علی(ع) شجاع هست، اما نه مثل رستم. علی(ع) کریم است، اما نه مثل حاتم طایی. علی غیور است اما غیریتش مثل غیرتهای ما نیست. علی صفاتش منشا دیگری دارد. نگاه اجمالی به زندگی مولا به ما نشان میدهد: علی(ع) گاهی خیلی کریم است،گاهی خیلی بخیل به نظر میآید. علی(ع) گاهی خیلی غیور است،گاهی خیلی صابر است، علی(ع) گاهی خیلی متواضع است و گاهی خیلی متکبر.
شجاعت علی(ع) را ببینید حضرت رسول (ص) درباره امیرالمومنین (ع) میفرماید: به خدا سوگند علی(ع) یک لشکر در راه خداست. حالا بیایید و شبهای علی(ع) را تماشا کنید. همان علی(ع) که شجاعتش زبانزد است میدیدی ایستاده است، ریشش را به دست گرفته و میگوید: خدایا، آه از راه دور و کمی بضاعت و وحشت آینده. پس کجا رفت آن شجاعت؟
همان علی (ع) که پول برایش مانند خاک است و حتی پستتر، در جای دیگر میبینیم به دست برادر گرسنه و نابینایش که سهم بیشتری از بیتالمال میخواهد آهن داغ نزدیک میکند.کجا رفت آن علی(ع) که معاویه میگوید:«اگر علی(ع) دو انبار از طلا و کاه داشته باشد اول انبار طلا را در راه خدا میبخشد.» کجا رفت آن علی(ع) که دنیا به اندازه یک استخوان مرده برایش ارزش ندارد؟
این علی(ع) متواضع، که در مقابل کوچکترین خلق خدا تکبر نشان نمیدهد،گاهی آنقدر در برخورد با دشمنان خدا متکبر میشود که یکی از رقبایش به او میگوید:یا ابالحسن، این غرور و کبر که در سر توست برای چیست؟
چرا علی(ع) این گونه است؟ چون علی(ع) مومن است. پاسخ همین یک کلمه است. علی(ع) شجاع است، چون مومن است. ایمان به خدا مصدر تمام صفات و کمالات علی(ع) است. ایمان به خدا و دیگر هیچ».
بخشی از مقاله «علی موحد بود و بس» بود که از کتاب «انسان آسمان» به شکل خلاصه و با اندکی تصرف نوشته شده است. امام موسی صدر سعی دارند در این مقاله به این نکته اشاره کنند که صفات به تنهایی دارای جنبه مثبت یا منفی نیستند بلکه تابع شرایط واقعی و وضعیت محیط است. شجاع بودن در هر محیطی فضیلت نیست کما اینکه تواضع داشتن در هر شرایطی فضیلت نیست. همچنین مثال ملموستر اینکه متکبر بودن در هر شرایط رذیلت اخلاقی نیست و حتی در آموزههای دینی ما آمده است که با شخص متکبر باید تکبر ورزید. این مطلب کاملا گواه بر مطلق بودن اخلاق است چرا که تابع شرایط و تغییر شرایط واقعی است بدین معنی که اگر فرد تکبر ورزید انسان تکبر میورزد، بدین شکل نیست که انسان هر جایی که دلش خواست و خودش تشخیص داد بدون تغییر شرایط انتخاب کند که راست بگوید یا دروغ و نه اینکه هر کجا دید منفعت دارد به تشخیص خودش دروغ یا راست بگوید. ایشان تاکید دارند که ایمان به خدا برای ما مشخص میکند در چه محیط و زمانی کدام صفت پسندیده است.