بدون شک نقش خانواده در موفقیت کنکور بسیار پررنگ است. نقش والدین در کنکور به خصوص در هفته‌های پایانی رو به کنکور بیشتر خودش را نشان می‌دهد. وظیفه والدین کنکوری‌ها این است که بدانند چگونه با فرزند کنکوری رفتار کنند. خانواده برای دانستن نقش اولیا در کنکور این یادداشت را که حاوی توصیه به والدین کنکوری‌هاست بخوانند.
۶ وظیفه والدین کنکوری‌ها در روزهای پایانی
به گزارش فردا، حدود دو هفته تا برگزاری کنکور سراسری سال ۹۷ باقی مانده است. اهمیت کنکور برای بسیاری از داوطلبان کنکور به حدی زیاد است که در تمام سال منتهی به این آزمون، نه تنها خودشان، بلکه خانواده و اطرافیانشان نیز ناخودآگاه به لحاظ ذهنی درگیر این اتفاق می‌شوند. بنابراین در چنین برهه‌ای، این دسته از خانواده‌ها نیز به اندازه فرزاندانشان بابت مسائل مرتبط با کنکور دغدغه‌های خاص خودشان را دارند که تیتر اصلی تمام این دغدغه‌ها، نحوه برخورد با فرزندشان در موقعیت‌های مختلف است. در این یادداشت سعی کردم توصیه‌هایی برای پدر و مادرها داشته باشم که کمی از این نگرانی‌ها بکاهد.
۱. با فرزند خود صحبت کنید
در وهله اول، باید این را بپذیرید که نیاز است گهگاهی با فرزند خود در یک فضای آرام به صحبت بنشینید. برخی از اولیای عزیز با نیت این که دانش آموزشان راحت باشد و ناخواسته به او استرس وارد نکنند، کاملا فرزندشان را رها می‌کنند و خبر ندارند در چنین ایامی چه افکاری در سر وی می‌گذرد. خیلی وقت‌ها دانش آموزان در یک وضعیت نه چندان خوب به لحاظ نتیجه گیری در آزمون‌های مختلف قرار دارند و وقتی شما با آن‌ها صحبت نمی‌کنید، پیش خود به این فکر می‌کنند که شما همچنان احساس می‌کنید اوضاع خوب و مرتب است و انتظار دارید بهترین نتیجه را بگیرند و به همین دلیل خیلی از آن‌ها سوالی نمی‌کنید. چنین فکرهایی به شدت فشار روانی را روی دانش آموز افزایش می‌دهد. بنابراین از صحبت کردن با فرزند خود فرار نکنید و با رعایت اصول و چارچوب‌هایی که در ادامه می‌گویم، تلاش کنید از دانش آموزتان به لحاظ روحی حمایت کنید.
۲. جزئیات را بپرسید، اما نظر جزئی ندهید!
برای این که بتوانید فرزندتان را حتی اگر در ظاهر مایل به صحبت نیست و با جواب‌های کلی سعی می‌کند از پاسخگویی طفره برود، به سمت حرف زدن سوق بدهید، بهتر است در پرسش‌هایی که از وی به عمل می‌آورید، تجدید نظر کنید. در صورتی که بپرسید: «آزمونت چطور بود؟»، احتمال دارد در برخی موقعیت‌ها جوابی کوتاه مثل «خوب بود» یا «بد نبود» بشنوید که ادامه مکالمه را برای شما سخت‌تر کند. بنابراین می توانید حتی سوال اولتان را به این گونه بپرسید: «آزمونت نسبت به آزمون قبلی بهتر بود؟». چنین سوالاتی، اثری از جزییات را در خود دارند که به شما اجازه می‌دهند سوالات بعدی را در رابطه با جزییات ریزتر مطرح کنید. در ادامه می‌توانید کم‌کم خود را در مسائل دقیق‌تر دخیل کنید و به طور مثال در مورد عملکرد وی در یک درس یا مبحث خاص سوال کنید. اما مطلب مهم‌تر، در رابطه با نظراتی است که بعد از پرسیدن سوالات به دانش آموز می‌دهید. به خاطر داشته باشید علت پرسیدن سوالات جزیی، در نشان دادن اهمیتی است که به دانش آموز می‌دهید و القای حس توجه کردن به کاری که فرزند شما انجام می‌دهد. اما با توجه به این که اکثر دانش آموزان، نظرات جزیی و دقیق را از مشاور و معلم خود می‌گیرند، در صورتی که در مسائل خیلی ریز نظر بدهید و به طور مثال راهکاری برای بالاتر بردن درصد یک درس خاص به وی ارائه دهید، اولا باعث می‌شود دانش آموز با یک برداشت منفی احساس کند بیش از حد تحت نظر است و تمام حرکات وی توسط شما کنترل می‌شود، دوما با تمام احترامی که برای شما اولیای گرامی قائل هستم، در صورتی که احساس کند نظر شما نادرست است، ناخودآگاه کم کم نسبت به تمام حرف‌های شما بی تفاوت می‌شود و روی آن‌ها حساب نمی‌کند. بنابراین بهتر است در زمینه نظر دادن به کلیات اکتفا کنید و فقط سعی کنید دانش آموز را به تلاش بیشتر ترغیب و به سمت امیدواری نسبت به نتیجه هدایت کنید.
