تنش و اختلافات میان ائتلاف عربی برای جزیره سقطری یمن، بالا گرفته است. سال گذشته امارات متحده رسما به این منطقه لشگر کشی کرد.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، امروز پس از گذشت یک سال و لشکرکشی امارات به جزیره 'سقطری' یمن و اشغال فرودگاه و بندر این جزیره در غرب اقیانوس هند، نیات ابوظبی برای تسلط بر آبهای منطقه ای و تاثیرگذاری در تحولات آینده یمن را آشکار کرد.
وبگاه خبری 'النشره' به نقل از کاربران یمنی در فضای مجازی نوشت: نظامیان اماراتی پنج‌شنبه گذشته در عملیاتی، در فرودگاه جزیره سقطری در آبهای جنوبی یمن پیاده شدند و نظامیان 'عبدربه منصور هادی' رییس جمهوری مستعفی و فراری این کشور را از فرودگاه فراری دادند.
به گزارش ایرنا، این خبر در حالی منتشر شد که پیشتر منابع یمنی از تلاش ابوظبی برای سیطره بر این جزیره منحصر به فرد و راهبردی در غرب اقیانوس هند خبر داده بودند.
روزنامه 'ایندیپندنت' چاپ انگلیس در گزارشی اختصاصی نوشت که امارات تهدیدی استعماری برای جزیره سقطری یمن که 'شبیه به بهشت' است، به شمار می‌رود.
یک مقام دولت مستعفی یمن هم به شبکه 'الجزیره' گفت: نیروهای اماراتی با درخواست دولت برای ترک این جزیره مخالفت کردند و این اقدام آنها در سقطری، 'اقدامی خصمانه' است.
اختلافات میان دولت مستعفی یمن و امارات از یک سال پیش و پس از برکناری 'عیدروس الزبیدی' استاندار 'عدن' که مورد حمایت ابوظبی است، آغاز شد.
موقعیت جزیره سقطری
جزایر 'سُقُطرا' یا 'سُقُطری'، مجمع‌الجزایری است که در غرب اقیانوس هند، میان دو قاره آسیا و آفریقا و در دهانه 'خلیج عدن' قرار دارد.
برخی معتقدند که سقطری ریشه 'سانسکریتی' دارد و به معنی 'جزیره شادکامی' و عده ای هم می گویند، نام این جزیره از دو واژه 'سوق' به معنای بازار و 'قوطرا' به معنی 'شیره کندر' گرفته شده است .
مجمع‌الجزایر سقطری، در برگیرنده جزیره‌های مرجانی 'سقطرا، عبدالکوری، سمهه، درسه' و چندین جزیره کوچک‌تر است که روی هم رفته 3.625 کیلومتر مربع وسعت دارند.
جزایر سقطری، زیست‌بومی بسته است، به همین دلیل گونه‌های جانوری و گیاهی منحصر به فردی دارد. نزدیک به یک سوم جانداران این جزایر، تنها در همان‌جا یافت می‌شوند. گونه‌ای درخت که به 'خون اژدها' مشهور است، در این منطقه فراوان دیده می‌شود.
این جزیره در دوران باستان برای یونانیان، مصریان و رومیان شناخته شده بود . در 'انجیل' نیز نام این جزایر آورده شده است. مردمان جزیره مدت‌ها پیرو آیین مسیحیت بودند و در قرن شانزدهم اسلام آوردند.
این جزیره حدود 50 هزار سکنه دارد . آنچه از گذشته آنها را به سکونت در این جزیره تشویق کرده، ماده ای به نام 'صَبـِر' و 'خون سیاوشان' بود. این ماده، صمغ درختی بود که جز در این جزیره در جای دیگر نمی‌روید.
در سال 1886 جزایر سُقُطری به اشغال بریتانیا درآمد. بریتانیا از این جزیره به عنوان یک پایگاه دریایی استفاده می‌کرد که پس از استقلال دولت یمن جنوبی به این کشور واگذار شد.
طی سه سالی که از جنگ ائتلاف به سرکردگی عربستان علیه یمن می گذرد، اخبار جسته و گریخته ای از تلاش امارات برای به دست گرفتن اداره این جزیره منتشر شد که هر بار با تکذیب ائتلاف روبرو شد .
در همان زمان کاربران عرب در فضای مجازی تصاویری را منتشر و اعلام کردند که اماراتی ها درخت های کمیاب خون اژدها را ربوده و به این کشور منتقل می کنند.
در این زمینه 'ترکی الشهلوب' یکی از کاربران منتقد دولت عربستان در صفحه توییتر خود نوشت: امارات در پوشش بازگرداندن دولت قانونی یمن در حال سرقت فرهنگ ، تمدن و ثروت های ملی یمن از جمله درختان و پرندگان کمیاب و سنگ های قیمتی جزیره سقطری است .
توسعه طلبی در کنار اهداف سیاسی
پس از عربستان، امارات بیشترین مشارکت را در جنگ علیه مردم یمن داشته است . امارات از نظر سیاسی قصد دارد مانع از تقویت نقش، نفوذ و جایگاه 'انصارالله' در ساختار قدرت یمن شود.
