دکتر اشرف سماوات ــ نقش مشاوره‌های ژنتیک را در گسترش پوشش خدمات ژنتیک زمان ازدواج، بسیار مهم و اساسی دانست و اظهار داشت: از سال 1390 به‌صورت مقدماتی و از سال 1394 به‌صورت جدی، تکمیل زیرساخت‌های مورد نیاز خدمات ژنتیک زمان ازدواج را در دانشگاههای علوم پزشکی آغاز کردیم و خوشبختانه مشاوره‌های ژنتیک که از دوران گذشته و از سال 1376 در کشور سازماندهی شده بود، برای اهداف بزرگ برنامه تحول نظام سلامت، دوباره سازماندهی شد.
به گزارش تسنیم وی تصریح کرد: وزارت بهداشت، خدمات ژنتیک شامل مشاوره و تشخیص ژنتیک را به‌صورت کمی و کیفی گسترش داده تا بتواند خدمات ژنتیک بسیاری را که در بستر تحول سلامت ایجاد شده حمایت کند. اعتقاد داریم که تا پایان برنامه ششم توسعه باید بتوانیم به هدف مشخص‌شده در برنامه تحول سلامت و برنامه عملیاتی دانشگاههای علوم پزشکی مبنی بر کاهش 50درصدی بیماریهای ژنتیک اولویت‌دار، دست پیدا کنیم تا در یک بازه زمانی 10ساله، این بیماریها 80 تا 90 درصد کاهش پیدا کند.
رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت با بیان اینکه در زمان ازدواج، به زوجین خدمات ژنتیک ارائه می‌شود، افزود: پوشش این خدمات با سرعت در حال افزایش است و وزارت بهداشت در این راستا، بر تقویت این پوشش، نظارت دارد و آموزش‌های استانداردی را به‌صورت حضوری و غیرحضوری به دانشگاههای علوم پزشکی ارائه می‌کند.
سماوات تأکید کرد: هیچ گونه اجباری در انجام مشاوره‌های ژنتیک وجود ندارد، اما بر اساس قانون، غربالگری ژنتیکی زوجین در زمان ازدواج، اجباری است تا افراد ضمن آگاهی از موقعیت خود نسبت به ادامه روند مراحل ازدواج اقدام کنند، اما مشاوره‌های ژنتیک به‌صورت اختیاری به افرادی ارائه می‌شود که در غربالگری به آنها اطلاعات و آگاهی‌های لازم رسانده شده است.
وی یادآور شد: برای اینکه به ازدواج‌های مردم آسیب وارد نشود، به آنها اجازه می‌دهیم که قبل از ازدواج یا پیش از بارداری، به مشاوره‌های ژنتیک مراجعه کنند. خوشبختانه در حال حاضر وضعیت ژنتیک قابل مقایسه با دهه‌های گذشته نیست و پیشرفت‌های قابل توجهی کرده است. زمانی به خانواده‌ها می‌گفتیم که شما راهی برای ازدواج و زندگی مشترک ندارید زیرا با مشکل ژنتیکی مواجه بودند، اما در حال حاضر، چندین راه برای داشتن ازدواج و فرزند سالم به زوجین پیشنهاد می‌شود که این کمک و حمایت بزرگی برای آنها بوده و اگر خانواده‌ای بخواهد فرزند سالمی داشته باشد، مانعی برای آن وجود ندارد.
رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت درخصوص هزینه‌های خدمات ژنتیک و پوشش بیمه برای این خدمات، گفت: تنها برخی از خدمات ژنتیک تحت پوشش بیمه قرار داشته و مابقی از این شرایط برخوردار نیستند. البته در هیچ کجای دنیا از جمله ایران، پوشش یکباره خدمات ژنتیک قابل انجام نیست و این توقع بسیار زیادی است.
سماوات افزود: برای افزایش پوشش بیمه خدمات ژنتیک، ابتدا باید اولویت‌ها را مشخص و از انجام آزمایشهای بی‌مورد پرهیز کرده و به حداقل رسانیم تا بیمه‌ها از این راه، منتفع شوند و منابع صرفه‌جویی‌شده را به پوشش خدمات مورد نیاز بیماریهای در اولویت، اختصاص دهند.
به گزارش وزارت بهداشت ــ وی اظهار داشت: بر اساس ماده 75 قانون برنامه ششم توسعه، وزارت بهداشت ملزم به غربالگری ژنتیکی در زمان ازدواج شده و در صورت نیاز، باید مشاوره‌های ژنتیک انجام شود. در این راستا هزینه زوجین بی‌بضاعت توسط نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی تقبل می‌شود، بنابراین افراد بی‌بضاعت نیز در این زمینه حمایت خواهند شد.
به‌گفته رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت، خیریه‌ها می‌توانند بدون دخالت فنی و با رعایت استانداردهای وزارت بهداشت، خدمت، ارجاع و سطح‌بندی، به وزارت بهداشت و مردم در کاهش بیماریهای ژنتیکی و معلولیت کمک کنند.
سماوات با بیان اینکه غربالگری ژنتیک زمان ازدواج، به‌تنهایی هرگز نمی‌تواند معلولیت‌ها را کاهش دهد، افزود: غربالگری‌های ژنتیک باید در دوران مختلف زندگی مانند زمان ازدواج، حاملگی، نوزادی، کودکی و میانسالی انجام شود تا بیماریهای ژنتیکی کاهش پیدا کنند.
