بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در خصوص خروج آمریکا از برجام و تمهیدات سازمان انرژی اتمی برای مقابله با این اقدام عنوان کرد: ما در همان ابتدا سعی کردیم تا تمامی دستاوردها و همچنین زیرساختهای صنایع هستهای کشور را حفظ کنیم تا بتوانیم در زمان مورد نیاز، فعالیتهای خود را از سر بگیریم. به عبارتی دیگر، ما حتی خود را برای بدترین و بدبینانهترین شرایط آماده کرده بودیم و از این رو، اگر بخواهیم به عقب برگردیم و فعالیتهای هستهای خود را باری دیگر آغاز کنیم، هیچ مشکلی سد راه ما وجود نخواهد داشت.
به گزارش باشگاه خبرنگاران، وی تصمیم اخیر رئیس جمهور آمریکا را نقض آشکار قوانین بین المللی دانست و در رابطه با ادعاهای ترامپ در خصوص عدم پایبندی این کشور به مفاد برجام، گفت: قضاوت در مورد پایبندی ایران به معاهده هستهای بر عهده آژانس بین المللی انرژی اتمی است و در ۱۰ بازدیدی که این آژانس از مراکز هستهای داشته، صراحتا بر پایبندی ایران نسبت به تعهداتش تاکید شده است. به اعتقاد من، آمریکا به دنبال توجیه اقدامات اشتباه خود است و این کشور در جایگاهی نیست که بخواهد در خصوص مسائلی که تحت کنترل و مدیریت آژانس است، دخالت کند. خوشبختانه آژانس نیز در این زمینه بسیار موفق و حرفهای عمل کرده و با نگاهی به گزارشهای منتشر شده از سوی این سازمان، میتوان به پایبندی کامل ایران به تعهداتش پی برد.
کمالوندی در ادامه گفتگو با پرس تی وی، در پاسخ به سوالی در خصوص تصمیم ایران برای پایبندی به برجام در صورت از بین رفتن برجام، خاطرنشان کرد: پاسخ این سوال بسیار ساده است؛ اگر توافق خاتمه یابد و شاهد وضع تحریمهای جدید از سوی آمریکا و کشورهای اروپایی باشیم، دلیلی بر ماندن بر سر تعهداتمان نمیبینیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در خصوص کاربردهای دیگر انرژی هستهای عنوان کرد: در طی چند سال اخیر شاهد معرفی دستاوردهای متعددی در زمینههای مختلف بودیم. ما همچنان به تحقیق وتوسعه به منظور طراحی و ساخت نسل جدید سانتریفیوژهای خود ادامه خواهیم داد و خوشبختانه توانستیم سانتریفیوژهای آیآر ۸، آیآر ۴ و آیآر ۶ را که از جمله نمونههای جدید سانتریفویوژها هستند، تولید کنیم. همچنین، در زمینههای دیگری همچون پزشکی، کشاورزی و صنعت نیز شاهد پیشرفتهایی بودیم که در طی دو سال و نیم اخیر طراحی و معرفی شدند.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص تمایل ایران برای ماندن در معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) در صورت از بین رفتن برجام گفت: ما از سال ۱۹۷۴ عضو NPT بودیم و تا زمانی که ماندن ما در NPT برای کشور فایده داشته باشد، از آن خارج نخواهیم شد. با این حال، در صورت از بین رفتن برجام، تمامی تعاملات ما در خصوص مسایل هسته ای، مورد بازنگری قرار خواهند گرفت و این مسئولان کشور هستند که در این خصوص تصمیم گیری خواهند کرد.
وی از تمایل کشورهای اروپایی برای حفظ برجام و پایبندی به تعهدات سخن گفت و افزود: کمیسیون اروپا به اتفاق آرا تصمیم گرفت تا اقداماتی را در این زمینه انجام دهد که یکی از این موارد، حفاظت از شرکتهای اروپایی در برابر تحریمها و جرایمی است که در صورت همکاری با ایران، از سوی آمریکا متوجه آنها خواهد شد. از دیگر اقدامات اروپا در این زمینه میتوان به حمایت از کسب و کارهای های کوچک و متوسط، سیستم بانکی، حفظ و افزایش حجم تجارت انرژی اشاره کرد. اما مسئله مهم این است که میبایست این اقدامات در سریعترین زمان ممکن به تصویب برسد. با این حال، اروپا تمایل زیادی را برای حفظ برجامی که به گفته خودشان یک معاهده تاریخی است، نشان داده است. برجامی که به نفع جامعه بین المللی است و تنها به نفع چند کشور اروپایی و یا ایران نخواهد بود.
