانند آیت‌الله خزعلی (ره)، روح حضرت امام (ره) را آنچنان بیدار و حاضر و ناظر می‌دیدند که هیچگاه به خود اجازه نمی‌دادند از کنار این جاده رد بشوند و به ساحت ایشان عرض ادبی نداشته باشند!
دیدار معنوی آیت‌الله خزعلی و استاد پرورش
حال که ذکر خیر استاد پرورش شد این مطلب را هم اضافه کنم که بنده روزی برای حضرت آقای خزعلی (ره) شرح مکاشفه‌ای از استاد پرورش در رؤیت بهشت را نقل کردم! دیدم ایشان بسیار متعجب شد و برای اطمینان خاطر گفت: تو خودت از ایشان شنیدی؟! عرض کردم بله! فرمودند: من آقای پرورش را مرد با فضیلت وصادقی می‌شناسم و دوست دارم این ماجرا را از زبان خودشان بشنوم، عرض کردم آقای پرورش اصفهان هستند، فرمودند اشکالی ندارد، هماهنگی کنید همین فردا من به اصفهان برای دیدار ایشان می‌روم!
من واقعیتش دوست نداشتم که آقای پرورش بفهمد من ماجرای مکاشفه ایشان را برای شخصی و آن هم آیت‌الله خزعلی نقل کرده‌ام، می‌دانستم که آقای پرورش چه‌بسا ناراحت شود ولی به اصرار آیت‌الله خزعلی تماس گرفتم و به آقای پرورش عرض کردم آقا، حقیقت ماجرا این است که من قضیه بهشت دیدن شما را برای حضرت آقای خزعلی نقل کرده‌ام و ایشان بسیار شایق هستند که به اصفهان بیایند و این ماجرا را از زبان خود شما بشنوند. آقای پرورش اظهار داشتند به ایشان عرض کنید بنده در یک سفر که به تهران بیایم، خدمت حضرتعالی هم مشرف خواهم شد و عرض خواهم کرد ولی حضرت آیت‌الله خزعلی بسیار تعجیل داشتند و فرمودند نخیر، موکول به آینده دیر است، من همین فردا به اصفهان می‌روم و شما قرار را بگذارید تا ایشان را حتماً ببینم و اینچنین بود که حضرت آیت‌الله خزعلی صرفاً برای دیدار استاد پرورش و شنیدن خاطره ای از مکاشفات ایشان به اصفهان رفتند و هنگامی که از منزل استاد پرورش بیرون آمدند به تلفن همراه بنده تماس گرفتند و بسیار تشکر کردند از اینکه این دیدار برای ایشان حاصل شده است و فرمودند ما جناب آقای پرورش را به بزرگی و معنویت می‌شناختیم امّا نه در این حدّ و من در این جلسه، هم قضیه رؤیت بهشت و چندین ماجرای دیگر را از ایشان شنیدم و ملاقاتمان چند ساعت به طول انجامید.
اهتمام آیت‌الله خزعلی به عبادات، ادعیه و تلاوت قرآن
یکی از ویژگی‌های معنوی حضرت آیت‌الله خزعلی اهتمام جدی ایشان به عبادات، نوافل، ادعیه و تلاوت قرآن بود. در سال 1370 در معیّت ایشان به سفر حج مشرف بودم که جلوه‌های عبادی ومعنوی بسیاری را از این عالم بزرگ از میقات مسجد شجره گرفته تا طواف‌ها و نمازهای فراوان شاهد بوده‌ام.
حرم شریف نبوی (ص) در آن سال‌ها، شب‌ها بسته بود و حدود یک ساعت به اذان صبح درها را باز می‌کردند ولی آیت‌الله خزعلی معمولاً از دو ساعت به اذان مانده مشغول عبادت و تهجد می‌شدند و پس از آنکه درب‌های حرم باز می‌شد، به حرم مشرف می‌شدند. یک شب ساعتی که برای بیدار شدن کوک می‌کردند، عمل نکرده بود و حضرت آقای خزعلی یک ربع به اذان بیدار شده بودند و از اینکه فرصت شب زنده داری ایشان کم شده بود، بسیار ناراحت بودند و این ناراحتی شاید تا چند روز برایشان پدیدار بود!