در کنار اهداف سیاسی، این امیرنشین با اشغال بخش هایی از خاک یمن برای تقویت حضور خود در این کشور تلاش می کند. امارات در این راستا تمرکز خود را متوجه مناطق جنوبی یمن کرده، تا حدی که اقدامات این کشور در عدن صدای رییس جمهوری مستعفی یمن را هم در آورده است .
رسانه های یمنی وابسته به منصور هادی در فوریه 2017 اعلام کردند که امارات مانع فرود هواپیمای حامل عبدربه منصور هادی در فرودگاه عدن شد و این کشور عملیات تمرد فرماندهان هادی در این شهر را رهبری می کند.
امارات در ماه های گذشته هم با ایجاد تشکل سیاسی موسوم به 'اعلامیه تاریخی عدن' و تعیین عیدروس الزبیدی، استاندار سابق عدن به عنوان رهبر این تشکل، با منصور هادی دچار اختلاف شده بود، زیرا رئیس جمهوری مستعفی یمن، الزبیدی را از سمت استاندار عدن برکنار کرده بود.
امارات در همین راستا، ضمن اینکه تلاش می کند وجهه خوبی از خود در میان مردم و قبایل مناطق جنوبی یمن ایجاد کند، در عین حال مناطق راهبردی نظیر مناطق نفت خیز این کشور را اشغال کرده است.
امارات ضمن اینکه حدود 1500 نیروی نظامی در یمن دارد، از داخل این کشور نیز نیرو جذب می کند.
ابوظبی با صرف هزینه های زیاد، بخشی از نیروی انسانی در مناطق جنوبی یمن را جذب کرده، آموزش می دهد و از این نیروها برای اهداف ارضی خود در یمن بهره می گیرد.
برای مثال، امارات با استفاده از سه هزار نظامی مزدور دو شهرک 'عزان' و 'حبان' در منطقه 'شبوه' در جنوب شرق یمن را اشغال کرده و بر منابع نفت و گاز این منطقه مسلط شده است.
امارات علاوه بر جزیره سقطری، سه جزیره درسه، سمحه و عبدالکوری و دو جزیره صخره‌ای دیگر که در ساحل اقیانوس هند در نزدیکی خلیج عدن قرار دارند را اشغال کرده است.
حاکمان ابوظبی برای اینکه این جزایر را با کمترین دردسر اشغال کنند، ضمن اینکه به مردم این جزایر تابیعت اماراتی داده، کمک های مالی فراوانی به شیوخ قبایل در این جزایر کرده اند.
سیاست مقابله با رقبای بالقوه
امارات در نتیجه کاهش ثروت‌های طبیعی خود اعم از نفت و گاز، به شکل عمده به الگوی اقتصادی مبتنی برسرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها مانند بنادر بزرگ، فرودگاه‌ها، ترانزیت، گردشگری، خدمات مالی و مستغلات تکیه کرده است.
این کشور استراتژی سلطه بر هر بندری را که ظرفیت رقابت با بنادر امارات را در زمینه تردد دریایی و ترانزیت داشته باشد، دنبال می‌کند و با سرمایه‌گذاری در آن بندر و واگذار کردن مدیریت آن به شرکت 'بنادر جهانی دبی' یا از طریق مانع‌تراشی در فعالیت آن بندر و کاهش نقش آن، از تبدیل شدن آن به رقیب جلوگیری می‌کند.
به همین منظور این کشور طی سال های اخیر قراردادهایی با کشورهای آفریقایی و استفاده از بنادر آنها منعقد کرد. هر چند طی ماههای اخیر در رقابت با تلاش های قطر، ناکام مانده است .
دولت 'جیبوتی' 24 فوریه (5 اسفند) قرارداد خود با شرکت بنادر دبی را که به موجب آن اداره بندر 'دورالی' به این شرکت سپرده شده بود، لغو کرد.
دولت فدرال سومالی هم قرارداد همکاری با اداره بنادر امارات موسوم به 'بربره' را به هم زد و امارات را به نقض قوانین بین المللی متهم کرد. روابط سومالی و امارات بویژه پس از رسوایی کشف 10 میلیون دلار پول نقد در یکی از هواپیماهای مسافربری امارات ، متشنج شد و موجب قطع روابط نظامی میان دو کشور هم شد.
از سوی دیگر سودان اخیرا قرارداد 4 میلیارد دلاری بازسازی جزیره 'سواکن' را با کشور قطر به امضا رسانده است . طرح بازسازی این بندر بسیار بزرگ ارزیابی شده است . ایجاد منطقه آزاد و دو بندرگاه ویژه پهلوگیری کشتی های نسل پنجم صد هزار تنی بخشی از این طرح است.
دولت سودان همچنین با بهانه کردن نارضایتی مردم به ائتلاف عربی، اعلام کرده که از ماه ژوئن سرباز به یمن اعزام نخواهد کرد. تاکنون در جنگ سه ساله یمن دهها تن از سربازان سودانی جان خود را از دست داده اند.
