رضا تازیکی، مدیر طرح ملی تکاپو (توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار)، درباره تأثیر مخرب قاچاق بر تولید داخلی پوشاک گفت: آماری که از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا اعلام می شود با آمارهای پوشاک در داخل کشور همخوانی ندارد.
به گزارش تسنیم وی ادامه داد:در حوزه پوشاک طبق آمار بانک مرکزی سرانه مصرف پوشاک 3 الی 4درصد مصرف خانوار در سال است، در همین راستا بازار صنعت پوشاک بین 14تا15 میلیارد دلار ارزش دارد، از این میزان حداکثر طبق نظر انجمن نساجی و پوشاک ؛ تعداد شاغلین صنعت پوشاک حدود 500هزار نفر است، با این میزان نیروی کار حدود 40درصد صنعت پوشاک کشور را تولید می کنیم.یعنی 60درصد بازار خالی است به همین دلیل است که قاچاق پوشاک صورت می گیرد، در کشور کمبود تولید پوشاک داریم.
تازیکی بیان کرد: در حالی که ترکیه هم مانند ایران 80میلیون جمعیت دارد اما مشاهده می کنیم که در ترکیه حدود 2میلیون نفر شاغل در این صعنت مشغول هستند، اما در صنعت پوشاک ایران تنها 500هزار نفر شاغل هستند. اگر طبق آمارها فقط محاسبات را در نظر بگیریم 500هزار نفر حتی اگر با بیشترین ظرفیت هم کار کنند، تنها می توانند حدود 40 درصد نیاز 80 میلیون ایرانی را تأمین کنند. صنعت پوشاک ایران کمبود تولیددارد که قاچاق پوشاک در کشور این کمبود را جبران می کند.دلیل اینکه تولید داخل افزایش نیافته این است که نیروی متخصص نداریم و کمبود نیاز پوشاک در کشور توسط قاچاق تأمین می شود.
مدیر طرح ملی تکاپو با بیان اینکه متأسفانه در کشور مشکل طراحی لباس داریم گفت:در حال حاضر در کشور 10شرکت طراحی پوشاک بیشتر نداریم. تمام شرکت ها کپی کاری و از طرح های اینترنتی استفاده می کنند. در حوزه طراحی پوشاک ایرانی حرفی برای گفتن ندارد.
* بزرگترین کارخانه نساجی ایران 300 کارگر دارد
تازیکی با انتقاد از ضعیف بودن مراکز آموزشی در کشور از جمله دانشگاه و فنی و حرفه ای گفت:باید ریشه یابی کنیم که چرا قاچاق پوشاک انجام می شود؟! دلیل اصلی قاچاق پوشاک این است که ما توان تأمین پوشاک داخلی را نداریم. به خاطر اینکه قیمت تمام شده تولید پوشاک در کشور بسیار بالاست. در حال حاضر اگر یک کت و شلوار از یک کشور خارجی خریداری می کنیم باید حدود 300 هزار تومان پرداخت کنیم ، درحالی که همان کت و شلوار در ایران حدود 800هزار تومان است. به طور طبیعی مصرف کننده به سمت تولید غیر ایرانی تمایل دارند. از لحاظ فنی ایران توان تولید را دارد اما از نظر قیمت تمام شده نمی توانیم قابل رقابت باشیم. چرا که سودهایی در حوزه تولید وجود دارد که در بازار جهانی هیچ کس با این میزان سود و قیمت فعالیت نمی کند.
وی با بیان اینکه متأسفانه تولید انبوه پوشاک نداریم گفت: بزرگترین کارخانجات ما با کمتر از 200 تا 300 نفر فعالیت دارند. در صورتی که این عدد در کشورهای همسایه حدود 10 هزار نفر است. از سوی دیگر قاچاق پوشاک سودآور است. به دلیل اینکه پوشاک ایرانی گران و پوشاک خارجی ارزان است و فاصله این قیمت ها برای قاچاقیان سود آور است. اگر بخواهیم تولید قاچاق تمام شود باید به سمت تولید انبوه برویم.
مدیر طرح ملی تکاپو افزود: معتقد هستیم ارزش قاچاق پوشاکی که به کشور وارد می شود حدود 8میلیارد دلار است. در صورتی که ستاد مبارزه با قاچاق کالا این میزان را 1تا3میلیارد دلار برآورد می کند اما با محاسبات میزان مصرف مشخص می شود که میزان قاچاق پوشاکی که به کشور واد می شود حدود 8 میلیارد دلار است و با افزایش تولید پوشاک حدود 1میلیون شغل می توان ایجاد کرد.
