استاد الهیات دانشگاه تهران با اشاره به اینکه حافظ از دغلکاریها و ریا و تزویر مردم زمانهاش به شدت دلخور است و این رنج در اشعار وی نمود دارد تأکید کرد: حافظ به امیدواری به آینده و صبر و پایداری هم تکیه و اطمینان میدهد با صبر و شکیبایی مشکلات رفع میشود.
به گزارش صراط دکتر نجفقلی حبیبی در آستانه روز بزرگداشت حافظ درباره اخلاق و معنویت در اشعار حافظ به مهر گفت: حافظ از غزلسرایان و شعرای بزرگ ایران و جهان است که شهرتش عالمگیر است. محور صحبتها و شعرهایش عرفان است که در قالب غزلهای عاشقانه ارائه داده و به مسائل معنویت بیش از اندازه توجه میکند.
وی افزود: مسائل اجتماعی برگرفته از مبانی اصیل قرآنی در عرفان خودشان را در اشعار حافظ به وضوح نشان میدهند. حافظ از دغل کاریها و ریا و تزویر مردم زمانهاش به شدت دلخور است و این رنج و دلخوری در اشعارش فوق العاده نمود دارد. از اینکه عدهای از فضایل اخلاقی خالی هستند و بدین سبب به ریاکاری و تزویر متوسل میشوند رنج میکشد و مبارزه با این رذایل اخلاقی محور اشعار حافظ است.
این استاد الهیات دانشگاه تهران یادآور شد: به صداقت و دوستی و اینکه انسان غرق در خدا شود و همه چیز را در خدا ببیند بسیار تأکید میکند و این مضامین در اشعارش موج میزند. میگوید هرکس که کار خیر بدون ریا انجام دهد من غلام او هستم زیرا آدمهایی که چنین میکنند خیلی کم هستند.
این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه اسلامی گفت: امیدواری به آینده در اشعار حافظ بسیار مشهود است و مسئله دیگری که حالا شاید متأثر از سهروردی است این است که میگوید حقیقت یکی است و اختلافات بخاطر آن است که انسانها به حقیقت نرسیدهاند و یا آن را ندیدهاند. که این گفته او بر مبنا و اصول حرف شیخ اشراق است که میگوید حقیقت یکی است هرچند که ممکن است رنگهای مختلفی از تابش نور خورشید پدید آید و خیال شود که حقیقت متعدد است ولی حقیقت یکی بیشتر نیست.
وی تصریح کرد: حافظ آنچنانکه به امیدواری به آینده تأکید میکند به صبر و پایداری هم تکیه میکند اینکه مطمئن است با صبر و شکیبایی پیروز خواهد شد . میگوید بلایا و سختیها و ناکامیها همواره در زندگی انسانها پیش میآیند که اگر انسان به خدا توسل کند و به زندگی امیدوار باشد میتواند از این گرفتاریها سربلند بیرون بیاید. اما اگر دچار نا امیدی شود سرافکنده خواهد شد.
حبیبی اظهار داشت: حافظ زمان حمله مغول و بعد از آن حمله تیمور و کشت و کشتارهای مردم را دیده است و از این جنگها بشدت میرنجد که گاهی ناامیدی را فریاد میزند. اینکه به دنیا آمدن به زحمت رفتن نمیارزد. ولی این اشعار هم چیزی از عظمت و بزرگی او نمیکاهند.
وی در مورد ماندگاری اشعار حافظ هم گفت: حافظ از تعابیری استفاده کرده که برای همه زمانهاست و امروز هم که شعر او را بخوانید انگار برای همین امروزیها این شعرها را گفته است . نکته دیگر اینکه مردم با تفأل زدن و فال گرفتن با اشعار حافظ با او ارتباط برقرار میکنند و او را چهرهای معنوی و مسلط بر قرآن میدانند. یک شخصیت معنوی و عرفانی که میتواند الگوی همه انسانها در هر زمان باشد.