کمالوندی در خصوص ضمانتهایی که ایران از طرفهایی اروپایی خود در خصوص مسائل مالی و اقتصادی درخواست کرده، عنوان کرد:ضمانتهایی که از سوی اروپاییها داده میشود، تغییری را در متن برجام به جود نخواهند آورد. اروپا باید به ما این تضمین را بدهد که محدودیتها و تحریمهای جدید، تهدیدی را برای اقتصاد ایران ایجاد نخواهد کرد. اروپاییها باید راهکارها و یا مجموعه قوانینی را تصویب کنند که عملی باشد و در حقیقت، بتواند تحریمها را بردارد و تا حد امکان، خسارتهای ناشی از محدودیتهایی را که بواسطه تحریمهای آمریکا بوجود خواهند آمد، به حداقل برساند.
وی ادامه داد: در حال حاضر سیستم بانکداری، سرمایه گذاری و انرژی جزو مهمترین بخشهایی هستند که نیازمند سازوکارهای ویژهای از سوی اروپاییها هستند تا بتوان همچنان ارتباط تجاری ایران با دیگر کشورهای جهان حفظ شود و خطری ناشی از تحریمهای جدید متوجه شرکتهای حاضر در بازار ایران نشود. اگرچه ممکن است این کار بسیار سخت و شاید هم کمی زمانبر باشد، اما نکته مهم در اینجا، اراده سیاسی است که اروپاییها در همان ساعات نخست خروج آمریکا از برجام، اراده سیاسی و همچنین اقداماتی را که قصد انجام آنها را دارند، اعلام کردند. اکنون اروپا باید زمینههای لازم را برای پیاده سازی این اقدامات فراهم کند تا از این طریق، راه برای فرآیند تجارت، امور بانکی و همکاری مالی میان شرکتهای اروپایی و ایرانی فراهم شود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی به همکاریهای مثبت ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در طی سالهای اخیر اشاره و خاطرنشان کرد: اگر توافق هستهای به پایان برسد، ما رویهای را که قبل از معاهده برجام انجام میدادیم، در پیش خواهیم گرفت. ما برنامههای صلح آمیز هستهای خود را افزایش خواهد داد که شامل توسعه در ابعاد، سطح، درصد غنی سازی و ... میشوند.
وی همچنین از تمایل ایران برای همکاری با کشورهای اروپایی خبر داد و افزود: روابط و همکاریهای هستهای ما با کشورهای اروپایی میبایست بیش از پیش افزایش یابد. خوشبختانه کشورهای اروپایی همکاری خوبی را با ما داشته اند و توانستیم تبادلات سازندهای را با یکدیگر داشته باشیم که شامل استفاده از دانش و تخصص دانشمندان و بازدید از مراکز هستهای میشود. پیشنهادهای زیای از سوی اروپاییها برای ما ارسال میشود چرا که از دانش و تخصص بالای نیروی انسانی و دانشمندان ما مطلعاند بویژه در زمینه فیوژن. در حال حاضر، فیوژن در مرحله نظریه و آزمایش قرار داد و از این جهت، نیازمند همکاری تمامی دانشمندان است. اقدام مثبت دیگری که میان ما و طرفهای اروپایی انجام شد، شرکت در پروژه بین المللی گداخت هستهای «ایتر» بود که در واقع، پروژهای برای ارتقای کیفیت زندگی بشریت است و بالغ بر صدها میلیارد دلار سرمایه برای آن در نظر گرفته شده که احتمالا اولین نتایج آن در سال ۲۰۲۵ نمایان خواهد شد.
کمالوندی در پایان از عواقب عواقب خروج توامپ از برجام در بعد بین المللی سخن گفت و افزود: به نظر من، اعتبار آمریکا با تصمیم ترامپ برای خروج از برجام خدشهدار شد. این اتفاق در حالی افتاد که آمریکا خود یکی از کشورهای امضاکننده این معاهده بود؛ معاهدهای که به تایید شورای امنیت سازمان ملل نیز رسیده است. در واقع، هر دولتی مسئول است تا به تعهدات دولت قبل پایبند باشد و مسئولیتهای یک دولت زمانی که دولت قبلی برکنار میشود، از آن سلب نمیشود. همچنین، اگر دولتی از تعهدات دولتهای قبلی شانه خالی کند، قطعا اعتبار خود را زیر سوال خواهد برد. ترامپ نیز با این کار، به شدت اعتبار آمریکا را خدشهدار کرد. بنابراین، زمانی که این کشور به تعهداتی که خود پای آنها را امضا کرده، پایبند نیست چگونه میتوان مطمئن بود که این رویه در قبال دیگر قرادادها نیز در پیش گرفته نشود.