این انتظار از جایی شروع شد که چند مدت پیش با تلاش مسئولان شهری در نشست وزرای گردشگری کشورهای اسلامی، تبریز بهعنوان پایتخت گردشگری این کشورها در سال ۲۰۱۸ میلادی انتخاب شد. این عنوان به شهری داده میشود که میان شهرهای ۵۷ کشور اسلامی، حرفی برای گفتن در زمینه گردشگری داشته باشد که امسال یعنی در سال ۲۰۱۷ نیز، مدینه این عنوان را داشت.
زمان زیادی را از دست دادهایم
رئیس سازمان میراث فرهنگی ایران میگوید: «تبریز ۲۰۱۸ رویداد جهانی بزرگی است؛ به همین خاطر لازم بود از زمانی که شنیدیم تبریز به این عنوان معرفیشده، کارهایی انجام میدادیم.» علیاصغر مونسان در آخرین جلسه ستاد استانی تبریز ۲۰۱۸ گفت: «زمان زیادی را برای آماده کردن تبریز بهعنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی از دست دادهایم.»
مردم نیز به همان چیزی فکر میکنند که رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور بیان میکند. از زمان انتخاب تبریز بهعنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی، هر ضعفی که در تبریز مشاهده شد، در شبکههای اجتماعی بهعنوان ضعف در آمادهسازی شهر برای رویداد تبریز ۲۰۱۸ نشر داده شد.
از وضع نامناسب آسفالت خیابانها تا آماده نشدن مقبرهالشعرا تبریز که چندین سال است به دست شهرداری تبریز بهعنوان مرمت و بهبود، به مخروبه تبدیلشده و ۴۰میلیارد تومان برای آن اعتبار در نظر گرفته شده است.
ما هم مثل مشهد از دولت اعتبار میخواهیم
جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور ایران که اداره ستاد ملی تبریز ۲۰۱۸ را بر عهده دارد، بارها بر اهمیت این رویداد تأکید کرده است: «این رویداد فرصت مهمی است تا بتوانیم ضمن معرفی تبریز و جایگاه برجسته این شهر از لحاظ تاریخی، تمدنی، آثار باستانی و ویژگیهای منحصربهفرد، بار دیگر ایران را به دنیا معرفی کنیم.»
اما چیزی که از دخلوخرج ایران برای معرفی ظرفیتهای این کشور کنار گذاشته شده، صد و پنجاه میلیارد تومان است که هنوز این مبلغ به تبریز نرسیده است.
انتظارات مردم برای آمادهسازی شهر توسط شهرداری تبریز زیاد است بهطوریکه ایرج شهین باهر، شهردار جوان تبریز اخیراً در جلسه ستاد استانی تبریز ۲۰۱۸ از دولت خواستار کمک مالی شد: «ما هم مثل مشهد از دولت اعتبار میخواهیم.» مشهد در سال ۲۰۱۷ بهعنوان پایتخت فرهنگی کشورهای اسلامی انتخاب شده و ۲۰۰میلیارد تومان از جانب دولت برای برگزاری این رویداد تخصیص یافته بود.
کمتر از ۳۰ روز تا آغاز این رویداد بزرگ گردشگری در ایران باقی است و در تبریز و ایران، هرکس ساز خودش را میزند. بیمقدار، نماینده مردم تبریز در مجلس در اعتراض به این ناهماهنگیها میگوید: «من بهعنوان نماینده مردم تبریز نمیدانم مجری مستقیم این رویداد گردشگری دقیقاً کیست و مطالبههایمان را باید دقیقاً با کدام دستگاه در میان بگذاریم.»
اتحاد سر اتفاق!
به اذعان خود مسئولان استانی و ملی، یکی از شهرهای ایران در صورت داشتن پتانسیلهای مناسب، ۵۷سال بعد شانس انتخاب بهعنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام را خواهد داشت و همین باعث شده حسرت بزرگتری در دل مردم و مسئولان تبریز تهنشین شود.
آجرلو یکی از کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی در جلسهای با عنوان زیباشهر در تبریز گفت: «تبریز ۲۰۱۸ را از دست دادیم.» او اعلام کرد: «تبریز ۲۰۱۸ بهنوعی سرگرمی حساب شد برای ما و کار ماندگار را یزدیها کردند که با ثبت جهانی شهرشان، تا یونسکو هست، در جهان، جایگاه گردشگری دارند. ما نیز باید در پی کارهای ماندگار در حوزه گردشگری باشیم.»
در این روزها که از هر طرف ساز ناکوکی به گوش میرسد، تمام مسئولان بر اینکه در قبال «تبریز۲۰۱۸» کمکاری کردهاند و یا نشده و نتوانستهاند، اتحاد نظر دارند. اما هنوز مردم معتقدند از هرکجا شده باید تبریز ۲۰۱۸ به شکل مطلوبی با برنامههای متعدد و متنوع برگزار شود. مسئولان نیز بخشی از این را وظیفه خود مردم میدانند.
برای تبریزیهای مقیم خارج یک پیشنهاد دارم!
رحیم شهرتیفر، معاون استاندار آذربایجان شرقی بر وظیفه شهروندان در رویداد تبریز ۲۰۱۸ تأکید میکند: «تبریز ۲۰۱۸ یک مسئله عمومی است و به همین خاطر همه مردم باید به صحنه بیایند. مثلاً کسی که یک کانال در فضای مجازی ایجاد میکند و هرروز در آن صفحهای از کتابی در مورد تبریز را با صدای خودش را منتشر میکند، بیآنکه چشمداشتی داشته باشد، بهترین خدمت را برای تبریز ۲۰۱۸ میکند.»