۳. مراقب دو طرف بام باشید!
باید به شدت در صحبت‌هایتان با یک داوطلب کنکور دقت کنید که نتیجه آزمون و سرنوشت کنکورش را به شدت مهم یا خیلی بی‌اهمیت جلوه ندهید. خوشبختانه خیلی از اولیا این مطلب را درک می‌کنند که نباید دانش آموز را برای نتیجه‌گیری خیلی تحت فشار بگذارند و با صحبت کردن مدام از این که مطمئن هستند فرزندشان نتیجه خوبی می‌گیرد و حتما در یک رشته خوب قبول می‌شود و .... استرس مضاعفی بر دانش آموز وارد کنند. دانش آموزی که شاید درون خود خبر داشته باشد که اوضاع چندان مساعدی به لحاظ علمی ندارد و الان یکی از بزرگ‌ترین ترس‌هایش همین انتظاراتی است که پدر و مادرش از او دارند. اما از طرف دیگر، بدانید در صورتی که هر بار تلاش کنید کنکور را بی‌اهمیت جلوه بدهید تا به تصور خودتان، استرس را از دوش فرزندتان بردارید، ممکن است او احساس کند شما از وی ناامید شده اید و با علم به این که قرار نیست نتیجه مطلوبی در کنکور کسب کند، سعی در دلداری دادن به او دارید. برای این که حد وسط به خوبی رعایت شود، اول اجازه دهید خود دانش آموز با خیال راحت و بدون ترس از واکنش‌هایی که ممکن است دریافت کند، شرایطش را به شما توضیح بدهد. سپس تلاش کنید این حس در وی القا شود که شما ناظر تمام تلاش‌های او بوده اید و امیدوارید فرزندتان نتیجه تلاش‌هایش را بگیرد و در نهایت مطمئن هستید که هر کس مثل فرزند شما برای موفقیتش تلاش کند، حتما فارغ از نتیجه‌ٔ کنکور در زندگی انسان موفقی در تمام کارهایش خواهد بود.
۴. با یک فرد قابل اطمینان در ارتباط باشید
از آن جایی که پیچیدگی‌های ذهن یک دانش آموز کنکوری در خیلی از اوقات برای اولیا به طور کامل قابل درک نیست، هرگاه احساس کردید از درست بودن نحوه‌ٔ برخوردتان با مسائل مختلف فرزند خود مطمئن نیستید، حتما این بحث را با یک مشاور و یک فرد متخصص در این زمینه در میان بگذارید و سعی کنید با راهنمایی‌هایی که از این شخص دریافت می‌کنید، تاثیر مثبتی روی روند حرکتی دانش آموز خود داشته باشید.
۵. رفت و آمدهای خانوادگی را محدود کنید
گاهی یک جمله از سمت یکی از اعضای فامیل، می تواند تا چند روز ذهن دانش آموز را مشغول کند. به خصوص با توجه به این که وقتی یکی از فرزندان خانواده‌ای قصد شرکت در کنکور را دارد، این موضوع یکی از بحث‌هایی است که اکثر اعضای فامیل در برخورد با آن دانش‌آموز به آن اشاره می‌کنند. کافی است در یک جمع خانوادگی، یک نفر بگوید: «خب به سلامتی قراره چند وقت بعد بیایم شیرینی قبولی فلانی رو توی پزشکی بخوریم...!». همین جمله باعث می‌شود فشار روی ذهن دانش آموز بیشتر شود و پیش خود فکر کند در صورتی که نتیجه مطلوبی در کنکور کسب نکند چگونه می‌خواهد جواب اعضای فامیل را بدهد. بنابراین بهتر است در این ایام باقی مانده در حد امکان از رفت و آمدهای خانوادگی پرهیز کنید و اجازه دهید فرزند شما در یک فضای توام با آرامش و بدون حاشیه پروسه مطالعاتی خود را پیگیری کند.
۶. خورد و خوراک و خواب دانش آموزان را کنترل کنید
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که رعایت اصول تغذیه‌ای و خواب مناسب، تا چه حد در ایجاد آرامش و دور کردن استرس از دانش آموزان تاثیرگذار است. صحبت کردن در این رابطه به قدری مباحث مفصل دارد که از حوصله این یادداشت خارج است. اما تا جایی که می‌توانید، سعی کنید با مطالعه منابع معتبر، به داشتن یک الگوی خواب و یک رژیم غذایی مناسب در زندگی روزمره دانش آموزتان کمک کنید. منابع غذایی حاوی ویتامین ب، آهن، کربوهیدرات‌های مفید در وعده صبحانه، فیبر، آنتی اکسیدان‌ها و... از جمله موادی هستند که هر یک به نحوی به تقویت حافظه، کاهش اضطراب و دیگر موارد مهم در عملکرد دانش آموزان تاثیر مثبت می‌گذارند. همچنین داشتن یک الگوی خواب مناسب در شبانه روز، به شدت در کاهش استرس و خستگی تاثیرگذار است. بنابراین تاکید می‌کنم با مطالعه در این زمینه، سعی کنید به دانش آموز خود در ایجاد شرایط بهتر برای مطالعه کمک‌های لازم را انجام دهید.
