طرح ترافیک سال 97 بالاخره پس از کش و قوس‌های فراوان در شهر بدون شهردار از روز شنبه 15 اردیبهشت و با یک ماه‌و‌نیم تاخیر در پایتخت اجرا شد. طرحی که به دلیل عدم زیرساخت‌‌های صحیح و عدم اطلاع‌رسانی دقیق مشکلاتی را برای شهروندان به وجود آورده است.
این طرح در حالی امروز وارد سومین روز خودش شده است که اعضای شورای شهر هنوز اندر خم پیداکردن یک شهردار کاربلد برای تهران هستند و باید منتظر ماند و دید که بالاخره از آن لیست بلندبالای مورد نظر شورای شهر کسی وارد بهشت می‌شود و یا شورایی‌ها با یک حرکت «رونالدینیویی» کلید بهشت را به دست فردی غیر از ۵ گزینه نهایی روز گذشته شورا می‌دهند.
گذشته از موضوع انتخاب شهردار، ۲ روز اخیری که طرح ترافیک در پایتخت اجرا شده هنوز ابهاماتی برای تهرانی‌ها به خصوص درباره جریمه‌ها وجود دارد که برطرف کردن آن می‌تواند در اجرا شدن هرچه بهتر این طرح کمک کند.
* زمان اجرای طرح ترافیک
از روز 15 اردیبهشت‌ماه تمام خودروهایی که از ساعت 6:30 الی 19 شنبه تا چهارشنبه(پنجشنبه‌ها ورود به طرح آزاد است) قصد ورود به منطقه طرح ترافیک(نقشه پایین) را دارند، باید اطلاعات خودرویشان(اعم از شخصی و دولتی) در سایت تهران من ثبت شده باشد.
طبق هماهنگی‌های صورت گرفته شهرداری با پلیس راهور خودروهایی که بدون ثبت‌نام در سامانه برای اولین بار وارد طرح ترافیک شوند از طریق ارسال پیامک در مورد ورود غیرمجاز تذکر داده می‌شود و در صورت تکرار علاوه بر جریمه 20 هزار تومانی، تعرفه طرح ترافیک نیز با 20 درصد بیشتر به صورت بدهی در عوارض خودرو ثبت می‌شود. (درحالی که پیش از این رئیس پلیس راهور تهران بزرگ اعلام کرده بود این جریمه‌ها ارشادی است روز گذشته سردار رحیمی رئیس پلیس تهران اعلام کردند که این افراد تنها ۴۸ ساعت فرصت دارند تا به سایت مراجعه و مجوز مربوطه را دریافت کند.)
* چگونگی ثبت مشخصات خودرو در سامانه
- ساخت حساب کاربری
با ورود به سایت تهران من به آدرس my.tehran.ir وارد قسمت ثبت‌نام شوید، پس از آن بسته به اینکه درخواست شما حقیقی یا حقوقی است گزینه مورد نظر را انتخاب کنید. اگر خودرو مورد نظر شخصی است گزینه حقیقی را انتخاب کنید. در گام بعدی کدملی، تاریخ تولد و کدامنیتی خواسته شده را درج کنید تا وارد مرحله بعد شوید.
در این مرحله باید نام کاربری (این نام می‌بایست با حروف لاتین آغاز شود)، رمز عبور (طول کلمه عبور نباید از 8 کارکتر کمتر باشد)، آدرس ایمیل، شماره موبایل، شماره تلفن درج و تصویر کارت ملی بارگذاری شود. (در هر مرحله به توضیحات داخل پرانتز توجه کنید)
پس از پرکردن موارد فوق، یک کد اعتبار سنجی برای شما پیامک می‌شود که با وارد کردن آن حساب کاربری شما فعال می‌شود.
* ثبت اطلاعات خودرو روی سامانه
پس از فعال سازی حساب کاربری می‌توانید وارد سیستم شوید. به قسمت «خودروهای تحت پوشش من» مراجعه کنید، سپس روی قسمت «افزودن» کلیک کنید تا صفحه زیر برای شما نمایش داده شود. در قسمت مشخص شماره vin خودرو و شماره پلاک را نوشته و وارد مرحله بعد شوید.
