عارف یا روحانی؟ این سوالی بود که 5 سال پیش پاسخ داده شد و نخبگان اصلاحطلب به این نتیجه رسیدند که این عارف است که میبایست بهعنوان گزینه اصلاحطلب، کنار کشیده و روحانی؛ از حلقه مدیران نزدیک به هاشمی رفسنجانی در معرض رای مردم قرار گیرد.
اصلاحطلبان متفقالقول بودند که مطابق شرایط کشور، فضای رقابتی میان جناحها و پایگاه رای مردم باید روی روحانی دست بگذارند و این تصمیمی بود که توسط رئیس دولت اصلاحات به "محمدرضا عارف" ابلاغ شد.
روحانی با اینکه دَم از اعتدالگرایی میزد اما بلندگوی اصلاحطلبان شد و با شعار آنها با نمایندگان اصولگرا رقابت کرد. در ادامه اصلاحطلبان و طیفهای علاقهمند به این جناح سیاسی از جمله هنرمندان چیزی در حمایت و تبلیغ حسن روحانی کم نگذاشتند، این حمایتها در انتخابات 92 شروع شد و با اینکه برخی افراد بنا به دلایل سیاسی و اقتصادی در حمایت تمام عیار از روحانی مانند گذشته مصمم نبودند اما حمایت خود را در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نیز تکرار کردند. در ادامه به مواضع این افراد اشارهای خواهیم داشت:
چرا روحانی؟
اصلاحطلبان که در دوران پس از انتخابات 88 به دلیل تندروی در اعتراضات به نتایج انتخابات، ایفای نقش در فتنه، اغتشاشات خیابانی و همچنین دخیل بودن در تحمیل تحریمها و خسارتهای مالی و جانی به ملت؛ در طول دولت دهم بیش از قبل در انزوای سیاسی به سر میبردند و با کمک به امنیتی شدن فضا بیشترین ضرر را از این شرایط کردند؛ حال با پایان دولت دهم و موجسواری روی ضعفها و نقصان دولت قبل، سعی داشتند بار دیگر به عرصه سیاسی باز گشته و قدرت را در دست گیرند.
در این میان، حسن روحانی؛ هم گزینهی بدون حاشیهای بود که میشد روی آن برای دوران گذار، سرمایه گذاری کرد و هم پروندهای در امور اجرایی مسکوت داشت و میتوانست با حمایت هاشمی رفسنجانی شانس بسیاری برای پیروزی در دور اول رقابتهای انتخاباتی داشته باشد. در نتیجه اصلاحطلبان، با بررسی فضای افکار عمومی و پایگاه رای مردم بدین سو، میل کرده و تمام قد پشت سر روحانی ایستادند.
جدایی دور از انتظار
باید توجه داشت که اصلاحطلبان سعی داشتند بیشترین سهم را از دولت روحانی نصیب خود کنند و بعضا در این زمینه صداهایی مبنی بر سهمخواهی و زیر دِین بودن روحانی هم شنیده میشد! اما هرچه از عمر دولت میگذشت و اصلاحطلبان از گذاشتن تمام تخم مرغهای خود در سبد دولت یازدهم و دوازدهم نتیجهای نمیدیدند، خبرهایی با مضمون عبور از دولت روحانی از گوشه و کنار شنیده میشد.
این موضوع هم مربوط به شرایط فعلی و عملکرد نامطلوب دولت نبوده و از همان ماههای نخست شروع بهکار دولت زمزمههای اینچنینی به گوش میرسید، تاجایی که گویی برخی از اصلاحطلبان به دولت روحانی از ابتدا بهعنوان دوران گذار به سمت حاکمیت دوباره اصلاح طلبان در راس قوه اجرایی و حتی مقننه نگاه میکردند.
چند ماه بیشتر از عمر دولت روحانی نگذشته بود که "ابراهیم اصغر زاده" برای اولین بار دولت را به رحم اجارهای تشبیه کرد و گفت: "چند وقت پیش به دوستانی گفتم این رحم اجارهای برای پرورش یک نطفه است". شوخی که معنی بسیار دقیق و جدی داشت. با اینکه برخی از اصلاحطلبان این تعبیر را زشت خواندند اما بار دیگر این "عبدالله ناصری" بود که در مصاحبه با روزنامه فرهیختگان (ارگان رسانهای دانشگاه آزاد) مجدداً دولت روحانی را "رحم اجارهای" خواند، البته مشی عبور از روحانی امر عجیبی از طرف این طیف سیاسی نیست چرا که پیش از این، در کارنامه خود جریان عبور از ریس دولت اصلاحات را نیز ثبت کرده بودند.
با اینکه سیاست کلی اصلاحطلبان در انتخابات 96 و مسئله برجام بر حمایت از دولت حسن روحانی بود اما هیچ گاه موج کنایه و نقد به دولت در اردوگاه این جناح خاموش نشد تاجایی که این موج حتی در رسانههای این طیف به صورت خاص ظهور و بروز داشت و اختلاف ظریف آنها با دولت سیر صعودی به خود میگرفت:
در ادامه این روند؛ ورود جهانگیری به انتخابات 96 به عنوان گرینهی پوششی یا "در سایه" نشان داد که اصلاحطلبان میل و توانایی عبور از روحانی را بیش از گذشته دارند یقینا حال که دولت با بیتدبیری مشکلات بسیاری را به بار آورده و مقدار بسیار زیادی از پایگاه رای خود را از دست داده است اصلاح طلبان بیش از گذشته به این پروژه میل دارند.
آنها سعی دارند با انتقاد از روحانی سبد رای خود را برای انتخابات 1400 حفظ کرده و پس بگیرند! تا اینبار، دولت به طور رسمی و تمام عیار در دست یک اصلاحطلب باشد، آرزویی که روحانی تحقق آن را بسیار سخت کرده است. هر چندهواداران میخواهند با "پروژه انکار" دامان خود را از حمایت، تضمین داده شده و آوار ریخته شده بر سر مردم را پاک کنند، اما فرار از این شرایط با پدرخواندگی جریان اصلاحطلب سخت است. همانطور که بهزاد نبوی گفته است: "شکست روحانی، شکست اصلاحطلبان است."
اکنون وقت آن است تا آنگونه که برخی اصولگرایان نسبت به اشتباه خود در قبال دولت احمدینژاد معترف و درصدد اصلاح گذشته و روش خود برآمدند، اصلاحطلبان و حامیان آنها نیز از زیر بار حمایت خود، شانه خالی نکنند و همانند اصولگرایان که برای رفع مشکلات کشور به سمت دولت دست دراز کردهاند به دولت مورد حمایت خود بیشترین کمک را بنمایند.