نمایندگان با 98 رای موافق، در برابر 79 رای مخالف و 25 رای ممتنع از مجموع 220 نمایده حاضر در جلسه، با تصویب کلیات این طرح مخالفت کردند.
اکبر ترکان، که به عنوان نماینده دولت برای دفاع از این لایحه در خانه ملت حضور پیداکرده بود، خاطرنشان کرد: نگاه دولت در ایجاد مناطق آزاد تجاری جدید، تبدیل این مناطق که عمدتا مرزی هستند به قطب تعاملات تجاری با همسایگان است.
وی درباره فلسفه تشکیل این مناطق، افزود: مناطق آزاد اروند و مهران ما را به عراق ماکو به ترکیه، اردبیل به آذربایجان، انزلی به دریای خزر، زابل به افغانستان، چابهار به پاکستان، جاسک به سواحل دریای عمان و بوشهر به خلیج فارس متصل می کند که نقاط بسیار مهم و استراتژیکی هستند.
ترکان تصریح کرد: به عنوان مثال منطقه آزاد جاسک در آینده قرار است پایه صادرات نفت کشور شود. در يک آسیبشناسی به این نتیجه رسیدند که مناطق آزاد بر اساس فلسفه تأسیسش موفقیت ندارد و جهتگیریهایشان باید اصلاح شود.
وی ادامه داد: گفته میشود که مناطق آزاد، موجب گسترش صادرات بی رویه می شوند، اما باید بگویم چون ما در گذشته تحریم بودیم امکان جذب سرمایهگذاری خارجی در جغرافیای ایران نبود. اما در حال حاضر هم امکان سرمایه گذاری وهم توسعه واردات در این مناطق وجودداد.
موافقان ومخالفان لایحه ایجاد مناطق آزاد جدید چه گفتند؟
موافقان ومخالفان لایحه ایجاد مناطق آزادی تجاری سیستان، بانه و مریوان در جلسه علني امروز نظرات خودرا درباره این لایحه بیان کردند.
مصطفی افضلیفرد،نماینده اردبیل در موافقت با این لایحه گفت: پیگیری این لایحه جزء خواسته های مردم این مناطق است و اگر درست اجرا شود، منافع مردم را تأمین خواهد کرد. وی افزود: برخی می گویند دولت خواست مردم را در قالب لایحه به مجلس تقدیم کرده اما مجلس مخالفت می کند؛ آیا این قضاوت ناروا نیست؟ ایجاد مناطق آزاد تجاری به دلیل داشتن مزایایی چون معافیت مالیاتی و ایجاد اشتغال می تواند نقطه عطفی در رشد توسعه اقتصادی باشد.
در ادامه سلیمان عباسی نیز در موافقت با این لایحه گفت: مناطق آزاد نقش مهمی در پیشرفت کشور دارد و برای ایجاد آن باید بسترهای لازم را فراهم کرد. نماینده گنبدکاووس در مجلس افزود: مناطق آزاد تجاری به خروج کشور از رکود کمک کرده و انگیزه سرمایه گذاران را افزایش می دهد؛ بنابراین این موضوع به رفع بیکاری کمک بسیار مهمی کرده و در پیشرفت اقتصاد کشور نقش مهمی دارد.
وی تأکید کرد: باید با حمایت، نظارت و کنترل به ایجاد مناطق آزاد کمک کنیم تا شاهد پیشرفت کشور باشیم.
همچنین احمد شوهانی نیز به عنوان موافق این لایحه گفت: دلایل مخالفان این لایحه به درستی مشخص نیست و اگر منطقه ای مشکل دارد نباید آن را به استان ها و مناطق دیگر نیز مرتبط دانست. نماینده مردم ایلام در مجلس افزود: به دلیل اقتصاد مریض و بیمار در حال حاضر کالاهای خارجی بسیاری به کشور وارد می شود پس بهتر است جلوی واردات گرفته شود.
این در حالی است که نمایندگان مخالف، این لایحه را به عنوان سکوی قاچاق کالا به کشور عنوان کردند.
سعید حیدری طیب،نماینده کرمانشاه در مخالفت با لایحه ایجاد مناطق آزاد تجاری- صنعتی گفت: در بحث مناطق آزاد باید با صراحت بگوییم که اهداف ایجاد آنها محقق نشده است. قرار بود که در مناطق آزاد تراز تجاری صادرات و واردات مثبت باشد اما میزان واردات موجب منفی شدن تراز مالی شده است. وی در ادامه گفت: برای ایجاد مناطق آزاد زیرساختهایی لازم بود که تاکنون فراهم نشده است، به این ترتیب نتیجه معکوس گرفتهایم. بنابراین دولت باید تدبیر کند تا در مناطق کمتر توسعه یافته، رشد اقتصادی محلی محقق شود.
همچنین الیاس نادران، نماینده تهران در مخالفت با لایحه ایجاد مناطق آزاد تجاری- صنعتی گفت: استدلالها در مورد لایحه ارائه شده باید در جهت خیر امور کشور باشد. بسیاری در مورد مزیتهای مناطق آزاد در زمینههای جذب سرمایههای سرگردان، جذب سرمایهگذاری خارجی، اشتغال زایی و افزایش صادرات صحبت کردهاند اما هیچ کدام از این مسائل محقق نشده است.
وی در ادامه گفت: تاکنون چندین منطقه آزاد در کشور ایجاد شده است اما کدام یک از این مناطق توانستهاند به اهداف تعیین شده دست پیدا کنند. متاسفانه در دولت و کمیسیون در مورد مناطقی که نیازمند امتیازاتی جهت توسعه هستند مصوباتی صورت گرفته است که برای اقتصاد ملی ایران مخرب هستند. رفع محرومیت مناطق محروم با ایجاد مناطق آزاد تجاری محقق نمیشود. مناطق آزاد نمیتواند منجر به رفع تبعیض شود، اگر اینگونه است باید کل کشور منطقه آزاد تجاری شود.
علیرضا خسروی، نماینده مردم سمنان نیز در مخالفت با لایحه ایجاد مناطق آزاد تجاری- صنعتی گفت: با توجه به مسائلی که توسط مسئولان بیان شده و آنها اذعان میدارند تاکنون اهداف مدنظر مناطق آزاد تجاری محقق نشده است؛ با این اوصاف ایجاد مناطق جدید آزاد تجاری چه توجیهی میتواند داشته باشد؟ وی ادامه داد:مناطق آزاد محل شکلگیری رانت و فسادهای کلان میباشد. هر چند وقت یکبار فسادهای بزرگ و کوچک در مناطق آزاد رخ میدهد که نخستین آن فساد بزرگ 3 هزار میلیاردی بود.