در این مرحله باید اطلاعات دقیق‌تر خودرو به همراه تصویر کارت ماشین و تصویر شناسنامه مالکیت خودرو(برگه سبز) بارگذاری و سپس ثبت شود.
* چگونگی شارژ حساب
شهروندان برای ورود به طرح ترافیک باید حساب شهروندی خود را شارژ کنند. پس از مشخص کردن میزان ریالی شارژ، طبق تصویر زیر سیستم به قسمت پرداخت اینترنتی متصل می شود و آن‌جا هزینه پرداخت می‌شود. در این سامانه امکان ورود مشخصات یک یا چند خودرو وجود دارد.
نکته دیگر آن است که باقیمانده پول، در حساب شهروندی افراد نگه داشته می‌شود و صرفا پس از تردد خودرو در محدوده طرح ترافیک، بسته به تعرفه و شرایط تردد (ساعات اوج یا غیر اوج و دارا بودن یا نبودن معاینه فنی برتر) ، هزینه طرح ترافیک آن روز محاسبه و از حساب کسر می‌شود و مانده آن برای تردد در روزهای بعد استفاده می‌شود.
* رزرو طرح ترافیک
از آن جایی که از امسال دیگر به‌هیچ‌وجه طرح ترافیک سالیانه به فروش نمی‌رسد، متقاضیان ورود به طرح می بایست روزهای مورد نظر خود برای ورود به طرح را از قبل رزرو کنند. برای این کار ابتدا در سامانه به قسمت «خدمات طرح ترافیک» رفته و سپس گزینه «درخواست انتخاب روز» را کلیک و روزهای مورد نظر را انتخاب کنید.
باید به این نکته توجه داشت که فایل مربوط به روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته، در بامداد روز جمعه قبل باز خواهد شد و تا روز چهارشنبه همان هفته ادامه خواهد داشت.
نکته دیگر آن که برای خرید مجوز هر روز، باید 36 هزار تومان (معادل حداکثر هزینه احتمالی یک روز تردد) در حساب فرد وجود داشته باشد، ولی رقم قطعی هزینه تردد در پایان هر روز محاسبه و برداشت خواهد شد.
همچنین درصورتی‌که مجوز روزانه برای خودرو خریداری‌شده باشد اما استفاده نشود، مبلغ حداقل یک روز (13،440 تومان) از حساب فرد کسر می‌شود. یعنی برای جلوگیری از هزینه اضافی، شهروندان صرفا وقتی رزرو کنند که مطمئن هستند آن روز می‌خواهند وارد طرح شوند.
* ساکنان طرح ترافیک
امسال برای نخستین بار امتیاز ویژه ای برای تردد رایگان ساکنان محدوده طرح ترافیک، در نظر گرفته شده است؛ ساکنان داخل طرح مجازند یک‌بار پیش از ساعت 8:30 از محدوده خارج و یک‌بار پس از ساعت 17 به طور رایگان و بدون پرداخت هزینه به محل سکونت خود بازگردند.( البته اگر ساکنان در بین این دو ساعت تردد کنند، باید همانند دیگر شهروندان عوارض پرداخت کنند.)
ساکنان منطقه طرح ترافیک برای بهره بردن از این امتیاز، علاوه بر اینکه مانند سایر متقاضیان حقیقی، اطلاعات خود را در سامانه ثبت کنند، باید نشانی محل سکونت خود را نیز در این سایت وارد کنند. برای این کار نیز باید به قسمت «شرایط خاص شهروندان» مراجعه سپس گزینه «ساکنان محدوده طرح ترافیک» را انتخاب و مانند تصویر زیر موارد خواسته شده را پرکنند.
پس از ثبت اطلاعات در سایت، با در دست داشتن سند مالکیت یا قرارداد اجاره واحد مسکونی خود به دفاتر خدمات الکترونیک شهر مراجعه تا مدارک سکونتی آنها مورد تایید قرار گیرد(قراردادهای اجاره باید به صورت قانونی و همراه با کد رهگیری باشد و متقاضیان باید عوارض نوسازی و پسماند را نیز پرداخت کرده باشند.)
