صراط: در این گزارش نگاهی گذرا به فرماندهان
دارای درجه سرلشکری در کشورمان میاندازيم؛ فرماندهانی که دارای بالاترين
سوابق رشادت و شجاعت در دوران دفاع مقدس و پس از آن را در کارنامه مادی و
معنوی خود دارند.
سرلشکر
در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به درجهٔ نظامی بالاتر از سرتیپ و
پایینتر از سپهبد گفته میشود. معادل آن در نیروی هوایی به همین نام و در
نیروی دریایی ایران دریابان است. این درجه بالاترین درجهای است که در حال
حاضر در ایران به یک نظامی اعطا شدهاست. بلندپایهترین فرماندهان نظامی
ایران یعنی سرلشکر فیروزآبادی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، سرلشکر صالحی
فرمانده کل ارتش و سرلشکر جعفری فرمانده سپاه در حال حاضر، همگی سرلشکر
هستند.
فرماندهان
ارشد نیروهای نظامی در کشورهای مختلف جهان به نوعی نمادی از نیروهای مسلح
آن کشورها به شمار میروند. در کشور ما در حال حاضر تعدادی از فرماندهان
عالی رتبه ارتش و سپاه دارای درجه سرلشکری هستند که به صورت اجمالی با
اسامی و سوابق خدمتی آنها آشنا خواهید شد. البته شهید صیاد شیرازی با شهادت
خود و ارتقا به درجه سپهبدی از این حیث بالاتر از دیگر همرزمان خود قرار
می گیرد.
سپهبد شهید محمدولی قرنی- نخستین رئیس ستاد ارتش پس از پیروزی انقلاب اسلامی و نخستین شهید پس از انقلاب
نخستین
رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران بود و همزمان به عضویت در شورای
انقلاب اشتغال داشت. او در سال ۱۳۰۹ وارد دانشکده افسری شد و پس از کودتای
۲۸ مرداد به ریاست رکن دوم ارتش شاهنشاهی رسید. در مهرماه سال ۱۳۳۶ موفق
به اخذ درجه سرلشکری شد، ولی کمتر از یکسال بعد در تیرماه ۱۳۳۷ در پی کشف
طرح کودتا علیه رژیم وقت دستگیر و پس از محاکمه و سه سال زندان از ارتش
اخراج گردید.
قرنی
در سوم اردیبهشت ۱۳۵۸ بدست گروه فرقان کشته شد. از حمید نیکنام و همفکرانش
به عنوان ضارب و عامل ترور نام برده میشود. و مقبره وی در قم و در جوار
حرم حضرت معصومه است. او همچنین نخستین قربانی ضد انقلاب بعد از پیروزی
انقلاب است. غائلهٔ کردستان در زمان او آغاز شد و او در این قضیه با
تصمیمگیری قاطع و به موقع توانست جلوی پیشروی ضد انقلاب را بگیرد.
همسر
سپهبد محمدولی قرنی که اکنون در قید حیات نیست در مصاحبههای پس از ترور
سپهبد قرنی گفته بود که: سپهبد قرنی در زمان شاه و نظام طاغوت تا درجه
سرلشکری ارتقاء یافت، اما زمانی که متوجه اسلامزدایی و ستمکاری شاه و
جنایات و خیانتهای آمریکا در ایران شد، به تمام مزایای مادی و منزلت
سرلشگری پشت پا زد.
سپهبد علی صياد شيرازی؛ کابوس منافقین
شهيد
گرانقدر نيروهای مسلح از جمله فرماندهان غيور ارتش در دوران دفاع مقدس بود
که پس از اين دوران نيز در ستاد کل نيروهای مسلح به خدمت مشغول بود. شهيد
صياد شيرازی پس از دريافت درجه سرلشکری، به درجه رفيع شهادت نائل شد. نقل
است که پس از دريافت اين درجه، بسيار خوشحال بود و هنگامی که علت آنرا
پرسيدند، گفته است که امروز فهميدم ولی فقيه از من راضی است. شهید صیاد
شیرازی فرماندهی عملیات مرصاد را بر عهده داشت که با کمک خداوند منافقین را
در اسرع وقت تار و مار کرد.
سرلشکر بسيجی سيدحسن فيروزآبادی
سرلشکر
بسيجي سيد حسن فيروزآبادی همواره با آن لباس خاکي و چفيه بر دوش شناخته
میشود. او به عنوان رييس ستاد کل نيروهای مسلح کشورمان مسئوليت مهمی را بر
عهده داشته و از جمله مديران ارشد و محبوب در نيروهای مسلح است. وی از
سال 68 عهده دار اين مسئوليت بسيار مهم و تاثيرگذار است و در عين حال، در
دانشگاه عالی دفاع ملي نيز به فعاليت میپردازد.
