بازار لوازم خانگی در حالی در انتظار اجرایی شدن طرح خرید کالای ایرانی برای بازگرداندن رونق و افزایش خرید مردم است که همچنان این بازار اساسی به رکود دو سال اخیر خود ادامه می‌دهد و "کمبود تقاضا" به عنوان معضلی جدی در آن مطرح است.
«رکود» کلمه‌ای که این روزها در فضای اقتصادی کشور به یک کلید واژه مهم بدل شده است، از سوی فعالان و اصناف مختلف اقتصادی به طور جدی شنیده می شود. شاید یکی از بازارهایی که تقریبا در یکی - دو سال گذشته با رکود به طور جدی دست و پنجه نرم کرده، بازار لوازم خانگی بوده است.
وضعیت بازار لوازم خانگی ارتباط تنگاتنگی با بازار ارز داشته است و همواره از قیمت دلار تاثیر پذیرفته است. در سال 1391، زمانی که به یکباره نرخ دلار جهش قابل توجهی پیدا کرد تقریبا بیشتر لوازم خانگی افزایش چشمگیر قیمت پیدا کردند؛ اتفاقی که تلاطم جدی را در این بازار ایجاد کرد.
اما شرایط در سال 1392 دستخوش تغییراتی شد. با وجود آنکه باز هم در مقاطعی در آن سال قیمت ها در بازار لوازم خانگی به سمت افزایش حرکت می کرد اما با ثباتی که در بازار ارز ایجاد شد قیمت ها تا حدودی در بازار کنترل و شیب صعودی قیمت ها تقریبا متوقف شد.
از سال 1393 بازار لوازم خانگی با مسئله دیگری مواجه شد. «کاهش تقاضا»؛ موضوعی که شاید ریشه آن در فضای اقتصادی به سال های قبل تر بر می گشت اما خود را در این مقطع زمانی به شکل معناداری نشان داد.
آخرین بررسی‌های خبرنگار ایسنا از بازار لوازم خانگی و فروشندگان این لوازم نشان می‌دهد که همچنان کمبود تقاضا، اصلی‌ترین دغدغه این صنف است و اغلب از آن به عنوان معضل جدی یاد می کنند، چراکه به گفته خودشان "حتی تخفیف در برخی برندها هم نتوانسته مشتری جمع کند و در بازار فعلی که طرح کارت اعتباری هم بلاتکلیف مانده، پرنده پر نمی‌زند".
یکی از فروشندگان لوازم خانگی با ابراز نارضایتی از وضعیت فروش می گوید که "سه سال اخیر میزان تقاضا شیبی نزولی داشته و تقاضا برای لوازم خانگی روز به روز پایین‌تر آمده است".
او دلیل اصلی این مسئله را پایین آمدن قدرت خرید و بالا رفتن نرخ ارز عنوان می کند.
فروشنده دیگری می گوید "از سال 1392 به این سو قیمت ها افزایشی نداشته‌اند اما همچنان با ثبات به وجود آمده رکود در بازار حاکم است".
او درباره اینکه وضعیت فروش در سال جاری در مقایسه با قبل چگونه است؟ اینگونه پاسخ می‌دهد که "به طور کلی تغییری در فروش نداشته‌ایم اما شرایط به سمت کاهش بیشتر تقاضا حرکت کرده است".
به گفته این کارشناس فروش، "در این مدت برخی برندها تخفیف هایی را برای کالاهایشان در نظر گرفتند اما با این وجود استقبال چندانی صورت نگرفته است".
البته فروشنده دیگری، کمی خوش‌بین‌تر است و می‌گوید "با نزدیک شدن به پایان سال و بیشتر شدن خرید جهیزیه در این مقطع، وضعیت تقاضا روند بهتری پیدا کرده است". هر چند به گفته او باز هم در مقایسه با پنج - شش سال پیش میزان خرید افت زیادی داشته است.
فروشنده دیگری هم عنوان می‌کند که "با وجود رکود، شرایط بازار در مقایسه با سال 1390 و 1391 بهتر شده و ثبات و آرامش در بازار حاکم است".
«رکود» و «کمبود تقاضا» دو کلید واژه ای است که بین فروشندگان لوازم خانگی تکرار می شود. از سوی دیگر هم دولت مدتی پیش بسته ای را تحت عنوان «بسته تسریع رونق اقتصادی» برای مقابله با رکود و ایجاد رونق در فضای اقتصادی برای شش ماه طراحی کرد؛ بسته ای که دو بخش اصلی برای آن تعریف شد. وام 25 میلیون تومانی برای خرید خودرو و کارت اعتباری 10 میلیون تومانی برای خرید کالای ایرانی.