تازیکی بیان کرد: توان تولید داخل باید افزایش یابد. در صورتی که تولید افزایش پیدا نکند و صرفاً مانع از قاچاق کالا شویم، هیچ کاری برای اشتغال انجام نداده ایم. فقط مبلغ تولید داخل افزایش می یابد. حدود یک سال گذشته یکی از «برند» های بین المللی را مجاب کردیم که در داخل کشور برایشان تولید کنیم و تمام محصولش را صادر کنیم، بیش از 100 میلیون یورو آماده عقد قرار داد هستیم اما بیش از 10کارخانه تولید پوشاک را نیافتیم که بتوانند همکاری کنند. متأسفانه مراکز فنی و حرفه ای در طول 30سال گذشته حتی موفق نشده اند تنها 1 نفر خیاط آموزش دهند. بیش از 190 مرکز آموزشگاه آموزش فنی و حرفه ای در تهران وجود دارند، اما حتی 10 نفر از افرادی که در این مراکز آموزش می بینند جذب صنعت پوشاک نمی شوند. دلیل این موضوع این است که در هیچ کدام از 190 مرکز آموزشگاه تهران حتی یک چرخ صنعتی خیاطی وجود ندارد. تمام چرخ های آموزش فنی و حرفه ای خانگی است.
وی ادامه داد: فردی که از آموزشگاه فنی و حرفه ای گواهینامه اخذ کرده است زمانی که پای چرخ صنعتی می نشیند توانایی کار کردن با چرخ صنعتی را ندارد. نکته دیگر این است که قانون فنی و حرفه ای در کشور اجازه آموزش به مردان را نمی دهد. یعنی در کل کشوریک آموزشگاه فنی و حرفه ای خیاطی مردان وجود ندارد. در حالی که 70 درصد صنعت پوشاک کشور را آقایان تشکیل می دهند. این 70 درصد هیچ کجا آموزش ندیده اند، حتی تولید کننده پوشاک اگر بخواهد کارش را گسترش دهد اصلاً نیروی ماهر ندارد.
تازیکی گفت:یعنی افراد 2سال از وقت خود را می گذارند و آموزش فنی و حرفه ای می بینند اما در هیچ کجایی از صنعت برایشان کارآیی ندارد. در حالی که تنها اگر 15 روز به صورت دقیق آموزش ببینند افراد می توانند برای کار در صنعت پوشاک آماده شوند. صنعت پوشاک در وضعیت فعلی بیش از 100 هزار نفر نیروی کار نیاز دارد، اما هیچ جایی برای تربیت وجود ندارد.
*ترکیه 28 رشته دانشگاهی در حوزه پوشاک دارد
وی با بیان اینکه در کشوری مانند ترکیه در دانشگاه ها 28 رشته پوشاک وجود دارد گفت:ما در کل کشور تنها 3رشته در حوزه پوشاک داریم. مهندسی پوشاک،طراحی دوخت و نساجی. همین سه رشته در دانشگاه های ایران وجود دارد. بنابر این نباید فقط بگوییم قاچاق کالا باید جمع شود. صنعت پوشاک در کشور ما می تواند تا 1میلیون شغل ایجاد کند اما متأسفانه هدفگذاری برای ایجاد شغل در بخش های دیگر است.
تازیکی اظهار داشت: متأسفانه تولید پنبه در کشور یک دهم نیاز کشور است. ولی برای همین یک دهم که ارزش افزوده زیادی برای کشور ندارد،تعرفه 15درصدی به پنبه وارداتی می خورد. باید اجازه دهند پنبه وارد کشور شود و تبدیل به پارچه و پوشاک شود و قیمت پوشاک رقابتی شود. 15درصد تعرفه پنبه وارداتی اشتباه است. برای حمایت از چه کسی این کار را می کنند؟ کشاورزان ایرانی از تولید پنبه خارج شده اند چون آب بر است و مزیتی برایشان ندارد. پنبه اگر وارد کشور شود و تبدیل به پارچه شود حدود 400 درصد ارزش افزوده دارد. اگر پنبه تبدیل به پوشاک شود حدود 900 درصد ارزش افزوده دارد. تمام این محاسبات علمی است. بنابراین تعرفه بستن روی کالایی که می تواند ارزش افزوده ایجاد کند اشتباه بزرگی است. این اشتباه است که هر ساله تعرفه پنبه افزایش پیدامی کند.
وی گفت: کارخانه های نساجی میلیارد ها دلار سرمایه گذاری کرده اند بنابر این نمی تواند خط تولید خود را تعویض کند، اما یک کشاورز می تواند نوع کاشت خود را تغییر دهد. حمایت باید از پوشاک و نساجی در دستور کار قرار گیرد. نباید از تولید کننده پوشاک مالیات دریافت کنندبلکه فروشنده پوشاک باید مالیات بپردازد. حتی اگر صادرات نداشته ایم اما پوشاک مورد نیازمان را خودمان تولید کنیم یک میلیون شغل جدید ایجادمی شود. صنعت پوشاک جز مشاغل سبز است یعنی نه تنها آلودگی ندارد بلکه وابسته به اقلیم و جغرافیا هم نیست و در هر نقطه کشور می تواند تولید شود. نکته دیگر در بحث حمایت از صنعت پوشاک این است که از آنجا که نرخ بیکاری زنان در کشور بسیار زیاد است و با توجه به اینکه اکثر تولید کنندگان در صنعت پوشاک زنان هستند با رونق این بخش نرخ بیکاری زنان کاهش می یابد.
