صراط: بالاترین توجیه استمرار حیات هر صنعتی سوددهی و صرفه اقتصادی آن صنعت است به صورتی که اگر قمیت محصول تولیدی از قیمت تمام شده آن کمتر باشد نه تنها نمیتوان انتظار توسعه و بهینهسازی آن را داشت که احتمالا نابودی آن صنعت را به همراه خواهد داشت. این وضعیت توصیفی دقیق و واقعی از صنعت برق ایران است.
به گزارش فارس، نیروگاههای کشور مراکزی هستند که با دریافت سوخت فسیلی که عموما گاز است ، برق تولید میکنند. برق تولیدی از طریق خطوط انتقال و توزیع به دست مصرفکنندگان یعنی مردم و صنایع میرسد. در حال حاضر هزینه تبدیل سوخت به برق در نیروگاههای کشور و انتقال و توزیع آن حدود 110 تومان برای هر کیلووات ساعت است، در حالی که مردم به صورت میانگین حدود 60 تومان برای هر کیلووات ساعت پرداخت میکنند و مابقی به صورت یارانه از طرف وزارت نیرو پرداخت میشود. با در نظر گرفتن تولید سالانه 260 میلیارد کیلووات ساعت ، مبلغ بسیار زیادی سالانه بابت یارانه تولید برق پرداخت میگردد. این تفاوت زیاد در هزینه تولید برق و هزینه دریافتی از مردم سبب شده است که وزارت نیرو به بدهکارترین وزارتخانه تبدیل شود و بنا به گفته وزیر سابق نیرو آقای چیت چیان، سالانه 10هزار میلیارد تومان به بدهی وزارت نیرو اضافه میشود و استمرار این بدهی در سالهای گذشته سبب انباشت حدود 40 هزار میلیارد تومان بدهی به تولیدکنندگان برق، پیمانکاران و بانکها شده است.
اصلاح هدفمندی یارانهها یکی از اهداف اقتصادی دولت یازدهم معرفی شده بود. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که عدم اصلاح فرایند فعلی هدفمندی یارانه ها مربوط به رویه دولت است که حاضر به پذیرش ریسک حذف یارانه بگیران پُردرآمد و اصلاح قیمت حامل های انرژی نیست.
دولت، وزارت نیرو و تمام کارشناسان این حوزه میدانند که قیمت غیر واقعی برق سبب ورشکستگی صنعت برق خواهد شد و تاکنون تصمیماتی برای اصلاح تعرفه برق اتخاذ شده که متاسفانه کاملا از عدالت به دور بوده است. با شناخت اصلاح تعرفه برق به عنوان ریشه مشکلات اقتصاد این صنعت، دولت یازدهم تاکنون 3 مرتبه تعرفههای برق را اصلاح کرده است. اما این اصلاحات نه تنها هوشمندانه نبوده که تاثیرات مدیریتی کاهش مصرف برق را هم به همراه نداشته است. اولین اصلاح تعرفه برق در دولت یازدهم در اسفند سال 92 صورت گرفت که تعرفههای برق برای تمام پلکان های مصرف، 24 درصد افزایش یافت و بار دیگر در اسفند سال 93 تعرفه ها برای تمام پلکان های مصرف برق 10 درصد افزایش پیدا کرد. سومین افزایش تعرفه برق برای تابستان سال 95 بود که تعرفه برق برای تمام مشترکین 10 درصد افزایش یافت.
یکسان در نظر گرفتن افزایش تعرفه های برق برای تمام پلکان های مصرفی، سیاستی نادرست در قیمتگذاری محسوب می شود که باعث شده پلکان های بالای مصرف برق، انگیزه ای برای رعایت الگوی مصرف برق نداشته باشند. این سیاست نادرست در حالی از سوی دولت پیگیری شده است که برخی از کشورهای پیشرفته دنیا ، نظامی هوشمندانه را برای تعرفه گذاری قیمت حامل های انرژی وضع کرده اند. این نظام که روش تعرفهگذاری پلکانی - افزایشی نام دارد به منظور اصلاح الگوی مصرف انرژی در بخش های مختلف و به خصوص بخش خانگی اعمال شده است. در این روش، هزینه مصرف متناسب با میزان افزایش آن بالا می رود و در این صورت مصرف بیشتر با یارانه بیشتری همراه نمیشود و مشترکین پرمصرف به جای عموم مشترکین در کانون افزایش هزینه قرار میگیرند. در این الگو ، میزان مشخصی از هر حامل انرژی به عنوان «الگوی مصرف مجاز» تعریف می شود و هزینه مصرف کمتر از الگو، ارزان تر تعیین میشود. با عبور مصرف از مقدار الگو، قیمت به صورت ناگهانی افزایش مییابد تا مشترکین پرمصرف با پرداخت هزینه واقعی انرژی، رفتار خود را اصلاح کنند و فشار افزایش قیمت نیز از عموم مردم برداشته شود.
از طرف دیگر خبرها به نقل از هوشنگ فلاحتیان معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی حاکی از آن است که وزارتخانه نیرو پیشنهاد خود مبنی بر افزایش تعرفه برق را به سازمان برنامه و بودجه ارائه داده و محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت هم تایید کرده که موضوع اصلاح تعرفه حامل های انرژی در حال بررسی در دولت است.
