صراط: با تشکیل ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال ۶۷ مقابله با قاچاق مواد مخدر و پیشگیری از اعتیاد در کشور طی دو دهه اخیر همواره در اولویت طرح‌ها و برنامه‌های دولت‌های وقت قرار داشته است.
به گزارش تسنیم، با تشکیل ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال 67 مقابله با قاچاق مواد مخدر و پیشگیری از اعتیاد در کشور طی دو دهه اخیر همواره در اولویت طرح‌ها و برنامه‌های دولت‌های وقت قرار داشته است.
با این همه پرسش این است که این ستاد که طبق قانون وظیفه سیاستگذاری، برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت در امر پیشگیری از اعتیاد و مقابله با قاچاق و عرضه مواد مخدر را به عهده دارد تا چه اندازه در دستیابی به اهداف مورد نظر توفیق داشته و آیا توانسته انتظارات را برآورده کند یا به دلیل رشد جمعیت بیماران معتاد در کشور باید نگاهی تازه به این مقوله شود؟
تلاش‌های ناکافی
محمد وحدتی هلان، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به قدس می‌گوید:این ستاد اگر چه تاکنون اقدام‌های زیادی انجام داده، اما این تلاش‌ها کافی نبوده است، یعنی این اتفاق زمانی می‌افتد که ما شاهد گسترش این پدیده نباشیم و در واقع قاچاق مواد مخدر و اعتیاد کنترل و کاهش یافته باشد.
وی با ابراز تأسف از اینکه روز به روز شاهد افزایش پدیده اعتیاد در جامعه هستیم، می‌گوید: باید برنامه‌ریزی جامع و زمانبندی شده‌ای برای مهار اعتیاد در کشور در دستور کار قرار گیرد، البته در این زمینه لازم است با قاچاقچیان و توزیع کنندگان مواد مخدر نیز طبق قانون قاطعانه برخورد شود.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی هم در خصوص عملکرد ستاد مبارزه با مواد مخدر می‌گوید: در مجموع عملکرد ستاد مبارزه با مواد مخدر تاکنون موفق نبوده است؛ چون اگر غیر از این بود باید تا حالا این بحران حل می‌شد.
وی با اشاره به چند بعدی بودن پدیده قاچاق مواد مخدر و اعتیاد، می‌گوید: برای مهار این پدیده باید تمام ابعاد آن که ریشه در مسائل روانی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و تربیت در خانواده دارد، مورد توجه قرار گیرد که متأسفانه تاکنون فقط به یک بُعد این موضوع توجه شده است؛ یعنی بیشتر به بحث مقابله با عرضه مواد مخدر توجه شده است. در واقع این ستاد بیشتر می‌خواسته با روش مبارزه و برخورد قهری این پدیده را مهار کند.
حیدر علی عابدی با اشاره به اینکه ستاد مبارزه با مواد مخدر در ابعاد دیگر این پدیده کار خاصی نکرده است، می‌افزاید: البته منکر این نیستم که باید برخورد قهری با قاچاق و توزیع مواد مخدر صورت گیرد، اما در کنار آن باید به ریشه‌های دیگر گسترش اعتیاد در جامعه بپردازیم. مثلاً بیشتر مسائل و مشکلات از خانواده شروع می‌شود. وقتی پدر خانواده‌ای درگیر اعتیاد می‌شود ما چه برنامه‌ای برای حمایت از این خانواده و دوری فرد معتاد از فرزندانش داریم تا اعضای دیگر خانواده نیز معتاد نشوند. ضمن اینکه ابعاد روانی و شخصیتی معتادان هم باید مورد توجه قرار گیرد.
وی می‌افزاید: باید قوانینی وضع کنیم که بر اساس آن‌ها دادستانی، بهزیستی و سایر ارگان‌های حمایتی موظف باشند ارتباط پدران معتاد با خانواده‌ها را قطع و حمایت از فرزندانشان را در دستور کار خود قرار دهند تا این گونه زمینه اعتیاد سایر اعضای خانواده فراهم نشود.
نماینده مردم اصفهان در مجلس از کارساز نبودن روش‌ها و پروتکل‌های درمانی مستمر اعتیاد خبر می‌دهد و می‌گوید: باید این پروتکل‌ها بازنگری شوند؛ چون به نظر می‌رسد در کنار پرداختن به درمان دارویی و متادون تراپی لازم است به تقویت روان و شخصیت معتادان هم بپردازیم.