او همچنین میگوید: «دستگاههای دولتی در کمیتههای مختلف ۲۰۱۸ عضو هستند و تعدادی برنامه هم تدارک دیدهاند اما این حضور، همیاری و همکاری مردم در این برنامههاست که خواهد توانست توفیق این برنامهها را به همراه داشته باشد.»
شهرتیفر پیشنهاد میدهد: «خواسته من از تبریزیهایی که در شهرها و کشورهای دیگر سکونت داشته و زندگی میکنند، این است که در سال ۲۰۱۸ ضمن معرفی تبریز و پتانسیلهای آن به همسایهها، همکاران و دوستانشان، سفری بهاتفاق یکدیگر به تبریز داشته باشند، این نیز میتواند کاری بسیار شایسته و اثرگذار باشد.»
هر شهروند یک میزبان
«هر شهروند یک میزبان»، یک شعار است که اگر تبدیل به عمل شود، نهتنها در سال ۲۰۱۸ میلادی، بلکه سالهای متمادی میتواند تبریز را به یک شهر گردشگری در جهان تبدیل کند.
رضا خلیلی، رئیس سازمان توسعه گردشگری شهرداری تبریز میگوید: «شهروندان تبریزی اصلیترین بازیگران «تبریز ۲۰۱۸» هستند و برای توسعه گردشگری این شهر بدون هیچ مانعی، میتوانند اقداماتی شایسته انجام بدهند.»از نظر رئیس سازمان توسعه گردشگری شهرداری تبریز هر مغازهدار میتواند با ساماندهی تابلوهای مغازه خود، هر شهروند با رنگآمیزی دیوارهای خانه و توجه به فضای سبز محیط زندگی خود برای تحقق اهداف تبریز ۲۰۱۸ خدمت کند.
شهروندان در قبال «تبریز ۲۰۱۸» مسئولتر از مسئولان هستند
جواد خیابانی، گزارشگر سرشناس فوتبال که در تابستان امسال برای نظام داوطلبی تبریز ۲۰۱۸ به تبریز آمده و در حرکتی نمادین به همراه جمعی از شهروندان تبریزی، خیابانهای تبریز را جارو میزد، مردم را در قبال تبریز ۲۰۱۸، مسئولتر از مسئولان دانسته بود.
اولین سود آمدن گردشگران برای مردم است
او گفت: « اگر توریستهای زیادی به شهر بیایند، در مرحله اول سود بیشتری عاید مردم خواهد شد چراکه صنعت گردشگری سومین منبع درآمد کشورهای توسعه یافته است. پس همین علت خوبی است برای اینکه مردم خودشان را بیشتر برای تبریز ۲۰۱۸ آماده کنند.»
«بهعنوان یک تبریزی و آذربایجانی حاضرم هر روز در تبریز در راستای تحقق نهضت مردمی تلاش کنم و اعتقاد دارم اولین جایی که میتوان نظام داوطلبی را نهادینه کرد، آذربایجان است. مردم آذربایجان همیشه نشان دادهاند که با همت و غیرت و یکدلی میتوانند کارهای بزرگی انجام دهند.» اینها را جواد خیابانی در تابستان امسال گفت و حالا در سرمای پاییزی تبریز که کمتر از ۳۰ روز تا آغاز تبریز ۲۰۱۸ باقیست، جای خالی تحقق وعدهها در خیابانهای تبریز احساس میشود.
به گفته مسئولان، شهروندان تبریزی میتوانند با باز نگه داشتن مغازههایشان در اکثر ساعات روز، برای مسافران ارائه خدمت کنند. مغازهداران تبریزی نیز علت زود بستن مغازههایشان را نبود مسافر و مشتری میدانند؛ ناصر ودیعی، فرشفروش بازار تاریخی تبریز میگوید: «قدیمها ما از خانه به مغازه غذا میآوردیم برای ناهار و نهایتاً ساعت ۶ عصر موفق به صرف آن میشدیم. اکنون ساعت ۱۱ صبح با بیرمقی کرکره را بالا میکشیم و بعدازاینکه نماز ظهرمان را میخوانیم کرکره را پایین میکشیم. و این علتی جز کمرونقی بازار ندارد.»
گردشگران پاسپورت بهدست پشت مرزها منتظر نیستند
حالا تسکین تمام این ناهماهنگیها و برهم خوردن برنامهها این جمله است: «تبریز ۲۰۱۸ آغازی بر توسعه گردشگری این شهر است.» این را اکثر مسئولان میگویند.
بهتازگی معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار تبریز در یک نشست خبری از تدارک ۸۰ برنامه ویژه برای تبریز ۲۰۱۸ خبر داد و گفت: «وقتی میگوییم تبریز ۲۰۱۸، منظورمان این نیست که گردشگر خارجی پاسپورت به دست پشت مرزها ایستاده تا سال ۲۰۱۸ میلادی تحویل شود و او به سمت تبریز بدود. بلکه این یک فرصت است که تبریز در زمینه زیرساختهای گردشگری توسعه بیاید.»
رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور نیز در جدیدترین اظهارات خود در مورد تبریز ۲۰۱۸، افتتاحیه اصلی این رویداد را نوروز ۹۷ با حضور مقامات ارشد ملی و بینالمللی در تبریز دانست. به نظر میرسد این تعویق هوشمندانه برای آمادگی بیشتر باشد، اما شهردار سابق تبریز گفته بود: «نمیخواهیم جشن افتتاح تبریز ۲۰۱۸ با جشنهای میلادی همزمان باشد.»
مردم تبریز امیدوارند با آغاز سال نو میلادی، بهار گردشگری تبریز فرا برسد. اما امید مردم تبریز آیا بهتنهایی کافی خواهد بود؟