* هزینه هر شغل در پوشاک 24 میلیون تومان است
وی ادامه داد: پایین ترین هزینه سرمایه گذاری در کل صنایع متعلق به صنعت پوشاک است. برای ایجاد هر فرصت شغلی در صنعت پوشاک مطابق آمار بانک مرکزی برای هر فرد حدود 24 میلیون تومان سرمایه لازم است. درحالی که برای ایجاد هر شغل در پتروشیمی حدود 1.5میلیارد تومان هزینه لازم است. برخی صنایع دیگر تا 200میلیون هزینه دارد. مدت آموزش برای فردی که بخواهد با چرخ صنعتی خیاطی کند بین 15تا 1ماه است.
مدیر طرح ملی تکاپو گفت: ما در کشوری زندگی می کنیم که کشورهای اطرافمان به غیر از ترکیه هیچ کدام تولید کننده پوشاک نیستند،می توانیم با تولید پوشاک تمام کشورهای اطراف را تحت پوشش قرار دهیم. این همان حمایت از کالای ایرانی است. هیچ کدام از کشورهای خاورمیانه به جز ترکیه تولید کننده پوشاک نیستند. ترکیه تمایل بسیاری دارد که در ایران تولید پوشاک کند. چون هزینه تولید پوشاک در ترکیه بالا رفته است. 5برابر تولید ایران تولید پوشاک در ترکیه هزینه دارد.
تازیکی اظهار داشت:مصر کشوری است که نساجی ندارد اما با تولید پوشاک توانسته بیش از 600 هزار شغل در 5سال اخیر در صنعت پوشاک ایجاد کند. صربستان و گرجستان نیز همینطور موفق بوده اند. اما در کشور ما به صنعت پوشاک کم توجهی می شود. ظرفیتی که این صنعت دارد هیچ صنعت دیگر ندارد، این صنعت از نظر میزان اشتغال و میزان هزینه قابل رقابت با هیچ صنعتی نیست. در بنگلادش با وجود اینکه نساجی ندارد حدود 25میلیون نفر در صنعت پوشاک کار می کنند و صادرات هم دارند.
وی ادامه داد: در کشور ما اگر سرمایه گذارخارجی بخواهد سرمایه گذاری کند، اینقدر مراحل سرمایه گذاری دشوار است که یک سرمایه گذار خارجی عطایش را به لقایش می بخشد و سرمایه گذاری نمی کند. علاوه بر اینکه موانع کسب و کار وجود دارد هیچ حمایت قانونی از سرمایه گذار نمی شود. تعدد مجوزها وجود دارد. باید یک پنجره واحد وجود داشته باشد و خیال فرد راحت باشد که وقتی کسی می خواهد سرمایه گذاری کند گرفتار بروکراسی اداری نمی شود.
تازیکی درباره اقدامات سیاست گذاری وزارت کار در حمایت از پوشاک داخلی گفت:برای اولین بار چندین شرکت خارجی را برای سفارش دادن وارد کشور کردیم، تا کنون حدود 20 میلییون یورو با شرکت های داخلی قرار داد بسته شده است. راه اندازی بزرگترین مرکز تخصصی آموزش و تولید پوشاک را در دو شهر مشهد و تهران در دستور کار داریم. کسانی را در این مراکز آموزش می دهیم که 100درصد بازار کار دارند. با توجه به اینکه این مرکز اتصال بازار بین المللی دارد، قرار داد را با شرکت منعقد می کنیم و نیرو را پس از آموزش مشغول کار می کنیم .این مرکز آموزش جامع توسط متخصصین بین المللی به افراد آموزش داده می شود.
مدیر طرح ملی تکاپو افزود: توافق نامه ای را با انجمن نساجی ترکیه منعقد کرده ایم تا متخصصین خود را برای آموزش به کشور ما اعزام کنند.با همکاری فنی و حرفه ای و دانشگاه امیرکبیر قرار است این آموزشگاه ها ایجاد شود. فضای تشکیل این مرکز ازدانشگاه امیر کبیر است و قرار است تجهیزات از سوی وزارت کار تأمین شود. در کشور آزمایشگاه نساجی نداریم و راه اندازی آزمایشگاه نساجی را در دستور کار داریم. خط فاینانس اعتباری برای تولید کنندگانی که شرایط تولید دارند را مهیا کردیم. با یکی از بانک ها مذاکره کردیم در صورتی که تولید کنندگان پوشاک بزرگ سفارش های خود را در واحدهای کوچک روستا و شهر توزیع کنند سرمایه در گردش با نرخ پایین به آنها پرداخت شود.