با بودجه اندک نمی‌توان ریشه‌ها را خشکاند
وی می‌افزاید: پرداختن به همه ابعاد و ریشه‌های پدیده اعتیاد نیازمند بودجه بسیار زیاد است، در شرایطی که وضعیت بد اقتصادی کشور در عمل این امکان را نمی‌دهد، به همین دلیل می‌بینیم که میانگین بودجه‌ای که خیلی از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه برای مقابله با اعتیاد هر فرد در نظر می‌گیرند، 20 دلار است اما این رقم به گفته آقای افشار، قائم مقام ستاد مبارزه با مواد مخدر حتی به نیم دلار هم نمی‌رسد. با این وجود پرسش این است که آیا با چنین بودجه هایی می‌توان به همه ابعاد و ریشه‌های قاچاق و اعتیاد پرداخت و آن‌ها را برطرف کرد؟
عابدی با اشاره به اینکه سازمان‌های مردم نهاد ظرفیت‌های لازم را دارند که به بحث یاد شده ورود کنند، می‌افزاید: اما مشکل اینجاست که ستاد مبارزه با مواد مخدر برنامه‌ای برای آن‌ها ندارد؛ در حالی که باید برای خانواده‌های معتاد هم یک برنامه باشیم تا آن‌ها درگیر اعتیاد نشوند.
به دنبال متولی مشخص باشیم
محمد کاظمی، نایب رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی هم به قدس می‌گوید: در جریان اقدام‌های ستاد مبارزه با مواد مخدر نیستم؛ چون رسماً گزارشی ارائه نکرده است، اما با توجه به اینکه این ستاد متشکل از دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف است و مسئولیت‌ها به عهده چند ارگان و سازمان می‌افتد، قاعدتاً خیلی نمی‌توان به موفقیت عملکردشان امیدوار بود.
وی با اشاره به اینکه ستاد مبارزه با مواد مخدر به شکل فعلی نمی‌تواند کارساز باشد و نیاز است تا حوزه مقابله با قاچاق مواد مخدر و اعتیاد متولی مشخصی داشته باشد، می‌گوید: مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد ستاد مبارزه با مواد مخدر باید تغییر کند. اینکه خیلی از دستگاه‌ها و سازمان‌ها در موضوعی مسئولیت داشته باشند به این معنی است که در عمل هیچ یک خود را مسئول امر احساس نکند. باید وزارت کشور و قوه قضائیه تمام مسئولیت این موضوع را به عهد بگیرند و پاسخگو باشند.
نمی توان دفاع کرد
عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی هم در این باره می‌گوید:عملکرد ستاد به گونه‌ای نیست که بتوان از آن دفاع کرد. این ستاد بشدت عریض و طویل شده و نمی‌تواند کار زیادی برای کاهش آسیب اعتیاد در کشور انجام دهد.
محمد دهقانی، یکی از ایرادهای مهمی که به ستاد مبارزه با مواد مخدر وارد است را عدم تشکیل جلسه با حضور ریاست جمهور و وزرای عضو ستاد می‌داند و تصریح می‌کند: در این ستاد از رئیس جمهور تا وزرا عضو هستند، اما در همان حال هیچ کس نیست و کسی هم پاسخگو نمی‌باشد؛ بنابراین ما کسی را می‌خواهیم که متولی این بخش و پاسخگوی عملکردش باشد.
وی با اشاره به اینکه ستاد مبارزه با مواد مخدر نیازمند یک تحول اساسی است، تصریح می‌کند: این ستاد در حوزه‌های پیشگیری از اعتیاد، درمان معتادان و مقابله با قاچاق و توزیع مواد مخدر برنامه کارآمدی ندارد.
دهقانی با اشاره به اینکه رفتارهای سنتی در مبارزه با مواد مخدر دیگر جواب نمی‌دهد؛ چرا که مواد مخدر در حال حاضر در آشپزخانه‌ها تولید می‌شود، می‌گوید: بنابراین باید ارتباط بین توزیع کننده و مصرف کننده قطع شود که در این زمینه قانون پیش بینی‌های لازم را کرده، اما آیین نامه‌های مربوطه اجرایی نمی‌شود.
عملکردی مثبت!
اما عبدالرضا عزیزی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی عملکرد ستاد مبارزه با مواد مخدر را مثبت ارزیابی می‌کند و به قدس می‌گوید:از زمانی که آقای رحمانی فضلی، وزیر کشور دبیر کل این ستاد شده است شاهد فعالیت بیشتر ستاد هستیم.
وی می‌گوید: ستاد مبارزه با مواد مخدر رویکرد اجتماعی در مقابله با مواد مخدر را در پیش گرفته و طی چند سال اخیر نیز در حوزه پیشگیری از اعتیاد و همچنین در زمینه مبارزه با قاچاق مواد مخدر بسیار موفق بوده و کشفیات زیادی داشته است.
