صراط: کار در شرایط سخت و ساعت‌ها حضور مداوم در زیر زمین تهران، یکی از علل اصلی توسعه خطوط ریلی پایتخت در بیش از یک دهه اخیر بوده است. از سال 1384 تا 1396 طول خطوط مترو از حدود 70 کیلومتر به 320 کیلومتر رسیده و این پیشرفت بدون کار شبانه روزی و جهادی نیروهای فعال در آن امکانپذیر نبود.
به گزارش تسنیم، کار اجرایی حفر تونل‌ها و ساخت ایستگاه‌های مترو در تهران از سال 1374 آغاز شد. مقدمات این طرح هرچند در سال 1354 توسط شرکت سوفرتو و شرکت متروی فرانسه شروع شده و در حدود دو کیلومتر و نیم از حقانی تا بهشتی حفاری شد ولی به دلیل جنگ تحمیلی این شرکت‌ها کشور را ترک کرده و در نهایت در اواخر دهه 60 تصمیم به اجرای مجدد آن گرفته می‌شود.
از سال 1377 اولین بار مردم تهران شاهد حرکت قطار در خطوط ریلی مترو بودند. شهردارهای سابق تهران تا زمان محمدباقر قالیباف در سال 1384، 75 کیلومتر مترو تحویل دادند که 45 کیلومتر آن روی زمین و مابین تهران و کرج بود. کار عمده تحول در مترو در دوره شهرداری قالیباف اجرایی شد و از اوایل دهه 1390 تا 1396 بیشترین اقدامات در تکمیل خطوط 7 گانه مترو به سرانجام رسید.
کارگران مترو و بخصوص در بخش عمرانی و فنی از پایه‌های اصلی توسعه خطوط ریلی در یک دهه اخیر بوده‌اند. محمدباقر قالیباف در یکی از اظهارات خود از این نیروها به عنوان مجاهدان خاموشی یاد کرده بود که سه شیفت و بدون وقفه در بخش حفاری تونل و ریل گذاری مشغول به کارند. براساس آماری که شهردار سابق تهران ارائه داده بود بیش از 21 هزار نفر برای توسعه مترو تهران در سه شیفت فعالیت می‌کردند.
خطوط 7 و 6 متروی تهران یکی از مهمترین و راهبردی ترین خطوط هستند که در یکسال گذشته بخش عمده‌ای از آن افتتاح و تکمیل شده است. در تابستان سال گذشته بود که اعلام شد در خط 6 متروی تهران 8 هزار کارگر و مهندس به همراه یک دستگاه حفاری تی بی ام در 78 جبهه مشغول کارند و در خط 7 نیز 4 هزار مهندس وکارگر با دو دستگاه تی بی ام در 30 جبهه کاری فعالیت دارند.
به خاطر تلاش‌های شبانه روزی این تعداد کارگر بود که خط 7 مترو تهران در خرداد سال جاری فعالیت خود را در 5 ایستگاه آغاز کرد. شهردار سابق تهران در اسفند 95 و همزمان با افتتاح یکی از ایستگاه‌های خط 3 مترو درباره روند فعالیت کارگران خط 6 و 7 گفته بود: «در یکی – دو سال گذشته با همه مشکلات مالی و اقتصادی، هفته‌ها و ماه‌هایی را گذراندیم که تا پیک 30 هزار نفر به صورت روزانه در سه شیفت کاری در مترو تهران مشغول به کار بوده‌اند؛ این جزو کارگاه‌های است که در کشور بی نظیر است چرا که به طور عموم همیشه بیش از 20 هزار نفر درگیر این پروژه بوده‌اند. این خط مترو با بیش از 35 کیلومتر طول از ایستگاه شاهد به فرودگاه حضرت امام (ره) و پرند می‌رسد که هم اکنون عملیات عمرانی آن در حال انجام است. این خط هم اکنون آماده شده و تست گرم آن نیز در هفته سوم اسفند ماه انجام می‌شود تا رفت و آمد آزمایشی آغاز شود خط شش از جنوب شرق تهران و میدان بسیج و دولت آباد شروع می‌شود و با طول 31 کیلومتر به خیابان 17 شهریور، میدان شهدا، میدان امام حسین(ع)، میدان سپاه، میدان‌های هفت تیر و حضرت ولی عصر(عج)، بلوار کشاورز و پل گیشا می‌رود. همچنین خط شش بعد از ژاندارمری به اتوبان شهید ستاری شمال، دانشگاه آزاد و سولقان امتداد پیدا می‌کند. »
با روی کار آمدن شورای جدید شهر و انتخاب محمدعلی نجفی به عنوان شهردار پایتخت، در سایر بخش‌های مترو شاهد پسرفت و کندی عملیات عمرانی هستیم. مدیریت جدید شهری در اولین اقدام خود فعالیت خط 7 مترو را به بهانه عدم وجود ایمنی متوقف ساخت و وعده تا پایان سال 96 راه اندازی مجدد کند ولی بر خلاف این وعده خط 7 همچنان بلاتکلیف است و افتتاح مجدد به سال بعد موکول شد. از سوی دیگر با توجه به قولی که شهردار سابق برای افتتاح خط 6 تا اواخر سال 96 داده بود، ولی مدیران جدید شهری نتوانستند سرعت عملیات احداث ایستگاه‌ها را ادامه دهند و روند راه اندازی خط 6 نیز به تابستان سال بعد حواله شده است.
