صراط: یک روز ستایش و رو دیگر بنیتا و اهورا. با هر خبری که از کودک‌آزاری در رسانه‌های ایران می‌آید، دردی تازه بیرون می‌زد و زخم‌هایی از گذشته زنده‌تر می‌شود. ماجرای کودک‌آزاری در ایران حالا بیش از گذشته ذهن افکار عمومی را به خود درگیر کرده است و همزمان طبق آمارهای اعلام شده از سوی اصغر باقری، مدیرکل بهزیستی استان تهران در طول یک سال گذشته ۲۴۶۷ مورد کودک‌آزاری در تهران به ثبت رسیده است اما این تمام آن چیزی نیست که اتفاق می‌افتد.
آمارها چه می‌گویند؟
به گزارش خبر آنلاین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی کشور پیش از این گفته بود که از ۲۷۶۵ مورد گزارش شده کودک آزاری به مراکز حضوری اورژانس اجتماعی، 80 کودک مورد سوءاستفاده جنسی و 24 کودک مورد سوء استفاده جنسی و مورد ضرب و شتم قرار گرفته به ثبت رسیده است. او تاکید کرده که تعداد پسر و دختر مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته، برابر بوده است و از آن خبرداده که پسران نیز در معرض تهدید سوء استفاده جنسی در ایران قرار دارند.
او آمار دیگری نیز درباره میزان مراجعه و تماس با اورژانس اجتماعی برای گزارش کودک‌آزاری داده است. به گفته او، 11.2 درصد مواردی که به مراکز سیار اورژانس اجتماعی مراجعه کرده‌اند و هشت درصد موارد گزارش شده به خط تلفنی 123 را موارد کودک آزاری تشکیل می‌دهند و از این میان 2.3 درصد موارد گزارش شده کودک آزاری به خط تلفن 123 مربوط به کودک آزاری‌های جنسی بوده است.
اما دلیل کودک‌آزاری‌های زیر 18 سال از زبان آمار و ارقام ثبت شده از اورژانس اجتماعی چنین می‌گویند: «از تعداد دو هزار و 765 مورد گزارش شده ۴۷ نفر براثر مصرف الکل، ۱۸۰ نفر بدلیل بیماری روانی آزاردهنده، ۲۹ نفر بدلیل عقب‌ماندگی آزاردهنده، ۳۰ نفر بیماری جسمی آزاردهنده، ۵۱۳ نفر تندخویی، ۱۴۸ نفر انتظار پیروی بی‌چون‌وچرا، ۲۳ نفر مشکلات جسمی کودک، ۷۰ نفر انحراف جنسی سوءاستفاده‌کننده، ۱۰۸ نفر بیکاری آزارگر که معمولاً شامل والدین می‌شود و ۲۱۳ نفر نیز بدلیل بهانه‌گیری بی‌مورد اقدام به کودک آزاری کرده‌اند.»
اما این آمار آنجایی نگران کننده و غم‌انگیز است که رئیس اورژانس اجتماعی می‌گوید: بیشتر کودک‌آزاری از طرف والدین صورت می‌گیرد؛ یعنی ۷۵ درصد از آزاردهنده‌ها افراد خانواده هستند. طیبه سیاوشی نماینده مجلس نیز اما آمار دیگری داده و گفته است: بیش از ۴۲ درصد از موارد کودک‌آزاری در خانواده‌ها اتفاق می‌افتد و کودکانی که در خانواده‌های فقیر و بی‌بضاعت زندگی می‌کنند بیشتر در معرض کودک‌آزاری هستند.
کودک آزاری قربانیان زیادی دارد، نمی‌توان از هم تفکیک کرد که دختران آزار می‌ببینند اما پسر نه. کودکان استثنایی و کودکان کار نیز از این قافله دور نیستند و شاید بیشتر از دیگر کودکان در معرض آزار قرار می‌گیرد، نمونه‌اش گزارشی است که آزار و اذیت کودکان اوتیسمی در مشهد در رسانه‌ها منتشر شد.
خشونت علیه کودکان مختص طبقه خاصی نیست
خشونت علیه کودکان به شیوه‌های مختلفی از قبیل وادار کردن آنان به انجام کارهای سخت و طاقت فرسا، تنبیه وآزار بدنی، سوءاستفاده و آزارجنسی انجام می شود و البته که آزار جنسی بیشترین آسیب را به کودک، اطرافیانش و در یک نگاه کلی‌تر به جامعه وارد می‌سازد. آزار جنسی کودکان دارای مصادیق زیادی از قبیل توریسم جنسی یا گردشگری جنسی، هرزه‌نگاری (پورنوگرافی) نسبت به کودکان، قاچاق کودکان و جرایم و اعمال منافی عفت علیه کودکان است. آزار و اذیت کودکان کار چنین مصادیقی را شامل می‌شود.
اتفاقی که حمید بابایی لاکه‌ای، روانشناس خانواده معتقد است: «معضل اجتماعی کودکان کار تنها منحصر به ایران نیست بلکه سال هاست که درجوامع مختلف بشری با این معضل اجتماعی روبرو هستند؛ این کودکان در بسیاری از کشورها زاییده روابط نامشروع و یا مادران معتاد هستند ومتاسفانه مورد استثمار جنسی قرار می‌گیرند. کودکان کار اغلب از 12 تا 13 سالگی مورد سؤء استفاده جنسی قرار می گیرند. از آنجا که این بچه ها و به خصوص دخترها از قدرت فکری و جسمی لازم برخوردار نیستند مجبورند تا تن به خواسته های شیطانی کسانی همچون مراقبان خود بدهند.»
تهران و 5 استان ایران در صدر شمار کودک آزاری‌های گزارش شده
براساس گزارش اروژانس اجتماعی، خراسان جنوبی، همدان، فارس، اردبیل و خراسان‌شمالی بیشترین استان‌هایی هستند که در آنها کودک‌آزاری گزارش شده است.
از لحاظ تعداد گزارش کودک‌آزاری‌های ثبت شده اما تهران نسبت به سایر شهرها اول است، شهری که به دلیل جمعیت زیاد و حاشیه نشینش موارد متعددی از کودک آزاری را به رسانه‌ها گزارش میدهد. نمونه‌اش 70 بار تجاوز به یک دختربچه هفت ساله در کرج است که توسط پدربزرگش مورد آزار جنسی قرار گرفته است یا گزارش دردناکی که روزنامه خراسان از کودک 6 ساله‌ای منتشر کرده که بدنش بارها و بارها توسط ناپدری سوزانده می‌شده است.
اما گاهی این کودک آزاری‌ها به قتل کودک منجر می‌شود. رقیه کودک 5 ساله‌ای بود که در پی ضرب و شتم ناپدری‌اش مرگ مغزی شد، به کما رفت و کمی بعد جان باخت. شدت ضربات وارد شده به قدری بود که پزشکان از خانواده‌اش درخواست کردند تا اعضای بدن او را اهدا کنند.
وقتی آتنا داغ ستایش را دوباره زنده کرد
اما روایت دردناک کودک آزاری در ایران از آنجا دوباره اوج گرفت که دختر بچه‌ای در شهر پارس‌آباد اردبیل گم شد و روزها گذشت تا جسدش در یک خمره رنگ‌رزی در یک مغازه در نزدیک بساط پدرش پیدا شد. جسد دختری که تصویرش در فضای مجازی دست به دست می‌گشت تا شاید فردی در گوشه‌ای از ایران خبری خوش به پدر و مادرش برساند اما این طور نشد.
عکس آتنا اصلانی این بار با عکس قاتل او در فضای مجازی پیچید و دوباره ماجرای ستایش قریشی را زنده کرد، همان دخترک افغانی که بیست و دوم فروردین 95 گم شد و پدر و مادرش همه جا را به دنبال او زیر و رو کردند تا اینکه پلیس جسدش را در وان حمام در خانه‌ای کمی آن سوتر از خانه ستایش یافت. قاتلش پسر 17 ساله همسایه بود که ستایش را بعد از تجاوز با چاقو به قتل رسانده و پیکرش را در وان حمام انداخته و رویش اسید ریخته بود اما چون در از بین بردن جنازه موفق نبود، از دوستش کمک گرفت و اما کمک خواستن سرانجام خوبی نداشت. دوستش پدرش را در جریان گذاشت و خبر به پلیس و کلانتری محل رسید.
نزدیک به یک سال از ماجرای مرگ ستایش می‌گذشت و همزمان با رسیدن این پرونده به ارش‌البکاره و مهرالمثل، این بار قرعه به نام آتنا افتاد؛ ۲۸ خرداد ۱۳۹۶بود که خبر قتل آتنا اصلانی دختر هفت‌سالهٔ ایرانی اهل پارس‌آباد توسط اسماعیل رنگرز در رسانه‌ها پیچید. خبری که پیش از همه پارس آباد را با لزره انداخت. اهالی پارس آباد با شنیدن این خبر به منزل و مغازه قاتل حمله کردند و آن را به آتش کشیدند.