لازم
به ذكر است سرلشكر فيروزآبادی تاکنون مقالاتی از جمله: جنبش
نرمافزاری(نهضت توليد علم)، رسالت نيروهای مسلح از ديدگاه حضرت امام
خمينی(ره)، رهنامه(دکترين) مهدويت، استراتژی انتظار و تکليف مسلمانان در
زمينهسازی ظهور، اصالت روحانيت و حوزه علميه در قرآن و در مکتب
امامعصر(ع)، قيام مهدی(عج) منتظر ماست ( به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی
)، بازمهندسی عمليات روانی، بسیج قلب امام (ره)، از جهاد تا جهاد، نقش
حضرت امام(ره)، مراجع و روحانیت در دفاع مقدس، مجموعه مقالات، گنجينه دل،
راه امام(ره)، ثبات انقلاب و شناخت جريان فتنه و دلايل ادامه جنگ بعد از
فتح خرمشهر، اعتماد به نفس ملی و فردی و دهها مقاله پژوهشی ديگر ارائه
داده است.
سرلشکر محمدعلی جعفری؛ عزیز سپاه
سرلشکر محمدعلی جعفری معروف به "عزيز"
پس از انتصاب به عنوان فرمانده کل سپاه پاسداران، به درجه سرلشکری نائل
شد. وی در دوران دفاع مقدس از فرماندهان مهم سپاه و عنصری مبتکر در
عملياتهای نامتقارن بود که پس از دفاع مقدس، چند سال فرمانده نيروی زميني
سپاه، سپس رييس مرکز راهبردی سپاه و پس از آن فرمانده کل سپاه شد. سرلشکر
جعفری در دوران حضور در مسئوليت اخير نيز تحول اساسی در سپاه پاسداران به
وجود آورد و ضمن تشکيل سپاههای استانی، نيروی هوايی و دريايی را نيز
ارتقاء داد.
میگویند
افراد بسیاری در دنیا و حتی کشور خودمان بودهاند که وقتی مسوول یا وزیر و
مدیر ارشد شدهاند، مردم و همسایگان و دوستان خود را فراموش کردهاند و
یادشان رفته که، که بودهاند، کجا بودهاند و کدام محله زندگی کردهاند و
پدر ومادر و همسایه شان که بوده است! به عبارت دیگر، کمتر کسانی هستند که
وقتی مسوولیت دشوار و بزرگی را به عهده میگیرند همچنان زندگی و خلق و خوی
خود را مانند قبل حفظ میکنند و خدمت به مردم برای آنها اصل است. اما
همسایههای سردار عزیز جعفری میگویند که او هنوز در همان محله زندگی
میکند در جنوب شهر، و با این که فرمانده کل سپاه است و فرمانده قدرتمند
یکی از مهمترین تشکیلات نظامی جهان است؛ اما به اصطلاح عرف مردم کوچه و
بازار، «عزیز» خاکی و افتاده است و بدون منم منم و قدرت نمایی با مردم وزندگی و محله و فامیل ارتباط برقرار میکند.
جعفری
از چهرههای مستقل و فرماندهان خوشنام و مقبول بوده وبا انتصاب او به
فرماندهی سپاه، سه سال پس از رياست مرکز تحقيقات راهبردی سپاه، وی به دلیل
داشتن نگاهي جامع به سپاه، به ويژه زمانی که مورد هجمه تبليغاتی دشمن قرار
گرفته برای وجود سپاه و این تشکیلات عظیم بسیا سودمند و موثر واقع شد.
سرلشکر غلامعلی رشيد
سرلشکر
غلامعلی رشيد از فرماندهان ارشد سپاه در دوران دفاع مقدس به شمار میرود
که تحليلهای جامع و عميق وی در طی سالهای اخير در موضوعات مختلف همچون
جنگ تحميلی، نبردهای حزبالله لبنان، جنگهای منطقه و چشمانداز آينده
همواره مورد توجه کارشناسان بوده است.
وی
مسئوليتهايی چون فرماندهی قرارگاه فتح در عمليات بيتالمقدس و مسئول
عمليات قرارگاه مرکزی سپاه را پيش از حضور در ستاد کل نيروهای مسلح تجربه
کرده است. سرلشکر رشيد پيش از انتصاب به عنوان جانشين رئيس ستاد کل نيروهای
مسلح، معاون اطلاعات و عمليات ستاد کل نيروهای مسلح بود.