به طور حتم در سال‌های گذشته به طور متوسط با تلاش کارگران جهادی مترو در هر ماه یک ایستگاه به ایستگاه‌های مترو تهران اضافه می‌شد که این روند در 6 ماه گذشته متوقف شده است.
از همه مهم تر نارضایتی هزاران کارگر مترو در ماههای گذشته باعث شده تا کار به اعتصاب و اعتراض کشیده شود. از زمان بر روی کار آمدن نجفی کارگران خط 6 مترو حقوق خود را دریافت نکرده‌اند. یعنی بیش از 6 ماه است که مجاهدان خاموش در زیر زمین مشغول به کارند ولی شهردار تهران تعهدی برای رسیدگی به اوضاع آنها نداشته است. خط 6 متروی تهران بیش از 90 درصد عملیات عمرانی آن انجام شده و حتی ریل گذاری آن نیز تکمیل شده است. در حالیکه انتظار می‌رفت با پشتیبانی همه جانبه از نیروهای فعال در خط 6، شهروندان تهرانی شاهد فعالیت این خط در روزهای پایانی سال باشند، شواهد نشان می‌دهد که مدیریت جدید مترو و مدیریت کلان پایتخت چندان تلاشی برای پیشبرد اهداف راهبردی برنامه توسعه مترو ندارند و این را می‌توان از اعتراض کارگرانی فهمید که ماههاست با دستان خالی به خانه‌های خود می‌روند. کارگرانی که کار آنها استراتژیک‌ترین کار در پایتخت محسوب می‌شود و حاصل تلاش آنها کاهش آلودگی هوا و ترافیک خواهد بود.
همزمان با حضور محمدعلی نجفی در مراسم زنان شهرداری تهران در برج میلاد بود (که با حواشی بسیاری از جمله رقص همراه بود) که صدها نفر از کارگران خط 6 برای چندمین هفته متوالی در مقابل ساختمان شهرداری و شرکت مترو دست به تجمع و اعتصاب زدند ولی هیچ مسئولی از شهرداری خود را موظف به رسیدگی به امور این کارگرانی که از زمان بر روی کار آمدن نجفی حقوق دریافت نکرده اند، نکرد.
نکته جالب درباره کار ارزشمند و جهادی کارگران خط 6 مترو تهران، جایزه بین المللی بود که در بخش حفاری تونل به این خط اهدا شد. انجمن بین المللی تونل هر ساله برترین پروژه های تونل سازی در جهان را انتخاب می‌کند و در یک بررسی دقیق در رقابتی تحت عنوان ITA Tunneling Award به برترین طرح ها جایزه می‌دهد. در سال 2017، تونل خط 6 مترو تهران به قینال این رقابت ها راه یافت و در بین 3 پروژه برتر جهان قرار گرفت.