به نظر می رسد ناکامی های امارات در آفریقا باعث شده تا ابوظبی برای در اختیار گرفتن مجمع الجزایر سقطری در جنوب یمن تردیدی به خود راه ندهد هر چند ممکن است این اقدام به برخورد با عربستان منجر شود که خود را رهبر ائتلافی می داند که جنگ با یمن را آغاز کرده است.
ناظران امور منطقه، اقدام امارات در اشغال جزایر سقطری به خصوص بعد از اعزام هیات حقیقت یاب سعودی به این جزیره را تلاقی منافع ریاض و ابوظبی در یمن ارزیابی و پیش بینی می کنند که این اقدام، اختلافات در میان ائتلاف خود خوانده عربی در یمن را عمیق تر از گذشته کند.
به نظر می رسد این احتمال هم از چشم امارات دور نمانده، چرا که 'انور قرقاش' وزیر مشاور در امور خارجی امارات در توئیتی تلاش کرد، اقدام اشغالگرانه نظامیان اماراتی را توجیه کند. او نوشت : برخی قصد دارند حضور نظامیان اماراتی در سقطری را اختلاف میان عربستان و امارات معنی کنند، در حالیکه ما روابط تاریخی با سقطری و ساکنان آن داریم و کمک های ما تنها برای امنیت بیشتر، آموزش و معیشت بهتر آنها است.
وزیر اماراتی در حالی از روابط تاریخی با سقطری سخن به میان آورده که تاریخ تشکیل امارات به کمتر از 50 سال می رسد.
بحران سقطري از شدت اختلافات ميان رياض و ابوظبي درباره يمن حکايت دارد
به گزارش پایگاه خبری عربی ۲۱، در بحبوحه تشدید اختلافات میان کشورهای (باصطلاح) ائتلاف عربی در یمن، بحران جزیره «سقطری» یمن و تلاش امارات برای تسلط بر آن نیز ظهور و بروز کرده است. این بحران نشان دهنده میزان بحران فعلی میان متحدان یک جبهه در خصوص مسائل جزئی است.
ناظران بر این باورند که تداوم تلاش امارات برای تسلط بر جنوب (یمن) حتی با زور باعث از بین رفتن تلاش‌ها در راستای تثبیت دولت قانونی (مستعفی) یمن می‌شود؛ دولتی که در جبهه‌های متعدد، وارد یک جنگ دشوار با حوثی‌ها (انصار الله) شده است، افزون بر آن، تلاش‌های امارات، برگه برنده‌ای در اختیار دشمنان ائتلاف عربی در عرصه میدانی و سیاسی قرار داده است.
به گزارش عربی ۲۱، گفتگو‌ها در جزیره سقطری میان دولت (مستعفی) یمن و امارات برای آرام کردن فضا ادامه دارد. امارات تلاش دارد، با اعمال سیاست هایی، کنترل این جزیره را به دست بگیرد. شبکه تلویزیونی الجزیره به نقل از برخی منابع ویژه یمنی اعلام کرد: اماراتی‌ها به کمیته عربستانی که عهده دار پایان دادن به این بحران شده است، قول دادند، این جزیره را ترک کنند؛ اما آنها تاکنون چنین اقدامی نکرده‌اند.
رسانه‌های رسمی یمن دیروز اعلام کردند: ریاض از دیروز از طریق هیئت اعزامی ویژه خود، مسئولیت گفتگو‌ها میان دو طرف در این جزیره راهبردی را بر عهده گرفته است و تلاش دارد از شدت تنش‌های ناشی از استقرار نیروهای امارات در سقطری بکاهد.
پایگاه خبری عربی ۲۱ در این زمینه به سخنان تهدید آمیز عیدروس الزبیدی رئیس شورای مورد حمایت امارات موسوم به «شورای انتقالی جنوب» علیه دولت قانونی (مستعفی) یمن، مبنی بر اینکه آنها می‌توانند واقعیت دیگری را در شهر عدن رقم بزنند، اشاره کرد.
به گفته رئیس شورای انتقالی جنوب یمن که مورد حمایت ابوظبی است، آنها در مسیر ایمنی قدم می‌گذارند که امنیت همه را حفظ می‌کند.
در همین رابطه، پاسخ ضاحی خلفان نائب رئیس پلیس دبی به معترضانِ حضور امارات در جزیره یمنی، واکنش‌های گسترده و خشم آلودی به دنبال داشت زیرا این پاسخ به منزله مقدمه‌ای برای اشغال عملی این جزیره توصیف شد.
خلفان در پیامی در توییتر گفت: «کسانی که از روابط برادرانه ما با اهالی سقطری خبر ندارند، احمق هستند.» وی گفت: «کسانی که به حضور امارات در سقطری اعتراض می‌کنند در واقع به حضور این کشور در ائتلاف اعتراض دارند، ائتلافی که فرزندان خود را در راه اخراج مزدوران از یمن تقدیم کرده است.»