خانواده قاتل اما شبانه از شهر رفتند. هرچند پیش از ترک شهر خانواده اسماعیل، متهم به قتل، نیز اعلام کردند در کنار خانواده آتنا هستند و با آنها همدردی کرده و خواستار مجازات اسماعیل هستند. شرایط اما تنها برای خانواده آتنا سخت نوبد. خانواده قاتل وضعیت بسیار سختتری داشتند. در آن زمان اخبار رسیده حاکی از آن بود که اعضای خانواده اسماعیل وضعیت روانی مناسبی ندارند و دختر و پسر بزرگ اسماعیل شوکه شده و واکنش‌های روانی شدیدی دارند؛ اما برادر اسماعیل گفته بود: مردم باید حساب آنها را از اسماعیل جدا کنند و اشتباه اسماعیل را به پای آنها ننویسند.
خبر قتل آتنا، تعدادی از نمایندگان مجلس را برآن داشت تا در تذکرات کتبی به وزرای کشور و دادگستری با مسئله کودک آزاری برخورد قاطع صورت گیرد. حتی علی لاریجانی، رئیس مجلس در صفحه اینستاگرامش به قتل آتنا اصلانی واکنش نشان داد و نوشت: قوه قضاییه در اسرع وقت و با دقت به پرونده این جنایت رسیدگی کند.
لزوم آموزش خود مراقبتی به کودکان
به دنبال این ماجرا موضوع خود مراقبتی و لزوم آموزش برای جلوگیری از آزار کودکان و تکرار حوادثی مانند آتنا و ستایش در رسانه‌ها مطرح شد. در آن زمان انوشیروان محسنی بندپی، رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به ماجرای مرگ تلخ «آتنا» گفت: هر چقدر آگاه‌سازی در زمینه خودمراقبتی را به خصوص در سنین اولیه کودکی افزایش دهیم کمتر شاهد بروز چنین حوادث تلخی در کشور خواهیم شد. در همان زمان خبرآنلاین از مخاطبان خود خواست تا به این سوال که آیا آموزش می‌تواند مانع تکرار حوادثی چون ستایش و آتنا باشد یا خیر؟ پاسخ دهند. نظرات کاربران حکایت از آن داشت که لزوم آموزش مراقبت از خود به کودکان در ایران بسیار ضروری است.
حتی در آن زمان مصطفی پورمحمدی، وزیر پیشین دادگستری گرچه اعلام کرد که همه سعی و تلاش خود را برای جلوگیری از اینگونه اتفاقات انجام میدهد ولی به لزوم آموزش کودکان اشاره کرد و گفت: آموزش و مراقبت‌‌های لازم و مجازات‌های سنگین را برای اینگونه حوادث باید ترتیب بدهیم تا انشالله دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم.
مرگ کودکی که ایران را در غم فرو برود؛ بنیتا را به خانه باز گردانید
سه ماه پس از حادثه تلخ آتنا همزمان با تکمیل پرونده و انتظار برای نظر تکمیلی پزشکی قانونی درباره علت تامه قتل «آتنا» و درخواست برای پرداخت تفاضل دیه قاتل آتنا از سوی دستگاه قضایی برای قصاص وی و اصلاح قانون در موارد مشابه توسط برخی از نمایندگان همچون طیبه سیاوشی، اتفاق دیگری رخ داد. بنیتا دختربچه 8 ماه‌ای که جسدش بامداد چهارشنبه 29 تیر ماه پس از 6 روز، در خودروی پدرش که به همراه وی به سرقت رفته بود در پاکدشت ورامین کشف شد. این در حالی بود که کشف جسد «بنیتا» به دنبال دستگیری سارقان خودروی مذکور توسط پلیس اتفاق افتاد.
بعد از دستگیری اما روزنامه ایران مصاحبه‌ای را با متهم قتل بنیتا منتشر کرد که می‌گفت که شب حادثه به کلانتری خاتون‌آباد مراجعه کرده و گزارش داده است که یک بچه داخل ماشین رها شده اما مسئولان کلانتری به آن توجه نکردند. ادعایی که البته کمی بعد توسط سرهنگ قباد خنجری فرمانده انتظامی پاکدشت رد شد. او در این باره گفت: تمامی ادعاهای متهم ردیف دوم پرونده از سوی پلیس رد می شود و چنین ادعاهایی صحت ندارند.
اما خبری که افکار عمومی را بیش از پیش متاثر کرد این بود که پلیس اعلام کرد سارقان پیش از این نیز سوء سابقه داشته‌اند. غلام حسین محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضاییه در پاسخ به این خبر گفت: مسایلی درباره سوابق متهمان و حواشی پرونده نقل شده، صحت ندارد؛ این که می گویند متهم 130 سابقه دارد و با یک فیش حقوقی آزاد شده، کاملا خلاف است و مطلقا صحت ندارد. واقعیت قضیه را از رئیس کل دادگستری استان تهران و دادستان تهران خواستم سوابق را ببینید و گزارش دهید. یک دستگیری به اتهام سرقت داشته و مشخص شده 12 فقره سرقت لوازم داخل ماشین داشته. 14 ماه بازداشت شده و بیش از این مقدار بازپرس نمی تواند او را نگهدارد. بعد با قرار وثیقه 160 میلیون تومانی آزاد شده. این فرد به اتهام 12 سرقتی که اعتراف کرده به هر کدام محکوم شده و مجموعا به 55 ماه حبس و ردمال محکوم شده. طبق قانون آیین دادرسی جدید به اشد اجرای حکم محکوم شده که 3 سال است. او گفت: نفر دوم پرونده با 4 گرم شیشه بازداشت شده و تمام حبس 2 ساله خود را تحمل کرده. جزای نقدی و شلاق هم داشته. اردیبهشت 95 محکومیت او تمام شده. هیچیک از موارد صحت ندارد.
لبخند تبسم بر لبانش خشکید
هنوز داغ بنیتا رنگ نباخته بود که عبدالکریم یادگاری معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان مرکزی از آزار جنسی و به کما رفتن یک کودک در ساوه خبر داد و گفت: تبسم دختر بچه 5 ساله ساوه‌ای در کما است. یک روز از انتشار این خبر نگذشته بود که حسین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی از مرگ این کودک به رسانه‌ها خبر داد. در جریان این حادثه 3 نفر بازداشت شدند و هادی ملکی، رئیس دادگستری شهرستان ساوه آزار کودک را تایید کرده است. کمی بعد هادی ملکی، رییس دادگستری ساوه از صدور کیفرخواست برای قاتل تبسم خبر داد.
درخواست‌ها برای ترسیع در تصویب یک لایحه
موج خبرهای کودک آزاری که یک به یک پشت سر هم در رسانه‌ها منتشر میشد فعالان حقوق کودک را برآن داشت تا بر روند تصویب لایحه حمایت از کودکان تسریع ببخشند. طیبه سیاووشی نماینده مجلس در این باره گفته است: سال گذشته لایحه کودکان را در کمیسیون مجلس قضایی مطرح کردم، 9 ماده از این لایحه مورد بررسی قرار گرفت، با وجود اینکه در دستور کار فوریت بود ولی بدلیل دو فوریتی طرح توزیع مواد مخدر و تخفیف در کاهش جرم آن لایحه کودکان به تعویق افتاد ولی من شخصا مجدد پیگیر هستم. او گفت: نقطه قوت این لایحه جرم انگاری و حمایتی برای کودکان است.
اما آنچه که سبب شده تا فعالان حقوق کودک از این لایحه حمایت کنند و خواستار سرعت بخشیدن به روند آن باشند چیست؟کارشناسان حقوقی معتقدند: مسایل زیادی در زمینه حمایت از کودکان و نوجوانان به ویزه در جرایمی هم چون تجاوز وکودک آزاری باید در نظر گرفته شود. به نظر می‌رسد مهمترین مشکلی که در بررسی مساله مطرح است ادله اثبات دعواست که امکان تحقق عدالت را برای قاضی و وکیل دشوار می سازد و علاوه بر بصیرت و دانش قضات و وکلا، به دقت نظر و جسارت بیشتر نهاد قانونگذاری نیازمند است. در این مجال به مهمترین مسایلی که به تجربه شخصی دریافته ام پرداخته خواهد شد.
