صراط: پنجاه و هشتمين نشست پژوهشي هنر، با موضوع عکاسي جنگ و بزرگداشت دو تن از عکاسان باسابقه اين عرصه، سعيد صادقي و اميرعلي جواديان، از سوی سازمان زیباسازی شهر تهران در محل نگارخانه ي برگ برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی و اموربین الملل سازمان زیباسازی شهر تهران، در اين نشست که به مناسبت هفته دفاع مقدس، با همکاري انجمن عکاسان انقلاب برگزار شد، مهدي مقيم نژاد و مجيد دوخته چي زاده سخنرانی کردند.
در ابتداي مراسم، دکتر مهدي مقيم نژاد، عکاس و مدرس دانشگاه به ضرورت وجود نهادهاي هنري در شکل گيري عکاسي جنگ پرداخت و گفت: هنر اگر وجه نهادينه نداشته باشد هنر رسمي و قابل تاملي نيست.
او با تاکید بر اینکه منظور از نهاد، سازوکار سازماندهي شده است که بر مبناي آن هدفي را تعقيب کنيم و ابزارهاي مناسب آن هدف را انتخاب کنيم، ادامه داد: غالب بچه هاي عکاس آن زمان به شکل خودجوش اين کار را شروع کردند و بعدها صداو سيما و ستاد جنگ به آن شکل رسمي دادند و آن نهاد را به وجود آورند.
به گفته مقیم‌نژاد بعد از گذشت سال ها از جنگ، انجمن عکاسان دفاع مقدس را داريم که حرفه اي ترين و پيگيرترين انجمن عکاسي ايران است. اگر اين نهادها همان زمان ايجاد مي شدند کتاب عکس هاي سعيد صادقي با اين ميزان تاخير چاپ نمي شد.
او با اشاره به اینکه در عکاسي جنگ مي توانيم عکاسي نيرومندي داشته باشيم اما يکي از معضلات در این زمینه اين است که بچه هايي که با فضاي هنر معاصر آشنا هستند، ايده ندارند، گفت: از هنرمندان ايده پرداز اين حوزه مي توان به دو تن اشاره کرد؛ مهدي منعم که بيست سال است از قربانيان مين عکاسي مي کند و محسن راستاني که در فضاي عکاسي صحنه آرايي عکاسي جنگ را بازسازي کرده‌است.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه عکاسي همواره با عينيت و بي طرفي گره خورده است، افزود: عکاس يک چشم ناظر به جهان است. اما آيا در واقعيت مي شود عکاس فقط ناظر باشد؟ در مواجهه با مقوله ي جنگ بي طرفي معنا دارد؟ جايي که وجه ملي گرايانه و مذهبيِ جنگ به منِ عکاس مربوط مي شود آيا مي توانم بي طرف باشم. امروز وقتي پژوهشگران در مورد عکاسي جنگ نظر مي دهند با اين پيش فرض مواجه نيستند که بي طرفي در عکاسي جنگ وجود داشته باشد. به شکل غريزي عکاسي با دوربين خود از وطنش دفاع مي کند.
مجيد دوخته چي زاده، ديگر سخنران اين مراسم که خود يکي از عکاسان جنگ ايران و عراق بوده، نيز ضمن يادآوري برخي از خاطرات دوران جنگ به اهميت ثبت اين حوادث اشاره کرد و گفت: اسناد و رهيافت تمام جنگ ها، عکس است. عکس ها در طي اين زمان طولاني به حيات خود ادامه مي دهند و همه چيز از بين مي روند. تنها مورد براي بررسي انقلاب ها عکس است.
او با تاکید بر اینکه عکس ها هستند که با ما سخن مي گويند، ادامه داد: در مورد جنگ ايران، عکاس هاي جنگ ايران عکاس هاي آماتور بود. آماتور به اين معني که اکثر بچه هاي عکاس جنگ از عکاسي انقلاب آمده بودند، نوجوان بودند و روحيه ي عکاس هاي آماتور را داشتند. هيچ کدام دوره نديده بودند.