بخش اول خیلی زود به سر انجام رسید و در کمتر از یک هفته 110 هزار خودرو به فروش رفت. اما بخش دوم که در هاله‌ای از ابهام مانده، گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره آن مطرح می‌شود. با وجود آنکه اواخر آذر ماه مسئولان دولت وعده اجرای طرح کارت اعتباری برای خرید کالای ایرانی را دادند و دستورالعمل آن را هم به بانک ها ابلاغ شد اما عملا هنوز این اتفاق نیفتاده است.
موضوع اضافه شدن لیست کالاهای خارجی و اعتراض تولیدکنندگان داخلی نسبت به آن و همچنین کاهش تعداد اقساط به 12 ماه برای باز پرداخت وام از جمله چالش ها و اختلافاتی بود که سر راه اجرای این طرح در روزها و هفته های اخیر قرار گرفت.
اما فروشندگان لوازم خانگی نسبت به این موضوع نظرات متفاوتی دارند. یکی از فروشندگان در پاسخ به اینکه این کارت اعتباری چقدر می تواند به افزایش تقاضا و ایجاد رونق کمک کند می‌گوید " انتظار می‌رود همان گونه که این طرح به فروش خودروهایی که در انبار مانده بود منجر شد، به فروش لوازم خانگی که در انبارها مانده است نیز کمک کند".
فروشنده دیگری گفت که "اگر قرار باشد کالاهای خارجی هم در لیست خرید این کارت ها باشد هیچ کمکی به فروش اجناس ایرانی نمی شود".
فروشنده‌ای هم زمان فعلی را برای عرضه این کارت اعتباری مناسب دانسته و معتقد است که "دو ماه پایانی سال بهترین زمان برای عرضه کارت اعتباری خرید کالا است".
در این میان فروشندگانی هم هستند که چندان نسبت به این موضوع خوش‌بین نیستند. به گفته آنها " به دلیل پایین بودن قدرت خرید مردم و نبود توانایی در پرداخت اقساط وام، استقبال چندانی از این طرح صورت نمی گیرد و اگر هم استقبال شود رونقی در بازار ایجاد نخواهد کرد".
در مجموع به نظر می رسد صنف لوازم خانگی از طرح کارت خرید اعتباری کالا استقبال می کند و آن را در شرایط فعلی و برای فروش کالاهای در انبار مانده موثر می دانند.
نگاهی به میانیگن قیمت‌ها در بازار لوازم خانگی
یخچال، فریزر، ماشین لباسشویی، گاز، جاروبرقی، آبمیوه‌گیری، چرخ گوشت، مایکروفر و سرخ‌کن از جمله اصلی‌ترین لوازم خانگی به حساب می آیند؛ لوازمی که این روزها تنوع بسیار زیادی در بازار دارند و بسته به امکانات و نوع برند، با قیمت‌های مختلفی عرضه می‌شوند.
اجاق گاز در بازار لوازم خانگی رنج قیمتی از حدود 550 هزار تا شش میلیون تومان دارد.
ماشین لباسشویی نیز از حدود 600 هزار تا شش میلیون تومان عرضه می‌شود.
یخچال و فریزر نیز در مدل های گوناگون از حدود یک میلیون تومان آغاز می‌شود و تا حدود 20 میلیون تومان در بازار لوازم خانگی مشاهده می‌شود.
همچنین انواع چرخ گوشت رنج قیمتی بین 300 تا یک میلیون و 500 هزار تومان در بازار لوازم خانگی دارد.
آبمیوه گیری از دیگر لوازم آشپزخانه است که با رنج قیمتی 150 هزار تا دو میلیون تومان فروخته می شود.
همچنین سرخ‌کن در حدود قیمت 500 هزار تا حدود دو میلیون تومان عرضه می‌شود.
جاروبرقی نیز در انواع مختلف از حدود 200 هزار تومان تا دو میلیون تومان در بازار لوازم خانگی مشاهده می شود.
زودپز و پلوپز نیز رنج قیمتی از 150 هزار تومان تا حدود 900 هزار تومان دارند.
همچنین مایکروفر از دیگر وسایل پخت و پز است که اخیر جایگاه خود را در آشپزخانه‌ها باز کرده است و رنج قیمتی از حدود 500 هزار تا دو میلیون تومان دارد.
البته این قیمت‌ها کلیت نرخ‌هایی است که در بورس فروش لوازم خانگی مشاهده شده و قیمت‌های کف و سقفی که برای هریک از لوازم خانگی عنوان شده می‌تواند کمتر یا بیشتر باشد.