مشکلات اقتصادی را دریابید
البته كاظمی نایب رییس كمیسیون حقوقی و قضایی مجلس یکی از کسانی بود که گرچه اعلام کرد که تلاش می‌کند تا لایحه حمایت از حقوق کودکان را تا یک ماه دیگر در مجلس به تصویب برسد، اما او نگاه دیگری به پدیده کودک آزاری داشته است. به عقیده او، این تصور اشتباه است كه فكر كنیم راه حل همه مشكلات كودك‌آزاری در ایجاد قوانین است. چه در گذشته و چه امروز قوانینی در حمایت از كودكان داشته‌ایم ولی آنچه باعث می‌شود همچنان شاهد چنین مواردی از آزار كودكان باشیم، مشكلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. تا این مشكلات حل نشود، نمی‌توان انتظار داشت كه حتی با مترقی‌ترین قوانین، آزار كمتری نصیب كودكان شود.
حمله با قمه به کودک 15 ماهه
کمی بعد کودک آزاری در سیرجان رسانه‌ای شد. عباس صادق زاده، مدیرکل بهزیستی استان کرمان صدمات وارد شده به کودک 15 ماهه سیرجانی را اینگونه تشریح کرد و گفت: این کودک با جسم سخت و احتمالا چاقو یا قمه مورد حمله قرار گرفته که مادرش اظهار کرده عموی کودک او را مورد آزار قرار داده و روایت دیگر مبنی بر ارتکاب حمله توسط فرزند عموی کودک است.
ادعاهای مادر کودک در حالی بود که حسین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی کشور اعلام کرد که آثار سوختگی نیز بر روی بدن این کودک وجود دارد و به همین خاطر این مساله باید با وسواس بیشتری پیگیری شود. کمی بعد او اعلام کرد که کودک 15 ماهه که چندی پیش در شهر سیرجان مورد کودک آزاری قرار گرفته بود، به یکی از شیرخوارگاه‌های شهر کرمان منتقل و مادر او بازداشت شده است.
سوختگی سیگار روی بدن سارینای 10 ساله
این بار خشونت سارینا را نشان گرفت. آثار جراحت در هر 2 زانوی کودک، لگن سمت راست، انگشتان دست راست، گوش سمت راست و پاشنه پای راست حکایت از آن داشت که دخترک 10 ساله قربانی خشونت خانواده بوده و این بار مجرم مادر اوست. مادری که بعد از افشا شدن این جرم قصد فرار داشت و توسط مراجع قضایی بازداشت شد.
اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی کشور در توضیح این اتفاق گفت: گویا پدر این کودک در زندان است، با مادر این کودک تماس تلفنی داشته‌ام که در این تماس تلفنی مدعی شد که در زمانی که این اتفاق افتاده، در خواب بوده است و این مشکل توسط پسر عمه 20 ساله این کودک به وجود آمده است. او گفته: باید ادعای مادر این کودک بررسی شود، چراکه آثار سوختگی با سیگار بر روی بدن این کودک مشاهده می‌شود. اما کمی بعد دادستان عمومی و انقلاب کرمانشاه از دستگیری مادر سارینای 10 ساله به اتهام کودک آزاری خبر داد و گفت: مادر این کودک در حالی که قصد فرار داشت، توسط ماموران دستگیر شد.
ماه غم انگیز شهریور برای خانواده قاتل و مقتول
شهریور ماه، ماه غم باری برای اولیای دم و خانواده متهمان بود. 4 شهریور، آغاز جلسه رسیدگی به پرونده «آتنا» در دادگاه کیفری استان اردبیل برگزار شد و آخرین دفاع از متهم قتل شنیده شد و رئیس کل دادگستری تهران از محاکمه متهمان پرونده فوت بنیتا کودک هشت ماهه، در روز ۲۰ شهریور ماه خبر داد.
جلسه محاکمه متهمان پرونده بنیتا کودک هشت ماهه 20 شهریور ماه در دادگاه کیفری یک استان تهران به ریاست قاضی محمدی کشکولی برگزار شد. این جلسه حواشی متعددی از غش کردن مامور کلانتری تا گریه‌های حضار برای بنیتا همراه بود. شهریارین ماینده دادستان در این جلسه اعلام کرد که برابر قانون و مطابق درخواست اولیای دم تقاضای قصاص در ملاء عام شد. در این جسله سومین متهمی که در زمان ربایش بنیتا در محل حادثه حضور داشت و فراری بود در جلسه دادگاه مدعی شد در بحث سرقت و آدم‌ربایی بنیتا نقشی نداشته و بنیتا و خودرو پدرش را ندیده است.
27 شهریور ماه، ناصر عتباتی، معاون نظارت و بازرسی دیوان عالی کشور درباره آخرین وضعیت پرونده قاتل آتنا گفت: بعد از تأیید احکام صادره در دیوانعالی کشور، پرونده به دادگستری استان اردبیل بازگشته است.
در همین حال حجت‌الاسلام و المسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای در یکصد و هجدمین نشست خبری خود از صدور حکم متهم ردیف اول پرونده قتل بنیتا خبر داد و گفت که متهم ردیف اول به اتهام قتل عمد به قصاص و در ارتباط با سایر موارد اتهامی به حبس، شلاق و تبعید محکوم شده است. 20 شهریور ماهجلسه محاکمه متهمان پرونده بنیتا کودک هشت ماهه در دادگاه کیفری یک استان تهران به ریاست قاضی محمدی کشکولی برگزار شد و در آن تقاضای قصاص در ملاءعام و اشد مجازات برای متهمان از سوی اولیای دم درخواست شد. این جلسه اما حواشی دیگری داشت، از غش کردن مامور کلانتری تا گریه‌های حضار برای بنیتا. در این جلسه متهم ردیف سوم ادعا کرد که در ربایش «بنیتا» شرکت نکرده و نه «بنیتا» و نه خودروی پدرش را دیده است.
همزمان با آغاز مهر ماه محسن افتخاری، سرپرست دادگاه‌های کیفری یک استان تهران اعلام کرد که متهمان ردیف دوم و سوم پرونده قتل «بنیتا» دختربچه ۸ ماهه، به حبس و شلاق محکوم شدند. طولی نکشید که مجازات یکی از قاتلین بنیتا اعلام شد؛ «تبعید به شهر ایذه». به دنبال اعلام این خبر مردم این شهرستان در اعتراض به تبعید این فرد به این شهرستان جلوی فرمانداری ایذه تجمع کردند.
آخرین برگ‌های پرونده آتنا
سید ناصر عتبانی، دادستان عمومی و انقلاب اردبیل 8 شهریور ماه از صدور حکم پرونده قاتل «آتنا اصلانی» و ابلاغ آن به طرفین پرونده ابلاغ شد. حکمی که البته قطعی نبود و باید در دیوان عالی کشور تایید میشد اما متهم پرونده به آن اعتراض کرد اما 27 شهریور ماه پرونده قاتل آتنا به دادگستری اردبیل برگشت.
ابوالفضل در قفس جوان کوبترباز
همزمان با آخرین مراحل پرونده قتل ستایش قریشی و اعلام نظر کارشناس دادگستری درباره میزان مهرالمثل و ارش‌البکاره مبنی بر اینکه 60 میلیون تومان بابت ارش البکاره و 60 میلیون تومان بابت مهرالمثل باید از سوی قاتل به خانواده ستایش پرداخت شود، خبر از قتل هولناک ابوالفضل پسر ۱۰ ساله ساکن جنوب تهران به گوش رسید. پسرکی که برای تماشای کبوترهای جوانی ۲۴ ساله به خانه او رفت و به شیوه هولناکی توسط او به قتل رسید.
در همین حین بود که غلامحسین اسماعیلی، رئیس کل دادگستری استان تهران از قطعی شدن حکم متهم پرونده ستایش قریشی در دیوان عالی کشور خبر داد و گفت: اولیای دم تقاضای اجرای حکم را کرده و فرآیند استیذان مربوط به اجرای حکم نیز انجام و به دادسرای مجری حکم ابلاغ شده است. به دنبال این خبر قاتل ستایش قریشی که مراحل استیذان حکمش برای اجرای انجام شده بود ادعا کرده در قتل ستایش همدست داشته است.
اهورا دیگر درد نمی‌کشد
25 مهر ماه در حالی که افکار عمومی در حال فراموشی اتفاقات تلخ کودک آزاری در ایران بود، خبر مرگ اهورا همه را دوباره آشفته کرد. خبر کوتاه اما غم انگیز بود: نامزد مادر مطلقه یک کودک ۲ ساله بعد از تجاوز به این پسر بچه او را در رشت به قتل رساند.
کمی بعد حجت الاسلام علی مصطفوی‌نیا، دادستان رشت درباره علت فوت اهورا کودک ۲.۵ ساله گفت: پزشکی قانونی ضربه مغزی را علت مرگ این کودک اعلام کرده است و ناپدری او در بازداشت موقت به سر می‌برد.