سرلشکر عطاالله صالحی
سرلشکر
عطاءالله صالحی از جمله فرماندهان دلاور ارتش در دوران جنگ تحميلی است که
در سال 84 به سمت فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ايران منصوب شد. تشکيل
نيروی مستقل پدافندی با مسئوليت ارتش و نيز ساخت تجهيزات مدرن دفاعی همچون
جنگنده صاعقه، ناوشکن جماران، انواع زيردريايی و تانک از جمله نقاط درخشان
مسئوليت سرلشکر صالحی است. تدوين طرحهای راهبردی چون حضور شناورهای ايرانی
در خليج عدن و دريای مديترانه از جمله مصاديق نگاه راهبردی اين فرمانده
ارشد نيروهای مسلح است.
سرلشکر قاسم سليمانی؛ شهید زنده انقلاب
سرلشکر
قاسم سليمانی از با سابقهترين فرماندهان سپاه پاسداران است که پيش از
فرماندهی نيروی قدس سپاه، فرمانده لشکر 41 ثارالله کرمان بوده است. وی
جديدترين فرمانده نيروهای مسلح است که از سوی فرمانده معظم کل قوا به درجه
سرلشکری نائل شده است. در بخشي از حکم سرلشکری سردار سليمانی که از سوی
رهبر معظم انقلاب نوشته شده است: سردار قاسم سليمانی کسی است که خود بارها
در جبهه به شهادت رسيده و شهيد زنده انقلاب است.
پس
از تکرار بسیار نام قاسم سلیمانی در رسانههای جهان، خبرگزاری فرانسه خبری
را منتشر ساخت که از احتمال ترور وی توسط دولت آمریکا پرده برمیداشت. بر
اساس این خبر جک کین فرمانده سابق نیروی زمینی ارتش آمریکا که در نشست
استماع کنگره آمریکا حضور داشت با اشاره به طرح ترور مقامات ایرانی به ویژه
مقامات ارشد سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران، گفت: چرا آنها را به قتل
نرسانیم؟ آنها قریب به هزار آمریکایی را کشتهاند، چرا ما عامدانه آنها را
ترور نکنیم؟ نمیگویم که اقدام نظامی انجام دهیم، من پیشنهاد میدهم
عملیات محرمانه انجام دهیم. باید فشارهای شدیدی روی آنها اعمال کنیم.
همچنین رویل مارک گریچ از کارشناسان مؤسسه به دفاع از دموکراسی اظهار داشت:
آنان به اندازه ما دارای منطق نیستند، فکر نمیکنم بتوانید بدون به قتل
رساندن یکی از آنها، مرعوبشان کنید. قاسم سلیمانی خیلی زیاد سفر میکند،
بروید او را دستگیر کنید یا به قتل برسانید! به گزارش خبرگزاری فرانسه در
ادامه این اظهارت برخی از نمایندگان آمریکایی اعلام کردند ما انجام هرگونه
اقدامی دربارهٔ ایران را دور از ذهن نمیدانیم اما از ابراز موافقت با
اظهارات جک کین سر باز زدند.
سرلشکر سيديحيی صفوی
سرلشکر سيديحيی صفوی معروف به "رحيم صفوی" از
فرماندهان ارشد سپاه در دوران جنگ تحميلی است که مسئوليتهای مهمی چون
فرماندهی نيروی زمينی و اطلاعات و عمليات کل سپاه را در آن زمان عهدهدار
بوده است. وی پس از دفاع مقدس، جانشين دکتر محسن رضايی فرمانده کل سپاه شد و
در سال 1376 به جای وی، به فرماندهی کل سپاه منصوب گرديد.
در
دوران فرماندهی سرلشکر صفوی، سپاه پاسداران به يک نيروی مهم دفاعی در
منطقه تبديل شد و در ابعاد مختلف اطلاعاتی و عملياتی نيز رشد چشمگيری داشت.
به همين دليل فرمانده معظم کل قوا، وی را به سمت دستيار خود در نيروهاي
مسلح منصوب کردند.
دريابان علی شمخانی
دريابان
علی شمخانی فرماندهای که هم مسئول نيروي دريايی ارتش بوده و هم سپاه.