بنابراین انتظار میرود که دولت اصلاح تعرفه برق را بر مبنای روشهای هوشمند در دستور کار قرار دهد تا علاوه بر حذف یارانه برق مشترکین پرمصرف، بار اقتصادی افزایش تعرفه برق متوجه تمام مشترکین حتی مشترکین کممصرف نشود.
به گزارش فارس، نیروگاههای کشور مراکزی هستند که با دریافت سوخت فسیلی که عموما گاز است ، برق تولید میکنند. برق تولیدی از طریق خطوط انتقال و توزیع به دست مصرفکنندگان یعنی مردم و صنایع میرسد. در حال حاضر هزینه تبدیل سوخت به برق در نیروگاههای کشور و انتقال و توزیع آن حدود 110 تومان برای هر کیلووات ساعت است، در حالی که مردم به صورت میانگین حدود 60 تومان برای هر کیلووات ساعت پرداخت میکنند و مابقی به صورت یارانه از طرف وزارت نیرو پرداخت میشود. با در نظر گرفتن تولید سالانه 260 میلیارد کیلووات ساعت ، مبلغ بسیار زیادی سالانه بابت یارانه تولید برق پرداخت میگردد. این تفاوت زیاد در هزینه تولید برق و هزینه دریافتی از مردم سبب شده است که وزارت نیرو به بدهکارترین وزارتخانه تبدیل شود و بنا به گفته وزیر سابق نیرو آقای چیت چیان، سالانه 10هزار میلیارد تومان به بدهی وزارت نیرو اضافه میشود و استمرار این بدهی در سالهای گذشته سبب انباشت حدود 40 هزار میلیارد تومان بدهی به تولیدکنندگان برق، پیمانکاران و بانکها شده است.
اصلاح هدفمندی یارانهها یکی از اهداف اقتصادی دولت یازدهم معرفی شده بود. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که عدم اصلاح فرایند فعلی هدفمندی یارانه ها مربوط به رویه دولت است که حاضر به پذیرش ریسک حذف یارانه بگیران پُردرآمد و اصلاح قیمت حامل های انرژی نیست.
دولت، وزارت نیرو و تمام کارشناسان این حوزه میدانند که قیمت غیر واقعی برق سبب ورشکستگی صنعت برق خواهد شد و تاکنون تصمیماتی برای اصلاح تعرفه برق اتخاذ شده که متاسفانه کاملا از عدالت به دور بوده است. با شناخت اصلاح تعرفه برق به عنوان ریشه مشکلات اقتصاد این صنعت، دولت یازدهم تاکنون 3 مرتبه تعرفههای برق را اصلاح کرده است. اما این اصلاحات نه تنها هوشمندانه نبوده که تاثیرات مدیریتی کاهش مصرف برق را هم به همراه نداشته است. اولین اصلاح تعرفه برق در دولت یازدهم در اسفند سال 92 صورت گرفت که تعرفههای برق برای تمام پلکان های مصرف، 24 درصد افزایش یافت و بار دیگر در اسفند سال 93 تعرفه ها برای تمام پلکان های مصرف برق 10 درصد افزایش پیدا کرد. سومین افزایش تعرفه برق برای تابستان سال 95 بود که تعرفه برق برای تمام مشترکین 10 درصد افزایش یافت.
یکسان در نظر گرفتن افزایش تعرفه های برق برای تمام پلکان های مصرفی، سیاستی نادرست در قیمتگذاری محسوب می شود که باعث شده پلکان های بالای مصرف برق، انگیزه ای برای رعایت الگوی مصرف برق نداشته باشند. این سیاست نادرست در حالی از سوی دولت پیگیری شده است که برخی از کشورهای پیشرفته دنیا ، نظامی هوشمندانه را برای تعرفه گذاری قیمت حامل های انرژی وضع کرده اند. این نظام که روش تعرفهگذاری پلکانی - افزایشی نام دارد به منظور اصلاح الگوی مصرف انرژی در بخش های مختلف و به خصوص بخش خانگی اعمال شده است. در این روش، هزینه مصرف متناسب با میزان افزایش آن بالا می رود و در این صورت مصرف بیشتر با یارانه بیشتری همراه نمیشود و مشترکین پرمصرف به جای عموم مشترکین در کانون افزایش هزینه قرار میگیرند. در این الگو ، میزان مشخصی از هر حامل انرژی به عنوان «الگوی مصرف مجاز» تعریف می شود و هزینه مصرف کمتر از الگو، ارزان تر تعیین میشود. با عبور مصرف از مقدار الگو، قیمت به صورت ناگهانی افزایش مییابد تا مشترکین پرمصرف با پرداخت هزینه واقعی انرژی، رفتار خود را اصلاح کنند و فشار افزایش قیمت نیز از عموم مردم برداشته شود.
از طرف دیگر خبرها به نقل از هوشنگ فلاحتیان معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی حاکی از آن است که وزارتخانه نیرو پیشنهاد خود مبنی بر افزایش تعرفه برق را به سازمان برنامه و بودجه ارائه داده و محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت هم تایید کرده که موضوع اصلاح تعرفه حامل های انرژی در حال بررسی در دولت است.
بنابراین انتظار میرود که دولت اصلاح تعرفه برق را بر مبنای روشهای هوشمند در دستور کار قرار دهد تا علاوه بر حذف یارانه برق مشترکین پرمصرف، بار اقتصادی افزایش تعرفه برق متوجه تمام مشترکین حتی مشترکین کممصرف نشود.