این دستاورد حاصل رنج ها و زحماتی کارگرانی است که در حال حاضر با بی مهری بیش از 6 ماه است که حقوق دریافت نکرده و این باعث ایجاد نارضایتی و کاهش انگیزه
ها برای تلاش شبانه روزی می‌شود. اعتراضات اقتصادی و معیشتی در یکسال اخیر در کشور افزایش یافته و این کاملا بر خلاف اظهارات مقامات دولتی است که از افزایش اشتغال و عدم وجود رکود در بازار کار سخن می‌گویند، رکودی که به نظر می رسد با مدیریت و عملکرد ضعیف مدیران جدید شهری در تهران گریبان گیر کارگران بخش‌های مختلف خدمات رسانی و عمرانی پاتیخت از جمله خطوط مترو شده است
در همین حال به جای رسیدگی به اوضاع اقتصادی کارگران و رفع مشکلات که می تواند منجر به اعتراضات غیرقابل کنترل نیز شود، شهربانو امانی، عضو شورای پنجم شهر تهران در اظهارنظری درباره اعتراض کارگران مترو از کم تحملی آنها سخن گفته است! وی در عین حال که اذعان دارد که باید مزد کارگران را داد ولی بازهم به توجیه این بی انضباطی‌ها در عدم پرداخت حقوق روی آورده است: «ما قبول داریم که کارگران زحمت کشیده‌اند و باید در اسرع وقت حقوقشان را دریافت کنند اما وضعیت مالی در شهرداری تهران به هم ریختگی‌هایی دارد که باعث می‌شود در برخی موارد، کارگران از این به هم ریختگی‌ها صدمه ببینند.»
امانی از آستانه پایین مردم هم برای توجیه سازی عقب ماندگی حقوق کارگران خط 6 استفاده کرده و گفته: « به هر حال همه می‌دانیم که در چنین شرایطی چقدر مردم تحت فشار هستند و آستانه تحملشان هم مدتی است که پایین آمده است.» این عضو شورای شهر اما در اظهارنظری عجیب درباره اعتراض برخی به ریخت و پاش‌های شهرداری به خصوص در جشن روز زن در برج میلاد که با حواشی فراوانی همراه بود نیز معتقد است: « به هر حال ردیف بودجه هر کاری جداست. الان مردم تهران به کارهای فرهنگی و امیدبخش نیاز دارند. آن هم در شرایطی که افسردگی و ناامیدی بیداد می‌کند.»
مشخص است که اعضای جدید شورای شهر و مدیران شهرداری درباره اولویت‌ها دچار تناقض شده‌اند. اگر سری به قطارهای مملو از مسافر در مترو زده شود، کاملا مشخص می‌شود که در صورتیکه واگن‌های جدید به مترو اضافه شود و خطوط جدید نیز براساس برنامه افتتاح شوند، شهروندان به صورت طبیعی با ازدحام کمتری سوار قطارها شده و کمتر شاهد دعواها و زدوخوردها به خاطر کمبود قطار خواهیم بود و این خود به خود باعث افزایش رضایت مندی و بهبود روحیه شهروندان خواهد شد. از سوی دیگر توسعه حمل و نقل عمومی در پایتخت باعث کاهش ترافیک و ساعت‌ها اتلاف وقت شهروندان در آلودگی و سروصدا می‌شود و این نیز، آستانه تحمل را افزایش می‌دهد.
از سوی دیگر مدیران جدید شهری به بهانه دمیدن روح در کالبد شهر سایر ضعف‌های خود را به خاطر انتزاعی بودن این شعارها توجیه می‌کنند ولی در آن روی سکه ما شاهد ماجراهایی چون اعتراض روبه فزونی کارگرانی هستیم که به خاطر ناکارآمدی مدیریت شهری در تنگنای اقتصادی قرار گرفته‌اند.
همانگونه که برخی از اعضای شورای سابق و همچنین مقامات فرمانداری تهران (با توجه به طرح جدید ترافیک) اعلام کردند که اعضای شورای شهر و مدیران جدید شهرداری آشنایی لازم با قوانین و نحوه تصویب طرح‌ها را ندارند، باید اضافه کرد که مدیریت جدید در درک واقعیات شهر و رفع نیازها براساس این واقعیات نیز دچار انحراف شده‌اند. از جمله وظایف جدی مدیریت شهری خدمات رسانی در حوزه‌های سخت افزاری است که می تواند متعاقب آن باعث بهبود شرایط در حوزه نرم افزاری نیز شود.