* سهمیه خبرنگاران
خبرنگاران، روزنامه نگاران و عکاسان خبری نیز برای بهره بردن از طرح ترافیک امسال، باید اطلاعات خودشان را مانند سایر شهروندان در سامانه ثبت و در قسمت ارسال مدارک تصویر اشتغال به کار و بیمه مربوط به خبرنگاری یا تصویر 10 اثر سه ماهه اخیر را ارسال کنند.(امسال با توجه به محدودیت تعداد طرح های درنظر گرفته شده این مدیران هر مجموعه هستند که اولویت ها را مشخص می‌کنند.)
خبرنگارانی که سهیمه آنها مورد تایید واقع شده هرچند باید 100 هزار تومان عوارض سالیانه پرداخت کنند اما برخلاف سال‌های گذشته دیگر نیازی به حضورشان در دفاتر الکترونیک شهر نیست.
آن دسته از خبرنگارانی هم که نسبت به عدم تاییدشان اعتراض دارند می‌توانند به این ایمیل reporter-traffic@tehran.ir اعتراض خودشان را اعلام کنند.
مجوزهای طرح ترافیک جانبازان، معلولان و بیماران خاص
- بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران، در سال 1397 برای جانبازان نسبت به گذشته شرایط ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. بدین ترتیب که خودروهای با پلاک ویلچر (پلاک ژ) برای اولین بار به صورت قانونی از پرداخت عوارض طرح ترافیک کاملا معاف شده‌اند و این موضوع در مستندات قانونی طرح ترافیک جدید نیز درج شده است. مالکان این دسته از خودروها نیاز به ثبت اطلاعات خود در سامانه طرح ترافیک نیز ندارند.
به علاوه، خودروهای پلاک شخصی جانبازان 25 درصد به بالا هم در قالب سهمیه‌ای که همانند سنوات گذشته در اختیار بنیاد شهید و امور ایثارگران قرار گرفته است، از پرداخت عوارض طرح ترافیک معاف شده‌اند. اطلاعات این دسته از خودروها باید ابتدا همانند همه افراد در سامانه my.tehran.ir ثبت شده باشد و سپس به تعدادی از این خودروها به میزان سهمیه‌های مقرر، همانند سال‌های گذشته از سوی نمایندگان بنیاد شهید و امور ایثارگران سهمیه مربوطه واگذار خواهد شد.
جانبازان و ایثارگرانی که متقاضی بهره‌مندی از سهمیه ورود به طرح ترافیک هستند، پس از ثبت‌نام در سایت مزبور باید مدارک خود را به دفاتر بنیاد ارائه دهند و نیازی به مراجعه به دفاتر الکترونیک شهر ندارند.
در خصوص بیماران خاص و افراد دارای معلولیت جسمی و حرکتی نیز همانند گذشته سهمیه‌هایی در نظر گرفته شده است که به تعدادی از خودروهای این اقشار تخصیص می‌یابد. مجوزهای طرح ترافیک این دو گروه نیز به مانند سال‌های قبل به واسطه نهادهای دولتی و غیردولتی مرتبط با حوزه معلولان و بیماران خاص، بین متقاضیان توزیع می‌شود. متقاضیان این سهمیه‌ها باید پس از آنکه مانند دیگر شهروندان، اطلاعات شخصی و مشخصات خودرو را وارد سامانه کردند، به نهادهای مذکور مراجعه کنند و نیازی به حضور و ارائه مدرک در دفاتر خدمات الکترونیک شهر ندارند.
* نقطه ضعف طرح ۹۷
اما یکی از نقاط ضعف(باگ) طرح امسال این است که کسی که حسابش شارژ باشد به راحتی می‌تواند در محدوده «زوج و فرد» تردد کند بدون آن که جریمه شود و یامبلغی از حسابش کم شود.
محمد علیخانی رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر تهران هم با تأکید بر اینکه نداشتن عوارض برای تردد در زوج و فرد یک تناقض است اظهار کرد: این یک خلاء قانونی است که این اشکال فعلاً وجود دارد تا در آینده برای آن فکری شود.
علیخانی خاطرنشان کرد: چون برای زوج و فرد عوارض نداریم، کسی که وارد زوج و فرد می‌شود، برای اینکه جریمه نشود ابتدا باید وارد طرح اصلی شود و سپس به محدوده زوج و فرد برگردد.