احمد سیاوش‌پور رئیس کل دادگستری گیلان نیز اعلام کرد که ضربه‌مغزی، علت مرگ هولناک اهورا بوده و آزار جنسی و ضرب‌وجرح او تایید شده است. همچنین براساس اظهارات خود قاتل او مشکل روانی نداشته و مواد مخدر نیز مصرف نکرده است. چند روز بعد پیکر بی جان اهورا کودک ۲.۵ ساله گیلانی عصر روز سه شنبه ۲۵ مهرماه در مسجد آقا سید محمد زیرده خمام در استان گیلان به خاک سپرده شد.
به فاصله 5 روز تا خاکسپاری جسم بی جان اوهورا، در روز 30 مهرماه دو خبر از کودک آزاری در رسانه‌ها منتشر شد. یک خبر مربوط به دختر بچه ۹ ساله‌ای در شهرری بود که با تهدید چاقوی مرد جوان، مورد آزار و اذیت قرار گرفته بود. پلیس تحقیقات گسترده ای را برای شناسایی متهم آغاز کرد و به دنبال آن پلیس آگاهی پایتخت این خبر را تکذیب و اعلام کرد که بررسی های میدانی صورت گرفته توسط کاراگاهان پایگاه نهم آگاهی حکایت از آن دارد که دو روز پیش مردی غریبه، حدودا ۲۵ ساله که به احتمال بسیار زیادی قصد انجام سرقت داشته در پلکان یک مجتمع مسکونی در منطقه ولی آباد شهرری مشاهده شد که این فرد پس از روبرو شدن با اهالی ساختمان اقدام به فرار کرد.
رد خشونت روی صورت سارینا 5 ساله
خبر دیگر اما مربوط به ضرب و شتم سارینا دختر 5 ساله سمنانی در حضور پدر و مادرش بود.در تحقیقات انجام شده مشخص شد این کودک شاهد اتفاقی بوده و شخص سومی در حضور پدر و مادرش ، او را برای ترساندن از این که مساله را بازگو نکند، کتک زده است.
سارینا در حال خفگی به کارکنان بیمارستان امیرالمومنین سمنان تحویل داده شد و علاوه بر جراحت و خونریزی های سطحی، دچار خونریزی مغزی در ناحیه چشم شده بود. او به دلیل جراحت‌ها و سوختگی‌های متعدد بلافاصله در بخش آی سی یوی بیمارستان امیرالمومنین بستری شد. آخرین خبرها درباره وضعیت جسمانی او حکایت از آن داشت که با تلاش پزشکان اکنون سطح هوشیاری این کودک افزایش یافته و حال وی رو به بهبود است.
براساس گزارش نیروی انتظامی از پدر سارینا خبری در دست نبود و مردی که سارینا را نیز وحشیانه کتک زده متواری است. سرهنگ حداد رئیس پلیس آگاهی استان سمنان بعد ازیک ماه از بازداشت پدر و مادر سمنانی که کودک ۵ ساله خود را شکنجه می‌کردند خبر داد.
خبر تجاوز سرایدار به یک دانش‌آموز مدرسه را به آتش کشید
روزها از پی هم گذشت و اما این بار به فاصله یک ماه از آخرین کودک آزاری رسانه‌ای شده، خبر از یک کودک آزاری دیگر توسط سرایدار در مدرسه ای در اسلام آباد ارومیه در رسانه‌ها منتشر شد. همزمان با انتشار این خبر تعدادی از فرصت‌طلبان در مدرسه اغتشاش کردند و مدرسه و خانه سرایدار را به آتش کشیدند.
یک روز پس از این حادثه مصطفی حبیبی دادستان عمومی و انقلاب ارومیه با اعلام اینکه پس از وصول گزارش هایی مبنی بر تجمع اولیای دانش آموزان مدرسه ای در منطقه اسلام آباد در اعتراض به سرایدار این مدرسه که در ادامه منجر به حضور و تجمع عده ای عناصر فرصت طلب در محل شده بود، شخصا در محل تجمع حاضر شده است، گفت: به اتفاق برخی دیگر از مسئولان ضمن صحبت با والدین دانش آموزان آنان را دعوت به متفرق شدن و پیگیری قانونی موضوع کردیم که انصافا هم با آرام شدن شرایط مردم عادی که احساسات‌شان از شنیدن خبر برانگیخته شده بود متفرق شدند. او همچنین از بازداشت سرایدار و برخی عوامل فرصت طلبی خبر داد که به بهانه اعتراض در یکی از مدارس ارومیه به دو مدرسه دیگر در این شهر حمله کرده و خسارت‌هایی به بار آورده بودند.
سیدمحمد بطحایی، وزیر آموزش وپرورش در تماس تلفنی از معلمان مدارس منطقه اسلام آباد ارومیه که مورد حمله برخی افراد فرصت طلب قرار گرفته بودند، دلجویی کرد و گفت که موضوع مدرسه راه شهدای ارومیه ازطریق مراجع قانونی پیگیری می‌شود.
چند روز بعد وزیر آموزش و پرورش با اشاره به ماجرای تعرض به دانش آموز ارومیه‌ای اظهار کرد: تعرض به آن معنا که در رسانه ها مطرح شده بود، اتفاق نیفتاده است و هنوز مراجع رسمی آن را تایید نکرده‌اند، اما انجام بی حرمتی، از سوی آنان تایید شده است.
از هر چهار کودک سه نفر در جهان مورد خشونت قرار می‌گیرد
اما این پایان ماجرای کودک آزاری نیست. نتایج یک مطالعه جهانی نشان میدهد تقریبا از هر چهار کودک سه نفر در سال خشونت را تجربه می‌کند. کارشناسان در این بررسی با بیان اینکه در نقاط مختلف دنیا از هر چهار کودک سه نفر در سال گرفتار خشونت می‌شود هشدار دادند رفتارهایی همچون تنبیه بدنی در کشورهای فقیر و ثروتمند گسترش پیدا کرده است.
در برنامه جهانی Know violence in childhood که شیوع خشونت‌های میان فردی همچون درگیری در مدرسه، خشونت یا تجاوز را ارزیابی می‌کند آمده است: حدود یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون کودک در طول یک سال نوعی از سوءرفتار و خشونت را تجربه می‌کنند.
به گفته کارشناسان، بزرگترین علت چنین خشونت‌هایی تنبیه بدنی در خانه است که ۵۸ درصد کودکان در کشورهای صنعتی و بیش از هشت کودک از هر ۱۰ نفر در شرق و جنوب آفریقا، جنوب آسیا، غرب و مرکز آفریقا آن را تجربه می‌کنند. در این گزارش آمده است در کنار تنبیه بدنی، ۲۶۱ میلیون کودک مدرسه‌ای خشونت همسالان را تجربه می‌کنند.
اخبار ناگوار از کودک آزاری در ایرام اما سبب شد تا کاربران شبکه‌های اجتماعی برای پایان دادن به این خشونت و حمایت از ستایش، آتنا، اهورا، رقیه، امیرعلی، سارینا و کودکان دیگری که مورد آزار هستند، یک توفان توییتری به راه بیندازند، کودکانی که به جز در فضای مجازی، جایی مورد حمایت قرار نگرفتند.
لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان و یک طوفان در فضای مجازی
اما بسیاری از انتقادها در اعتراض توییتری برای توقف کودک‌آزاری، نسبت به لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان بود که این روزها بیشتر از همیشه بر سر زبان‌ها افتاده: «چطور ممکن است در یک جامعه این حجم از کودک‌آزاری اتفاق بیفتد و همچنان تعلل بر سر تصویب قوانین حمایتی و مدافع حقوق کودکان؟»، «لایحه حمایت از حقوق کودکان سال‌هاست در مجلس خاک میخورد و دریغ از یک اقدام عملی»، «هر روز تاخیر در تصویب لایحه حمایت از حقوق کودکان، مساوی قربانی شدن بیشتر کودکان در خشونت و تجاوز ... با این همه رنج چطور زنده‌ایم؟»، «این که اراده‌ای برای تدوین برنامه جامع مقابله با کودک‌آزاری وجود ندارد، روشن‌ترین چراغ سبز برای کودک‌آزاریست»، این اعتراض و درخواست‌ها، جزو مواردی است که فارغ از فضای مجازی، فعالان مدنی را به واکنش‌های گسترده‌ای واداشته و آنها با جلسات مختلف کارشناسی و دعوت از مسئولان، تقاضای تصویب هرچه سریعتر این لایحه برای پیشگیری از کودک‌آزاری‌های بیشتر را دارند.
گرچه طوفان توییتری یک اقدام مجازی بود اما توانست بخشی از نمایندگان مجلس را با خود همراه کند. روح الله حضرت پورنماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی از ورود مجلس به مسئله حقوق کودکان و کودکان آزاری خبرداد. خبری که اما طیبه سیاووشی آب پاکی را روی آن ریخت و گفت: گرچه ما سعی داریم تا این لایحه را در همین دوره به تصویب مجلس برسانیم اما اکنون دو وزیر جدید به صحن معرفی‌شده‌اند که در حال بررسی آنها هستیم، پس از تعیین دو وزیر نیرو و علوم، بحث بررسی بودجه را در پیش خواهیم داشت، موضوعی که بسیار مهم و البته زمان‌گیر است؛ اما به نظر می‌رسد این لایحه از اوایل سال 97 در دستور کار مجلس قرار بگیرد.