دوخته‌چی‌زاده با بیان اینکه عکاس ها با رزمنده ها به خط مقدم مي رفتند؛ يعني هم عکاس جنگ بودند هم رزمنده، افزود: عکس اي جنگ از فاصله بسيار نزديک عکاسي شده و فاصله عکاس و سوژه، و عکاس و خط مقدم و خود حادثه بسيار کم است. تفاوت عکاسي جنگ ما بقيه عکاسي هاي جنگ در همين فاصله است. نترسيدن و شجاعت و روحيه ي بچه ها به اين شکل بود.
او از نبود يک موزه عکاسي براي حراست از گنجينه هاي جنگ گلايه کرد و ادامه داد: بسياري از عکس هاي جنگ ما مجال معرفي در دنيا را پيدا نکرد. در طول جنگ ايران وعراق بسياري از عکس ها در آرشيو ها ماند. عکاسان جنگ ما يک طلب بزرگ از دنيا دارند چون چيزي از عکاسان مطرح دنيا کم نداشتند. اين سوال همواره باقي است که با تمام شدن جنگ نگاتيوها چه سرنوشتي پيدا کردند. اين گنجينه ي هشت ساله چه مي شود؟ ما در ايران يک موزه ملي براي عکس نداريم در حالي که صدوهفتاد سال از تاريخ عکاسي مي گذرد.
به گفته دوخته‌چی‌زاده امروز براي هر هنر و صنعتي گالري و موزه وجود دارد اما اين امکان هنوز براي عکس ايجاد نشده‌است؛ اگر موزه عکس درست شود، موزه جنگ هم درست مي شود. اگر اندکي از بودجه نهادهاي متولي، صرف عکاسي جنگ و حفظ و حراست ميراث جنگ مي شد مي توانستيم يک موزه کوچک براي اين مقوله داشته باشيم.
او با تاکید بر اینکه ضعف سيستماتيک تبليغات جنگ منجر به اين مسئله شد، ادامه داد: دستگاه هاي امنيتي ما گاه از ثبت برخي وقايع جلوگيري مي کردند درحالي که تمام اين عکس ها به نفع سيستم تبليغات بود.
این مدرس عکاسی در ادامه در خصوص اهميت آثار سعيد صادقي و اميرعلي جواديان به عنوان دو عکاس حرفه ای دوره جنگ، گفت: هشت سال بلندترين زماني است که يک عکاس در يک پروژه تاريخي قرار مي گيرد و بايد به او دست مريزاد گفت.
دوخته چي زاده با اشاره به اینکه عکس هاي اميرعلي جواديان از فتح خرمشهر استثنايي است، افزود: او حتي زماني که مجروح شده عکاسي کرد و مي توان راجع به زاويه، نوع نگاه و محل قرارگيري دوربين او ساعت ها حرف زد.
به گفته او عکاسان ما مثل رزمنده ها مظلوم بودند و امروز هم بسياري از آنها مظلومانه در گوشه بيمارستان ها زندگي مي‌کنند. هيچ کدام از عکاسان جنگ دنبال سمت و مقام و رتبه اي نبودند و همان روحيه بسيجي را براي اعتلاي کشور حفظ کردند. در عين اينکه عکاسان حرفه اي جنگ در خارج از کشور براي هر فريم مبالغ بالايي دريافت مي کنند، عکاسان ما حقوقشان ماه ها عقب مي افتاد.
در اين ادامه این مراسم با حضور عباس میرهاشمی مديرعامل انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس، دکتر کیهان محمدخانی قائم مقام سازمان زیباسازی و مجتبی موسوی معاونت فرهنگي سازمان زيباسازي با اهداي لوح و هدیه از دو عکاس برجسته دفاع مقدس، سعيد صادقي و اميرعلي جواديان تقديم و تشکر شد.
گفتنی است در پايان مراسم، فيلمي به کارگرداني هومن حسني که به همين مناسبت ساخته شده بود به نمايش درآمد. نمايشگاه عکس هاي اين دو عکاس جنگ تا روز چهاردهم مهرماه در محل نگارخانه ي برگ برپا خواهد بود.