تنها سرلشکر نيروی دريايی کشورمان اکنون رييس مرکز تحقيقات راهبردی دفاعی
است. وی پس از وزارت دفاع با حکم رهبر معظم انقلاب در اين مسئوليت مشغول
انجام امور فکری و تحقيقاتی در موضوعات مختلف برای بهره برداری نيروهای
مسلح است. وی به علت حضور موثر و آيندهنگر در 8 سال دوران وزارت دفاع، نقش
مهمی در ارتقاء توان بازدارندگی نيروهای مسلح داشته است.
سرلشکر مصطفی ايزدی
سرلشکر
مصطفی ايزدی سالها فرمانده نيروی زمينی سپاه بوده و جزء فرماندهان
تاثيرگذار در دفاع مقدس محسوب میشود. وی پس از حضور در ستادکل نيروهای
مسلح، مسئوليت مهمی را بر عهده داشته و در سالهای اخير به درجه سرلشکری
نائل شده است.
سرلشکر محمد باقری
سرلشکر
محمد باقری برادر شهيد گرانقدر حسن باقری (غلامحسين افشردی) است که اولين
مسئول اطلاعات و عمليات سپاه بوده است. وی نيز از تبحر بالايی در امور
اطلاعاتی و عملياتی برخوردار بوده و اکنون نيز در همين مسئوليت در ستادکل
نيروهاي مسلح فعاليت میکند. باقری همزمان با ايزدی به درجه سرلشکری مفتخر
شده است.
سرلشکر علی شهبازی
سرلشکر
علی شهبازی نيز در دفاع مقدس کارنامه درخشانی داشته و در دوران حضور در
فرماندهی ارتش جمهوری اسلامي ايران نيز عامل تحولات مهمی بوده است. وی
اکنون در گروه مشاوران نظامی فرمانده معظم کل قوا مشغول خدمت به نيروهای
مسلح است.
سرلشکر مرحوم محمد سليمی
سرلشکر
محمد سليمی پس از شهبازی به فرماندهی کل ارتش منصوب شد. وی در زمان حضور
رهبر معظم انقلاب در دفاع مقدس نيز از جمله افرادی بوده که نزديکترين
ارتباط را با ايشان داشته است. ارتش جمهوری اسلامي ايران در دوران فرماندهی
وی، شاهد نوآوریها و ارتقاء شاخصها بوده است. سرلشگر سلیمی وزیر دفاع و
پشتیبانی نیروهای مسلح در تاریخ 10 بهمن پس از یک دوره طولانی بیماری
درگذشت.
سرلشکر محسن رضايی
سرلشکر
محسن رضايی از سال 1359 تا 1376 فرمانده کل سپاه بوده و نقش مهمی در هدايت
نيروهای مسلح کشورمان در دفاع مقدس بر عهده داشته است. وی ترجيح داد در
سال 76 وارد فعاليتهای غيرنظامی شود و به همين خاطر به مجمع تشخيص مصلحت
نظام رفت. رضايی هنوز هم در جلسات و نشستهای فرماندهان عالیرتبه نيروهای
مسلح با رهبر انقلاب حضور فعال دارد و عضو ثابت جلسات پيشکسوتان دفاع مقدس
است.
سرلشکر حسين حسنیسعدی
سرلشکر
حسين حسنیسعدی در گذشته فرمانده نيروی زمينی ارتش بوده و در حال حاضر
معاون هماهنگکننده ستاد کل نيروهای مسلح است که سابقه درخشان او در دفاع
مقدس قابل توجه است. او از جمله مديران موثر در پيشرفت نيروهای مسلح است که
در جايگاه حساس خود، عهدهدار اجرای طرحهای مهمی بوده است.
از
دیگر سرلشکرهای نیروهای مسلح جمهوری اسلمی ایران میتوان از سرلشکر ناصر
فربد، سرلشکر محمدحسین شاکر، سرلشکر محمدهادی شادمهر، سرلشکر امیربهمن
باقری و سرلشکر قاسمعلی ظهیرنژاد اشاره کرد.
همچنین
برخی از امیران و سرداران نیروهای مسلح پس از نائل آمدن به فیض شهادت در
هنگام انجام وظیفه به درجهٔ سرلشکری ترفیع یافتند که برخی از آنان عبارت
اند از: سرلشکر ولیالله فلاحی و سرلشکران خلبان جواد فکوری، علیاکبر
شیرودی، ابراهیم ذوالفقاری، عباس بابایی، عباس دوران، حسین خلعتبری، منصور
ستاری، مصطفی اردستانی، سید علی اقبالی دوگاهه.