آمارها چه می‌گویند؟
به گزارش خبر آنلاین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی کشور پیش از این گفته بود که از ۲۷۶۵ مورد گزارش شده کودک آزاری به مراکز حضوری اورژانس اجتماعی، 80 کودک مورد سوءاستفاده جنسی و 24 کودک مورد سوء استفاده جنسی و مورد ضرب و شتم قرار گرفته به ثبت رسیده است. او تاکید کرده که تعداد پسر و دختر مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته، برابر بوده است و از آن خبرداده که پسران نیز در معرض تهدید سوء استفاده جنسی در ایران قرار دارند.
او آمار دیگری نیز درباره میزان مراجعه و تماس با اورژانس اجتماعی برای گزارش کودک‌آزاری داده است. به گفته او، 11.2 درصد مواردی که به مراکز سیار اورژانس اجتماعی مراجعه کرده‌اند و هشت درصد موارد گزارش شده به خط تلفنی 123 را موارد کودک آزاری تشکیل می‌دهند و از این میان 2.3 درصد موارد گزارش شده کودک آزاری به خط تلفن 123 مربوط به کودک آزاری‌های جنسی بوده است.
اما دلیل کودک‌آزاری‌های زیر 18 سال از زبان آمار و ارقام ثبت شده از اورژانس اجتماعی چنین می‌گویند: «از تعداد دو هزار و 765 مورد گزارش شده ۴۷ نفر براثر مصرف الکل، ۱۸۰ نفر بدلیل بیماری روانی آزاردهنده، ۲۹ نفر بدلیل عقب‌ماندگی آزاردهنده، ۳۰ نفر بیماری جسمی آزاردهنده، ۵۱۳ نفر تندخویی، ۱۴۸ نفر انتظار پیروی بی‌چون‌وچرا، ۲۳ نفر مشکلات جسمی کودک، ۷۰ نفر انحراف جنسی سوءاستفاده‌کننده، ۱۰۸ نفر بیکاری آزارگر که معمولاً شامل والدین می‌شود و ۲۱۳ نفر نیز بدلیل بهانه‌گیری بی‌مورد اقدام به کودک آزاری کرده‌اند.»
اما این آمار آنجایی نگران کننده و غم‌انگیز است که رئیس اورژانس اجتماعی می‌گوید: بیشتر کودک‌آزاری از طرف والدین صورت می‌گیرد؛ یعنی ۷۵ درصد از آزاردهنده‌ها افراد خانواده هستند. طیبه سیاوشی نماینده مجلس نیز اما آمار دیگری داده و گفته است: بیش از ۴۲ درصد از موارد کودک‌آزاری در خانواده‌ها اتفاق می‌افتد و کودکانی که در خانواده‌های فقیر و بی‌بضاعت زندگی می‌کنند بیشتر در معرض کودک‌آزاری هستند.
کودک آزاری قربانیان زیادی دارد، نمی‌توان از هم تفکیک کرد که دختران آزار می‌ببینند اما پسر نه. کودکان استثنایی و کودکان کار نیز از این قافله دور نیستند و شاید بیشتر از دیگر کودکان در معرض آزار قرار می‌گیرد، نمونه‌اش گزارشی است که آزار و اذیت کودکان اوتیسمی در مشهد در رسانه‌ها منتشر شد.
خشونت علیه کودکان مختص طبقه خاصی نیست
خشونت علیه کودکان به شیوه‌های مختلفی از قبیل وادار کردن آنان به انجام کارهای سخت و طاقت فرسا، تنبیه وآزار بدنی، سوءاستفاده و آزارجنسی انجام می شود و البته که آزار جنسی بیشترین آسیب را به کودک، اطرافیانش و در یک نگاه کلی‌تر به جامعه وارد می‌سازد. آزار جنسی کودکان دارای مصادیق زیادی از قبیل توریسم جنسی یا گردشگری جنسی، هرزه‌نگاری (پورنوگرافی) نسبت به کودکان، قاچاق کودکان و جرایم و اعمال منافی عفت علیه کودکان است. آزار و اذیت کودکان کار چنین مصادیقی را شامل می‌شود.
اتفاقی که حمید بابایی لاکه‌ای، روانشناس خانواده معتقد است: «معضل اجتماعی کودکان کار تنها منحصر به ایران نیست بلکه سال هاست که درجوامع مختلف بشری با این معضل اجتماعی روبرو هستند؛ این کودکان در بسیاری از کشورها زاییده روابط نامشروع و یا مادران معتاد هستند ومتاسفانه مورد استثمار جنسی قرار می‌گیرند. کودکان کار اغلب از 12 تا 13 سالگی مورد سؤء استفاده جنسی قرار می گیرند. از آنجا که این بچه ها و به خصوص دخترها از قدرت فکری و جسمی لازم برخوردار نیستند مجبورند تا تن به خواسته های شیطانی کسانی همچون مراقبان خود بدهند.»
تهران و 5 استان ایران در صدر شمار کودک آزاری‌های گزارش شده
براساس گزارش اروژانس اجتماعی، خراسان جنوبی، همدان، فارس، اردبیل و خراسان‌شمالی بیشترین استان‌هایی هستند که در آنها کودک‌آزاری گزارش شده است.
از لحاظ تعداد گزارش کودک‌آزاری‌های ثبت شده اما تهران نسبت به سایر شهرها اول است، شهری که به دلیل جمعیت زیاد و حاشیه نشینش موارد متعددی از کودک آزاری را به رسانه‌ها گزارش میدهد. نمونه‌اش 70 بار تجاوز به یک دختربچه هفت ساله در کرج است که توسط پدربزرگش مورد آزار جنسی قرار گرفته است یا گزارش دردناکی که روزنامه خراسان از کودک 6 ساله‌ای منتشر کرده که بدنش بارها و بارها توسط ناپدری سوزانده می‌شده است.
اما گاهی این کودک آزاری‌ها به قتل کودک منجر می‌شود. رقیه کودک 5 ساله‌ای بود که در پی ضرب و شتم ناپدری‌اش مرگ مغزی شد، به کما رفت و کمی بعد جان باخت. شدت ضربات وارد شده به قدری بود که پزشکان از خانواده‌اش درخواست کردند تا اعضای بدن او را اهدا کنند.
وقتی آتنا داغ ستایش را دوباره زنده کرد
اما روایت دردناک کودک آزاری در ایران از آنجا دوباره اوج گرفت که دختر بچه‌ای در شهر پارس‌آباد اردبیل گم شد و روزها گذشت تا جسدش در یک خمره رنگ‌رزی در یک مغازه در نزدیک بساط پدرش پیدا شد. جسد دختری که تصویرش در فضای مجازی دست به دست می‌گشت تا شاید فردی در گوشه‌ای از ایران خبری خوش به پدر و مادرش برساند اما این طور نشد.
عکس آتنا اصلانی این بار با عکس قاتل او در فضای مجازی پیچید و دوباره ماجرای ستایش قریشی را زنده کرد، همان دخترک افغانی که بیست و دوم فروردین 95 گم شد و پدر و مادرش همه جا را به دنبال او زیر و رو کردند تا اینکه پلیس جسدش را در وان حمام در خانه‌ای کمی آن سوتر از خانه ستایش یافت. قاتلش پسر 17 ساله همسایه بود که ستایش را بعد از تجاوز با چاقو به قتل رسانده و پیکرش را در وان حمام انداخته و رویش اسید ریخته بود اما چون در از بین بردن جنازه موفق نبود، از دوستش کمک گرفت و اما کمک خواستن سرانجام خوبی نداشت. دوستش پدرش را در جریان گذاشت و خبر به پلیس و کلانتری محل رسید.
نزدیک به یک سال از ماجرای مرگ ستایش می‌گذشت و همزمان با رسیدن این پرونده به ارش‌البکاره و مهرالمثل، این بار قرعه به نام آتنا افتاد؛ ۲۸ خرداد ۱۳۹۶بود که خبر قتل آتنا اصلانی دختر هفت‌سالهٔ ایرانی اهل پارس‌آباد توسط اسماعیل رنگرز در رسانه‌ها پیچید. خبری که پیش از همه پارس آباد را با لزره انداخت. اهالی پارس آباد با شنیدن این خبر به منزل و مغازه قاتل حمله کردند و آن را به آتش کشیدند.