به گزارش روابط عمومی و اموربین الملل سازمان زیباسازی شهر تهران، در اين نشست که به مناسبت هفته دفاع مقدس، با همکاري انجمن عکاسان انقلاب برگزار شد، مهدي مقيم نژاد و مجيد دوخته چي زاده سخنرانی کردند.
در ابتداي مراسم، دکتر مهدي مقيم نژاد، عکاس و مدرس دانشگاه به ضرورت وجود نهادهاي هنري در شکل گيري عکاسي جنگ پرداخت و گفت: هنر اگر وجه نهادينه نداشته باشد هنر رسمي و قابل تاملي نيست.
او با تاکید بر اینکه منظور از نهاد، سازوکار سازماندهي شده است که بر مبناي آن هدفي را تعقيب کنيم و ابزارهاي مناسب آن هدف را انتخاب کنيم، ادامه داد: غالب بچه هاي عکاس آن زمان به شکل خودجوش اين کار را شروع کردند و بعدها صداو سيما و ستاد جنگ به آن شکل رسمي دادند و آن نهاد را به وجود آورند.
به گفته مقیم‌نژاد بعد از گذشت سال ها از جنگ، انجمن عکاسان دفاع مقدس را داريم که حرفه اي ترين و پيگيرترين انجمن عکاسي ايران است. اگر اين نهادها همان زمان ايجاد مي شدند کتاب عکس هاي سعيد صادقي با اين ميزان تاخير چاپ نمي شد.
او با اشاره به اینکه در عکاسي جنگ مي توانيم عکاسي نيرومندي داشته باشيم اما يکي از معضلات در این زمینه اين است که بچه هايي که با فضاي هنر معاصر آشنا هستند، ايده ندارند، گفت: از هنرمندان ايده پرداز اين حوزه مي توان به دو تن اشاره کرد؛ مهدي منعم که بيست سال است از قربانيان مين عکاسي مي کند و محسن راستاني که در فضاي عکاسي صحنه آرايي عکاسي جنگ را بازسازي کرده‌است.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه عکاسي همواره با عينيت و بي طرفي گره خورده است، افزود: عکاس يک چشم ناظر به جهان است. اما آيا در واقعيت مي شود عکاس فقط ناظر باشد؟ در مواجهه با مقوله ي جنگ بي طرفي معنا دارد؟ جايي که وجه ملي گرايانه و مذهبيِ جنگ به منِ عکاس مربوط مي شود آيا مي توانم بي طرف باشم. امروز وقتي پژوهشگران در مورد عکاسي جنگ نظر مي دهند با اين پيش فرض مواجه نيستند که بي طرفي در عکاسي جنگ وجود داشته باشد. به شکل غريزي عکاسي با دوربين خود از وطنش دفاع مي کند.
مجيد دوخته چي زاده، ديگر سخنران اين مراسم که خود يکي از عکاسان جنگ ايران و عراق بوده، نيز ضمن يادآوري برخي از خاطرات دوران جنگ به اهميت ثبت اين حوادث اشاره کرد و گفت: اسناد و رهيافت تمام جنگ ها، عکس است. عکس ها در طي اين زمان طولاني به حيات خود ادامه مي دهند و همه چيز از بين مي روند. تنها مورد براي بررسي انقلاب ها عکس است.
او با تاکید بر اینکه عکس ها هستند که با ما سخن مي گويند، ادامه داد: در مورد جنگ ايران، عکاس هاي جنگ ايران عکاس هاي آماتور بود. آماتور به اين معني که اکثر بچه هاي عکاس جنگ از عکاسي انقلاب آمده بودند، نوجوان بودند و روحيه ي عکاس هاي آماتور را داشتند. هيچ کدام دوره نديده بودند.