در مدتی که در مکه مکرّمه مشرف بودیم، ایشان مقید بودند هر سه وقت نمازها را در مسجد الحرام بخوانند و از همه مهمتر بعد از هر نماز هفت بار در آن ازدحام جمعیت و در آن گرمای طاقت فرسای ظهرها طواف کنند و سپس با چهره‌ای که از حرارت گلگون شده بود، به هتل محل اقامت باز می‌گشتند و صرف غذا انجام می‌شد که دیگر موقع جمع کردن سفره‌ها بود.
بنده که نصف سنّ حضرت آقای خزعلی را داشتم، طاقت بسیاری از این اعمال عبادی مستحب را نداشتم و مخصوصاً بعد از نماز ظهر در اوج گرما فقط یک بار موفق به انجام طواف‌ها شدم و کم مانده بود که بیهوش شوم و توفیق همراهی بسیاری از این اعمال را نداشتم.
دیدار آیت‌الله صدیقین اصفهانی و آیت‌الله خزعلی در مکه مکرّمه
آیت‌الله صدیقین (ره) یکی از علمای بزرگ و بسیار متقی و پارسایی بودند که ایشان در اصفهان از نظر قداست و تقوا و عبودیت زبانزد بود و اوصاف معنوی عجیبی داشت. یک روز که در معیت حضرت آیت‌الله خزعلی وارد بعثه مقام معظم رهبری در مکه شدیم، سر سفره ناهار چشممان به حضرت آیت‌الله صدیقین اصفهانی افتاد و از اینکه ایشان به حج مشرف شده و در بعثه مقام معظم رهبری هستند، بسیار تعجب کردیم، چون ایشان تقریباً هیچ جا نمی‌رفتند و فقط برای اقامه نماز به مسجد سرکوچه‌ای که منزلشان در آنجا بود، رفت و آمد داشتند و اصلاً قادر به مسافرت و اینها نبودند، به هر حال تعجب کردیم و در معیّت حضرت آیت‌الله خزعلی به دیدار ایشان رفتیم و عرض خوش آمد گویی و احوال پرسی و دیدار بسیار گرم و جالبی شد. از حضرت آیت‌الله صدیقین سؤال شد حضرتعالی که به سختی حتی به مسجد محل تشریف می‌برید، چگونه به حج مشرف شده‌اید؟! ایشان جواب بسیار مهمی دادند و فرمودند: بله، همینطور است من مسجد را هم به سختی چند قدم راه را با ماشین می‌روم ولی تشرف ما انجام وظیفه بود و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله العالی) به بنده امر فرمودند که به حج مشرف شوم و به نیابت از حضرت حجّت (ارواحنا فداه) حج بجا بیاورم.
به نظرم وجود شریف این مرد روحانی و مقدس در حج سال 1370 بسیار مهم بود، به ویژه بعد از آنکه در سال 1366 صدها زائر کشورمان به شهادت رسیدند و سه سال هم راه حج بسته شد و همه نگران بودند که مبادا قضایای سال 66 تکرار شود ولیکن به دعای اولیای الهی و این مرد بزرگ، هیچ حادثه‌ای اتفاق نیفتاد و حتی چند روز قبل از تظاهرات برائت از مشرکین من از حضرت آقای صدیقین سئوال کردم که به نظرتان امسال هم اتفاقی می‌افتد؟! که ایشان پاسخ دادند خیر، امسال در کمال آرامش و امنیت حج برگزار خواهد شد!
سخن به درازا کشید و لیکن ما هنوز در اول وصف تو مانده‌ایم. امیدواریم خدای متعال حضرت آیت‌الله خزعلی را با اولیائش محشور کند و به ما هم توفیق ادای دِینی که آنها برگردنمان دارند را عطا بفرماید و بتوانیم آنچه را که در این سال‌ها از این بزرگان مشاهده کرده‌ایم برای استفاده نسل جوان نقل کنیم.
