شوكهكننده بود؛ خبر خودكشی دختر یازدهسالهای كه به خاطر فرار از ازدواج اجباری، لباس سفید مرگ را به پوشیدن لباس سفید عروسی ترجیح داد. هستی، دختر یازدهساله اهل كامیاران، كه میتوانست آینده درخشانی داشته باشد، قرار بود هنوز كودكینكرده، همسر شود. قرار بود به جای بازی و آموزش، مسئولیت یك زندگی را به عهده بگیرد و كسی نباشد به او بگوید تو هنوز برای این بازی بزرگ، خیلی كوچكی. او با همهی كوچكیاش، ناچار بود تصمیمهای بزرگی بگیرد و دستآخر، در سكوتِ طولانی یك روز تصمیم گرفت از نقشی كه برایش انتخاب شده، انصراف دهد. اما شاید هستی نمیدانست كه در این بازی تنها نیست و دختران زیاد دیگری هم هستند كه به هر ضرب و زوری شده، شكل و شمایل بزرگسالی به خودشان میگیرند و وارد خانهی عروسك میشوند.
«هستی»های زیادی كه در گوشه و كنار جهان هستند، تلاشهایی را برای توقف ازدواج زودهنگام و اجباري به همراه داشته. فعالان حقوق زنان و كودكان در برابر ازدواج دختران خردسال بیكار ننشسته و میكوشند در كنار درخواست از دولتها برای اصلاح قوانین در این زمینه، به خانوادهها آگاهیرسانی كنند و «مژگان«ها و «تهانی»ها و «راجانی»هایی را نشان دهند كه هرقدر هم تلاش كنند لبخند بزنند، باز هم غم، از چشمهایشان پیداست.
تهانی هشت و ماجد 27 ساله/ غاده هشت و سلطان 33 ساله از یمن
تهانی كه با پیراهنی صورتی در مقابل دوربین ایستاده، با یادآوری اولین روزهای ازدواجشان، وقتی كه تنها شش سال داشته، میگوید: هروقت ماجد را میدیدم، احساس انزجار و تنفر داشتم.
غلام 11 و فیض 40 ساله از افغانستان
غلام حتی در روز نامزدیاش در حال بازی كردن در روستایشان بوده. او كه چند روز پیش از نامزدی، از مدرسه كنار گذاشته شده، میگوید از این ازدواج خوشحال نیست چون میخواسته معلم شود.
او در حالی كه در كنار مرد چهلسالهای برای ازدواج نشسته كه این ازدواجهای ناهمگون در افغانستان غیرطبیعی به نظر نمیرسد و بیش از 50 درصد دختران افغان، پیش از 16 سالگی ازدواج میكنند و مجبورند تحصیل را رها كنند.
دستای 11 و ادیس 23 ساله از اتیوپی
دستای و ادیس كه ارتدوكس هستند، مراسم ازدواج سنتیشان را جشن میگیرند. حاضران درمراسم ازدواج آنها گفتند ادیس، كشیش است و باید با یك دختر باكره ازدواج كند، به همین دلیل دختری كمسن و سال را انتخاب كرده است.
او بعد از ازدواج هم مدرسه رفت: «بعد از ازدواج، مردم به من میخندیدند كه مدرسه میروم اما من فایده درس خواندن را میدانستم و هرچند تحمل خندههای آنها سخت بود، باز هم به تحصیل ادامه میدادم.» اما حالا دستای بچهدار شده و درس خواندن را كنار گذاشته است؛ «احساس خوبی ندارم كه مجبور شدم مدرسه را ترك كنم»
سامینا 15 ساله از نپال
ازدواج زودهنگام كودكان در نپال رایج است. بسیاری از هندوها عقیده دارند باید دخترانشان پیش از بلوغ ازدواج كنند. این عكس، تجربه تلخ سامینا هنگام جدا شدن از خانواده برای شروع زندگی جدید با همسرش را كه تنها 16 سال دارد ثبت كرده است.
سوریتا 16 ساله و بیشال 15 ساله از نپال
این زوج نوجوان در كنار خانهشان نشستهاند و هدایای دیگران را برای ازدواجشان دریافت میكنند. در نپال، مانند بسیاری از كشورهای دیگر، پسران هم ناچار به ازدواج در سن كم هستند.
راجانی پنج ساله از هند
نیمههای شب، راجانی پنج ساله بر دوش عمویش
از مراسم نامزدی برمیگردد. ازدواج كودكان در هند غیرقانونی است بنابراین بسیاری
از جشنهای نامزدی و ازدواج كودكان در نیمههای شب برگزار میشود و این رازی است
كه تمام دهكده از آن محافظت میكنند. بر طبق رسوم سنتی، دختر بعد از مراسم نامزدی
به خانه خودش بازمیگردد تا به بلوغ برسد و در جشن دیگری، به خانه شوهرش منتقل
شود.
این عكسها كه تمامی ندارد و حتی خیلی از این
كودكان عكسی هم ندارند كه ازدواجشان را ثبت كند. آنها كه هرچند ناخواسته، اما ساكت و بیصدا از خانهای به
خانه دیگر منتقل میشوند و شاید تنها امیدی كه دارند این است كه دخترانشان شامل سرنوشت
آنها نشوند. آرزویی كه تنها به آنها اختصاص ندارد و حتی در پیام بان كیمون، دبیر
کل سازمان ملل متحد به مناسبت روز جهانی جمعیت ۱۱ ژوییه ۲۰۱۶ نیز به آن تاكید شده است؛ وقتی او دولتها،
بخش خصوصی و جامعه مدنی را برای حمایت و سرمایهگذاری بر دختران نوجوان ترغیب کرد
و گفت: «دختران در میان کسانی هستند که کمترین بهره
را از توسعه بردهاند. درست در زمانی که دختران باید در مدرسه و در رویای امکانات
پیش رو باشند، به دلیل یک سری مسائل اجتماعی و فرهنگی به عقب کشانده شده و از تحقق
آرزوهای خود بازمیمانند. در حالی که گزینهها و فرصتهای یک پسر در نوجوانی گسترش
مییابد، برای دختران نوجوان محدود میشود. نیمی از تمامی آزارهای جنسی در سراسر
جهان علیه دختران 15 ساله یا جوانتر است. در کشورهای در حال توسعه، از هر سه دختر یکی
قبل از سن 18 سالگی ازدواج می کند و دختران نوجوان کمتر از پسران نوجوان دوره
متوسطه را شروع كرده یا به پایان میرسانند. بیاید برای زندگی توام با امنیت،
کرامت و فرصت برای همه با هم متعهد شویم.»