دوخته‌چی‌زاده با بیان اینکه عکاس ها با رزمنده ها به خط مقدم مي رفتند؛ يعني هم عکاس جنگ بودند هم رزمنده، افزود: عکس اي جنگ از فاصله بسيار نزديک عکاسي شده و فاصله عکاس و سوژه، و عکاس و خط مقدم و خود حادثه بسيار کم است. تفاوت عکاسي جنگ ما بقيه عکاسي هاي جنگ در همين فاصله است. نترسيدن و شجاعت و روحيه ي بچه ها به اين شکل بود.
او از نبود يک موزه عکاسي براي حراست از گنجينه هاي جنگ گلايه کرد و ادامه داد: بسياري از عکس هاي جنگ ما مجال معرفي در دنيا را پيدا نکرد. در طول جنگ ايران وعراق بسياري از عکس ها در آرشيو ها ماند. عکاسان جنگ ما يک طلب بزرگ از دنيا دارند چون چيزي از عکاسان مطرح دنيا کم نداشتند. اين سوال همواره باقي است که با تمام شدن جنگ نگاتيوها چه سرنوشتي پيدا کردند. اين گنجينه ي هشت ساله چه مي شود؟ ما در ايران يک موزه ملي براي عکس نداريم در حالي که صدوهفتاد سال از تاريخ عکاسي مي گذرد.
به گفته دوخته‌چی‌زاده امروز براي هر هنر و صنعتي گالري و موزه وجود دارد اما اين امکان هنوز براي عکس ايجاد نشده‌است؛ اگر موزه عکس درست شود، موزه جنگ هم درست مي شود. اگر اندکي از بودجه نهادهاي متولي، صرف عکاسي جنگ و حفظ و حراست ميراث جنگ مي شد مي توانستيم يک موزه کوچک براي اين مقوله داشته باشيم.
او با تاکید بر اینکه ضعف سيستماتيک تبليغات جنگ منجر به اين مسئله شد، ادامه داد: دستگاه هاي امنيتي ما گاه از ثبت برخي وقايع جلوگيري مي کردند درحالي که تمام اين عکس ها به نفع سيستم تبليغات بود.
این مدرس عکاسی در ادامه در خصوص اهميت آثار سعيد صادقي و اميرعلي جواديان به عنوان دو عکاس حرفه ای دوره جنگ، گفت: هشت سال بلندترين زماني است که يک عکاس در يک پروژه تاريخي قرار مي گيرد و بايد به او دست مريزاد گفت.
دوخته چي زاده با اشاره به اینکه عکس هاي اميرعلي جواديان از فتح خرمشهر استثنايي است، افزود: او حتي زماني که مجروح شده عکاسي کرد و مي توان راجع به زاويه، نوع نگاه و محل قرارگيري دوربين او ساعت ها حرف زد.
به گفته او عکاسان ما مثل رزمنده ها مظلوم بودند و امروز هم بسياري از آنها مظلومانه در گوشه بيمارستان ها زندگي مي‌کنند. هيچ کدام از عکاسان جنگ دنبال سمت و مقام و رتبه اي نبودند و همان روحيه بسيجي را براي اعتلاي کشور حفظ کردند. در عين اينکه عکاسان حرفه اي جنگ در خارج از کشور براي هر فريم مبالغ بالايي دريافت مي کنند، عکاسان ما حقوقشان ماه ها عقب مي افتاد.
در اين ادامه این مراسم با حضور عباس میرهاشمی مديرعامل انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس، دکتر کیهان محمدخانی قائم مقام سازمان زیباسازی و مجتبی موسوی معاونت فرهنگي سازمان زيباسازي با اهداي لوح و هدیه از دو عکاس برجسته دفاع مقدس، سعيد صادقي و اميرعلي جواديان تقديم و تشکر شد.
گفتنی است در پايان مراسم، فيلمي به کارگرداني هومن حسني که به همين مناسبت ساخته شده بود به نمايش درآمد. نمايشگاه عکس هاي اين دو عکاس جنگ تا روز چهاردهم مهرماه در محل نگارخانه ي برگ برپا خواهد بود.