خانواده قاتل اما شبانه از شهر رفتند. هرچند پیش از ترک شهر خانواده اسماعیل، متهم به قتل، نیز اعلام کردند در کنار خانواده آتنا هستند و با آنها همدردی کرده و خواستار مجازات اسماعیل هستند. شرایط اما تنها برای خانواده آتنا سخت نوبد. خانواده قاتل وضعیت بسیار سختتری داشتند. در آن زمان اخبار رسیده حاکی از آن بود که اعضای خانواده اسماعیل وضعیت روانی مناسبی ندارند و دختر و پسر بزرگ اسماعیل شوکه شده و واکنش‌های روانی شدیدی دارند؛ اما برادر اسماعیل گفته بود: مردم باید حساب آنها را از اسماعیل جدا کنند و اشتباه اسماعیل را به پای آنها ننویسند.
خبر قتل آتنا، تعدادی از نمایندگان مجلس را برآن داشت تا در تذکرات کتبی به وزرای کشور و دادگستری با مسئله کودک آزاری برخورد قاطع صورت گیرد. حتی علی لاریجانی، رئیس مجلس در صفحه اینستاگرامش به قتل آتنا اصلانی واکنش نشان داد و نوشت: قوه قضاییه در اسرع وقت و با دقت به پرونده این جنایت رسیدگی کند.
لزوم آموزش خود مراقبتی به کودکان
به دنبال این ماجرا موضوع خود مراقبتی و لزوم آموزش برای جلوگیری از آزار کودکان و تکرار حوادثی مانند آتنا و ستایش در رسانه‌ها مطرح شد. در آن زمان انوشیروان محسنی بندپی، رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به ماجرای مرگ تلخ «آتنا» گفت: هر چقدر آگاه‌سازی در زمینه خودمراقبتی را به خصوص در سنین اولیه کودکی افزایش دهیم کمتر شاهد بروز چنین حوادث تلخی در کشور خواهیم شد. در همان زمان خبرآنلاین از مخاطبان خود خواست تا به این سوال که آیا آموزش می‌تواند مانع تکرار حوادثی چون ستایش و آتنا باشد یا خیر؟ پاسخ دهند. نظرات کاربران حکایت از آن داشت که لزوم آموزش مراقبت از خود به کودکان در ایران بسیار ضروری است.
حتی در آن زمان مصطفی پورمحمدی، وزیر پیشین دادگستری گرچه اعلام کرد که همه سعی و تلاش خود را برای جلوگیری از اینگونه اتفاقات انجام میدهد ولی به لزوم آموزش کودکان اشاره کرد و گفت: آموزش و مراقبت‌‌های لازم و مجازات‌های سنگین را برای اینگونه حوادث باید ترتیب بدهیم تا انشالله دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم.
مرگ کودکی که ایران را در غم فرو برود؛ بنیتا را به خانه باز گردانید
سه ماه پس از حادثه تلخ آتنا همزمان با تکمیل پرونده و انتظار برای نظر تکمیلی پزشکی قانونی درباره علت تامه قتل «آتنا» و درخواست برای پرداخت تفاضل دیه قاتل آتنا از سوی دستگاه قضایی برای قصاص وی و اصلاح قانون در موارد مشابه توسط برخی از نمایندگان همچون طیبه سیاوشی، اتفاق دیگری رخ داد. بنیتا دختربچه 8 ماه‌ای که جسدش بامداد چهارشنبه 29 تیر ماه پس از 6 روز، در خودروی پدرش که به همراه وی به سرقت رفته بود در پاکدشت ورامین کشف شد. این در حالی بود که کشف جسد «بنیتا» به دنبال دستگیری سارقان خودروی مذکور توسط پلیس اتفاق افتاد.
بعد از دستگیری اما روزنامه ایران مصاحبه‌ای را با متهم قتل بنیتا منتشر کرد که می‌گفت که شب حادثه به کلانتری خاتون‌آباد مراجعه کرده و گزارش داده است که یک بچه داخل ماشین رها شده اما مسئولان کلانتری به آن توجه نکردند. ادعایی که البته کمی بعد توسط سرهنگ قباد خنجری فرمانده انتظامی پاکدشت رد شد. او در این باره گفت: تمامی ادعاهای متهم ردیف دوم پرونده از سوی پلیس رد می شود و چنین ادعاهایی صحت ندارند.
اما خبری که افکار عمومی را بیش از پیش متاثر کرد این بود که پلیس اعلام کرد سارقان پیش از این نیز سوء سابقه داشته‌اند. غلام حسین محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضاییه در پاسخ به این خبر گفت: مسایلی درباره سوابق متهمان و حواشی پرونده نقل شده، صحت ندارد؛ این که می گویند متهم 130 سابقه دارد و با یک فیش حقوقی آزاد شده، کاملا خلاف است و مطلقا صحت ندارد. واقعیت قضیه را از رئیس کل دادگستری استان تهران و دادستان تهران خواستم سوابق را ببینید و گزارش دهید. یک دستگیری به اتهام سرقت داشته و مشخص شده 12 فقره سرقت لوازم داخل ماشین داشته. 14 ماه بازداشت شده و بیش از این مقدار بازپرس نمی تواند او را نگهدارد. بعد با قرار وثیقه 160 میلیون تومانی آزاد شده. این فرد به اتهام 12 سرقتی که اعتراف کرده به هر کدام محکوم شده و مجموعا به 55 ماه حبس و ردمال محکوم شده. طبق قانون آیین دادرسی جدید به اشد اجرای حکم محکوم شده که 3 سال است. او گفت: نفر دوم پرونده با 4 گرم شیشه بازداشت شده و تمام حبس 2 ساله خود را تحمل کرده. جزای نقدی و شلاق هم داشته. اردیبهشت 95 محکومیت او تمام شده. هیچیک از موارد صحت ندارد.
لبخند تبسم بر لبانش خشکید
هنوز داغ بنیتا رنگ نباخته بود که عبدالکریم یادگاری معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان مرکزی از آزار جنسی و به کما رفتن یک کودک در ساوه خبر داد و گفت: تبسم دختر بچه 5 ساله ساوه‌ای در کما است. یک روز از انتشار این خبر نگذشته بود که حسین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی از مرگ این کودک به رسانه‌ها خبر داد. در جریان این حادثه 3 نفر بازداشت شدند و هادی ملکی، رئیس دادگستری شهرستان ساوه آزار کودک را تایید کرده است. کمی بعد هادی ملکی، رییس دادگستری ساوه از صدور کیفرخواست برای قاتل تبسم خبر داد.
درخواست‌ها برای ترسیع در تصویب یک لایحه
موج خبرهای کودک آزاری که یک به یک پشت سر هم در رسانه‌ها منتشر میشد فعالان حقوق کودک را برآن داشت تا بر روند تصویب لایحه حمایت از کودکان تسریع ببخشند. طیبه سیاووشی نماینده مجلس در این باره گفته است: سال گذشته لایحه کودکان را در کمیسیون مجلس قضایی مطرح کردم، 9 ماده از این لایحه مورد بررسی قرار گرفت، با وجود اینکه در دستور کار فوریت بود ولی بدلیل دو فوریتی طرح توزیع مواد مخدر و تخفیف در کاهش جرم آن لایحه کودکان به تعویق افتاد ولی من شخصا مجدد پیگیر هستم. او گفت: نقطه قوت این لایحه جرم انگاری و حمایتی برای کودکان است.
اما آنچه که سبب شده تا فعالان حقوق کودک از این لایحه حمایت کنند و خواستار سرعت بخشیدن به روند آن باشند چیست؟کارشناسان حقوقی معتقدند: مسایل زیادی در زمینه حمایت از کودکان و نوجوانان به ویزه در جرایمی هم چون تجاوز وکودک آزاری باید در نظر گرفته شود. به نظر می‌رسد مهمترین مشکلی که در بررسی مساله مطرح است ادله اثبات دعواست که امکان تحقق عدالت را برای قاضی و وکیل دشوار می سازد و علاوه بر بصیرت و دانش قضات و وکلا، به دقت نظر و جسارت بیشتر نهاد قانونگذاری نیازمند است. در این مجال به مهمترین مسایلی که به تجربه شخصی دریافته ام پرداخته خواهد شد.
مشکلات اقتصادی را دریابید
البته كاظمی نایب رییس كمیسیون حقوقی و قضایی مجلس یکی از کسانی بود که گرچه اعلام کرد که تلاش می‌کند تا لایحه حمایت از حقوق کودکان را تا یک ماه دیگر در مجلس به تصویب برسد، اما او نگاه دیگری به پدیده کودک آزاری داشته است. به عقیده او، این تصور اشتباه است كه فكر كنیم راه حل همه مشكلات كودك‌آزاری در ایجاد قوانین است. چه در گذشته و چه امروز قوانینی در حمایت از كودكان داشته‌ایم ولی آنچه باعث می‌شود همچنان شاهد چنین مواردی از آزار كودكان باشیم، مشكلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. تا این مشكلات حل نشود، نمی‌توان انتظار داشت كه حتی با مترقی‌ترین قوانین، آزار كمتری نصیب كودكان شود.
