بلایی که سر عربستان خواهد آمد

صراط: دنیای اقتصاد نوشت: مسیر جهانی قیمت‌های نفت از اقتصاد این کشور قربانی می‌گیرد. دولت عربستان در بودجه سال جاری میلادی خود هزینه هایش را کاهش داده و فروش سهام آرامکو، شرکت نفت دولتی این کشور را در دستور کار خود قرار داده است. وزیر نفت این کشور پادشاهی روز سه‌شنبه اعلام کرد که ممکن است تولیدکنندگان نفت در ماه مارس جلسه‌ای را برای توقف تولید برگزار کنند اما به گفته وی تولید نفت خام کاهش نخواهد یافت.

البته با افت شدید قیمت‌های نفت، بسیاری از اقتصادهای وابسته به نفت با مشکلاتی در بودجه خود مواجه شده‌اند. به نظر می‌رسد کشورهای ثروتمندی همچون قطر و کویت در این شرایط بتوانند دوام بیاورند اما کشورهای فقیرتری همچون لیبی پیش از این به کشمکش و جنگ داخلی گرفتار شده‌اند. صندوق بین المللی پول اعلام کرده است: لیبی برای آنکه بتواند بودجه خود را متعادل کند به نفت بشکه‌ای 269 دلاری نیاز دارد. جایگاه عربستان بین این دو دسته از کشورها قرار دارد: کشوری باثبات با پشتوانه‌ای قابل توجه از ذخیره دارایی‌ها که تا ماه دسامبر حدود 624 میلیارد دلار بود.

بخش اعظم این ثبات اما مدیون مشاغل دولتی و پرداخت‌های سخاوتمندانه دولت است و با کاهش شدید قیمت‌های نفت مجبور است برای ایجاد این شرایط متفاوت به ذخیره ارزی خود دست بزند. البته این تحلیل سی‌ان‌بی‌سی در مورد آینده عربستان بر این اساس است که هیچ تغییر اقتصادی عمده یا رویدادی در رابطه با این کشور رخ ندهد. همچنین فرض این پیش‌بینی این است که قیمت‌های نفت همچنان پایین بماند، فرضی که تحلیلگران فعلا آن را بسیار محتمل می‌دانند.

در واقع این پیش‌بینی ناظر به وضعیت مالی عربستان سعودی در ماه اوت است که در آن زمان قیمت نفت بین 41 تا 48 دلار در هر بشکه در نوسان بود نسبت به اوج قیمت 65 دلاری در چند ماه پیش از آن افت زیادی کرده بود اما با فرض نفت بشکه‌ای 40 دلار و پیش از کاهش هزینه‌های دولت سعودی انجام شد. حالا وضع بدتر است. در بودجه سال 2016 عربستان، هزینه‌های دولت نسبت به سال 2015 تا 8/ 13 درصد کاهش یافته است. گر چه مرکز بارکلیز این کاهش هزینه‌ها را نزدیک به 5 درصد پیش‌بینی‌ کرده است، با وجود این فرض هم کسری بودجه عربستان در سال 2016 بالغ بر 9/ 12 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور خواهد شد.

با وجود کاهش هزینه‌ها، عربستان سعودی تولید نفت را افزایش داده و آن را به بیش از 10 میلیون بشکه در روز در فصل چهارم سال 2015 رسانده است. در شرایطی که افزایش تولید نفت عربستان سعودی کمی به مشکلات این کشور می‌افزاید، بر مازاد تولید جهان نیز می‌افزاید. سازمان بین المللی انرژی پیش‌بینی کرده تولید جهانی نفت در نیمه نخست سال 2016 به 95 میلیون بشکه در روز برسد.