حمله با قمه به کودک 15 ماهه
کمی بعد کودک آزاری در سیرجان رسانه‌ای شد. عباس صادق زاده، مدیرکل بهزیستی استان کرمان صدمات وارد شده به کودک 15 ماهه سیرجانی را اینگونه تشریح کرد و گفت: این کودک با جسم سخت و احتمالا چاقو یا قمه مورد حمله قرار گرفته که مادرش اظهار کرده عموی کودک او را مورد آزار قرار داده و روایت دیگر مبنی بر ارتکاب حمله توسط فرزند عموی کودک است.
ادعاهای مادر کودک در حالی بود که حسین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی کشور اعلام کرد که آثار سوختگی نیز بر روی بدن این کودک وجود دارد و به همین خاطر این مساله باید با وسواس بیشتری پیگیری شود. کمی بعد او اعلام کرد که کودک 15 ماهه که چندی پیش در شهر سیرجان مورد کودک آزاری قرار گرفته بود، به یکی از شیرخوارگاه‌های شهر کرمان منتقل و مادر او بازداشت شده است.
سوختگی سیگار روی بدن سارینای 10 ساله
این بار خشونت سارینا را نشان گرفت. آثار جراحت در هر 2 زانوی کودک، لگن سمت راست، انگشتان دست راست، گوش سمت راست و پاشنه پای راست حکایت از آن داشت که دخترک 10 ساله قربانی خشونت خانواده بوده و این بار مجرم مادر اوست. مادری که بعد از افشا شدن این جرم قصد فرار داشت و توسط مراجع قضایی بازداشت شد.
اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی کشور در توضیح این اتفاق گفت: گویا پدر این کودک در زندان است، با مادر این کودک تماس تلفنی داشته‌ام که در این تماس تلفنی مدعی شد که در زمانی که این اتفاق افتاده، در خواب بوده است و این مشکل توسط پسر عمه 20 ساله این کودک به وجود آمده است. او گفته: باید ادعای مادر این کودک بررسی شود، چراکه آثار سوختگی با سیگار بر روی بدن این کودک مشاهده می‌شود. اما کمی بعد دادستان عمومی و انقلاب کرمانشاه از دستگیری مادر سارینای 10 ساله به اتهام کودک آزاری خبر داد و گفت: مادر این کودک در حالی که قصد فرار داشت، توسط ماموران دستگیر شد.
ماه غم انگیز شهریور برای خانواده قاتل و مقتول
شهریور ماه، ماه غم باری برای اولیای دم و خانواده متهمان بود. 4 شهریور، آغاز جلسه رسیدگی به پرونده «آتنا» در دادگاه کیفری استان اردبیل برگزار شد و آخرین دفاع از متهم قتل شنیده شد و رئیس کل دادگستری تهران از محاکمه متهمان پرونده فوت بنیتا کودک هشت ماهه، در روز ۲۰ شهریور ماه خبر داد.
جلسه محاکمه متهمان پرونده بنیتا کودک هشت ماهه 20 شهریور ماه در دادگاه کیفری یک استان تهران به ریاست قاضی محمدی کشکولی برگزار شد. این جلسه حواشی متعددی از غش کردن مامور کلانتری تا گریه‌های حضار برای بنیتا همراه بود. شهریارین ماینده دادستان در این جلسه اعلام کرد که برابر قانون و مطابق درخواست اولیای دم تقاضای قصاص در ملاء عام شد. در این جسله سومین متهمی که در زمان ربایش بنیتا در محل حادثه حضور داشت و فراری بود در جلسه دادگاه مدعی شد در بحث سرقت و آدم‌ربایی بنیتا نقشی نداشته و بنیتا و خودرو پدرش را ندیده است.
27 شهریور ماه، ناصر عتباتی، معاون نظارت و بازرسی دیوان عالی کشور درباره آخرین وضعیت پرونده قاتل آتنا گفت: بعد از تأیید احکام صادره در دیوانعالی کشور، پرونده به دادگستری استان اردبیل بازگشته است.
در همین حال حجت‌الاسلام و المسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای در یکصد و هجدمین نشست خبری خود از صدور حکم متهم ردیف اول پرونده قتل بنیتا خبر داد و گفت که متهم ردیف اول به اتهام قتل عمد به قصاص و در ارتباط با سایر موارد اتهامی به حبس، شلاق و تبعید محکوم شده است. 20 شهریور ماهجلسه محاکمه متهمان پرونده بنیتا کودک هشت ماهه در دادگاه کیفری یک استان تهران به ریاست قاضی محمدی کشکولی برگزار شد و در آن تقاضای قصاص در ملاءعام و اشد مجازات برای متهمان از سوی اولیای دم درخواست شد. این جلسه اما حواشی دیگری داشت، از غش کردن مامور کلانتری تا گریه‌های حضار برای بنیتا. در این جلسه متهم ردیف سوم ادعا کرد که در ربایش «بنیتا» شرکت نکرده و نه «بنیتا» و نه خودروی پدرش را دیده است.
همزمان با آغاز مهر ماه محسن افتخاری، سرپرست دادگاه‌های کیفری یک استان تهران اعلام کرد که متهمان ردیف دوم و سوم پرونده قتل «بنیتا» دختربچه ۸ ماهه، به حبس و شلاق محکوم شدند. طولی نکشید که مجازات یکی از قاتلین بنیتا اعلام شد؛ «تبعید به شهر ایذه». به دنبال اعلام این خبر مردم این شهرستان در اعتراض به تبعید این فرد به این شهرستان جلوی فرمانداری ایذه تجمع کردند.
آخرین برگ‌های پرونده آتنا
سید ناصر عتبانی، دادستان عمومی و انقلاب اردبیل 8 شهریور ماه از صدور حکم پرونده قاتل «آتنا اصلانی» و ابلاغ آن به طرفین پرونده ابلاغ شد. حکمی که البته قطعی نبود و باید در دیوان عالی کشور تایید میشد اما متهم پرونده به آن اعتراض کرد اما 27 شهریور ماه پرونده قاتل آتنا به دادگستری اردبیل برگشت.
ابوالفضل در قفس جوان کوبترباز
همزمان با آخرین مراحل پرونده قتل ستایش قریشی و اعلام نظر کارشناس دادگستری درباره میزان مهرالمثل و ارش‌البکاره مبنی بر اینکه 60 میلیون تومان بابت ارش البکاره و 60 میلیون تومان بابت مهرالمثل باید از سوی قاتل به خانواده ستایش پرداخت شود، خبر از قتل هولناک ابوالفضل پسر ۱۰ ساله ساکن جنوب تهران به گوش رسید. پسرکی که برای تماشای کبوترهای جوانی ۲۴ ساله به خانه او رفت و به شیوه هولناکی توسط او به قتل رسید.
در همین حین بود که غلامحسین اسماعیلی، رئیس کل دادگستری استان تهران از قطعی شدن حکم متهم پرونده ستایش قریشی در دیوان عالی کشور خبر داد و گفت: اولیای دم تقاضای اجرای حکم را کرده و فرآیند استیذان مربوط به اجرای حکم نیز انجام و به دادسرای مجری حکم ابلاغ شده است. به دنبال این خبر قاتل ستایش قریشی که مراحل استیذان حکمش برای اجرای انجام شده بود ادعا کرده در قتل ستایش همدست داشته است.
اهورا دیگر درد نمی‌کشد
25 مهر ماه در حالی که افکار عمومی در حال فراموشی اتفاقات تلخ کودک آزاری در ایران بود، خبر مرگ اهورا همه را دوباره آشفته کرد. خبر کوتاه اما غم انگیز بود: نامزد مادر مطلقه یک کودک ۲ ساله بعد از تجاوز به این پسر بچه او را در رشت به قتل رساند.
کمی بعد حجت الاسلام علی مصطفوی‌نیا، دادستان رشت درباره علت فوت اهورا کودک ۲.۵ ساله گفت: پزشکی قانونی ضربه مغزی را علت مرگ این کودک اعلام کرده است و ناپدری او در بازداشت موقت به سر می‌برد.
احمد سیاوش‌پور رئیس کل دادگستری گیلان نیز اعلام کرد که ضربه‌مغزی، علت مرگ هولناک اهورا بوده و آزار جنسی و ضرب‌وجرح او تایید شده است. همچنین براساس اظهارات خود قاتل او مشکل روانی نداشته و مواد مخدر نیز مصرف نکرده است. چند روز بعد پیکر بی جان اهورا کودک ۲.۵ ساله گیلانی عصر روز سه شنبه ۲۵ مهرماه در مسجد آقا سید محمد زیرده خمام در استان گیلان به خاک سپرده شد.
به فاصله 5 روز تا خاکسپاری جسم بی جان اوهورا، در روز 30 مهرماه دو خبر از کودک آزاری در رسانه‌ها منتشر شد. یک خبر مربوط به دختر بچه ۹ ساله‌ای در شهرری بود که با تهدید چاقوی مرد جوان، مورد آزار و اذیت قرار گرفته بود. پلیس تحقیقات گسترده ای را برای شناسایی متهم آغاز کرد و به دنبال آن پلیس آگاهی پایتخت این خبر را تکذیب و اعلام کرد که بررسی های میدانی صورت گرفته توسط کاراگاهان پایگاه نهم آگاهی حکایت از آن دارد که دو روز پیش مردی غریبه، حدودا ۲۵ ساله که به احتمال بسیار زیادی قصد انجام سرقت داشته در پلکان یک مجتمع مسکونی در منطقه ولی آباد شهرری مشاهده شد که این فرد پس از روبرو شدن با اهالی ساختمان اقدام به فرار کرد.
رد خشونت روی صورت سارینا 5 ساله
خبر دیگر اما مربوط به ضرب و شتم سارینا دختر 5 ساله سمنانی در حضور پدر و مادرش بود.در تحقیقات انجام شده مشخص شد این کودک شاهد اتفاقی بوده و شخص سومی در حضور پدر و مادرش ، او را برای ترساندن از این که مساله را بازگو نکند، کتک زده است.
سارینا در حال خفگی به کارکنان بیمارستان امیرالمومنین سمنان تحویل داده شد و علاوه بر جراحت و خونریزی های سطحی، دچار خونریزی مغزی در ناحیه چشم شده بود. او به دلیل جراحت‌ها و سوختگی‌های متعدد بلافاصله در بخش آی سی یوی بیمارستان امیرالمومنین بستری شد. آخرین خبرها درباره وضعیت جسمانی او حکایت از آن داشت که با تلاش پزشکان اکنون سطح هوشیاری این کودک افزایش یافته و حال وی رو به بهبود است.
براساس گزارش نیروی انتظامی از پدر سارینا خبری در دست نبود و مردی که سارینا را نیز وحشیانه کتک زده متواری است. سرهنگ حداد رئیس پلیس آگاهی استان سمنان بعد ازیک ماه از بازداشت پدر و مادر سمنانی که کودک ۵ ساله خود را شکنجه می‌کردند خبر داد.
خبر تجاوز سرایدار به یک دانش‌آموز مدرسه را به آتش کشید
روزها از پی هم گذشت و اما این بار به فاصله یک ماه از آخرین کودک آزاری رسانه‌ای شده، خبر از یک کودک آزاری دیگر توسط سرایدار در مدرسه ای در اسلام آباد ارومیه در رسانه‌ها منتشر شد. همزمان با انتشار این خبر تعدادی از فرصت‌طلبان در مدرسه اغتشاش کردند و مدرسه و خانه سرایدار را به آتش کشیدند.
یک روز پس از این حادثه مصطفی حبیبی دادستان عمومی و انقلاب ارومیه با اعلام اینکه پس از وصول گزارش هایی مبنی بر تجمع اولیای دانش آموزان مدرسه ای در منطقه اسلام آباد در اعتراض به سرایدار این مدرسه که در ادامه منجر به حضور و تجمع عده ای عناصر فرصت طلب در محل شده بود، شخصا در محل تجمع حاضر شده است، گفت: به اتفاق برخی دیگر از مسئولان ضمن صحبت با والدین دانش آموزان آنان را دعوت به متفرق شدن و پیگیری قانونی موضوع کردیم که انصافا هم با آرام شدن شرایط مردم عادی که احساسات‌شان از شنیدن خبر برانگیخته شده بود متفرق شدند. او همچنین از بازداشت سرایدار و برخی عوامل فرصت طلبی خبر داد که به بهانه اعتراض در یکی از مدارس ارومیه به دو مدرسه دیگر در این شهر حمله کرده و خسارت‌هایی به بار آورده بودند.
سیدمحمد بطحایی، وزیر آموزش وپرورش در تماس تلفنی از معلمان مدارس منطقه اسلام آباد ارومیه که مورد حمله برخی افراد فرصت طلب قرار گرفته بودند، دلجویی کرد و گفت که موضوع مدرسه راه شهدای ارومیه ازطریق مراجع قانونی پیگیری می‌شود.
چند روز بعد وزیر آموزش و پرورش با اشاره به ماجرای تعرض به دانش آموز ارومیه‌ای اظهار کرد: تعرض به آن معنا که در رسانه ها مطرح شده بود، اتفاق نیفتاده است و هنوز مراجع رسمی آن را تایید نکرده‌اند، اما انجام بی حرمتی، از سوی آنان تایید شده است.
از هر چهار کودک سه نفر در جهان مورد خشونت قرار می‌گیرد
اما این پایان ماجرای کودک آزاری نیست. نتایج یک مطالعه جهانی نشان میدهد تقریبا از هر چهار کودک سه نفر در سال خشونت را تجربه می‌کند. کارشناسان در این بررسی با بیان اینکه در نقاط مختلف دنیا از هر چهار کودک سه نفر در سال گرفتار خشونت می‌شود هشدار دادند رفتارهایی همچون تنبیه بدنی در کشورهای فقیر و ثروتمند گسترش پیدا کرده است.
در برنامه جهانی Know violence in childhood که شیوع خشونت‌های میان فردی همچون درگیری در مدرسه، خشونت یا تجاوز را ارزیابی می‌کند آمده است: حدود یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون کودک در طول یک سال نوعی از سوءرفتار و خشونت را تجربه می‌کنند.
به گفته کارشناسان، بزرگترین علت چنین خشونت‌هایی تنبیه بدنی در خانه است که ۵۸ درصد کودکان در کشورهای صنعتی و بیش از هشت کودک از هر ۱۰ نفر در شرق و جنوب آفریقا، جنوب آسیا، غرب و مرکز آفریقا آن را تجربه می‌کنند. در این گزارش آمده است در کنار تنبیه بدنی، ۲۶۱ میلیون کودک مدرسه‌ای خشونت همسالان را تجربه می‌کنند.
اخبار ناگوار از کودک آزاری در ایرام اما سبب شد تا کاربران شبکه‌های اجتماعی برای پایان دادن به این خشونت و حمایت از ستایش، آتنا، اهورا، رقیه، امیرعلی، سارینا و کودکان دیگری که مورد آزار هستند، یک توفان توییتری به راه بیندازند، کودکانی که به جز در فضای مجازی، جایی مورد حمایت قرار نگرفتند.
لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان و یک طوفان در فضای مجازی
اما بسیاری از انتقادها در اعتراض توییتری برای توقف کودک‌آزاری، نسبت به لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان بود که این روزها بیشتر از همیشه بر سر زبان‌ها افتاده: «چطور ممکن است در یک جامعه این حجم از کودک‌آزاری اتفاق بیفتد و همچنان تعلل بر سر تصویب قوانین حمایتی و مدافع حقوق کودکان؟»، «لایحه حمایت از حقوق کودکان سال‌هاست در مجلس خاک میخورد و دریغ از یک اقدام عملی»، «هر روز تاخیر در تصویب لایحه حمایت از حقوق کودکان، مساوی قربانی شدن بیشتر کودکان در خشونت و تجاوز ... با این همه رنج چطور زنده‌ایم؟»، «این که اراده‌ای برای تدوین برنامه جامع مقابله با کودک‌آزاری وجود ندارد، روشن‌ترین چراغ سبز برای کودک‌آزاریست»، این اعتراض و درخواست‌ها، جزو مواردی است که فارغ از فضای مجازی، فعالان مدنی را به واکنش‌های گسترده‌ای واداشته و آنها با جلسات مختلف کارشناسی و دعوت از مسئولان، تقاضای تصویب هرچه سریعتر این لایحه برای پیشگیری از کودک‌آزاری‌های بیشتر را دارند.
گرچه طوفان توییتری یک اقدام مجازی بود اما توانست بخشی از نمایندگان مجلس را با خود همراه کند. روح الله حضرت پورنماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی از ورود مجلس به مسئله حقوق کودکان و کودکان آزاری خبرداد. خبری که اما طیبه سیاووشی آب پاکی را روی آن ریخت و گفت: گرچه ما سعی داریم تا این لایحه را در همین دوره به تصویب مجلس برسانیم اما اکنون دو وزیر جدید به صحن معرفی‌شده‌اند که در حال بررسی آنها هستیم، پس از تعیین دو وزیر نیرو و علوم، بحث بررسی بودجه را در پیش خواهیم داشت، موضوعی که بسیار مهم و البته زمان‌گیر است؛ اما به نظر می‌رسد این لایحه از اوایل سال 97 در دستور کار مجلس قرار بگیرد.
